Katalog

-H6 AĞUSTOS 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ÇEVRE ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞL^RI TURHAN SELÇUK J,>'!'i^İU-1&iîA s-.flML^-h'J-i Atıklar göllere antılmadan bırakılıyor. Birçok canlı türü yok olma tehlikesi altında SuyunrengiçamurGÜLŞAH DURAK / GÜRSU KUNT Türkıye'nin zengin su kaynaklan kirlilik tehdidi altında. Sanayi atıklan ve kanalizasyonlar göl ve akarsulara antmadan bırakılırken bırçok canlı türü yok olma tehlikesıyle karşı karşıya. Bir dönem dünyanın sayılı kuş cennetlerinin bulunduğu Türkıye'de çeşitlilik de yok oluyor. Türkiye'nin en uzun akarsuyu Kızılırmak geçtiği tüm kentlerden sanayi tesislerinin atıklarını toplayarak Karadeniz'e dökülüyor. Kırşehir Şeker Fabrikası'nın Kızılırmak'a bıraktığı atıklar Hirfanlı Baraj Gölü'nde balık neslinin tükenmesine de yol açıyor. Yunanistan sınınnda bulunan Ergene Nehri de Çorlu ve Çerkezköy'deki fabrikalann atıklarını taşımaya çalışıyor. Havalann ısınmasıyla birlikte çevreye dayanılmaz koku yayılıyor. Ergene'deki kirliliğın çevreye etkilerinin belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırma Komısyonu oluşturuldu. Ergene zehir saçıyor Bölgede inceleme yapan komisyon üyeleri Ergene Nehri 'ndeki kirlilik oranının çevreye zehir saçma noktasına geldiğine dıkkat çektıler. Kanalizasyon sulan ve çöplerin döküldüğü Küçük Menderese fabrika atıklan da kanşıyor. Ödemış Belediye Başkanı Mehmet Eriş, nehirdeki kirlilik sorununun acilen çözülmesi gerektığinı \Tirguladı. Gümüşhane'dekı Harşit Vadisi'nin can daman olan 143 kilometre uzunluğundakı Harşit Çayı'ndaki kirlilik de tehlikeli boyutlara ulaştı. Çaya bırakılan kanalizasyon ve atık sular özellikle yaz aylarında çevTeye kötü kokular yayıyor. Sulama amaçlı da kullanılan çay insan yaşamını tehdıt ediyor. Flamingolar uğramaz oldu Afyon'un Bolvadin ilçesüıdeki Eber Gölü, fabrikalann atıklan nedeniyle bataklığa dönüştü. Bn- dönem flamingolann yaşadığı göl çevresine artık kuşlar uğramaz oldu. Deniz seviyesinden 995 metre yükseklikteki Eber Gölü'nün 215 milyon metreküp maksimum su toplama kapasitesi kirlilikle birlikte 45 milyon metreküp civanna düştü. Geçimlerini gölden çıkardıklan kamışlan SEKA Kâğıt Fabrikası'na satarak sağlayan yurttaşlar su azalması sebebiyle gölde artık kamış yetişmediğini ve balık yaşamadığına dikkat çekti. Elazığ'ın Si\Tİce ilçesi yakınlanndaki Hazar Gölü de barajlann tehdidi altında. Elektnk üretımı ıçin su çekilen göl bataklık haline geldı. Göldeki su seviyesi yılda 86 santimetre azalırken canlı yaşamı yok olmak üzere. Bir dönem Mavi Bayrak sahibi olan göle artık ilçenin kanalizasyon atıklan da akıyor. Gölün kurtanlması için 70 sivil toplum örgütünün katılımıyla "Sivil İnisiyatif Grubu" oluşturuldu. Adıyaman, Samsat ve Kâhta ilçeleri ile birçok yerleşim biriminin atık sulan ise Atatürk Baraj Gölü'ne dökülüyor. Van Gölü kıyısuıdaki çöp dağlan ise doğal yaşamı yok ediyor. Tuz Cölü de tehlikede Türkiye'nin en büyük ikinci gölü olan ve ülkenin tuz ihtiyacının yüzde 80'ini karşılayan luz Gölü de sanayi ve kent atıklanyla yok olma tehlıkesiyle karşı karşıya. Kirliliğin yanı sıra BOTAŞ'ın Tuz Gölü kıyısına doğalgaz stoklamak üzere yeraltı deposu kurma çalışmalan da çevrecileri endişelendiriyor. Konya'nın Ereğli ilçesinde dünyanın önemli sulak alanlan arasında gösterilen ve 60 türden binlerce kuşa ev sahipliği yapan Akgöl de Tuz Gölü gibi yok olma tehlikesini yaşıyor CÖLLERİNSAYISI65TEN 30ADÜŞTÛ FABRİKAATIKLARI BEY$EHİRE Konya'daki Akşehir Gölü de bılınçsız avlanma ve kanalizasyon atıklan nedeniyle büyük bir çevre kirliliği yaratıyor. Gölün dogal dengesini korumak amacıyla geçen ay 20 bin yavru balık bırakıldı Bir zamanlar 65"ten fazla gölün bulunduğu Göller Bölgesi'nde şimdi 30'a yakın göl ya susuz ya da susuzluk tehlıkesiyle karşı karşıya. Tanm alanı açmak için göllerin kurutulması, iklimin değişmesı kuşlann göçmesine ve tanmsal gelirin düşmesine yol açtı. Bir fotoğrafı bile bulunmayan ElmalTdakı göl yatağında bugün tanm yapılıyor. Manay ve Suğla, SangöL Akgöl ise 1950-1960 yıllan arasında kurutuldu. Yazır, Yanşh, GenceU gölleri de artık yok. Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü Beyşehir, StT alanı ilan edilmesine karşın kirleniyor. Su ve kum çekilmesi nedeniyle seviye giderek düşerken bölgedeki silah fabrikalannuı atıklan ve kanalizasyon göle akıyor. Hovran, Kovada, Acıgöl ve Baranda göllerini ise kirlilik nedeniyle artık kuşlar terk ediyor. Türkiye Tabıatuıı Koruma Derneği Antalya Şube Başkanı Hediye Gündüz, göllerin kurumasının bölgede taban sulannın azalmasına yol açtığına dikkat çekerek şöyle konuşuyor: "Kunıtuİan ve uluslararası kuş göç yollan üzerinde olan gölkrde, arük kuş rürJerine rastlamak mümkün değiL" Zirvedeki cennet turist bekliyor Gümüşhane'nin Torul ilçesinde bulunan Limmi Gölü, turizme açılmayı bekoyor. İlçeye bağlı Kalkanlı köyü suurian içerisinde. Zigana Dağı'nın 2 bin raknnlı bir zirvesinde yer alan limmi Gölü, manzarasıyla görenleri büyülüyor. Kış aylarında kalınlığı 2 metreyi bulan karın baharda erimesiyle birlikte beslenen gölün, mutlaka turizme kazandınlmasını isteyen yöre halkı. "Limmi Gölü az bulunur bir güzeDiğe sahip. Orman içerisindeki göl, gerek temiz havası gerekse görünümü itibanyla adeta cennetten bir köşevi andınyor" diyor. Doğu Karadeniz'de son yıüarda gelişen yayla turizmi kapsamında Limmi Gölü'nün de turistlerin ilgisini çekebilecegini vurgulayan vatandaşlar, göle giden yolun yapılmasını ve gölün tanıüm çalışmalannın arttınlmasını istedL (Fotoğraf: AA) Türkiye rallisimillipark virajında ANTALYA (Cumhuriyet)- Geçen yıl Dünya Rally Şampi- yonası takvimine alınan "RaDy of Turkey" için hazırlıklar de- vam ediyor. Tam tarih belirlen- mese de yanşlann önümüzde- kı yılm haziran ayında yapıla- cağı kesinleşti. Ancak yanş güzergâhı için- de yer alan ıkı parkur mıllı park- lara takıldı. Kemer Belediye Başkanı Hasan Şeker, iki par- kurla ilgili sorunun çözümlen- mesi durumunda, seyirci etabı sayısının da artacağını belırttı. Çınarhpınar-Ovacık ve henüz açılmamış olan Göynük-Ova- cık arasındaki yol. Milli Park- lar'dan izin alınması durumun- da yanş parkuru içinde yenni alacak. Ancak iki bakanlığın birleş- mesi nedeniyle. Antalya"daki Millı Parklar. sorumluluğu An- kara'yla birlikte paylaşmak ıs- tiyor. Kemer Belediye Başka- nı Hasan Şeker ise, ızin alınma- sı durumunda organizasyonla il- gili başka bir sorunlannın kal- mayacağını söyledi. Köy Hizmetleri'nin 28 Ağus- tos'a kadarparkur düzenleme- lenyle ilgili planlamayı ve büt- çe hesabını çıkaracağını belir- ten Şeker, "Etaplardaki çalış- malar birleştirilmiş iş nıakine- leriyle yapılacak. Bu yıl daha çok turistgeleceğini ve artan se- virci etabıvla birlikte hevecanm da yüksekceğini tahmin ediyo- ruz" dedı. Bu yıl yanşlan ızlemek üze- re kente 35-40 bin yabancının gelmesinin tahmin edildiğini belirten Belediye Başkanı Şe- ker, "Yanşlannheryuyapıhyor olması çok önemli. 186 ülkede günde 3.5 saat yanşlar veriM- yor. Kemer'in tanıümı için 100 milyon dolarnk bir reklam ver- seydik bu başanvi elde edemez- dik" diye konuştu. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERtNÇ Enerji Sepeti!.. Yaşamın her alanını teknolojiye, teknolojiyi de elektriğe bağımlı hale getirmenin sonuçları Ame- rika Birleşik Devletleri (ABD) ile Kanada'da yaşa- nıyor. Nedeni bu satırtann yazılışına kadar belli olma- yan bir anza, iki ülkenin önemli kentlerini beklen- medik bir şekilde felce uğrattı. Metro sistemi duruverdiği için insanlar önce mahsur kaldılar, sonra da "tebana kuvvet" diye özet- lediğimiz yöntemle gidecekleri yere ulaşmaya ça- lıştılar. Bilgisayarlann çökmesi hem ticareti, hem inter- net haberteşmesini, hem de havayolu ulaşımını zora soktu. 21 'inci yüzyıl elbette teknolojinin damgasını vur- duğu bir çağ olmalıydı ve oldu da. Ama anlaşılıyor ki teknolojideki gelişmelerden ke- sintisiz yararlanabilmek için yine yeni teknolojile- re ihtiyaç var. Anza anında devreye girecek ve aksaklıkların giderilmesıni sağlayacak yeni buluşlan gerçekleş- tirmek gerekiyor. Medyaya yansıyan haberlerde, 11 Eylül'de ikiz kulelere yöneltilen saldınlann olumsuz etkisini at- maya çalışan insanların, karanlıkta kalmakla terö- rist saldın arasında oluşturduklan bağlantı nede- niyle aynca huzursuz oldukları da belirtiliyor. Teknolojinin getirdiği nimetleri yadsımak müm- kün değil. O nedenle arada sırada yaşanan arıza- lan gerekçe göstererek teknoloji harikası araç ve gereçleri "tu kaka " ilan etmek de akıl kân bir yak- laşım olamaz. Ama teknolojinin, kendisini sürekli kılacak yeni teknolojilere ihtiyaç duyduğu da bir ger- çek. • • • ABD ile Kanada'da yaşanan karanlık ve neredey- se yaşamı durduran elektrik kesintisi, sanıyorum ki Türkiye'nin ders almasını gerektiren bir uyanyı da gündeme getiriyor. Enerji ihtiyacının gerek sanayideki yatınmlar, ge- rekse yeni yerleşim alanlannın açılması nedeniyle her gün biraz daha arttığı ülkemizde, açığın kapa- tılmasında doğalgaza öncelik verilmesi uzmanlar tarafından haklı olarak eleştiriliyor. Enerjide dışarıya bağımlı duruma gelerek, Tür- kiye'nin geleceğinin de tehlikeye atıldığını söyle- yen uzmanlann uyanlan ne yazık ki ciddiye alın- mıyor. "Su akar deli bakar" özdeyişinin "Su akar Türk bakar" biçimine dönüştürülmesini sağlamış olma- mız affedilir bir yanlış degildir. Ekonomistlerin, tasarruflann hepsinin aynı sepe- te konulmasının yanlışlığını vurgulamalannı, ener- ji konusuna da uyarlayabiliriz. Elektrik enerjisini doğalgazlı çevrim santralla- nndan karşılama konusunda gösterilen direniş, doğalgaz alımında başgösterecek bir anlaşmaz- lıklaTürkiye'yi karanlıkta bırakacak sonuçların ne- denini de oluşturabilir. Ayrıca pahalı ve dolara endeksli bir enerjiyle, dünyanın en pahalı elektrik enerjisini sağlama ga- ripliği de ödediğimiz faturanın bize yüklediği ce- remedir. Uzmanlann söylediklerine değer vererek, ener- ji sepetini çeşitlendirmenin gereğini unutmamak ge- rekiyor. oerinc(5: cumhuriyet.com.tr Kazım Kartal toprağa verildi • tstanbul Haber Servisi • tstanbul'da öncekı gün vefat eden sinema sanatçısı Kazım Kartal, dün Şişli Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Kâğıthane Hasdal Mezarlığfnda toprağa verildi. Kartal için ilk tören, Cihangır'deki evının önünde düzenlendi. Daha sonra Yeşilçam Sokağı'na geririlen Kartaruı cenazesi, Şişli Camii'ndeki cenaze namazının ardından toprağa verildi. Cenaze törenine Kazım Kartal'ın ailesi ve yakınlannın yanı sıra çok sayıda sanatçı dostu katıldı. Taksim'de silahlı çatışma • İstanbul Haber Servisi - İstıklal Caddesı'nde ıkı grup arasında meydana gelen silahlı çatışmada biri polıs Uci kişi yaralandı. Akşam saatlerınde henüz bilınmeyen bir nedenle çıkan çatışmada, olay yennden geçmekte olan Deniz Idil Erdem adlı üniversite öğrencisi ile polıs memuru Metin Bostancı yaralandı. Cuma günü olması nedeniyle kalabalık olan meydanda büyük panik yaşanırken polis, çahşmadan sonra kaçan saldırganlann yakalanması için çevrede geniş çaplı soruşturma başlattı. tz bırakmamak için orman yaktılar • Haber Merkezj-Antalya'nın Akseki ilçesi'nde çıkan orman yangınına müdahale eden söndürme ekipleri, yanan alanda, Çanakkale'de vatanı görevini yapan ve izinli olan Mehmet Erdal (20) ile kimliği belirleneyen bir kadınnı yanmış cesedini buldu. Yetkililer, ormanın cesetlerin tanınmaması için yakıldığını bildirirken, Akseki Cumhuriyet Savcısı tarafından olay yerınde yapılan incelemede, cesetlerin yaklaşık 1 haftahk olduklan belirlendi. İşçılep Almanlan kovaladı • BATMAN (AA) - Özelleştirme kapsamında ıncelemelerde bulunmak amaayla Batman Rafinensi'ne gelen bir Alman firmasının iki temsilcisi, Petrol-Iş Sendikası yöneticileri ve rafineride çalışan yaklaşık 250 işçınin kendilerini kovalamalan üzenne çareyi kaçmakta buldu. Misafirhaneye sığınan firma temsilcıleri, inceleme yapmadan aynlmak zorunda kaldı. Çemberiitaş restope ediliyor • İstanbul Haber Servisi - UNESCO tarafından 'Dünya Kültür Mirasf listesine alınan Çemberiitaş, îstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından restore ediliyor. 275 milyar lira harcanarak, eski görünümüne kavuşturuhnası hedeflenen Çemberiitaş'ta çalışmalar enaz iki yıl sürecek.