Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
14) F"YLÜL 2003 ÇAFIŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
OtornobîHePHi
ttiinya promiyeri
• FR.WKFURT(AA)-
Otomotiv sektöründe dün-
yanın en önemli organi-
zasyonlanndan biri olan
'Frankiurt Uluslararası
Otomobil Fuan' dün kapı-
lannı basına açtı. Bu yıl
60'ıncısı düzenlenen fuar-
da dünyanın tanınmış fir-
malanna ait otomobillerin
dünya prömiyeri yapıldı.
Basın mensuplan araçlan
yakından incelerken, do-
nanım ve teknık özellikle-
ri hakkında da detaylı bil-
gi alma imkânı buldu.
Birlik, fabrîkasını
satamadı
• ADANA(AA)-Çuku-
rova Pamuk Yerfıstığı ve
Yağlı Tohumlar Tanm Sa-
tış Kooperatifleri (ÇUKO-
BtRLlK) bünyesındeki 2
fabrikanın kiraya verilme-
si için açılan ihalede talip-
li çıkmadı. ÇUKOBÎRLIK
Yönetim Kurulu Başkanı
Hamza Öztürk, dün yapıl-
ması beklenen ihaleye ka-
tıhm olmadığım belırtti.
15 gün sonra yeniden iha-
le açacaklannı söyleyen
Öztürk, temennilerinin,
fabrikalann yeniden üreti-
me kazandınlması ve çı-
kanlan 1200 işçinin yeni-
den işlerine kavuşması ol-
duğunu vurguladı.
Irak'la ticaret
bilgiye takılıyor
• ANKARA(ANKA)-
TOBB, Irak'ta iş yapan
veya Irak'ın yenıden ya-
pılandınlmasına ilgi gös-
teren 73 firmanın katılı-
mıyla bir anket çahşması
yaptırdi. Ankete katılanlar
yüzde 52.1 ile en ciddi so-
run olarak "ticaret ve mü-
teahhitlik konulannda
sağlıklı bilgiye ulaşama-
mayı" gösterdiler. Mal
sevkıyahnda karşılaşılan
asayiş sorunu ve Habur sı-
nır kapısındaki gereksiz
bekleyiş yüzde 32.9 ile
ıkinci sırayı paylaştı.
Otoihracı
ithalatı solladı
• tSTANBUL(AA)-
Türkiye'nin otomotiv
ürünleri dış ticaretinde bu
yihn ilk yansında 501.8
milyon dolar fazla oluştu.
Otomotiv Sanayıi Derneği
verilerine göre motorlu ta-
şıt araçlan ile bunJann
mekanik aksam ve parça-
lannın 6 aylık ithalatı, 2
mılyar 492 milyon 109 bin
699 dolar, ıhracatı ise 2
milyar 993 milyon 927
bin 358 dolar oldu.
Dışsatnnı
devler aıftırdı
• ANKARA(ANKA)-
Türkıye'nin bu yıl önemli
ölçüde artan ihracatından,
büyük payı yine büyük ih-
racatçı firmalar alıyor.
Dış Ticaret Müsteşarlığı
verilerine göre büyük ih-
racatçılann toplam ihraca-
tı yüzde 46 artarken, nis-
peten daha küçük miktar-
larda ihracat yapan firma-
lann toplam ihracatındaki
artış ıse yüzde 22.4 düze-
yınde kaldı.
Suda anlaşma
ertelendi
• ANKARA(ANKA)-
îsrail'in Manavgat'tan su
ithal etmesini öngören
çerçeve anlaşmasını im-
zalamak üzere Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanı
Hilmi Güler'ın Israil'e
yapacağı ziyaret ikinci
kez ertelendi. Anlaşma
metninde tsrail"in.
önümüzdeki 20 yılda
Türkiye'den yılda 50
rnilyon metreküp su ıthal
etmesi öngörülüyor.
Buğday fiyatlan düşerken Tanm Bakanı Güçlü, 200 bin tonluk dışalım yapılacağını açıkladı
Tarlada ithalatbozgunu• Ithalatla
canıyanan
pamuk üreticisi
"fiyat
açıklanmadan ürününü
ÇUKOBİRLİK'in kapısına
btrakmaya'" başladı.
Buğdayda da fiyatlann
olağanüstü biçimde
yükselmesi bir yana, düşüş
eğiliminde olmasına karşın
ithalat yapılacağının
açıklanması şaşkınhk yarattı.
ABD'DE TARIM
Destekteııslıın
Ekonomi Servisi - Ekmeklık
buğday fiyatlan gerilerken Tanm
ve Köyişleri Bakanı Sami Güçlü
"ekmektefiyatspekülasyonlannı
önkmek ve sektörün katiteti buğ-
day ihtiyacını karşılamak için
TMO'nun ithalat yapacağuu"
açıkladı. Ekmeklik buğday fiyat-
lannın olağanüstü biçimde yük-
selmesi bir yana, son 10 gündür
düşüş eğiliminde olmasına kar-
şın Güçlü'nün 200 bin ton kalite-
li ekmeklik buğday ithal edilece-
ğini bildirmesi şaşkınlıkla karşı-
landı.
Bakan Sami Güçlü, AB'den
buğday ithalatı konusunda tarife
kontenjanı bulunduğunu hatırla-
tarak "zamanlama olarakbu itha-
lann şimdi yapılmasuıı uygun gör-
dük" dedi. İthalat hazırlığı açık-
lanırken buğday fiyatlanndaki
düşüş dikkat çekti. TZOBnin
borsalardan derlediği verilere gö-
re, örneğın, 26 Ağustos'ta Polat-
lı Borsası'nda 388 bin 600 lira
olan ekmeklik sert buğdayın ki-
logram fiyatı dün 379 bin 993 li-
raydı. Buna başka borsalardan,
çeşitli buğday fiyatlannı eklemek
mümkün.
Bakan Güçlü'nün yaptığı itha-
lat açıklaması, "TMO'nun zama-
nında. yeterli ahm yapmanuş ol-
masına" bağlandı. TZD Başkanı
tbrahim Yetkin, "TMO1 milyon
tonun çok altında ahm yapn. Ver-
li üreticiden ahm yapmayan dev-
let, şimdi olası sorunlara imalada
önfcm ahna arayışında" dedi.
Pamuğa kota önerlsl
Öte yandan, ithalata dayalı po-
litikalarla canı yanan pamuk üre-
ticisi hâlâ 2002 yılına ait primle-
rin ödenmesini ve bu yılın primi-
nin açıklanmasını bekliyor. Hasat
VVASHEVGTON (AA) -
ABD'de geçen yıl tanm
sübvansiyonlannın yaklaşık
üçte ikisinden, en zengin
çiftçiler ile şirketlerin yer
aldığı yüzde lO'luk üst
dilimin faydalandıgı
bildinldi. Amerikan Çevre
Çalışma Gnıbu'nun Tanm
Bakanlığı verilerine
dayanarak yaptığı araştırmaya
göre, ABD'nin 12.2 mılyar
dolarlık tanm
sübvansiyonlannın 8 milyar
dolan bir tavukçuluk ve
sigortacılık şirketi dahil,
toplam 170 bin 717 zengin
çiftçi ve şirkete gitti. Tanm
sübvansiyonlanndan
yararlananlann toplamı ise 1.7
milyon çiftçi ve işletme. Geçen
yılki sübvansiyonlann büyük
kısmından çiftçi kooperatifleri,
bir tavukçuluk şirketi, tohum
işletmesi ile sulak alanlan
koruma grubu yararlandı.
Küresetteşmekarşitlanhareketegeçti !SDünya Ticaret Orgü-
'nün (WTO) bugfin
Meksika'nın Canün ken-
tinde başlayacak toplantılan öncesinde küresefleşme karşıtlan da harekete geçti. 5 gün boyunca sü-
recek toplantılar sırasında çeşitii gösteriler yapmaya hazırlanan küreselleşme karşıtlan, kentin çeşit-
li yerierine astıklan pankartlaıia •'direıüş" ve "ayaklanma" mesajı vermeye çalışıyoriar. Küresejleş-
me karşıtlan, bir halk plajında düzenledikJeri eylemde ise elbiselerini çıkararak "No VVTO" (DTÖ'ye
Haytr) yazısmı ohışrurdu. Polis, göstericifcre müdahale ermezken uzaktan takip etmekle yetindL
VVtO töplannlanna 147 ülkenin tkaretten sonımhı bakanlan kaolacak. (REUTERS)
HtNDÎSTAN SEFERLERÎ 29 EYLÜL'DE BAŞLIYOR
THY de ucuz uçuracak
Ekonomi Servisi - Türk
HavaYollan(THY)Genel
Vlüdürü Abdurrahman
Gündoğdu. "Yeni iç hat fi-
yatlandırma stratejinıiz;
uçuşlanmızın doluiuk ora-
nını ve gelirimizi arttır-
mak, aynı zamanda daha
fazla vatandaşımızm uçak-
la seyahat imkânm-
dan faydaJandınl-
masını sağlamak-
ür" dedi.
THY Genel Mer-
kezi'nde bir basın
toplantısı düzenle-
yen Gündoğdu, bü-
yüme stratejileri
kapsamında yeni fiyat ve
uçuş ağı politikası oluştu-
racaklannı belirterek bu
amaçla iç ve dış hatlarda
yeni hat ve seferler konu-
lacağuu söyledi. Buna gö-
re 29 Eylül'de Hindistan'a
ilk seferinın yapılmasının
planlandığını belirten
Gündoğu, ıç hatlarda Ada-
na-lzmir ile lstanbul-Sıvas
hatlannın açılacagını kay-
dettı. Son günlerdeki uçak
bileti fiyatlannın düşürü-
leceğine ilişkin tartışmala-
ra da değinen Gündoğdu,
• THY, büyüme stratejisi
kapsamında filosunu genişletmenin
yanı sıra maliyetlerini azaltarak
daha ucuza yolcu taşımayı
hedefliyor. Adana-tzmir ile
İstanbul-Sıvas hatlan açılacak.
bu amaçla malıyetlerinde
yüzde 15-30arasındaindi-
rim üzerinde durduklannı
belirtti. Bilet fiyatının ya-
nsına yakmını vergilerin
oluşturduğuna değinen
Gündoğdu, özel havayolu
şirketlerinin yurtiçi uçuş-
larda öngördükleri fiyatla-
n uygulamalannın müm-
kün olmadığım savundu.
"69milyon gibi bir rakama
bu vergi yapısryla uçulaca-
ğuıı tahmin etnıiyorum"
diyen Gündoğdu, vergi ko-
nusunun, hükümet ve IMF
ile olan üişkilere
bağlı olduğunu dı-
le getirdi.
Ote
yan-
dan
özel-
leştir-
menin öncelikli
projeleri olduğuna da de-
ğinen Gündoğdu, 2010 yı-
lına kadar THY'yi Avru-
pa'nın en büyük üç hava-
yolu şirketinden biri yap-
mayı planladıklannı vur-
guladı.
dönemi başlamasına karşın prim
miktannın açıklanmaması, tanm
satış kooperatiflerinin de alım fi-
yatı açıklamasını engellerken üre-
tici "karşıhğmda ne alacağmı bü-
meden ürününü ÇUKOBLR-
LİK'in kapısuıa bırakmava" baş-
ladı. GAP ve Çukurova'da, kilog-
ramı 900 bin, TARlŞ'in yaptığı
hesaplamaya göre Ege'de 1 mil-
yon 95 bin liraya üretilen pamuk,
ABD ve Yunanistan'dan ortalama
711 bin lirayla ithal edilebiliyor.
Türkiye'de her yıl 500 bin ton
civannda pamuk açığı oluşuyor
ve bu da ithalat yoluyla kapatıh-
yor. Şimdi de hasat dönemi baş-
lar başlamaz ithalat yoğunlaştı.
Türkiye Ziraat Odalan Birliği
(TZOB) Başkanı Şemsi Bayrak-
tar, Türkiye Ziraatçılar Derneği
(TZD) Başkanı tbrahim Yetkm ve
Adana Çiftçiler Birliği Cumah*
Doğru, ithalat yerine, yerli üreti-
ciye prim verilip üretimin arttınl-
ması gerektiğinde birleşiyor.
Cumali Doğru, hasadın başla-
dığı bugünlerde. ABD ve Yuna-
nistan'dan, Istanbul'daki Çerkez-
köy ile Mersin'deki Serbest Böl-
ge'ye yüzlerce ton pamuk gelme-
sinin sıkıntısını yaşadıklannı söy-
ledi. Doğru, "Pamuğun,sınTgüın-
rük, afir fon ile ithal edilmesi Türk
çiftçisini tasfîye etmek anianu taşı-
yor" dedi. Pamuk ithalahnın yeni-
den düzenlenmesi, bu ithalatın da
pamuk açığını geçmeyecek mik-
tarda ve mart- temmuz aylan ara-
sında aylık kotalar halinde yapıl-
ması gerektiğini bildirdi.
Doğru. "Pamuk üretimi, 2003-
2004 sezonunda kütlü pamuğun
kilosuna verilecek 20 sent prim ik
desteklenmefi. Mazotu, gübreyive
ilacı dünya fiyatlannın çok üze-
rinde kuUanan ve ucuz kredi im-
kânı bitmiş olan üreticinin alaca-
ğı pirimin de yetersiz olnıası sade-
ce üretkiye dönük değil ülkenin
ekonomik, topnımsal ve siyasal is-
tikranna yöneBk hatah bir girişim
olacakûr" dedi.
HAVAYOLUNA VERGÎ TEŞVÎKİNE KARADAN TEPKİ GELDl
Otobüsçü teşvike kızdı
Yusuf
İZMtR (AA) - Havayo-
luyla iç hat seferlerinin
serbestleştirilmesi süre-
ciyle birlikte. bu alanda
faaliyet gösterecek fırma-
lara "vergi teşviki verilece-
ği" haberleri, karayoluyla
yolcu taşıyan firmalarda
tepkilere neden oldu.
Varan Turizm
Genel Müdürü
Bolayırh.
haberi
ger-
çekçi
bul-
madı-
ğını söylerek "Bir
ekonomik progam uygu-
lamyor. Arük sektörlere
devîet teşviki verilnüyor.
Böyle teş\ikler verilirse
eski fihnleri tekrar görii-
riiz" dedi.
Havayolu taşımacıhğı-
nm çok malıyetli bir iş ol-
duğuna dikkat çeken Bo-
layırh, " Böyle bir teşvik
uygulansa bile uçakla ta-
şımacıhk her halükârda
daha pahah olacakür"
dedi. BOSS Otobüsle-
ri'nin Yönetim Kurulu
üyesi Oktay Kiracıoğlu
• Havayolu ulaşımmda faaliyet
gösterecek firmalara vergi teşviki
getirileceği haberlerine tepki geldi.
Karayolu taşımacılan, bu tür
uygulamalann haksız rekabete yol
açacağı görüşünde.
ise olası teşvikin, haksız
rekabete yol açarak kara-
yolunu olumsuz etkileye-
ceğini savundu. Kiracı-
oğlu, sayılan 500'ü bulan
otobüs firması sayısının,
yüzde 50 oranında azala-
cağına dikkati çekti.
Havayolu taşımacılı-
ğında uygulanması düşü-
nülen teşvikleri dikkatle
izlediklerini dile getiren
Kamil Koç Otobüsleri Ic-
ra Kurulu Başkanı Sena
Kaleti ise teşviklerin ula-
şım sektöründe kan deği-
şikliği getireceği-
ni söyledi.
Kaleh, "Yük-
sek ücretle kara-
yolu taşınıacıhğı
yapan birkaç fir-
manın, ekonomik
uçuş adı altında
yapüacak bu dü-
zenlemelerden olumsuz
etkilenmesi beklenebiür.
Büyük bir yolcu profifine
hitap eden firmalarm, bu
düzenlemelerden etkile-
neceğini söyiemekyanhş"
dedi.
Elektrik kesintisi zenginler için potansiyel sorun
Karatılık tehdidi
sadece ABD'de değil
Ekonomi Servisi - The Econo-
mist, yoksul ülkelerde normal kabul
edilen elektrik kesintilerinin, gele-
cekte gelişmiş ülkeler için de sorun
haline gelebileceğini yazdı.
ABD'de yaşanan "karanhkgün-
leri" birçok zengin ülkenin. hazla
kanşık bir "bizim
başımıza asla gel-
mez" ifadesiyle izle-
diğini belirten dergi,
bu ülkelerdeki po-
tansiyel riske dikkat
çekti. En ucuz elekt-
riğı ABD'nin üretti-
ği vurgulanan yazı-
da, bu ülkelerde kesintiye engel ol-
mak için ahnacak önlemlerin faru-
rasının tüketicilere çıkacağı ifade
edildi.
Dergide özetle şöyle denıldi: Şe-
bekeleri Amenka'dan daha sık örül-
müş olan Almanya'da, firmalann
rezerv kapasitesi birkaç saniye için-
de devreye girebilecek kadar yük-
sek. Ama bölgesel monopoller za-
manından kalma bu kapasite fazla-
sı, özelleştirmenin ardından, uzun
vadede sürdürülemeyebilir. Nükle-
er santrallann yoğunlukla kullaml-
dığı Fransa'da, yakm zamanda ya-
şanan ısı dalgası reaktörlerin suyla
soğutulmasını zorlaştırarak
elektrik kesintilerini olası
hale getirdi. Fransa ihracat-
çıdan ithalatçı konumuna
geldı. Ingiltere'de, spotpiya-
sada gerçekleştirilen toptan
satışlar 1999'dan beri yüzde
40 düşrü. British Energy da-
hil birçok firma kâr edeme-
meye başladı.
Japonya'da, dünyanın en büyük
özel elektrik sağlayıcısı Tokyo
Elektrik (TEPCO), 17 nükleer güç
fabrikasını güvenlik nedeniyle ka-
pattığı için kesintiler sıklaştı. TEP-
CO'ya 5 yeni santral kurma izni ve-
rildi, ancak Tokyo ve çevresinde ka-
rartma tehlikesi devam ediyor.
işverene vergi indirimi
Ek istihdam
teşviMyolda
ANKAJRA (Cumhuriyet Bürosu)
- Çalışma Bakanı Murat
Başesgioğlu, ek istihdamı teşvik
edecek yeni yasa taslağını
Meclis gündemine getireceklerini
belirterek işverenlere gelir
vergisüıden ve SSK priminden
belli oranlarda indirimler
sağlanacağmı söyledi.
Başesgioğlu, TlSK'in "Güçlü ve
Büyük Türk Ekonomisi için
Üretim ve İstihdam Politikalan
Araştırma Yanşmasırı
nın ödül
töreninde yaptığı konuşmada,
ekonomideki büyümeye karşın
işsizliğin azalmamasının
sermaye yoğunlaşması ve
çalışma sürelerinin
arttınlmasından kaynaklandığını
belirtti.
Törene katılan TOBB Başkanı
Rifat Hisarcıkhoğlu da
Türkıye'de işsizliğin azaltılması
için işverenlerden istihdam
yaratmasını isteyen Başbakan
Recep Tayjip Erdoğan'dan
ilave istihdamın teşvik edilmesini
istedi. Hisarcıkhoğlu,
işverenlerin ancak
bu yolla ek istihdam
yaratabileceğini savoındu.
TlSK Genel Başkanı Refik
Bay dur ise işsizliğin her geçen
yıl arttığını belirtirken bunun en
önemli nedeninin kontrolsüz
doğumlar olduğunu kaydetti.
Bir işçiye düzgün iş yaratmanın
ortalama yatınm maliyetinin 99
milyar lira olduğunu söyleyen
Baydur, bugün sayılan 9 milyonu
bulan işsizlerin düzgün bir işe
kavuşturulması için özel
sektörün 891 katrilyonluk
yatınm yapması gerektiğine,
bunun da milli geliren 3.5 katı
olduğuna dikkat çekti.
Uygulanan ücretler düştü
Suriye'den
geçişe indirim
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
- Devlet Bakanı Kürşad
Tüzmen. bir yıh aşkın süredir
yürütülen görüşmelerin
sonucunda Suriye'nin
Türk araçlanna uyguladığı geçiş
ücretlerini yüzde 50 ile yüzde
1200 oranlan arasında
düşürdüğünü bildirdi.
Kürşad Tüzmen, yaptığı yazılı
açıklamada. yüksek geçiş
ücretlerinin hem Suriye'yi
hem de Suriye üzerinden
bölgedeki diğer ülkelere ihracat
gerçekleştıren işadamlannı
zor durumda bıraktığını belirtti.
Türkiye 'nin ücretlerin
düşürülmesi konusundaki
talebinin Suriye tarafından kabul
edildiğini ifade eden
Tüzmen, bu iyileşmenin ticari
ilişkileri olumlu etkileyecegini
ifade etti. Bu uygulamadan her
iki ülkenin de kazançlı çıkacağıru
vurgulayan Bakan
Tüzmen, "Bu indirim,
Türkiye'nin Suriye'ye \e diğer
bölge ülkelerine ihracaünı
artüracaktır. Surije üzerinden
yapılan transit taşımacdık da
geKşecektir" diye konuştu.
BlLGİ TOPLUMUNA DOGRU/ OZLEM YÜZAK o/ienı.\Tizak a cumhurivet.com.tr
Adam kafasını Anadolu'da
yatırıma ve istihdama takmış.
Işi gücü yokmuş gibi oturmuş
bir proje hazırlamış. Son 1.5 yıl
içinde 23 ili ziyaret etmiş, giri-
şimci ve yerel otoritelerle görüş-
müş. Maliye Bakanı Unakttan'a,
Başbakan Erdoğan'a raporlar
hazırlamış. Hızını alamamış ola-
cak ki bir de ekonominin asıl pat-
ronu IMF'nin kapısına dayanmış,
projesini anlatmış. Projenin özü,
özellikle Doğu ve Güneydoğu
Anadolu'da uygun yatınm koşul-
ları yaratılması, böylece aşırı
yüklenmiş batı bölgeleri veya
komşu ülkeler yerine yatınmlann
buralara yönlendirilmesi.
Kendini tekstil sektörünün ge-
lişimine adamakla yetinmeyip bir
de kafasını yoksulluk ve işsizlik-
le yakından ilgili toplumsal so-
runlara çözüm getirmeye takan
adamın adı Umut Oran. Türkiye
Giyim Sanayicileri Derneği
(TGSD) Başkanı. Proje ise gayri
safi milli hasılası 1500 ABD Do-
lan'nın altında olan illerde ger-
çekleştirilecek yatırımlarda 10 yıl
gelir ve kurumlar vergisi muafi-
yeti, SSK işveren payı muafiyeti
ve enerji maliyetlerinin OECD or-
talamasına çekilmesini öngörü-
Anadolu'da Yatınmdan Cancün'a
yor. Söz konusu illerin çoğu Do-
ğu ve Güneydoğu Anadolu'da.
TGSD, söz konusu bölgelerden
neredeyse hiç vergi toplanama-
dığından, yeni yatınmlara ve is-
tihdama vergi muafiyeti uygulan-
masının ekonominin genelini ve
vergi gelirlerini etkilemeyeceğini
rakamlarla ortaya koyuyor:
- Kalkınmada öncelikli 22 ilden
toplanan vergilerin Türkiye top-
lamı içindeki payı yüzde 1.24.
- OHAL bölgesinde bulunan
11 ilden toplanan vergilerin Tür-
kiye toplamı içindeki payı yüzde
0.74.
- 2001 yıh itibanyla GSYlH'si
1500 dolann altındaki 50 ilden
toplanan vergilerin Türkiye top-
lamı içindeki payı yüzde 5.9
- Istanbul'un payı ise yüzde
42.4.
TGSD bu projenin bir yandan
göçün önünü keseceğini öte
yandan kayıtlı firmalan arrtıraca-
ğı için kayıt dışını azaltacağını
savunuyor. Anadolu'da yatınmı
ve istihdamı teşvik projesi;
TOBB, ihracatçı birlikleri, Çağ-
daş Yaşamı Destekleme Derne-
ği başta olmak üzere her kesim-
den destek almayı başarmış.
Dünya Bankası Türkiye Direktö-
rü projeden etkilendiğini belirt-
miş ve gerekirse söz konusu yö-
relerde yanm kalan organize sa-
nayi bölgesi alryapılannın ta-
mamlanması için kredi sağlama-
yı teklif etmiş.
IMF yetkililerinin de projeye
olumlu baktığını belirten Oran'ın
vurgulamaya çalıştığı önemli bir
husus, projenin uygulanması ha-
linde kotaiann kalkıp rekabetin
iyice kızışacağı 2005 yılı ve son-
rası için de Türkiye'nin lehine
olacağı. Zira 2005 sonrasında da
Türk hazır giyim sanayiinin dün-
ya pazanndaki lider konumunu
koruyabilmesi için özel çaba sarf
edilmesi gerekiyor. Işte bu ne-
denle Umut Oran, Dünya Ticaret
örgütü'nün (DTÖ) toplantılannı
yerinde izlemek için Devlet Ba-
kanı Kürşad Tüzmen ve ekibiy-
le birlikte Meksika'nın Cancün
kentinde bulunuyor. Telefonla
yaptığımız görüşmede, gümrük
bitiiğinden dolayı Türkiye'nin ge-
lişmiş ülke statüsünde yeralma-
sının pazarlık gücünü olumsuz
etkilediğini vurguluyor.
Gerçekten de kıyasıya pa-
zarlıkların yapıldığı gelişmekte
olan ülkelerie zengin ülkeîerin çı-
kar çatışmaları yaşadığı DTÖ
toplantılarına hazırlıkların çok
boyutlu yapılması gerekiyor.
Bir yandan Anadolu'ya yatı-
nmlann nasıl kaydınlabileceği
konusu, öte yandan küresel re-
kabette pazann nasıl korunaca-
ğı sorunu... Biryandan ulusal çı-
karlar, öte yandan küreselleşme-
nin kara yüzü vahşi kapitalizme
karşı uluslararası güçbirliğinin
gereklıliği... Belli ki koşullar da,
mücadele arenası da artık çok
daha farklı, çok daha kapsamlı.
Günübiriik politikaların işe yara-
madığı ve hiçbir zaman yarama-
yacağı gerçeğini göz önünde
bulundurarak uzun vadeli strate-
jileri bir an önce yaşama geçir-
menin zamanı gelmedi mi? Tür-
kiye Giyim Sanayicileri Derne-
ği'nin başkanı Umut Oran, ha-
zıriadıklan projeyi yaşama geçir-
tebilmek için özverili bir gayret
içinde. Bu özverinin hem siyasi-
lere hem de diğer sivil toplum
kuruluşlarına ömek olması
gerekmez mi?..