Katalog

5 EYLÜL 2003 CUMA • • • * CUMHURİYET SAYFA SPOR [email protected] 19 Prof. Dr. TurgayAtasü ile Süreyya'nın konumunu ve sporcu sağhğırun önemini konuştuk ocuMannızı elinizle zehirlemeyin SÜREYYADA İHMAL Mİ VAR? A.Y.: Hocam bir kadın doğum uzma- nı olarak Süreyya Ayhan olayuu nasıl de- ğerlendiriyorsunuz. Bir ihmal var mı? TA.: Kadm sporculann boyle günle- ri rçin ne yapılacağım bilmesi ve onun yanındaki görevlılerin de bu konuda program yapması gerekirdi. Bu kız koş- maya 6 ay önce başlamadı. 3-4 yıldır koşuyor. Kadınlann âdet zamanlan bir- birinden farklıdır, tepkileri de farklıdır. Bu dönemde bütün metabolizma değiş- tiğı gibi psikolojisı de değişiyor. Bunun için özel durumlar vardır. Örneğin ABD'de böyle bir döneminde kocasım öldürmüşse hâkim kadının psikolojik durumunu hafifietici neden olarak alır. Kızcağız bunu bilmeli, bilmiyorsa dok- toru ona anlatmalı A.Y.: Doktoru *Geciktiriciilac verdik, tepki göstenfi, ilaa kestik" demış. TA.: Bu geçerlı değil. Özel durumlar son dakikada belli olmaz. Bir periyodu vardır. Progesteron hormonunu bilrrİeyen yoktur. Ancak her bünyeye göre değişik ilaçlar vardır. Bunlar test edilerek han- gisinin reaksiyon göstereceği belli olur- du. Aynca beİki 1 yıl öncesinden yanş- ma tanhı belliyken öne alınması da müm- kündu. Tıpta bu konuda doping sayılma- yan bır hayli ılaç var ve dünyadaki bü- tün hanım sporcular bunurahatlıkla kul- lanıyorlar. Yanş öncesı Süreyya'yı alıp özel fotoğraflar çekmişler, röportajlar yapmışlar. kimse engel olmamış. Yarun- da psıkolog olsa o belb *Senkimseye bak- ma, kitabını oku, keyfine bak. fazla dü- şûnme" diyerek onu stresten kurtanrdı. Başbakan'ın Işl ne? E1de avuçta bır kızımız var, herkes çe- virmiş etrafiru. Aslında yetıştiğı yer Ana- dolu'nun ücra yerlen. belki yaşamında kısa paslaşmalarla bugünlere gelmiş ama o kadar işte. Onu alıp dünyanın tepesı- ne oturtuyorsun. Bambaşka bir dünya- ya sokuyorsun. Bu kız dünya medyası- nın önüne çıkarken ona bazı bilgiler bı- le vermek gerekirdi. Böyle bir şey de olmamış. Başbakan yanşı izlemeye git- miş. Ne ışi var orada. Otur oturduğun yer- de. KJZ şampiyon olur, sonra tebrik eder- sin. Bir Anadolu kızı bu, Başbakan onu seyretmeye gelecek. Elbette heyecarda- nır. Bu gibı şeyler stıes için birebir. Süreyya Ayhan "ın sporcu yanını bırakıp onun kadınsal sorunlannı tartışırken son yıl- larda sık sık gündeme gelen "^jorcu sağjı- ğı*1 konusu büyük önem kazandı. Peki ama sporcu sağlığı denilince ne anlıyoruz? Tanı- mı, anlamı nedır? Futbol Federasyonu Do- pingle Mücadele Kurulu Başkanı ve Kadın Doğum Uzmanı Profesör Dr.Tnrgay Atasü konuğurnuız oldu. AK)CrLKADtRYÜCELıMAN: Sayın Ho- cam sporcu sağlığını çok basit şekilde nasıl tanımlıyabiliriz? Prof. Dr.TURGAY ATASÜ: Sporcu sağ- lığı insan sağlığıdır. Ancak sporcunun har- cadığı enerji. uğraşısı ve beslenmesi gibi çok farklı yanlan vardır Adalesi ve spora hazır- lanması açısından önceden yapılması gerek- lı çalışmalar var. Performanstan önce spor- cunun değerlendirilmesi açısından sporcunun hazır olup olmadığının araştınldığı bır dızi testlervar. Bütün bunlar sporcu sağlığının kap- sanuna gıriyor. Bunu gerçekleştirenler de spor hekimleri. Ancak daha sonraki gelişme- ler spor hekımlığini aşıyor. Ondan sonrası fı- zik tedavi, ortopedi, hatta kalp, ciğer ve di- ğer iç organlarla ilgili bölümler sporhekim- lerinin işi değil. A.Y.: Zaten spor hekimliği sakatlanmala- nn, hastalanmalann öncesinde sporcunun sağlığı ile ilgilenen bölüm. T.A.: Bu bir anlamda yapacağı sporun özellıklenne göre sporcuyu hazırlamak de- mek. Sporcu laboratuvardan geçer A.Y.: 0 zaman sporcu laboratuvardan ge- çer dediğımizde bu ış sporcu sağlığı kapsa- mına giriyor. TA.: Tabii. Kimi sporcu enerji potansiye- lını kısa sürede harcar. kimi sporcu daha az sürede. Bu testler sonucu sporcunun özel du- rumu ortaya çıkar. Sonuçta sporcunun ant- renman bıçimi bellı olur. Bütün bunlar labo- ratu\ ı arda olup biter. Son yıllarda özellıkle pro- fesyonel futbolda bu gı'bı bılimsel çalışma- lar yapılıyor. A.Y.: Orneğın hangi kulüplerde? TA.: Başta Galatasaray. bu işe ilk başla- yan kulüp. Sonra Beşıktaş. Fenerbahçe. Genç- lerbirliği, Ankaragücü, Trabzonsporgibi... Ga- latasaray Bakırköy Acıbadem. Fenerbahçe Ka- dıköy Acıbadem ve Beşiktaş Memorial"de bi- limsel çalışmalar yapıyor \e kontrolden ge- çiyorlar. Ankara'da da Hacettepe"de çok ıyi çalışmalar ve ölçümler yapılıyor. A.Y.: Son yıllarda futboldaki yükselişin al- tında bubilimsel çalışmalann olduğunu söy- leyebiliriz demek ki. Sayın Hocam Istan- bulda Çapa Tıp Fakültesi'nde yıllardan be- ri çalışan bir "sporcu sağkğı merkezT var. Ama Prof. Dr. Turgay Atasüden: A, D ve E vitamini fazla alındığında tehlikelidir, adamı zehirler. Doktor kontrolü şart. Anneler, babalar çocuklannı elleriyle zehirlemesinler. başında bulunan Sayın Hocam Prof. Abidin Kayserfliojpu sporculann ve kulüplerin ılgı- sızliğinden yakımr. Bu merkez benım sık sık gittiğun bır yer. neden fazla ılgi görmüyor. Sporcu Sağlığı Merkezi'nm bir hastanede olması acaba insanlan ürkütüyor mu? TA.: Niye ürkütsün. aksine tam teşekkül- lü bir hastanenin içinde olması çok daha bü- yük avantaj. Aynca bakanlığın da kabul et- tiği bir yer. Bugün spor sağlığı merkezini "Spor Hekimliği" dalı olarak ben kurdum. Sporcu sağlığı sadece spor hekimlerini de- ğil fızyoterapıstleri de. başka dallardaki he- ne oldu belli değil. Toplantı yapalun dedik. o toplantıyı da benım yapmamı bekliyorlar galiba. Bakın benim bir tespıtim var, çalış- kan olmak zor iş. Kuduruk adam olmak la- zım. Bir şeyi kabul ettırmek için ille ve ille kuduruk olmak şart. A.Y.: Hocam kuduruk olmak da zor iş. TA.: Bakın Süreyya, branşında dünyanın en iyi ikinci sporcusu oldu. Kıyamet kopu- yor. Neymiş: ikinci olmuş. Süreyya'nın üze- rine o kadar baskı yapıldı ki. Medyamız da maşallah. Bugünkü sorun toplumsal erozyon. TVIere çıkanlar sırf şov yapmak için çıkı- kimleri de ilgılendıriyor. Bugün spor hekimliği ihtisası veren bir yer ha- line gelmiştir. Balan ben sporcu sağlığını tehdit eden ılaçlarla ilgili ça- — Ferumlışmalar yaptım. Konu ile ilgili diğer 8 arka- daşımla bir rapor hazırladık. destek ilaçlarhak- kında Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi'ne rapor verdik. Bunlar bizim işimiz değil. Ba- na göre benimki ışgüzarlık. ilaçlara verllen paraya acıdım A.Y.: ,Aman hocam böyle bir çahşmaya ış- güzarlık denilebilir mi? TA.: Birilerinin bunu yapması gerek di- ye düşünüyonım. Hiçbiryaran olmayan, sa- dece destek olarak bilınen ilaçlara verilen parayaacıdım, bunu kendime ış bildim. Bu- nun için işgüzarlık diyorum. Ama ilginç bir şey söyleyeyim; biz 17 sayfalık raporu TMOK'ye verdık, onlardan bir ginşim bek- ledik, ama hiç bir hareket yok. Rapor nerde. yor. A.Y.: Hocam pıyasa- da enerji veren birçok ilaç var. Vitaminler de öyle. Eczanelerde de sa- tılıyor. Tahtakale'de de. Bunlan sporcular a\ııç a\-uç alıyorlar. Ney- miş, destek enerji veriyormuş. Bu konuda ne- ler söyleyeceksıniz? TA.: Besin maddeleri nelerdir; karbon- hıdratlar. proteinler, yağlar. mineraller. vıta- mmler ve su. Bunlar beslenmedeki ana mad- deler. Ama ister sporcu olsun isterse normal bir vatandaş. bütün bunlan mix olarak almak gerekır. Yani sadece karbonhidrat ya da sa- dece vitamin veya protein ahnırsa çok yan- lıştır. Destek ilaç ve vitaminler Barcelona Olımpiyatlan'ndan sonra çıktı. Özel fırma- lar bazı katkı besin maddeleri piyasa>a çı- kardılar. Öreğin kreatin. Bu ilaç enerjideki ilk atımı sağlıyor. Denılıyor ki biz bunu spor- culara verdığimızde depodaki enerjiyi, yani potansiyeli arttınyor. Performansı arttıran her ılaç doping sayıldığına göre bu çelişki- yi nasıl izah edeceğiz. Bunlar doğal değil. Sporcunun dengesinı bozuyor. Bir kahve do- ping sayılmıyor, ama iki kahve doping sayı- lıyor. Gerçı şu anda bu tartışıhyor. ama işin esprisi şu. doping sayılmayan ilaçlar had- dinden fazla kullarulırsa vücuda zarar verir, bu da doping sayılır. A.Y.: Bunlann gerçekten destek olup ol- madıklan da belli değil. TMOK'ye verdiği- niz raporu okudum. böyle bir sonuç çıkar- dun. TA.: Kreatin dışuıda diğer katkı madde- lerinin hiçbir yaran olmadığı anlaşıldı. Ge- çen yıl Hollanda'da yapılan bilimsel toplan- tıda açıklandı. kreatinde de bir rapora göre yüzde 14, bir rapora göre yüzde 22 doping maddesi kanştığı anlaşıldı. Aynca bunlarda sentetik maddeler var. Kreatin"in faydası var dıye söyleniyor. "Kreatin performansı arü- nj'or" görüşüne karşı ABD"li bir bilim ada- mı ,"Bu gerçekten bir destek maddesi mi yok- saparasıwlırmanınbir>x)hımu?"dıyor tşin bu" önemlı yani daha var. Aynı ilacm seri nu- maralanna göre içeriğı de değişir. Tavsiyem şudur, ilacın seri numarasına göre önce tah- lil ettirerek doping maddesinin kanşmış olup olmadığının anlaşılması gerek. A.Y.: Hocam aym ilacın ıçeriği seri numa- rasına göre değişir mi? TA.: Oluyor. Bazı senlerde doping kan- şımı söz konusu. A.Y.: Çok garip bir durum. ilaç firmalan bunu elbette bilerek yapmıyorlar değil mi? TA.: Onun bilimsel açıklamasını kimse ya- pamıyor. A.D ve E vftaminleri tehllkelldlr A.Y.: Para için her şey oluyor demek ki. Destek ilaçlan ve vitamınler spor okullann- da veya başka yerlerde çocuklara veriliyor. TA.: Çocuklara kesınlikle venlmemeli. Tamamen yanlış. Bir kere faydalı olup olma- dıklan kesinlikle bilinmediği için venlme- meli. ikincisi bunlann içinde sentetik mad- delerin olması, üçüncüsü içlerinde az da ol- sa doping sayılacak katkı maddesi olması. Ho- landa'daki toplantıda Kanada delegesı. u Bu ilaçlan Kanada'da, Amerika'da çocuklara veriŞ'ortar. Çocuklarda bazı değişikliklere bi- le neden olabiliyor. Çok tehükeli ve ben bu- na çok üzülüyonun" dedi. Hatta vıtaminle- ri de alırken dikkat edilmeli. Örneğin A. D ve E vitamini fazla alındığında tehlikelidir, adamı zehirler. Doktor kontrolü şart. An- neler, babalar çocuklannı elleriyle zehir- lemesinler. A.Y.: Hocam. sızden çok şey öğrendik. Çok teşekkür ediyorum. Cünün Içinden • GALATASARAY ŞAMPtVON - An- kara Büyüksehır Belediyesi tarafindan dü- zenlenen dörtlü basketbol turnuvasmda Galatasaray, Fenerbahçe'yi 62-48 yene- rek şampiyon olurken, Türk Telekomspor ikinci, Fenerbahçe üçüncü ve Itarya'nın VTP Rimini takımı ise dördüncü oldu. • CeBIT FUARI - TÜYAP Beylikdüzü Fuar ve Kongre Kîerkezi'nde süren Bili- şim Fuan'nda Turkcell standını ziyaret eden Genç ve Ümit Ulusal Basketbol Ta- kuTu o>"unculan, burada cep telefonu üze- rinden Turkcell abonelerinin gönderdiğı so- rulan yanıtladılar. • DANONE KLTASI - Tekruk direktör- lüğünü Rıdvan Dilmen'in yaptığı Petit Danone Minik Futbol Takrmı, FIFA des- tekli Uluslararası Danone Kupası'na ka- tılmak üzere Pans'e gitti. • KARATE - Bağcılar Spor Salonu'nda 7EylülPazargününedeksürecekolan 16. Uluslararası Umitler ve Gençler Boğazi- çi Karate Şampıyonası bugün başlıyor. Günün programı (Boras/19.00) Türkiye-Ukrayna (Av- rupa Basketbol Şampiyonası). (Brüksel/21.00) Golden League At- letizm Yanşlan. NTV716.15 Almanya-Israil. 19.00 Tür- kiye-Ukrayna, 22.00 Yunanistan-Hırva- tistan(Naklen). TV8/21.00 Golden League Atletizm Yanşlan (Naklen). FİKRETDAĞLIOĞLU 1. KOŞU: F: Gülbebeğim (2). P: Sırnaşık (3). PP: Hıghness Daughter (11. S: Suver (4). 2. KOŞU: F:Cumao\alı (4). P: Lady Master(2). PP: Veres Love 11). S: Çıftöz (5).' 3. KOŞU: F: Sebat (1). P: Lıdercan (4). PP: Kaplanbev (3), S: Gûndûzbe> (2). 4.KOŞU:'F: Roval Note (3),'P: Mıss Irem (6), PP: Serdıl 18). S: Tıyatrocu (12) 5. KOŞU: F: VVolfs Touch (3). P: Şehzadebey (6), PP: Yeltay 111), S: Gemuda \ 1). 6. KOŞü: F: Atom Kannca (2). P: Saltukhan (8), PP: Çetın Ce\ ız 151. S: Karazemın Gülü (12). 7. KOŞU: F: Muammerbev (1). P: Sılahtar (16), PP: Kurtbeyı (17). S: Özğenkan (2). SS: Fırat- han(12). 8. KOŞU: F: Tokgöz Efe (3), P: Bavduhan (2). PP: \bdû\ Çakar 11). S: Tacıbey |7). Günnnlkilisi 5 Koşu: 3 6.11. Çifte Bahis: l.Çıfte: 2 3 4. TabelaBahis: 1 16.17 2.12. 1 ALTILI 3 3 6 8 12 1 GANYAJN 2 8 5 12 3 1 16 17 2/12 9/10 3 2 1 nn