Katalog

-3 EYLÜL 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab « cumhuriyet.com.tr 11 Bnlerce kişi JUende'yi andı • SANTİAGO(AA)- Şii'de General Augusto Phochefnin, seçırnle ikidara gelen sosyalist Devlet Başkanı Salvador Alende'yi kanlı da-beyle devirişinin 30. yıjdönümünde binJerce kiîi Allende'ye destek göîterisi yaptı. Başkent Saitıago'da La Moneda Başkanlık Sarayı önindeki meydanda tojlanan göstericıler, "Başkan Allende" şeüinde sloganlar attı. Gcsteriye. eski Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, Arjantin'in başkentı Buenos Aıres'deki Mayıs Meydanı Annelen Baskanı Hebe de Bonafini ıle Şili Komünist Partisi Genel Sekreteri Gladys Mann de katıldı. '11 Eylül terör eyiemi' • CARACAS(AA)- Venezüella Devlet Başkanı Yardımcısı Jose Vicente Rangel, geçen yıl ülkesinde meydana gelen kısa süreli darbeden ABD'yi sorumlu tuttu. Şili'nın sosyalist Devlet Başkanı Salvador Allende'nin devTİlmesi için 1973'te yapılan darbeyi, geçen yıl ülkesinde meydana gelene benzeten Rangel, Şili'dekidarbedede ABD'nin parmağının olduğunu söyledi. Islam Cemaati terörisf • NEW YORK(AA)- BM Güvenlik Konseyi, tüm ülkelerden Islam Cemaati örgütünün 20 üyesinin malvarhklaruıın dondurulmasını istedi ve bu kışileri "terör listesi"ne aldı. Konsey, söz konusu kişileri, El Kaide örgütünün lideri Usame bin Ladin ile bağlantılanndan ötürü malvarlıkJannın dondurulması gereken kişi ve örgütlenn bulunduğu listeye ekledi. D Cezjre'den bip kaset daha • DUBAİ(AA)-E1 Cezire televizyonu, ABD'dekı 11 Eylül terör eyleminde kullanılan uçaklan kaçıranlardan biri olarak tanıttığı Saeed Alghamdi'nin görüntülerini içeren bir video kaset yayımladı. Görüntülerde, Alghamdi. okuduğu metinden amaçlannı şöyle açıkladı. 'Amerikalı düşmana karşı savaş, Müslümanlann görevidir. Amerika, her Müslümanın mücadele etmesi gereken bir düşmandır. Arap milletinin korunması ıçin cihattan başka yol yoktur." übya'ya ambargo kalktı • NEVVYORK(AA)- BM Güvenlik Konseyi. 1988 Arahk ayında Pan Am yolcu uçağının Iskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde nfilak etmesinden sorumlu tutulan Libya'ya uygulanan yaptmmlan kaldırdı. Libya karan 'zafer' olarak niteledi. Libya resmi radyosununda yayımlanan yorumda, Batı ile ilişkilerde yeni bir sayfa açacağı' förüşü de dile getirildi. Amerikan askerleri bu kez de kendi eğittiği yerel polis güçlerini hedef aldı Irak ceherınem yeri gibiDış Haberler Servisi - Irak'ın baş- kenti Bağdat yakınlanndaki Felluce kentinde Amerikan askerlerinin açtı- ğı ateş sonucunda 10 Irakh polis ölür- ken 5' i de yaralandı. Olayın "kaza so- nucu gerçekJeştiği" açıklandı. Polis yetkilileri, bunun, son iki gün içinde gerçekleşen ikinci kaza olduğu- nu duyurdular. Amerikan askerlerinin yarahlann kaldınldığı hastanede ateş açması sonucunda da, 1 Crdünlü öl- dürüldü. Hastanede açılan ateşte 1 Iraklı ve 5 Ürdünlü yaralandı. Irakh polis yetkilisi Abdülrahman Hodeir de, önceki gece yansından son- ra silahlı kişilerin peşine düşen 17 Irak- lı güvenlik görevlisinin öldüğü ya da yaralandığı yolunda bilgi aldığını açık- • Ülkenin her yerinde çatışma ve huzursuzluk devam ediyor. Felluce'de ABD askerleri Irak polisini vururken Ramadi'de çıkan çatışmada 2 ABD askeri öldü. ladı. Hodeir, "17 poBs operasyona ka- ühyordu. Şu ana kadar kendilerinden haber ahnamadı" dedi. Humvee tipi bir Amerikan askeri aracının, Felluce dışındaki bir yola yerleştirilen bombaya çarpması sonu- cu, 3 Amerikan askeri yaralandı. Irak'ın Ramadi kentinde çıkan ça- tışmada, 2 Amerikalı asker öldü, 7'si yaralandı. Amerikan askeri sözcüsü, çatışmanın, dün sabah Ramadi ken- tinde düzenlenen baskın sırasında çıktığını kaydetti. Bağdat 'taki "Bağdat Oteü" yakı- nında çaldıkJan bir otomobille kaç- maya çalışan 4 kişi ile Irak polisi ara- sında çatışma çıktı. Çatışmada 1 po- lis yaralandı. 'Türk askerini istiyoruz' Irak'taki Amerikan kuvvetlerinin komutanı Korgeneral Ricardo Sanc- hez, ülkede banş ve istikrarı sağlama için yürüttükleri misyona Türk as- kerlerinin de katılımından büyük memnuniyet duyacaklannı söyledi. Sanchez, Türkiye'ye ve Türk hal- kına bir çağnda bulunarak, Irak'ta banş ve istikran sağlama çabalanna katkıdabulunmalarını istedi. Irak hal- kma yardım etmek isteyen her ülke- ye kapılannın açık olduğunu belirten Sanchez, "Burada sürdürdüğümüz misyona Türk askerlerinin de kaüh- mından kesinlikle bü>ük memnuni- yet duyanz" dedı. Irak tslam Devrimi Yüksek Konse- yi (IÎDYK) Başkanı ve Geçici Yöne- tim Konseyi üyesi Abdülaziz El Ha- kim. ABD'nin Irak'ta yanlış politika- lar uyguladığmı belirterek, ülkede güvenliğin sağlanmasının sorumlulu- ğunun Iraklılara de\Tedilmesi gerek- tiğini söyledi. El Hakim, ülkenin da- ha fazla yabancı güce ihtiyacı olma- dığını savundu. yaralandığı yolunaa oılgı aıaıgını açık- Bağdat takı Bagdat uteü yaKi- kına bır çağnda bulunarak, ırak ta uığını savundu. Erdoğan temel sorunlann çözümünün ardından askerin geri geleceğini söyledi: Istikrar saglanchğında döneeeğiz • Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Çelebi'ye "Bizi başkalan daha iyi anlar derseniz memnun oluruz" dedi. EBRU TOKTAR SERKA.\ DEMİRTAŞ AJSKARA - Türkiye. ön- ceki gün Ankara da temaslar- da bulunan Ahmet Çelebi başkanlığındaki Irak Geçici Hükümet Konseyi ne "Ha- zıriayacağınız anayasa Irak halkmdan kopuk otanamah. Türk askeri istikrar sağlan- dıktan sonra hemen geri dö- necek" mesajlannı verdi. Dışişleri Bakanı Abdullah GüTün Çelebi'ye "Bulgar, Polonya veya Rumen askeri bia daha iyianlarderseniz biz memnun oluruz, ozaman as- ker göndermeyiz" dedı. Çelebi ise ülkede kendi- lerinin hiçbir egemenliği bu- lunmadığını, her şeyin ABD tarafından yönetildığinı iti- raf etti. Heyete. Başbakan Re- cep Tayyip Erdoğan anaya- sa, Dışişleri Bakanı Gül de as- ker konusuna odaklı mesaj- lar verdi. Mesajlann içeriği tŞGALCtYE DUYULAN ÖFKE - Türidye'yi zh-aret eden Irak geçici yönetimine, istikrann sağlanmasının önemine dair mesajhr verikfi. Irak halkı işgaİci güçlere karşı öfkesini askeri araçlan yakarak gösteriyor. özetle şöyle: Önce anayasa sonra seçhn: Geçici konseyin kurulmasını önemli birgelişme olarak gö- rüyoruz. Bundan sonraki aşama, ana- yasa hazırlama konseyinin ku- rulması ve anayasa taslağı için çalışılmaya başlanması. Bu- nun hemen ardından seçim sü- reci başlatılmalı. Geri döneeeğiz: Irak'ta gün- delik yaşamın yeniden kurul- ması için elektrik, su. ısınma gibi sorunlann çözümlenme- si gerek. Türkiye gibi bölge- nin dilinden anlayan ülkenin askeri gerekli. Bu tür işler ta- mamlanıp da istikrar sağlan- dığı zaman askerimızi hemen geri çekeceğiz. Sizi kim daha iyi anlar: Biz sizi vatansever insanlar ola- rak görüyoruz. Clkeruzin iyi- liği için çalıştığınızdan şüp- hemiz yok. Asker konusun- da sizi kim daha iyi anlar? Rus, Bulgar, Polonya aske- ri daha iyi anlar derseniz, biz memnun oluruz. O za- man asker göndermeyiz. As- ker göndermek bizim için de kolay değıl. Ankara'dan güvence yok; Çelebi, bir televizyona yap- tığı açıklamada, "Türki- ye'nin Irak halkuun isteme- mesi durumunda asker gön- dermeyeceği güvencesini \«r- diğuıi" söyledi. Görüşmelerde böyle bir söz verilmediği öğrenildi. Türkiye, Irak halkının da- vet etmesinin iyi olacağını ancak bunun asker gönder- me konusunda bir koşul ol- mayacağmı Çelebi'ye iletti. Çelebi uyanh: Irak'a ge- lırseniz çeşitli gruplann pro- vokasyonu olabilir, işleri ka- nştırmak isteyenler olabilir. bunlara karşı dikkatli olun. Egemenlikiriran: Çelebi, ellerinde hiçbir egemenlik ol- madığmı, her şeyin ABD ta- rafindan idare edildiğini söy- ledi. Konseyin asker konusun- da bir karan olmadığını. bu yöndeki gelişmelerin ABD ta- rafından izlendiğini Çelebi Ankara'ya iletti. IRAK RAPORU TAMAMLANDI: Jandarma gücügibi gelmeyin ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri, MÎT ve Genelkurmay yetkilılerinden oluşan heyet, Türkiye'nin Irak'a asker göndermesi konusuna ilişkin olarak yapılan ziyaretle ilgili raporunu tamamladı. Rapora göre Irak halkı yabancı askere karşı olmakla birlikte Türk askerinin gelmesine sıcak bakıyor. Ancak Türkiye'nin Irak'takı işgalci ABD ile özdeşleşmemesini isteyen Irak halkı, zayıf etnik gruplann geleceğinden endişe duyuyor. Edinilen bilgilere göre Dışişleri Bakanı Abdullah Gfil'e de sunulan rapor, Türk askerinin görev yapması açısından daha az risklı bölgeleri tavsiye ediyor. Irak'taki kanşıklığın artarak sürdüğüne, yabancı askerlere dönük saldınlann giderek arttığına işaret eden rapor, Irak halkının Türk askerinin gelmesine ilişkin görüşlerini de içeriyor. Rapordan bazı bölümler şöyle: • Irak halkı genel olarak yabancı askerin gelmesine karşı. ABD. Ingiltere başta olmak üzere ülkedeki mevcut güçlerin de bir an önce geri çekilmesini istiyorlar. • Yabancı askerlere dönük bu düşünceye karşın mevcut kompozisyonda Türk askerinin gelmesine sıcak bakılıyor. Türkiye'nin hem komşu hem de Müslüman bir ülke olarak bölge geleneklerini yakından tanıması, bu görüşün güçlenmesine neden oluyor. Gelecek kaygısı taşıyorlar • Irak halkı, Türk askerlerinin "jandarma gücü" olarak görünmesini istemiyor. • Türk askerinin Irak'ta sosyal ve ekonomik olarak da faaliyet göstermesi isteniyor. • Irak halkının çoğunluğu gelecek kaygısı taşıyor. Özellikle küçük aşiret ve etnik gruplar, ileride yaşanacak güç çatışmalan nedeniyle "kaybolup gjdecekleriıu" düşünüyorlar. Irak geçici yönetimindeki Türkmen temsilci Songül Çabuk: Once asker, sonra işadamı AYHAN ŞİMŞEK ANKARA - Irak Geçici Yönetim Konseyi'ndeki tek Türkmen temsilci Songül Çabuk Irakta istikrar için Türk askerinin gelmesinin iyi olacağını söyledi. Türkiye ile aynı dini ve kültürü paylaştıklanna işaret eden Çabuk, "Türkiye her zaman Irak'a yakınlık gösterdi. Hiçbir zaman Irak'ın kötülüğünü istemedi. Türkiye asker gönderirse bizim hükümetimize, Irak haJkına destek olur" dedi. Irak Yönetim Konseyi Başkanı Ahmet Çelebi ile birlikte Türkiye'ye gelen konseyin tek Türkmen temsilcisi Songül Çabuk, Cumhuriyet'in sorulannı yanıtladı. - Yönetim Konseyi'nde tek Türkmen temsikisiniz. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? - Ben yalntz Türkmenler için değil, tüm Irak halkı için çalışıyorum. Türkler, Araplar hepsi bizim kardeşlerimizdir. Bizler hepimiz Iraklıyız. - Türkmenler Konsey'de daha güçlü bir şekilde temsil edilemez miydi? - Konseyin üye sayısı 25 olarak belirlendi. Buna bir ekleme söz konusu olamayacak. Ancak umanm bu durum değişecek. Şu anda olan geçici konsey. Daimi yönetimde inşallah daha çok Türkmen olacak. - Irak'ın yeni siyasal yapısı konusunda ne düşünüyorsunuz? - Bütün bunlar için yorum yapmaya erken. Henüz yeni bir anayasa yapılmadı. Nasıl olacak bilinmiyor. Cumhuriyet mi başka bir yapı mı olacak belli değil. Her şeyden önce yeni baştan nüfiıs sayımı yapmak gerekiyor. - Türkmenlerin si\asette dağınıkhğım nasıl karşıhyorsunuz? - Türkmenler füm Irak'ta tek ve bağımsız bir parti çatısı altında toplansınlar, tek ses olsunlar. Tüm Irak halkı için aynm yapmaksızın çalışmalılar. Ben de ükümet Konseyi üyesi Songül Çabuk, Türk askerinin Irak'a girmesinin olumlu olacağına inanıyor. Çabuk, askerin ardından Türk işadamlannın da gelebileceğini söylüyor. onlann temsilcisi olacağım. - Kerkük'te gerçekleştirilen Türkmen Kurultayı'tu destekHjor musunuz? - Ben de o kurultayda ohnayı planlıyordum. Ancak son anda Türkiye programı netleşince buraya gelmem gerektı. Türkmen Teknoloji Bakanı orada beni Jemsil edecek. Buradan başanlar diliyorum. Hayırlı olmasıru istıyorum. - Türk askerinin Irak'ta görev yapması konusunda ne düşünüyorsunuz? - Ben yönetim konseyinde hep şunu söyledim: Türkiye her zaman Irak'a yakınlık gösteren komşu bir ülke oldu. Hiçbir zaman Irak'ın kötülüğünü istemedi. Eğer Türkiye Irak'a asken güç göndenrse bizim hükümetimize. tüm Irak'a destek olurlar. Türk hükümetine de söyledik, Iraklılar razı olursa bu iş olur. Bağdafa dönünce bunlan konseyde konuşacağım. Türkiye ABD gibi işgalci görünmek istemiyor. 'ABD karar verir1 Bunun için bizler de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin yeni bir karan olsun, dedik. ABD de bunun için çalışıyor. Türk askeri gelirse bu iyi olur. Türkiye ile aynı dini ve aynı kültürü paylaşıyoruz. Ancak burada önce ABD karar verir. ABD askerleri burada çok güçlük çektı. Aynı dinden ve kültürden olan Türk askerleri ile güvenlik ve istikrann sağlanması daha kolay olacaktır. Türk askeri gelirse ardından işadamlan da Irak'a gelecektir. Şu anda güvenlik sorunu olduğu için ekonomide ve ticarette sıkıntılar var. Askerin gelmesı bunlann da aşılmasına yardımcı olur. Sonf ül Çabuk, Ankara'daki terraslannın ardından lst jıbul'a gitti. Çabuk'un lstanbul"da Başbakan Recep Tf yyip Erdoğan'ın eşı Emine E ndoğan ile görüşeceği kaydedildi. AÇIKÇA ŞUKRU SINA GUREL Içi Boş... Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, AB üyesi devlet- lerin büyükelçilerini toplayıp güvence vermiş: "KKTC ile Türkiye arasında hükümetimin imzaladığı Güm- rük Birtiği Anlaşması'ndan korkmayın. Bu zaten içj boş bir anlaşmadır, hiçbir anJam ifade etmez." Aynca Gül, AKP hükümetinin Başbakan Yardım- cısı Abdüllatif Şener tarafından daha bir ay önce imzalanan Türkiye-KKTC Gümrük Birliği Çerçe- ve Anlaşması'nın onaylanmak üzere TBMM'ye gönderilmeyecegine ilişkin bir güvenceyi de AB ta- rafına vermekten geri durmamış. Tabii Gül'ün şunlan eklemesine de zaten gerek kalmamıştır: "Biz Kıbns gibi ulusal konularda içe- riye başka bir izlenim vermek için böyle içi boş, göstermelik adımlar atanz. Siz bunlara aldırmayın. Bunun gibi takıyyeleri biz her alanda, her zaman yapanz. Siz bizim kamuoyumuzu kandırmak için yaptıklanmıza değil, asıl niyetlerimize bakın. Kıb- ns 'ta siz ne isterseniz yapanz. Sizin uygun gördü- ğünüz anlaşmalan geçehi, uygun bulmadıklannı- zı da geçersiz sayanz." Böylece Gül, sözü fazla uzatmadan, iki keli- meyle, AKP hükümetinin dış polrtikasını açık- lamış ve AB tarafını bilgilendirmiştir. Aslında, bir bakıma, herkesi bilgilendirmiştir AKP'nin Dışişleri Bakanı... Artık herkes bilmelidir ki, bu hükümetin attığı şu ya da bu adım, aldı- ğı şu ya da bu karar, imzaladığı falanca anlaş- ma, "dolu" mu, "boş"mu; ciddi mi, gösterme- lik mi; içten ve kalıcı mı, yoksa takıyye ürünû mü, mutlaka "baş başa" birtoplantıda AKP ön- de gelenlerine sorulup öğrenilmeltdir. Yoksa, neyin içinin boş, neyin dolu olduğunu bilemezler. Gül'ün yaptıgı, yalnız AKP hükümetinin de- ğil, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin güvenilir- liğinde yara açmaktır. Hem de derin bır yara... Şımdiye kadar dışişlerimizle ilgili çok çam devril- miş, çok sayıda "devlet adamımız" epeyce gaf yapmıştır. Ama bunlann hiçbiri bu kadar "esaslı" olmamıştır. Dışişleri Bakanı, yakınlannda birilerine danışırsa -ve tabii böyle biri yakınlannda varsa- kendisine KKTC ile gümrük birliği düzenlemesinin bu aşama- da neden gerekli olduğu, bunun yıllardır sürdürü- len devlet politikasının bir sonucu olduğu anlatıla- bilir. Kıbns Türkünün yıllardır "ambargo zulmü" gördüğü, bu "zulmün" AB'nin dayatmalanna pa- yanda olsun, anavatanla KKTC arasındaki mesa- fe açılsın diye sürdürüldüğü, aşina olduğu jargon- la da kendisine aktanlabilir. Hatta, Abdüllatif Şe- ner'in, anlaşmayı imzaladıktan sonra yaptığı açık- lama da aynen okunursa, faydalı olabilir. Son gümrük birliği düzenlemesinin, 1997'den ben uygulanan veaçıklaması ilgili "Devlet Siyaset Belgesi"nöe bulunan. temelleri TBMM karariany- la ve hükümet uygulamalanyla atılmış olan bir an- laşma olduğunu bilmeyenler, ancak Gül'ün söyle- diklerini söyleyebilirierdi. Ama Gül'ün söyledikle- rini söyletenin "cehalet" olduğuna inanmak müm- kün değil. Değerii Oktay Ekşi dün yazmış: "Süleymani- ye'deki 'çuval' skandalını sineye çekerek; tezke- re rezaletini kendi elimizle gerçekleştirerek; Tür- kiye 'nin temel dış politika ilkelerini tartışmaya aça- rak; Annan planı olayı dahil Kıbns konusunda sa- yısız çelişkilehe ne yaptığımızı bilmediğimizi orta- ya koyarak Türkiye'yi nereye götürüyoruz, bir bi- len varsa söyler mi lütfen?" Aslında AKP iktidannın içi-dışı bir. Yani iç ve dış politikasının özü aynı. Kendi dış politika adımının içini boşaltanlann dış politikası ne ka- dar güvenilirse, biryandan "Atatürk'ün çağdaş uygahık hedefi"nöen söz edip, öte yandan eği- timde birlik ilkesini hiçe saymakta devam eden; "hukukun üstünlüğü" derken yargıya ve Cum- hurbaşkanına saldıranlann güvenilirliği de o kadardır... Içi boş kütlelerin yuvarianışı, içi dolu olanlardan daha çok ses çıkartır. Bu son gümbürtü, AKP ikti- dannın "içinden gelen" bir ses oldu. Umanz her- kes duymuştur... Kapsamlı iletisim stratejisi Ankara, Irak'a TV yayını hazırlığında EBRU TOKTAR ANKAR4-Irak'a as- ker gönderme karan ön- cesinde, bu ülke halkı ile yakın ilişki kurmak isteyen Türkiye, kap- samlı bir iletışim strate- jisi hazırlıyor. Öncelikle Irak halkı- nın sempatisini kazan- mak isteyen Ankara; bu- rada televizyon kurul- masından Iraklı aydın, yazar, sanatçı, gazeteci vefikiradamlanyla bağ- lantıya geçihnesi, etnik ve dini cemaatlerle iliş- kilerin geliştirihnesine kadar çok yönlü bir pro- je üzerinde duruyor. Hü- kümet, bu çerçevede Ba- sın Yayın ve Enformas- yon Genel Müdürlüğü başta olmak üzere çe- şitli kurumlarda Farsça, Arapça ve Kürtçe bilen uzmanlan araştınyor. Irak'a dönük "halkla ilişkiler" çerçeveli bir açılımın ilk adımını Irak'a gönderilen Dışiş- len Bakanlığı ve Genel- kurmay Başkanlığı uz- manlanndan oluşan he- yetle attığını düşünen hükümet. Cumhuriyet döneminde Atatürk'ten sonra hiçbir yönetimin bu ülkedeki aşiret ve ce- maat temsilcileriyle ile- tişim içinde olmadığuu vurguluyor. Irak'taki he- yetin 3-4 milyon nüfus- lu tüm Kürt, Sünni, Şii ve Türkmen aşiretleriy- le görüştüğüne dikkat çekiliyor. Halkla kaynaşma Hükümet, bu çerçe- vede de Irak'a olası as- ker gönderme karan ön- cesinde Türk yetküilerin halkla kaynaşmasma dö- nük zemin arıyor. Irak'taki hemşirelerin Türkiye'de eğitilmesin- den bu ülkede savaşta yıkılan ve tahrip olan kutsal mekânlann ona- nmına, elektrik ve su sağlanmasına kadar bir dızi altyapı projesi üze- rinde duruluyor. Irak'taki politika ve dü- şünce geliştıren kunım- lar, yazar ve gazetecüer- le bağlantı kurulması ve burada yayın faaliyetine girilmesi planlanıyor. Bu çerçevede de Irak'ta te- levizyon kurulması, Arapça, Farsça, Kürtçe yayın organlan çıkanl- ması gündemde tutulu- yor. Proje öncesinde Sür- yanice, Arapça, Kürtçe, Farsça bilen uzmanlar araştınhyor.