Katalog

20 TEMML2 2003 PAZAR CUMHURİYET SAYFA MUZIK ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞU\RI TURHAN SELÇUK Muammer Ketencoğlu dünya müziklerinden bir atlas yaratmış, gönlü saf müziklerde Halk ezgilerininizindeHATİCE TUNCER Muammer Ketencoğlu, dünyanın tüm halk- lannın müzikJennden bır atlas yaratmış. No- talarla yeryüzünü boyamış, renklerini yeni- den adlandırmış. Tüm dünya halklannın ez- gılerinı seviyor, ama Balkan müziklerinin ye- ri ayn. Trakya'dan tüm Balkanülkelerine akor- deonuyla çıktığı müzıkal yolculukta saf halk müzıklennın ızinden gidiyor. Müziğe ılk ve ortaokul yıllannda körler oku- lunda başlayan Muammer Ketencoğlu, dayı- sının getırdiği akordeonu sevmiş ve müzığı- nin temel enstrümanı haline getırmiş. Boğazıçı Ünıversitesi Psikoloji Bölümü'nde eğitim gördüğü sıralarda değişik ülkelerin halk müziklerine ilgi duyan Ketencoğlu. 1993 'te es- ki ve yenı Rumca şarkılardan oluşan ilk albü- mü "Sevdah Kıyılar- Latremmena Akroj-aBa" yı, 1994 ve 1996'da "Rebetika ve Rebetika H" ve "YıDanmışŞarkılar" albumlennı yayım- ladı. Çoğrafyaların müziği... Ketencoğlu geleneksel Doğu Avrupa Yahu- di müziğinden esinlenen "Kfczmer Müziginin Öncüfcri" adlı çalışmasından sonra 1995'te "Halklardan Ezgfler" başlığıyla dört kasetten oluşan Ermenıstan, Azerbaycan, Gürcistan ve Orta Asya Türki Cumhuriyetlerden halk mü- ziği seçmelerinden oluşan bır antolojı yayım- ladı. 2001 de Türkiye ve Yunanıstan'dakı zey- bek müzıği geleneğini harmanlayarak "Karan- filtn Moruna-Anadolu ZeybekJeri"ni yayım- ladı. Ketencoğlu "haDdann değfl, coğrafyala- nn müzikleri vardır'' düşüncesinı her fırsatta dile getırir. Etnik, dınsel görünümlü savaşlann hıç tü- kenmedıği Balkanlar'da halk rnüziği çalışma- lan yapınca halklann değil "coğrafyalann'' mü- ziğıne ınanmış: "Aynı topraklar üzerinde ya- şayan. farkh diDeri konuşan, farkh din veinanç- lan taşıyan ve farklı kültürleri yaşayan insan- lann müzik kültürü açısından çok daha fazla ortak vanı bulunur. Çok farkh dinsel ve etnik mozaiğe karşuı müzik tektir. Yani müzik dil- leri, inançlan aşan bir olgu olduğu için bütün bunJan kapsayan bir üst kültür malzemesi ol- duğu için ben coğrafyalann müziği olduğunu düşünüyorum." Balkanlardaki geniş harman Ketencoğlu "Balkan müziği'' tanımını ko- laylaştıncı bır kavram olarak ele alıyor. Bal- kanlarda yaşayan ve birçok ortak nokta içe- ren halkJann müziğıni ifade etmek için kulla- nıyor. Balkanlar'ın müzik gezginine Rumeli türkülennın Balkan müziğindeki yerini sorduk: "Balkan müziği pek çok öğeden oluşuyor. Ka- palıtanm ekonomilerinin ortaya çıkarinğı köy müzikJerl Sırbistan'da, Bulgaristan'da Arna- vuthık'un güneyinde, kuzevinde, İstanbul'dan Çek Cumhuriyeti'ne kadar geniş bir yelpaze- de şehir müziklerinin zengin bir görünümii var. Şehir nıüziklerinde çok ciddi bir Osman- ta etkisi görüyoruz. ÖzeDikle Makedon şehir müziği üzerinde konuşuyoruz. Balkanlar, Çüıgenelerin en çok yer değiştirdigi coğrafv alardan biridir. Çin- genelerin etkileşimierini artürdıklan müzik geleneklerini düşündüğümüzzaman Balkan- larçok geniş bir müzik harmamna sahip. BaJ- kanlar'm hertarafinda yüzyıDardan beri kül- türel örünJer bırakarak yaşanıış bir toplum olarak Türklerin de geniş bir müzik gelene- ği söz konusu. Ozel bir müzik formu Romanya'danDobruca'dan,Gagavuztürkü- lerine, Bulgaristan, \Iakedonya, Kosova Türk halk ezgi ve njrkülerine kadar geniş bir görii- nünı karşumzda. Rumeli türküfcri de hem bi- zim Balkanh tarafinuzı, hem de Balkanlar'ın Türk tarannı ortaya koyar. Balkan müziğiiçin- de de Türk müziği, Osmanb'dan gelen > üksek müzik geleneğifleSlav \e Amavut müziğinden gehniş kimi öğeleri bir arayagetiren özel bir mü- zik formudur." Muammer Ketencoğlu: "Müzik ve sanatın insantarı birbirine yaklaştırması konusunda gençliğimde çok daha iyimserdim ve heyecanlı yaklaşımlar içine sürüklenirdim sık sık. Ancak dünyadaki reel politika içerisinde şarkılann ve sanatın silahlardan daha güçsüz olduğunu gördük." IVl U o i ı I l l ı C / l çalıştıktan s rebetiko ve Yunan müziği ağırlıklı çalıştıktan sonra yelpazesini Balkan müziğine doğru genişietti. Akordeonuyla yaptığı Balkan gezintisinde geleneksel halk ezgileri ilgi alanını oluşturuyor. Ketencoğlu, "Nasıl kendi insanımızı başka toplumların insanından daha üstün görmüyorsam başkalannın müzik geleneklerini de bizimkilerden daha aşağıda görmüyorum. Böyle bir yeryüzü kültürü yaklaşımım var. Yeryüzünün herhangi bir yerinde üretilmiş kültür birikiminin hepimizin olduğunu düşünüyorum" diyor. Ketencoğlu'nun müzik yaşamında, doğup bü- yüdüğü Izmir'ın Tıre ilçesinde Balkan ülke- leri radyolanndan dinlediğı müzıklerin etkısı olmuş. Kültür birikimi hepimizin Ketencoğlu, Türkiye"de Yunan, rebetiko, ve Balkan dıllerinde şarkı söylemek gibı zorlu bir yol ilerlemeyı tercıh etmış "En önemliçerçe- veyeryüzünde bugüne kadar üretibnişgelenek- sel müziğe duyduğum çok derin sa>gıdır. Na- sılkendi insanımızı başka toplumların insanın- dan daha üstün görmüyorsam başkalanmn müzik geleneklerinide bizimkilerden daha aşa- ğıda görmüyorum. Böyle bir yeryüzü kültürü yaklaşımım var. Yeryüzünün herhangi bir yerinde üretilmiş kültür birikiminin hepimizin olduğunu düşü- nüyorum. Temel ortak yanımız insan ohna- nuz. Çin'de üretilmiş bir halk müziği de Botiv- ya'daki de beni ilgUendimor. Bu geniş geleneksel müzik atlası içinde vıl- lardan beri benim yapûğun yolculuk, benim en ryi neyi yapöğınu anlamaya yönehti. Yunan ve Balkan müziğini en iyi yapüğımı keşfettim. Kendi >aşadığım ülke\i de hiçbir zaman ke- nara kmmadan dinleyici\een iyi bfldiğimi sun- mak gayretiyle, geniş yeJpazede çahşmalanmı sürdürüyorum." Ketencoğlu, 1997 yılından beri kendi kurduğu "Kompania Ketencoğlu" ve "Bir Balkan Yolculuğu" gruplanyla sahne çalışmalannı sürdürüyor. Kompania Ketencoğlu, Yunan ve rembetı- ko müziği. "Bir Balkan Yofcuhığu" toplulu- ğu ise Trakya'dan. Çek Cumhuriyeti'ne ka- dar geniş bir coğrafyadan halk türkülerinı yorumluyor. Şanat silahlardan güçsüz Bir Balkan Yolculuğu topluluğuyla 2001 'de yaptığı "Ayde>lori"albümünden bir şarkı In- gıltere'de bölgeler, ülkeler ve müzik tarzla- nyla ılgili antolojiye aluımış. Ayde Mon, Ke- tencoğlu'nun "GoranBregoviç'leSırbistan'da- ki Çingene müziğine indirgenen Balkan nıü- ziğinin gelenekler harmanı olduğunu göster- meye çahştığı'" bir çalışma olmuş. Ketencoğlu ortak müzik gelenekleri olan topluluklann birbirine yakınlaşması konusun- da karamsar: "Savaşlar pek çok şarkıyı orta- ya çıkarnuşnr, ancak mü/ikal temeli, o bölge- ye özgü ortak geleneklerdir. Böyle bir durum- da müzik ve sanat insanlan ne kadar birbiri- neyaklaşürabihr sorusu günc1 .nıe gelKor. Genç- liğimde bu konuda çok daha iyimserdim ve heyeeanh yaklaşımlar içine sürüklenirdim sık sık. Ancak dünyadaki reel potitika içerisinde şarkılann ve sanatın silahlardan daha güçsüz olduğunu gördük. Bu konuda çok daha ka- ramsanm. Bu yolumuzdan döndüğümüz ve- ya müziği hafife aldığımız anlanuna gehniyor. Ancak sanab ve beDi bir katiteyi taşnan mü- ziğin dinleyicisi çok az. Her geçen gün de azal- dığuu düşünüyorum. Çok yoğun bir yozlaşma bombardımanı var. İyi müziğin ulaşabildiği insan sayısı belli bir sınırda kafayor, dolavısıv- la geniş kitlelere çok kola> ukla düşmanİık ve ağn* miDiyetçUik kolavlıkla enjekte edilebUi- yor. Müzik de sanat da guçlü. ama gücümüzü içinde duyacak, o gücü aktarabileceğimiz in- san sayısı çok fazla değil." Vakıf kurmak istiyor Ketencoğlu, önümüzdeki sonbahar aylann- da Makedonyalı bırnefesli çalgı grubuyla, bi- linen ve çok söylenenler dışında Rumeli tür- külennden oluşan bir albüm hazırlıyor. Keten- coğlu "Balkan Araşörmalan Vakfi" kurarak yıllardıremek verdığı Balkan müziği çalışma- larından edindiği binkimı vakıf yoluyla pay- Iaşmak istiyor. Arguvan Festivalde türküler geçidi tstanbul Haber Servisi - Arguvan 'da 5-6 Temmuz günlerinde duzenlenen Türkiye'nin ilk türkü festıvali, Malatyalılann olduğu kadar tüm kentlerden yurttaşlann büyük ilgisiyle karşılaştı. Türkü ve deyışlenndeki özgünlüğüyle halk müziğine kaynaklık eden Arguvan'da iki gün boyunca türküler söylendi, semahlar dönüldü, halaylar çekildı. Halk müzığinın ustalanArif Sağ, Musa Eroğlu'nun sahne aldığı festivalde Belkıs Akkale, Selaharan Alpay ın konserlenm Beledıye Alanı"nı dolduran binlerce kişi ızledi Yerel sanatçılar Hüseyin Orhan, Cemal Erberk, kınk ezgısı, zengin melodısı ve uzun havalanyla tanınan"Arguvan Ağzı''ndan örnekler sundu. Arguvan ve Köyleri Eğitim Kültür Vakfi ve Arguvan Belediyesi işbirhğıyle düzenlenen "1. .Arguvan Türkü Festivaü"nde semah ekıpleri sevgi göstenleriyle karşılandı. Şevgi, hasret ve gurbet ağı Arguvan Beledıye Başkanı Mehmet Fidan feshvali değerlendınrken kültürel zenginlik olan türkülerde gurbet, hüzün, acı, aşk ve sevdamn dıle geldığını, insan sıcaklığının ezgilerle sarmaş dolaş olduğunu belirterek "Halk müziğine gönül vermiş, duygu ve \-aşanunı türkülerle yoğurmuş. demokrasiye buınan, Atanîrk ilke ve inküaplanna bağtû çağdaş ve laik dayanışma ve yardımlaşmanuı önemine inanan huzur ve biriikten yana insan demcktir" dedı AnfSağda Türkiye'de ılk kez bır türkü festivali düzenlendiğini ve türkülerin yaşahlması gerektıgını ıfade ederek türkü festivallerinın çoğalmasını ıstediklenni kaydettı. Arguvan ve Köylerı Eğitim Kültür Vakfi Başkanı Sadık Kayhan Arguvan türkülerinde sevgi, hasret, gurbet, ağıt bulunduğunu anlatarak Arguvan'ın yüzjıllardır farklı mezhep ve etnik kökenli insanlann kaynaştığı bir kardeşlık beldesı olduğunu söyledi. Dünya halklannın türküleri Yorgunluğuna karşın festivale bekJediğinden çok daha büjoık ilgi göstenlmesınden duyduğu mutluluğu ifade eden Kayhan şöyle devam ertı: "Biz festival kararuu aldığımızda 'Arguvan ve Arguvan türkulennı nasıl tanıtmz" diye düşünmüştük. Festival çahşmalan sırasında çerçeveyi genişlettik. 'Türkülenn festıvalını yapalım' dedik. Türkü her verde sövieniyor. Birkaç vil sonra 'dünya halklannın türkülen festıvali'ne dönüstüretim istivoruz." Festıvali, Malatya Valısı Osman Derya Kadıoğhı, eski bakanlardan Seyfi'Oktay, CHP millervekilleri Mevtüt Aslanoğlu ve Muharrem Kdıç, Malatya Beledıye Başkanı Mehmet Yaşar Çerçi, Arguvan Kaymakamı Ozkan Deînir ile ilçe beledıye başkanlan izledi. Okan Şahin Muzığın genç yıldızı Kümir Servisi- Altın çağını yaşayan Türk halk müziği 'nde bildığimiz seslere yenileri ekleniyor. Özellikle konservetuvar eğıtimi alnıış gençlerin sayısı çığ gıbi büyürken bu eğitımlı seslenn çıkardığı ürünler de hemen fark ediliyor. Okan Şahin bunlardan biri. "Ezim ezim eriKjor yüreğim-Ahçik'' aduıı verdiği albümü Okan Şahin'ın ılk denemesı olmasına karşın oldukça ıddıalı. Tertemız sesi ve yöreye özgü gırtlağı ile güzel bir repertuvar ile bu pıyasada kalıcı olduğunun sinyallerini veriyor ÇoğunJukla kendi yöresı Elazığ'dan okuduğu türküleri başanyla yorumlamış. Damla Müzik'ten piyasaya çıkan albümünde ünlü sanatçı Erkan Oğur da katkılannı sunmuş. Albümde Elazığ ve Eğin yöresi halk çalgılan enstrüman olarak kullanılmış. Albümde "Ezireden Çıknm", "Ezim Ezim Ezihyw Yüreğim", "Sarhoşum", "Kar mı Yağnuş Şu Harput'un Başına", "Yüksek Minare'", "MendiKm Işle Yoüa" "Şu Kışlanın Kapısma" türkülerinin yanı sıra Erkan Oğur'un geniş kitlelere duyurduğu "Ahçik", "Dağlar Dağnndır Benim", "Bu \urtlar Eski \urdar" ve "Başındaki TeDere" adlı halay parçası bulunuyor.