Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 EKİM 2004 CUMARTE HABERLER Cumhuriyet'in ele geçirdiği ilerleme raporuna göre uygulamada hâlâ eksikliklerin olduğu vurgulandı ı CUMARTESÎ AB: KriteriertamamELÇÜN POYTUZLAR BRÜKSEL - Türkiye'nin 1999 yı- hndan buyana Kopenhag kriterlerine yönelik attığı adımlann ıncelendıgi AB Komısyonu İJerleme Raporu'nda Ankara'ya dini azınlıklar, ışkenceyle mücadele ve köye dönüş konuiannda eleştirileryönelniiyor. Türkiye'nin ya- sal reformlann tamamlanması ve uy- gulanması konuiannda önemJi ilerle- me kaydettiği görüsünün öne çıktığı raporda siyasi reformlann sağlamlaş- tınlması ve yaygınlaştınlmas] konu- iannda Türkıye'ye düşen önemli gö- revler olduguna dıkkat çekiliyor. Cumhuriyet'in elde ettiği AB Ko- raisyonu'nun 6Ekim tarihinde yayım- layacağı 163 sayfahk ilerleme raponı, Türkiye ile müzkarelere başlanması- na yönelik verilecek tavsiyenin temel belgesini oluşturması bakımından önem taşıyor. TBMM'nın 1999 yılından bu yana Kopenhag sıyası kriterlerine ve AB müktesebatınailışkin önemli reform- lan yapttğına dikkat çeken ilerleme raporu, DGM'lerin kaldınlması, aske- ri harcamalann Mecliskontrolünealın- ması, Mıllı Giivenlik Kunılu Genel • Tavsiye taslağı iki alteraatif üzerinde odaklanıyor. Birinci alternatif, müzakerelere başlanmasının önerilmesini ve müzakereler süresince de uygulamanın 6 ayda bir hazırlanacak izleme raporlanyla yakından denetlenmesirıe dayanıyor. Uygulamadaki eksiklikler tamamlanmadan müzakerelerin sonuçlandınlmaması öngörülüyor. Ikinci alteraatif ise güçlü bir öneri yerine bu konudaki karann devlet başkanlanna bırakıldığının ifade edilmesi temelinde şekilleniyor. Sekreterliği'nebirsrvilatanması, YÖK lanna getirilmesine rağmen kötü mu- gulanıyor. Rapor Alevilerin Müslü- ve RTÜK kurumlanna ilişkin yasal değişikliklerin yapüması konulann- da Ankara'nın çabalannı olumlu bu- luyor. Tüm bu olumlu gelişmelerin yanı sıra ordunun hâlâ belli bir otono- misi olduğu öne sürülen raporda, or- dunun gayri resmı >r ollardan etkinli- ğini sürdürdüğü savunuluyor. İnsan hakları ve azınltklar Türkıye'nın insan haklan konusun- da ölüm cezasınm kaldınlması. cinsi- yet eşitliğinin güçlendırilmesi, basın özgürlüğünün yaygınlaştınlması, yar- gınınAvrupa standartaJannagetirilme- si ve temel özgürlükler konusunda uluslararası anlaşmalann üstünlüğünün tanınması gibıkonuJarda ılerleme sağ- landığını ileten rapor, işkenceyle mü- cadelede eksildiklere dikkat çekiyor. Gözaltı koşullannın Avrupa standart- amele ve işkencenin devam ettiğini bildiren rapor. Türk yetkililerinin bu sorunu bağımsız gözlem ve gözaltı te- sisleriyle giderebileceği önerisini ge- tiriyor. Türkiye'de temel özgûrlüklerin uy- gulanması konusunda Avrupa stan- dartlanna ulaşmada önemli ilerleme sağlandığına dikkat çeken rapor, ka- dın haklannm yeni ceza yasası ile ko- runduğuna dikkat çekmekle birlikte. önemli eksikliklerin bulunduğunu vur- guluyor. ilerleme raporunda, dinı cemaatle- nn durumlannın ruhban eğitimi ve vakıflar çerçevesinde iyileştinlmesi gerektığı deifade edilerek din ve inanç özgürlügunün sağlanmasına rağmen hâlâ gayrimüslimlerin, yasal kımlik elde etmede ve mülk haİdannın sağ- lanmasuıda sorunlarla karşılaştığı vur- man azınlık olarakgörülmediği yönün- de görüş bildinyor. Kültürel haklann sağlanmasında ilerleme gerçekleşti- ğinı bildiren rapor, Güneydoğu'da Kürtçe diiüıde özel kurslara. sınırlı da olsa Kürtçe yayınına dikkat çekiyor. Cüneydoğu stratejlsl yoK Köye dönüş için ilk adım atıldığına dikkat çeken rapor, Güneydoğu'daki halkın ihtiyaçlannın sağlanması konu- sunda Ankara'nın henüz bir stratejisi olmadığına vurgu yapıyor. Köylerine geri dönenlerin sayısırun, köy korucu- lan ve bölgede bulunan mayınlar ne- deniyle çok az olduğunu bildiren ra- por, köylerinden uzaklaştınlan kişile- rin toplam sayısının 3 milyon civann- da olduğunu iletiyor. İfade özgürlüğü sorunu yaşandığı- na dikkat çekılen raporda gazeteciJer hakkındakı soruşturmalanndevam et- tiğine dikkat çekiliyor. Kıbns ve Ege politikasında Türki- ye'nin yapıcı tavnndan övgüyle söz edilen raporda 'Sınır anlaşmazhklan- nın bansçü çözümü' konusunda da ilerleme sağlandığına değiniliyor. Raporu temel alarak hazırlanan tav- siye taslağı ise iki alternatif üzerinde odaklanıyor. Buna göre birinci alter- natif. müzakerelere başlanmasının önerilmesini ve müzakereler süresin- ce de uygulamanın 6 ayda bir hazır- lanacak izleme raporlanyla yakından denetlenmesine dayaruyor. Bu çerçe- vede uygulamadaki eksiklikler tamam- lanmadan müzakerelerin sonuçlandı- nlmaması öngörülüyor. Verheugen'in bu alternatifi tercih ettiği biliniyor. Tavsiye karanna ilişkin ikinci alterna- tif ise, Türkiye'nin kriterleri hukuken karşıladığının belırtilmesi ancakgüç- lü bir önen yerine bu konudaki kara- nn devlet başkanlanna bırakıldığının ifade edilmesı temelinde şekilleniyor. Komisyon Baskanı Prodi, bu alterna- tife sıcak bakıyor. Tavsiyenin hangi formüle dayandınlacağının 4Ekim'de yapılacak kabine şefleri toplantısında kesinleşmesi bekleniyor. TEMSİL KRİZİ AB-IKO forumu iptaledildiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ayrupa Birliği (AB)-lslam Konferan'sı Örgürü (İKÖ) Dışişleri Bakanlan Forumu, Kuzey Kıbns Türk Curnhuri- yeti'nin (KKTC) temsili krizi nedeniyfe iptal edildi. Türkiye'nin Kuzey Kıbns'ı ÖCÖ'de tanı- nan "Kıbns Türk Devteti" adıyla davet etmesine karşı çıkan Yunanistan ve Kıbns Rum Yöneti- mi'nin girişimleri sonucunda AB Dönem Başka- nı Hollanda, foruma katılmayacaklarını Anka- ra'ya iletti. Dışişleri Bakanlığı toplantıyı iptal karan alırken "Dünya banşına katkı amacını ta- şıyan bu önemli girişimin, esasa yönetik ofanavan bir nedenle engeUenmesinden üzüntü duymakta- yE" açıklamasını yaptı. Kıbns Rum Yönetimi ve Yunanistan'ın ÂB-tKÖ Forumu'na "Kıbns Türk Devteti"nin katılımına karşı çıkmasıyla başlayan anlaşmazlık, bazı AB üyeleri ve Türki- ye'nin önerdiği formüller benimsenmeyince kri- ze dönüştü. AB Dönem Başkanı Hollanda, Kıb- ns Türk Devleti'nin temsili konusunda Anka- ra'nın geri adım atmaması üzerine üye ülkelerle yapüğı değerlendirmelerin ardından foruma ka- tdmayacakJannı Dışişleri'ne iletti. Hollanda'nın, yaşanan anlaşmazlığın başından beri Yunanistan ve Kıbns Rum Yöne- A timi çizgisine yakın JTA B Dönem hareket etmesınin Başkanı Hollanda, Türk tarafinda rahat- Jl ._.. . sızlık yaratüğı oğre- KıbnsTurk nıldı. Ingıltere, iSlya Devleti 'nin temsili Ve Fransa'nın foru- konusunda mun gerçekleştirü- Türkiye'nin geri adım m e s i >Çms o n a m ka - atmaması üzerine üye L.a ı^fı°ser e ..„ . , . * nnı belırtılıvor. ulkelerleyaptığı değertendirmenin DiSİSİeri ÜZOÜn ardındanforuma Dışişleri Bakanlığı, katılmayacaklannı AB Dönem Başkanlı- ılettu Ankara da saatlennde yaptığı toplanUmn iptal açıklamada, AB-IKÖ edüdiğini duyurdu. Forumu'nun iptal edildiğini duyurdu. Uygarhklar Diyaloğu'na katkı amacını tasıyan forumun, yine AB ülkelerinin talebiyle planlan- dığını anımsatan Dışişleri, Türkiye'nin ortaya çı- kan anlaşmazlığı çözmek için büyük çaba göster- diğini, öneriler getirdiğini, ancak bunlann kabul edılmediğini bildirdi. Açıklamada "Türkiye ola- rak, medeniyeder ve kültürier arası drvalog gibi, dünya banşına katkı amacuu tasıyan bu önemli girişimin, esasa yönelik olmayan bir nedenle en- geflenmesinden üzüntü dnymaktayız. Bu vesfleyte foruma üst düzejde kaolmavı öngören tüm AB ve İKÖ ülketerineteşekkür eönekteviz" denildi. Dı- şişleri forumun iptalinın ardmdân, iki örgüte üye ülkelerin Ankara daki büyükelçilerme ayn ayn brifing verdi. AB dönem başkanı Hollan- da'ıun Büyükelçisi Sjoerd Gosses, brifmgin ar- dından gazetecüere yaptığı açıklamada, ''dö- nem başkanhğı olarak diktatörce davranmadık- larnu, çoğunJuğun arzusu doğnütusunda bir yapüklannı" söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı ile Almanya Başbakanı'ndan ortak açıklama: Türidyezamanıgelinceüye olmalı Strasbourg'da bir araya gelen Alnıam a Başbakanı Gerhard Schröder ile Fransa Cumhurbaşkanı JacquesChirac. Türk^«'ninABŞ*üyeligihaJandaolumIumesajlarverdiJer.(Fotoğraf: REUTERS) REUTERS: 'RAPORDA TÜRKİYE İÇİN KATIŞARTLAR VAR' BRÜKSEL (AA) - AB Komisyonu'nun 6 Ekim'de yayımlayacağı ilerleme raporunda. Türkiye ile müzakerelerin başlatılmasına "evet" diyeceği ancak "ba yolda çok sayıda kaü koşulun da alünı çizeceğj" bildırildi. Ko- şullardan biri yerine getirilmezse görüşme- Ierin askıya ahnacağı vurgulandı. Reuters ha- ber ajansında Paııl Tayiorimzasıyla çıkan bir yorum-habere göre, AB Komisyonu müzake- relerin başlatılması için tarih önermeyecek ve karar liderlere bırakılacak. Komisyon kaynaklan, raporun. Türki- ye'nin karılmadan önce yerine getirmesi ge- rekenleri ortayakoyacağını ve 2015'i ilk ger- çekçi üyelik tarihi olarak belirteceğini kay- dettiler. Habere göre. "Müzakerelerin başla- masuun otomatikman üyelik anlamına geJ- mediğinir ' belirten AB kaynaklan, raporda Türkiye'de son 3 yılda yapılan reformlar ka- dar değişime olan direnişin de altının çizıle- ceğini ifade ettiler. Komisyondanbirkaynak da, hâlâ bazı üyelerin tutumlannın belli ol- madjğını söylerken açıkça dile getirmeseler deîspanya, Macaristan, Lüksemburg ve Rum yönetimi temsilcilerinın karşı olanlar gru- bunda yer aldıklannı belirtti. • Chirac ile Schröder. Türkiye'nin AB üyeliğinden yana olduklannı fakat üyeliğin gerçekleşme sürecinin 10-15 yılı bulabileceğini belirttiler. Chirac, Türkiye'nin üyeliği için referandum yapılması isteğini olumlu bulduğunu söyledi. Dış Haberler Servisi - Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Fransızlann Türkiye'nin Avnıpa Birliği (AB) üyelığine ilişkin görüşlerini dile getirebilecekleri halkoylamasından yana olduğunu bildirdi. Chirac'la Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, Türkiye'nin AB üyeliğinden yana olduklannı belirttiler. Strasbourg'da Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ile bir araya gelen Chirac, düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye'nin AB'ye üyelığı hakkında bir referandumla Fransızlann kendilenni ifade edebilmelerine olanak sağlayan bir anayasal re\ izyondan yana olduğunu söyledi. Chirac, Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Fransa'da referandum yapılması yönündeki çağnlan desteklediğini yineleyerek bunun 10 yıldan önce olamayacağını bildirdi. Karann Fransız halkı tarafından verileceğini ifade eden Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, "Hükümetten, Türkiye'nin ve diğer ülkelerin .\B'ye oJası güişinden önce, parlamentonun yerine Fransız halkının AB'ye gjrecek j eni üyeler hakkında söz sö\1emesin* olanak verecek referandumu garantile\en vasal düzenleme konusunda inceleme >upmasını Lstedim" dedi. Türkiye'nin olası üyelığınin çok uzun dönemli bir konu olduğunu söyleyen Chirac, "Türkiye'nin AB koşullaruun bütününü yerine getirmesi gerekiyor, bu da 10-15 yıl ahr" ifadesini kullandı. Chirac, "Türidye'nin bizimle olması çıkanmızadjr" dedi ve "geçmişteki şiddet ve hatalan bertaraf edecek şekilde. geniş anlamrvia Avrupa kıtasında demokrasi ve banşın kök salması" gereğine işaret etti. Türkiye"nin AB yolunda dikkate değer bir çaba harcadığını anlatan Chirac, "Ancak. Kopenhag'da AB'rıin betiriediği pazar ekonomisi \e demokrasi ölçütlerine uvmak için daha geUşme gösterilnıesi gerektiği açıkür*1 dedi. Schröder de "Transa veAlmaın a aşvı tahüfleri paylaşıyor. Türkhe'nin zamanı geldiğinde AB'ye girmesi Avrupa'da güvetüik için birartMhr" diyekonuştu. Türkiye'nin üyeliğinin etkilerinin incelendiği raporAnkara'da rahatsızlık yarattı AB raporu Hatay'ı sorun ilan etti 'Esrtlik beklevenler bövle sofca uarar' J KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Kıb- f ns Türk Devieti" isminin Annan planında bir "ejalet" adı olduğunu ve AB'nin bu ismin kullanılmasına dahi karşı çıktığmı belirterek "AB'den hak ve adakt bekJevenkr, eşitiik bek- JeyenJer. ortakbğunEi kabul ernıekrini bekle- yenler işte böyle şoka uğrarlar" dedi • AB Komisyonu, Türkiye raporunda üyelik için olumlu görüş belirtti ancak 'Kürt azmlıklar' ifadesi kullanıp Ermenistan ve Suriye konuiannda ise önerilerde bulunarak kafalan kanştn"dı. • AYHANŞtVIŞEK ANKARA - AB Komisyonu'nun Türkiye'ninüyeliği konusundaolum- lugörüş belirttiği raporunda, "Kürt azmoklar" ifadesini kullanması, Er- menistan ile dıplomatik ihşki kurul- masıgerektiğıni belirtmesi veHatay konusunda çözümönerisine yer ver- mesi, Ankara'da rahatsızlığa neden oldu. Raporuda, Türkiye üye olduk- tan sonra vize uygulamasının bir sü- re devam edeceği, serbest dolaşıma hemengeçilmeyeceği belirtildi. Tür- kiye'nin üyeliğinin etkilerininince- lediği raporda. sınırlannOrtadoğu ve Kafkaslar'a uzanmasının sonuçlan- nı irdeledi. Raporda,AB ileABDara- sında Türkiye konusundaki rekabe- te işaret edıİmesi dikkat çekti. Tür- kiye'nin jeo-stratejik öneminin AB için taşıdığı öneme geniş yer verilen bu ifade, Türkiye konusunda karar- sız ülkeleri iknaya dönük bir argü- , man olarak görülüyor. AB raporunda ilk kez "Kürtazın- Udar" ifadesine yer verilirken An- kara'na bu durumdan rahatsızlık duyduğuöğrenildı. Raporda, "Suri- ye'nin,Türkiye'ninHatay ih' üzerin- de iddialan konusunda potansivel bir çözüm, Suriye'ninfîflisuıın, Fı- rat Nehri'nden daha fazla su kayna- ğmakarşdıkzınınen kabul etmesklir" önerisı yer aldı. Ankara, böyle bir öneriyi tümüyle geçersiz görüyor. Raporda, Ermeni diasporasının beklentilerinin aksine, sözde soykı- nmın tanınması yönünde bir ifade- ye yer venmıezken Ermenistan ile ilışkilerin iyileştirilmesinin önemi- ne vurgu yapıldı. YAZILARI ATAOL BEHRAMOGLU Yarım Yiizyıl Sonra Kars'ta... Kars doğduğum kent değil ama dünyayı akılte gördüğüm ilk kenttir. Doğum yerim Çatalca'dan oraya altı aylıkken gelmişim. Hem ata yurdu, hem de babamın ilk memuri- yet yeri olarak. Kars'ta sekiz yaşıma kadar yaşadım. 1950'de bu kentten, yine babamızın memuri- yeti neden/yle birbaşka kente, Çankın'ya göçtük. Babamızın dryorum. çünkü ailenin tek çocuğu olarak geldiğim Kars'tan aynlırken dört kardeş- tik. Kars'ta yaşadığım sekiz yılın izlenimleri yaşa- mım boyunca sürüp geldi.. Hastane yokuşundan kızakla uçarcasına kayış- lanm... Evden kaçıp Kayabaşı uçurumundan Kars Çayı'na bakışlanm... (Babamdan yediğim tek ve ciddi dayak bu nedenledir!).. Parke taşı döşeli geniş caddeler. Taş evler, sarayımsı yapılar.. Yağ- murlar, faytonlar; Cumhunyetin ilk yapılanndan ol- duğunu tahmın ettiğim Şehir Kulübü'nün birinci kat penceresinin geniş ve beton pervazınatırma- nıpoturarak, uzaktan görüp sevdalandığım bir kı- zın imgesı ve uzak bir şeylerin özlemiyle günba- tımına karşı kendi kendime mınldandığım şarkı- lar... Babamla kent dışına çıkışlarım/zda engin kıriar, sonsuz çayıriar; içe (ve aynı ölçüde dışa) dö- nük, romantik bir çocukluk için gereken ne var- sa... Sonrakı ilkyıllanja Kars'a gıtmem için neden yok- tu.. Teyzemler, dedemler Istanbul'a göçmüşler- di. Daha sonraki yıllarda, ülkenın fırtınalı yaşamıy- la birlikte savrulan kendi kişisel yaşantılanm, yok- sulluklar, yoksunluklar, olanaksızlıklar, Kars'ı ve ço- cukluğun ilk yıllarını, uzak, ulaşılmaz birdüşe dö- nüştürdü... Böylece yanm yüzyıl, daha da fazla birzaman geçti aradan... Çocukluğumun ilk yıllannın hiç unutmadığım, kalbimde hep taşıdığım kentine, oradan ayrılı- şımdan tam elli dört yıl sonra, geçen hafta, 25 Ey- lül Cumartesi günü ilk kez döndüm... • • • Bu yazı, bir şiir olmalıydı aslında... Içimde kı- pırdanıp duran şeylerı ancak şiirdile getirebilirdi. Şu anda buna belki sabnm yok. Belki, yaşan- makta olan hayatın temposunda büsbütün uçup gitmelerinden korkuyorum. Hıç degilse, bir baş- ka şairden dizeler ödünç alayım... Yahya Ke- mal'ın en sevdiğim şiirlerinden, daha önce de sözünü ettığimi anımsadığım "Istanbul Ufuktay- dı" adlı şiirinden... Bir yurtdışı yolculuğundan Is- tanbul'a dönüşün dile getirildiğı şiirin, belki çok kolay söylenmiş gibi görünen, benim içinse yine aynı şairin daha ustaca söylenmiş görünen bir- çok dizesinden daha fazla duygu ve anlam yük- lü iki dizesi şöyledir "Istanbul ufukta görünme- den önce/Kalbimde göründü..." Bu dizelerdeki duyguya ve anlama, sadece, yurtlanndan uzun süre ayn kaldıktan sonra ora- ya dönenlerin ulaşabileceklerini düşünündüm... Ya- nılmışım... İnsan, aradan yanm yuzyılı aşkın bir sü- re geçtikten sonra bile, çocukluğunun ilk kenti- ne dönerken de aynı şeyleri duyumsuyor... Çün- kü bu, kalbinde hep taşıdığın kentedönüştür... Ço- cukluğa; dünyayla, yaşamla, kendinle tanıştığın ilk günlere... • • • Korkuyordum... Çocukluğumun Kars'ını bula- mamaktan... Kalbımdeki şeyin gerçeklikle belki de büsbütün ilgisiz olduğunu, bir çocukluk dü- şünden başka bir şey olmadığını görmekten... Fakat, inanılması çok güç mucize gerçekleşti... Çocukluğumun Kars'ı. sanki ona dönüşümü bek- liyonnuşçasına yerii yerindeduruyor... Kızak kay- dığım yokuş, Kayabaşı, uçurum, Kars Çayı, ilk oku- lum, parke taşı döşeli geniş caddeler, taş bina- lar, sarayımsı yapılar ve hatta evimiz bile... Bazı şeyler eskimiş, bazı şeyler yenilenmiş olarak... Her şeyin yıkılıp yerine genellikle daha çirkinleri- nin yapıldığı bir ülkede, çocukluğumun orada, yanm yüzyılı aşkın süredir, herşeye karşın korun- muş olarak kaldığını nasıl anlamlandıracağımı, nasıl adlandıracağımı bilemiyorum... • • • Şu anda bildiğim tek şey, yaşamımdaki yeri butün kentlerimin üstünde olan sevgili kentimi ve orada ilk kez karşılaşmış olsak da bin yıldır tanı- şıyormuşuz gibi bir anda kaynaştığımız, mizah, duygu, akıl, yaşama coşkusu ve konukseverlik- le dolu dostlarımı şimdiden özlediğimdir... ataol b@cumhuriyet.com.tr. Faks: (0212) 513 85 95 Cül AB'ye tepki gösterdi BoşbakanErdoğan Karamanlis'i savundu ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Başba- kan RecepIzyyvp Ento- ğan, ÎKÖ-AB'forumu- nun ertelenmesi konu- sunda Yunanistan Baş- bakanı Kostas Kara- manlis'i savunarak "Karamanlis Türkiye- ABilişkileri içinsözver- di. Bu spesifik bir ko- nu" dedi. Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül Meclis'in açılış resep- siyonunda,İKÖ-AB fo- rumununertelenmesine üışkin sorulan yanıtla- dılar. Gül bir soru üze- nne, "AB yanlış >^pü, onlar üzüntü duysun. Bir hayal kınkhğı için- dedeğflHn"dedi. Erdo- ğan ise medeniyetler buluşmasının bundan sonra gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyece- ği sorulan üzerine, Türkije medeniyeöer arasuıdaki köprünün ta kendisi" ifadesini kul- landı. Erdoğan, "Yfananis- tan Başbakanı Kostas KaramanKs'inKıbns'm AB jJe ilişkilerde sorun olmmacağı sözünü ver- diğıni. ancak forumun Kıbns nedeniyle erte- lendiguıin" anımsatıl- ması üzerine, Yunanis- tan Başbakanı 'nı sa\ıı- narak "Karamanlis, Türidve-ABffîşkfleriiçm sözverdi Buspesifik bir konu" karşılığını verdi.