Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EYLÜL 2003 SALI DIZI Birçok tarımsaT üründefıyat ve prim belirleme döneminin gefmesi nedeniyle tekrar gündeme yerleşen "tarım sektöründe " sıkıntı büyük. Uygulanan politikalar sebebiyle, kendi kaderine terk edilen Türk çiftçisi üretimi bıraknıa noktasına geldi. Ziraat odaları, "Böyle giderse, aç kalacağız " uyarısında bulumırken Türkiye "pamuk, ayçiçeği" gibi üretiminde iddialı olduğu ürünleri ithal etmeye başladı bile... Meslek odaları. Tükenen tarım... nedeniyle 2002 yılında birçok tanmsal ürüne aitprimlerin henüz ödenmediğine dikkat çekerken bu yıl için belirlenen prim ve alım fıyatlarının da maliyetleri bile karşılamadığı vurgusunda bulunuyor. Maddi zorlukların yanı sıra bu yılyaşanan kurakhkda tarım için ciddi tehdit oluşturuyor. Kısacası tarımdaki destekleme ve alım fıyatlarının sürekli düşmesi, çiftçiyi tarladan kaçırırken Türkiye 'yi ise uluslararası hükümetlerin tarıma yönelik ilgisizliği fırmaların kucağına atıyor. TZOB'nin raporunda, verilen sözlere rağmen tanmda sorunların gün geçtikçe arttığı belirtiliyor Çiftçinin 'imdat' çığhğı T ürkiye Ziraat Odalan Bırliği (TZOB) tarafindan hazırlanan rapor, tarım sektörünü bekleyen süantılan ortaya koyuyor. Bırçok üründe 2002 yılına aıt primlenn bile ödenmediğıne dikkat çekilen raporda, hükümetın "çiftçi borçlannı yeniden yapılanduma" projesınm de hayal kınkJığı yarattığı \nrgulaniyor. Yeniden yapılandırmayla çıftçilerden tüm borcun yüzde 40'ını biryıl ıçınde ödenmesının beklendığıne dikkat çekjlen raporda, "Bu oranı çiftçfler ödemeyez. Yeniden >apılandırma. 47.5 trilyon liralık borcu da kapsanı dışı bırakü" deniliyor. Ziraat Bankası'nın da çıftçının bankası olmaktan çıktığı kaydedılen raporda, "Halk Bankası esnafa yüzde 30 faizle kredi veriyor. İş BankasL, tanmsaJ kredilere vüzde 45 faiz uyguhryor. Ziraat Bankası ise yüzde 51" ifadesine yer venlıyor. TZOB tarafindan hazırlanan tanm raporu, tanmın önündeki engellen ortaya koyuyor. Cumhurbaşkaru Ahmet Necdet Sezer, hükümet yetkilileri ve siyasi parri liderlerine de sunulan raporda, şu bilgıler yer alıyor: Primler Ödenmedi: Üreticıler için büyük önem taşıyan pnm ödemelerinde aksakJıldar yaşanıyor. 2002 yılına aıt pamuk, kanola, ayçiçeği ve zeytınyağı primlen henüz ödenmedi. Borçta yeniden yapılanma: Çıftçı borçlanna ödeme kolaylığı sağlayan yasayla yapılan hesaplamalar, çiftçiyi hayal kınklığına uğrattı. Uygulamaya gore tespıt edilen toplam borç mıktannın yüzde 10'u peşm olarak ekim ayında istenıyor Çiftçilerin bır yıl ıçerismde borçlannın yüzde 40'ını ödemeleri de mümkün değıl. 47.5 trilyon liralık borç kapsam dlŞI: Yeniden yapılandırma yasası. çiftçilerin TİGENfe. TARİŞBANK ve ANTBİRLÎK'e olan borçlannı kapsamıyor. Oysakı 97 bın 193 çiftçinin TlGEM'e 9.7 tnlyonu anapara. 37.7 trilyonu faız olmak üzere toplam 47.5 trilyon lıra borcu bulunuyor. Prim ödemeleri yunamnda yapdamadığı için zor durumda kalan üreticileryüksekfaizli kredilereyönelmek zorunda kahyor. Çiftçiborçlanna ödeme kolayhğı sağlayanyasal düzenlemenin koşullannm ağırUğı ve kapsamının dar tutulması ise üretkiyi tam bir çaresizlik içînde btraktyor. Tütün çiftçisini ayakta tutan kurumda çalışan 7500 işçiye 'emekli oP emri verildi TEKELı kârbhk bfle kurtaraıııadı Ziraat, çiftçl bankası değll: Bankası, yeniden yapılanma döneminde çıftçırun bankası olmaktan çıktı. Ziraat Bankasfnın tanmsal kredilere uyguladığı aylık olarak değişen faiz oranı ağustos ayı için yüzde 5rdır. Oysaki Halk Bankası'nın esnaf ve sanatkâra uyguladığı faız oranı yüzde 44, Iş Bankasrnın tanmsal kredı faız oranı yüzde 45'tır. Hayvancılıkta sıkıntı büyük: Uygulanan polıtıkalar nedeniyle, 49.6 mılyon olan koyun varlığı 28 mılyona, 15 mılyon olan sığır varlığı da 10.7 milyona düştü. Bıtkısel üretimde de 19 mılyon hektara ulaşan ekili alanlar 18 mılyon hektar cıvanna düştü. Doğrudan Celir Desteği: Doğmdan Gelir Desteği (DGD) ödemelennın eksiksiz yapılması için gereklı önlemler alınmalı. Buna karşm 2003 DGD ödemeleri için bütçede sadece 500 tnlyon lıra kaynak aynldı. Son zamanlarda çıkan kararname ve tebliğlerde desteklemelenn çiftçıye ulaşması için, DGD ve çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olması koşulu aranmasına karşın, pek çok ürericimiz DGD'de kayda dahil olamadı Bunun sonucu olarak 2 yılın sonunda ışlenen 27 milyon hektar tanm arazısinin ancak 16 milyon hektan kayıt altına alındı. K amuda en kârlı kuruluşlar arasında bulunan \e tütün çiftçisini ayakta tutan TE- KEL'de özeîleştirme sürecınin baş- lamasıyla bırlikte, sıkıntılar da baş- ladı. TEKEL'in özelleştirilmesıyle bırlikte. Doğu ve Güneydoğu Ana- dolu'da 176 bin ailenin geçim kay- nağının kaybolacağına dikkat çekı- lirken TEKEL çalışanlan da "işle- rini kaybetme" tehlıkesıyle yüz yü- ze geldi. Toplam 23 bin 187 çaîışa- nı bulunan TEKEL, 14 Ekım'den başlamak üzere, 7 bin 500 işçiyı yıl sonuna kadar zorunlu emekli etme- yı planlıyor. Kurumda, 11 bın çalı- şanın da tazmınat haklannın sıfır- larunası öngörülüyor. Günde yaklaşık 20 trilyon lira pa- ra toplayan. kamuyu çeşitli fonlar- la fınanse eden TEKEL; kamuoyun- dan gelen ıtirazlara karşın özelleş- tırme kapsamına alındı Özelleştirme çalışmalannın baş- ALTIN YUMURTLAYAN TAVUK Özelleştirilmeye çalışılan TEKEL'in, Türk ekonomisinde önemlı bir yeri bulunuyor. 2002 yılı faaliyet raporuna göre, rakamlarla TEKEL şöyle: ^ Türkiye gayri safı millı hasılasında, TEKEL'ın payı yüzde Uoranında bulunuyor. TEKEL'in gayri safi milli hasılaya katma değer olarak katkısı da 2002 yılı fıyatlanyla 2.9 katrilyon lira. ^ Hazine'nin sağladığı toplam vergi ve fon gelirleri içerisinde TEKEL'in payı yüzde 4.4. • TEKEL, tütün mamulleri, alkollü içki ve tuz olmak üzere 71 markanın üretimini, 190 markanın saüşını gerçekleştıriyor. • TEKEL tarafindan ürerilen Yeni Rakı, dünyada en çok satılan alkollü ıçkıler sıralamasında 24. durumda. • TEKEL, Avrupa'nın en büyük 30 alkollü-alkolsûz içki fırması ve dünyanın 5. büyük sigara üreridsi. • TEKEL, tstanbul Sanayi Odası'nın "En böyük 500 firma" sıralamasında, üretimden satışlar bazında 9. sırada yer aldı. lamasının ardından. ilk olarak 11 bin çahşanın bırgeceliğıne işten çı- kanlması gündeme geldi. Özeleştir- me îdaresı Başkanlığı'nın geliştır- dığı plana göre, 11 bin TEKEL ış- çısının 300 trilyon lira tutması bek- lenen kıdem- ıhbartazmınatlannın, alınamayan yıllık izinlerinin, ücret- lennın de dahıl olduğu üzere tüm haklan, satış sözîeşmesı- nin ımzalanmasının ardından bır gecede ışçılenn hesabına yatınlacak. Aynı gün çalışan- lann tekrar ışe başlaması sağ- lanacak. Uygulamanm ger- çekleştinlmesi durumunda, yıllannı TEKEL"e vermış ça- İışanJar, tazmınatlannı parça parça almış olacaklar. Tek Gıda-Iş yetkılilen ise TEKELde çalışanlann emek- liliğe zorlandığını da belirtı- yor. Ekim ayının 14'ünden yıl sonuna kadar toplam 7 bın 500 ışçınin emeldı edilmesı- nin planlandığını belirten Tek Gıda-tş Genel Sekreten Mus- tafa Türker. "En kaHteü çah- şanlar emekli olacak. Kısaca- sı TEKEL parça parça eriti- lecek." diyor. 2003 'temısır ve çeltik hariç hububaU bakliyat, ayçiçeği vefindık rekoltesinde önemli düşüşler bekleniyor Sıcakhavaüretimi olumsuzetkiliyor Y apılan ilk tahminler, sıcak hava dalgasının tanmdakı üretimi ciddı biçımde etkıleyeceğinı ortaya çıkanyor. Tanm Ürünleri Tahmin Komıtesi tarafindan yapılan ilk tahminlerde. bu yıl mısır ve çeltik hanç hububat, bakliyat, ayçiçeği ve fındık rekoltesinde önemlı düşüşler bekleniyor. Yılda uç kez toplanarak tahminlerını netleştirmeye çahşan komitenin çalışmalanna göre, tanm ürünlerinde bu yıl şöyle bir tablo oluşması bekleniyor: • Geçen yıl 19 5 mılyon ton olan buğday üretımı 19 mılyon tona, geçen yıl 8.3 mılyon ton olan arpa üretimi de 8 mılyon tona düşecek. •/ Üretim fazlalıhğı nedeniyle kota uygulanan tütünde. geçen yıl 161.3 bın ton olan üretımin bu yıl 155 bin tona düşmesi öngörülüyor. • Şekerpancan üretiminin 16 milyon 395 bin tondan 13 milyon 355 bin tona; kütlü pamuk üretiminin de 2 mılyon 541.8 bin tondan 2 mılyon 485 bin tona genlemesı bekleniyor • Türkiye"dekı bitkisel yağ açığına karşın, ayçiçeği rekoltesinin geçen yıla göre 50 bin ton düşeceği tahmin ediliyor. • Geçen yıl "varyıh" olması nedeniyle 1.8 mılyon ton olan zeytin üretıminin de bu yıl "yok yıh" olması nedeniyle 900 bın tona düşeceği öngörülüyor. YARIN: FINDIKTA ZORLU FİYAT SÜRECİ 2002 Bin ton Buğday Arpa Çavdar Yulaf Mısır Çeltik Bakla Nohut Fasülye "var yılı 2001 19.000 7.500 220 265 2.200 360 35 535 225 Kırmızı Mercimek 460 Yeşil Mercimek 60 Tütün 1.447 " oldu, 2003 "yok yılı 2002 19.500 8.300 255 290 2.100 360 32 650 250 500 65 1.613 2003 19.000 8.000 240 285 2.200 370 33 630 245 485 60 155 Bin ton Şeker pancan Afyon kapsül Anason Pamuk kütlü Kimyon Ayçiçeği Susara Yerfıstığı Soya Fındık, Zeytin Çay 2001 126.325 214 11 ' 23.579 11 650 23 72 50 630 600 750 " olacak. 2002 163.956 175 13 25.418 13 850 22 90 75 600 1.800 7.917 2003 13.355 35 115 2.485 115 800 20 80 60 510 900 775 SALI ORHAN BURSALI Once AdaletBir yazımda "Adalet kurumuna hakaret var" ge- rekçesıyle, Adalet Bakanlığı'nın onayı ile Basın Sav- cılığı'ncaaçılan davadan beraatettim. Yazıda, ada- lete olan güven konusunda yapılan bilimsel soruş- turmalara. yargı ve hukuk insanlarının açıklamalan- na yer verıliyor ve güncel bir olaydan yola çıkılarak, adaletın ne kadar adil davrandıgı konusu ışleniyor- du. Her şeyin bozuk olduğu ülkede tabii ki adaletin çok önemlı boyutlarda aksaklıkları olacaktır. Hatta şöyle söylemek hiç de yanlış olmaz: Yargı ve hukuk düzenindekı büyük zaaflar, siya- sal, ekonomik ve toplumsal sıstemin bu kadar bü- yük dejenerasyona uğramasının esas nedenidir. "Adalet"\n soygunculara, mafya mensuplarına, sıyasetçılere, hortumculara ışlememesi (mübarek- lerin öyle kalın zırhlan var ki!) ve kılıcını sıradan ın- sanlarüzerindeşakırdatıpdurması, dünyanın herül- kesınde toplumsal çöküntüyü hızlandırır.. Bizde olan da budur. Belkı de önce adalet çökertilmiştin bunca bü- yük soygunun yürütülebilmesı için gereken değer kaybına uğratıldı adalet.. Arkasından da Türkiye zincırleme ekonomik ve si- yasal krızlerle batağa sürüklendi. Adaleti değersizleştırme, Özal'ın "Anayasayı bir kez delmekle bir şey olmaz" ünlü anlayışıyla zirve- ye ulaşmıştı. özal bir kez delerse baştaki adam olarak, nerke- sın birkaç kez delme hakkı dogar... Asker. sokaktakı ınsan dahil.... Bu ülkede hukuku yozlaştıran hep siyasi iktidar- lar oldu. Büyük soygunların temellerıni hazırlayanlar da... Liberal gevezelıkler, askerden önce, bu ülkede hayatı durmadan çıkmaza sokan anlayış ve uygu- lamalan görmelıdır. Siyasılerın pratığının, ne kadar yasal, ne kadar hukuki, ne kadar Anayasal.. oldu- ğunu saptamaiıdır. Işlerın çığırından çıktığı noktada, birilerinin du- rumdan vazife çıkarması kadar sosyolojik- bilimsel birolguolamaz... • • • Hukuk ve yargı sıstemının doğru işlemediğinı kız- gınlıkla söyleyenlerın sayısı gıderek artıyor. Adlı yılın başlaması üzerine yapılan bütün konuş- malarda, bu kızgınlıklann ızlerinı gördük. Yargıtay Başkanı olsun, Baro Başkanı olsun.. Olayın ılgınç yönü. Adalet Bakanı Sayın Cemil Çiçek'ın de yıllardır dıle getırılen olgulara sahıp çık- masıydı.. Bakan üstelik Yolsuzlukla Mücadele Kanun ta- sarısının hazır olduğunu açıkladı. Ancak, bütün geçmış deneyımler, yasa çıkart- makla böyle büyük çaplı, Türkıye'yı örümcek ağı gı- bi saran soygunlann, olayların önlenemediğıni gös- teriyor. Yasatabitkıçıkacak.. Ama yasadan önce çok daha önemli yapılacak ışler var... ki yasa ışleyebilsın... • • • önce Adaiet mekanızmasının en temel sorunla- rını çözmelı Sayın Çıçek. Her bakanlığın çok önemlı sorunları vardır, her kesımın de.. Ama ülke gerçeklerinı dıkkate aldığınızda bütün bu sorunlar eşdeğer nıtelıkte, özellikte değıldir. Hükümet, bütçeyi, bakanlıklaradağıtarakana so- runları çözemez. Kıt kaynaklar çok seçme projeler üzerinde yo- ğunlaşmalı. Bana göre Adaleti lyileştırmek bunların başında geliyor. Cemil Çiçek, Adalet'in kendi ayakları üzerinde, bağımsız, özgür durmasını ve yasaları tarafaz ve adil bir şekılde uygulamasını sağlayacak önlemlenn alın- masına öncelik vermeli Yargıçlar tam yargı güvenliğine kavuşturulmalı. Savcı ve yargıçlann maaşları normal devlet me- murluğu maaşlarının en az iki katına çıkartılmalı.. Hele Türkıye'de bu her şeyden önce önemlı gözü- küyor. Yargı mensupları "cüzdan ile vicdanı arasında" sıkışıp kalmamalı. Bu yoksul ülkenin umudunun önemli ölçüde on- larda olduğu ve bu nedenle el üzerinde tutulduklan duygusunu her an yaşamalıdır Adalet mensupları. Çiçek, yargıç ve savcılarımızın başlannı her du- rumda dik tutacaklan önlemlen alsın, gerısini onla- ra bıraksın... Acaba buna niyeti var mı? Olağanüstü durumlann, olağan bütçe ve anlayış- lar ve salt yakanşlarla normale döndürülemeyece- ğini, hiç kuşkusuz bilıyordur Bakan Çıçek. • • • Adaleti ayağa kaldırmak önemli, önceliklt ve bü- yük bır projedır. Bu nıtelikte bir proje sadece Adalet Bakanlığı'nın değil, hükümetin de acil projesi olabilirse başarı ile gerçekleştirılebılir.. Sanırım Sayın Cemil Çiçek bunu da bilıyordur... obursali S cumhuriyet.com.tr. GÜÇLÖ BİRİKİMLİ DENEYİMLİ KADRO ANADOLU LISELERI FEN LİSELERİ ve KOLEJLERE HAZIRLIK KURSLARINDA "BAŞARIYA GİDEN YOLDA SEÇENEKLERİN EN İYİSİ" ISTANBUL ERKEK LISESI İLKÖĞRETİM 7. ve 8. SINIFLAR İÇİN KLRS KAYITLARIMIZ DEVAM ETMEKTEDİR TURKOCAGI CAD. NO: 4 3444O CAGALOGLU - ISTANBUL TEL: (O212) 514 15 70- 71 - 72