Katalog

2 8 HAZİRAN 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi(â cumhuriyet.com.tr 13 Doğalgazda yüzde 6 indirim • A]VK\RA (ANKA) - BOTAŞ. 1 Temmuz'dan geçerli olmak üzere doğal gaz fıyatlannda yüzde 6 19 ile yüzde 7 arasında ındinm yapma karan aldı. İndirim, doğalgaz dağıtım şirketlenne verilen ve konutlarda kullanılan gazda yüzde 7. sanayide kullarulan gazda ise yüzde 6.19 oranında yapılacak. Fueloil ve kalyaka zam • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Fueloil'in perakende satış fiyatına yüzde 3.87, kalonfer yakıtının (kalyak) perakende satışına ise yüzde 2.17 oranında zam yapıldı. Bugünden geçerli olacak olan zamma göre. Istanbul'un Avrupa yakasında 6 numara fueloil 439 bın lira yerine 456 bin liradan. kalonfer yakıtı ise 830 bin lira yerine 848 bin liradan satılacak. Rnansbank'tan BDDK'ye başvuru • tSTANBUL (AA>- Finansbank, hısseleri satışa çıkanlan Pamukbank'a teklif verilmesı konusunda inceleme yapmak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na (BDDK) başvurma karan aldı. Finansbank Yönetim Kurulunun dünkü toplantısında alınan karar, tMKB'ye gönderilen bir açıklamayla kamuoyuna duyuruldu. Vakıfbank'a kalite ödülü • Ekonomi Servisi - Vakıfbank,2002'de içinde gerçekleştirdiği dolar cinsinden döviz havalelennı en hızlı ve en hatasız gönderen banka olması nedenıyle Citibank N.A. Nevvyork tarafından kalite ödülüne layık görüldü. Tiipkiye'ye danslı tanıtım • Ekonomi Servisi - Algida. müzik kanalı MTV ile birlikte düzenleyeceği Avrupa Dans Yanşması (ShakeDown)ile Türkiye'yi Avrupa'ya tanıtacak. ShakeDown'ın yan finalı İstanbul'da yapılacak. Eurovision bnncisi Sertab Erener dk projede yer alaeak. A gida, toplam tanıtım bedeli için 2.5 milyon Eıro, Türkiye için de 3(0 bin Euro'luk bitçe ayırdı. Oguz Soydan veda ediyor • İSTANBUL (AA) - Kx>peratifçilik ha"eketinin önemli ismlerinden Türkkent Onel Başkanı Oğuz Soydan. kooperatıfçiliği brakıyor. Türkiye Kent K)operatifleri Merkez Brliğı (Türkkent) Bışkanhğı'nı lOyıldır sırdüren Soydan, Brlığın İstanbul'da y.pılacak 15. Olağan Onel Kurulu'nda gırevinden aynlacak. •osch yatınıma ıfcvam edecek • FRANKFUKT (AA) -Yıllık 23.5 milyar Iıro cirosuyla «inyanın en büyük «cx)motıv yan sanayıı •oruluşlanndan Bosch ^Ctomotiv Grubu, ""Iırkiye'ye güveninin ttm olduğunu. krize ırğmen hedeflediği ^ttınmın yüzde 90'ını ^erçekleştirerek jDSterdi. Türkiye ile Rusya arasında sürdürülen görüşmeler fiyat anlaşmazlığı nedeniyle kesildi Mavi AkımtahkımdeMURATKIŞLALI ANKARA- Doğalgaz anlaşmala- nna yönelik Türkiye ile Rusya arasında sürdürülmekte olan görüşmeler uzlaşma sağlana- maması üzenne kesildi. Rus Gazprom şirketi yetkılılerinın Türki- ye'yi terk ederek ül- kelerine döndük- leri öğrenilir- ken, Rus ta- rafının Türki- çen ay içinde "iadeti taahhütiü mektupla" tah- kime verdiğı ortaya çıktı. Görüşmelerde bır so- nuca ulaşılamaması üzerine Türk tarannın da önceki gece itibanyla kendi hakemini belirleye- rek tahkim sürecini başlattığı öğrenildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Gö- ler'in başkanlığındaki Türk tarafi ile Rus enerji şirketi Gazprom yetkilileri arasında 16 Hazi- ran'dan bu yana kesintili olarak sürdürülen do- ğalgaz görüşmeleri, bir çözüme ulaşılamadan sona erdı. Görüşmeler sonrası Rusya'nın bir ay öncesinden tahkime başMirduğu öğrenilırken, Cumhuriyet'e bilgi veren üst düzey bir bürok- rat, bundan sonraki tahkim sürecini şöyle anlat- tı: "Anlaşmaya göre tahkinıde dikkate afana- cak hukuk. Isviçre hukuku olacak. Tahkim Stockholm Ticaret Odası kurallarma göre ya- pılacak. Rusya ve Türkiye'nin beüriediği iki hakem ortaklaşa tarafsız bir hakem beHrleyecekler. Şayet bu iki hakem tarafsız hakem üzerinde an- laşamazlarsa, tarafsız hake- mi Stockholm Ticaret Oda- sı Başkanı belirleyecek. Tahkim sürecinin so- nuçlanması 5-6 ay aJabilir." 33 dolarhk f ark Türkiye ile Rusya arasında tahkim sürecine uzanan görüşmeler, Rus Gazprom şirketinin Tür- kiye'nin şubat ayında Mavi Akım'dan deneme alımına başladığı doğalgaz "fîyat formülünde hata" olduğu iddiası üzerine başlamıştı. Mavi Akım anlaşmasında yer alan formüle göre Türkiye Mavi Akım'dan aldığı doğalgazın bin metreküpüne 120 dolar öderken, Rusya ger- çek fiyatın 153 dolar olması gerektiğini iddia ediyor. Şubat ayında Mavi Akım'dan deneme alımı yapan Türkiye, Rusya'nın gönderdiği fa- turanın 153 dolar üzerinden olduğunu görünce, anlaşmanın kendısine tanıdığı haktan yararlana- rak Mavi Akım alımım durdurmuştu.Tahkim ku- rulu Rusya lehine karar verirse Türkiye doğal- gaza 153 dolar üzerinden bedel ödeyecek. Eğer Türkıye haklı bulunursa, Türkiye'nin ödeyece- ği fiyat 120 dolar üzerinden olacak. TÜRKİYE'NİN ENERJİ TÜKETİMİ AZALDI Ekonomi Servisi - Türkiye'nın ener- ji tüketimı geçen yıl yüzde 3 oranında azaldı. Dünya enerji tüketımınde ise Çın'in tüketimındeki yüzde 20"lık bü- yüme nedenıyle yüzde 2.6 oranında artış kaydedıldı. Türkiye, geçen yıl doğalgaz tüketımını arttınrken pet- rol, kömür ve hıdroelektrik tüketimı azaldı. Britısh Petrol (BP) Dünya Enerji Raporu yayımlandı. Rapora göre dünya enerji tüketiminin binde 7 sını gerçekleştıren Türkiye'de geçen yıl enerji tüketimı, ekonomideki büyü- meye rağmen 2001 yılına göre yüzde 3 oranında azaldı. Dünyada ise son 10 yıl- da ortalama yüzde 1.4 düzeyınde sey- reden enerji tüketimındeki artış oranı geçen yıl yüzde 2.6'ya çıktı. Çin hariç tutulduğunda ısedünyadakı büyüme oranı yüzde 1 "e düşüyor. Standartlan yükselen sektörde 'bir kasa, bir masa devri' henüz kapanmadı Ev alırken dildcatli olunFATMA KOŞAR Yaz aylannın gelmesıyle ev değişti- renlerin hareketlendırdığı emlak sektö- ründeki olumsuzluklar, gayrimenkul al- mayı ya da kiralamayı düşünenleri dik- katlı olmaya zorluyor. Boy boy asılsız ilan verenler, kaparoyu alıp ortadan kay- bolanlar, sadece yer gösterme ücretı al- mak için "ucuz gayrimenkur ilanı ve- rip farklı kişilere hep aynı yeri göste- renler, kiralık ya da satılık gayrimenkul arayanlann hâlâ başını ağntıyor. Ancak bir de kendıne kazanç alanı ya- ratırken sürekli meslekı semınerlerle ge- liştirdiği eğitimli çalışanlan ve temsil- cileriyle kurumsallaşan şırketler var. Sa- yısı 5'i geçmeyen söz konusu şirketle- rin pazarpayı şu anda yüzde 50'ye ulaş- mış durumda. Kurumsal şirketlerce ya- pılmaya başlanan ve Remax, Centrum 21 gibi ABD kökenli ulusötesi şirketle- • Boy boy asılsız ilan verenler, kaparoyu alıp ortadan kaybolanlar, kiralık ya da satılık gayrimenkul arayanlann hâlâ başını ağntıyor. Ancak bir de eğitimli çalışanlan ve temsilcileriyle kurumsallaşan şirketler var. Şirketlerin pazar payı şu anda yüzde 50. nn de yoğun biçimde girdiği emlakçilik sektörü kabuk değıştiriyor. Temsilcı seçıminde özenli davranan, çalışanlanna sürekli meslekı eğıtim ve- ren kurumsal şırketler, emlak pazarlama yanı sıra değerleme, yatınm danışman- lığı, emlak gelıştirme danışmanlığı gibi hizmetler de venyor. Turyap, Remax. Reha Medin ve Centrum 21 adlı şırket- lenn söz sahıbı olduğu emlak sektörü Türkiye genelinde en az 11 milyar do- lann döndüğü bir piyasa. Dövızdeki düşüşün ardmdan canla- nan sektörün standartlara kavoışturul- ması için yasa teklıfi hazırladıklannı be- lirten Emlak Hizmetlen ve Danışman- lan Derneğı Başkanı Reha Medin, bu- nun için yasa tasansı önerisi hazırladık- lannı söyledi. Medin. sektörün zamana ihtiyacı olduğunu belırterek "Dünyada yaygın uygalama 30 yıla varan vadeler- le kiralama biçiminde. Türkiye'de ise yüksek enflasyon bu uygulamayı da sek- törün gelişimini de engelByor 1 " dedi Her 100 kişiye 1 emlakçi Öte yandan İstanbul'da ortalama her 100 kişiye bir emlakçi düşüyor. Sektör temsılcilerine göre. bunlann çoğunlu- ğunun ne Maliye Bakanlığf nda ne mes- lekı kuruluşlarda herhangi bir kaydı bu- lunmuyor. Istanbul Emlak Komisyon- culan Odası Başkanı Sabri Ateşde Tür- kiye genelindeki odalarla birlikte "Zo- runlu Meslek Standartlan" hazırlaya- rak bakanlığa sunduklarını belirtti. Ateş, bugün îstanbul'da Maliye'ye kayıtlı 15 bin civannda emlakçıye karşın, 10 bin civannda da hiçbir yerde kaydı olma- yanlann faaliyet gösterdığını belirtti. Ateş. "Bumesleğiikinciişolarakyapan- lan hesaba katüğınızda ise İstanbul'da yaklaşık 100 bin emlakçi var. Bunlann arasında ev hanımlan da bulunuyor" bılgısini verdi. Ateş'e göre, gayrimen- kulün gerçek değerinden tapuda işlem görmemesı ve faturalı çalışılmaması vergi kaybına yol açıyor. Belediyelerin oy alabıldıkleri yerlerde rayıç değerlen düşük tuttuğunu kayde- den Ateş. İstanbul Defterdarhğrnın ger- çek değerlerden satış yapılmasını amaç- layan bir çalışma başlattığını anımsattı. . Buna göre, 250 milyar lira ve bu tutan aşan satışlar inceleniyor. Yer gösterme ücreti ödemeyin! i/ Kaparoyu, sadece mal sahibinin yazılı vekâleti bulunan gayrimenkuller için ödeyin ve yazılı olarak ödeyın. Olumsuz örneklerin yüzde 99'u kaparodan kaynaklanıyor, kötü niyetli kişiler "kaparo vurgunu" yaparak ortadan kaybolabiliyor. îadesi sürekli ileri bir tarihe atılan kaparonun bayanlardan daha sıklıkla alınması bir başka gerçek. • Emlak komısyoncusunun göstereceğı vekâletnamenin gerçek olup olmadığına da dikkat edin. Emlak Komisyonculan Odası'na sahte vekâletnameyle yapılmış yüzlerce \-urgun şikâyeti bulunuyor. )/ İlgili gaynmenkulün tapusunu, sahibinin kimliğini ya da ilgilisının resimli vekâletini mutlaka isteyin. Çünkü portföyünde bulunmadığı halde "ucuz flyata daire" ilanıyla çok sayıda kişiden para toplayanlara rastlamyor. • İlanlara konu olan gayrimenkulden önce firmayı araştınn. \/ Kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş mülk alıyorsamz gayrimenkulün öncelikle tapu kaydını ınceleyın. • Bınanın dekorasyonuna aldanmadan, depreme dayanıklı olup olmadığını araştınn. \/ Emlak firmalannda yapılan sözleşmelerin içeriğini iyi inceleyin. )/ Emlakçinin bürosunda asılı vergi levhası, fiyat tarifesi. oda üyeliğini gösterir belgelerin aslına itibar gösterin. Fotokopi ya da bilgisayarla yazılmış olan belgelere dikkat edin. S Hiçbir gerekçeyle "•yer gösterme ücreti"ni ödemeyin. •" Gayrimenkul alım-satımlannda ve kira kontratlannda gerçek değerlerin gösterilmesi konusunda hassasiyet gösterin. Bu ileride cezai işleme maruz kalmamzı önler. Aynca emlak komisyoncusuna ödenen komısyon bedeli için fatura isteyin. ı/Emlak Komisyonculan Odası'nın resmi fiyat tarifesine göre satışlarda gerçek değer üzerinden alıcıdan yüzde 3, satıcıdan yüzde 3 oranında komısyon alınabiliyor. Bu bedele KDV dahıl. Kıralıİdarda yalnız kiracıdan bir defaya mahsus olmak üzere bır yıllık kıra bedelinin yüzde 12'si komısyon olarak alınıyor. Bu ücrete de KDV dahil. , r t t t r f Satılık (ABD Dolan) t r f , Kiralık (ABD Dolan) 1. Levent Ulus 4. Levent Etıler Maslak Sanyer Tarabya Zekenyaköy (Vılla) 50.000-120.000 80.000-200.000 50.000-150.000 50.000-150.000 70.000-270.000 40.000-400.000 50.000-1.500.000 80.000-250.000 400-800 600-1.500 400-800 400-1.000 400-1.000 250-900 200- 6.000 500-1.000 Ataköy 3.-4.Kısım Not: 100-120 metrekare kaloriferli standart bir daire için en düşük ile en yüksek satış ve kira değerleri verilmiştir. EV SAHİBİ OLMAK ZORLAŞTI - İnşaat maliyetlerinde gözlenen hızlı arüşlar nedeniyle ev sahibi olmak giderek zoriaşıyor. 100 metrekarelik apartnıan dairesinin arsa bedeli hariç maliyeti 30 milyar liraya dayandı. DİE verilerine göre, ilk 3 ayda inşaat ruhsaü verilen apartmanlarda 100 metrekarelik dairenin arsa bedeli hariç maliyeti 29 milyar 180 mUyon lira oldu. Daire maliyeti, geçen jihn ajıu dönemine oranla yüzde 32.4 artb. 2002 >ılının ilk üç aymda ruhsat verilen apartmanlarda daire maliyeti 22 milyar 36.6 milyon lira olmuştu. IŞÇHNINEVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Dervişin Zikri Imam ordusuna 15 binlik kadro ile yeni katkıya gelen tepkilere AKP'Iİ bakanların savunması, öz- rü kabahatinden büyük kılıyor. Erdoğan Hükümeti IMF'ye verdiği sözün dışı- na çıkmayacakmış, 35 bin kişilik yeni kadro sını- nnı aşmayacakmış. Okullar öğretmensiz kalacak, çok yaşamsal kamu alanlanndaki açıklar, örneğin doktor açığı büyüyecek, kadrolar imam ordusu için kullanılacak. Kamuda bilgi birikimi, katkısı en yüksek kadro- lan tasarruf, yer açma gerekçesi ile 61 yaş uygu- lamasıyla tasfiye edeceksiniz. Yatırım yapmak, iş yaratmak gibi bir önceliğiniz olmayacak. Kamu- nun tüm alanlannda en can alıcı noktalar, kilit gö- revler için kesiniikle kadro açılmayacak, üniversı- teler gelişemeyecek, üretime katkısı sıfır imam kadrosunda patlama yapılacak. Utanmadan bir de toplumsal banş, toplumun huzuru için imam kadrosu açıldığı söylenecek. iş- lerine geldiğinde AB ilkelerini ağızlanna sakız yap- maktalar. Benim bildiğim AB ülkelerinde kiliseler ve kadroları, yani papazlar devlet kesesinden ayakta tutulmuyoriar. Her birey, aile, inancına gö- re, bağlı olduğu kiliseye düzenli para ödüyor. Hat- ta parasını ödemeyenin kilisede nikâhı kıyılmıyor, cenazesi kaldırılmıyor. O zaman kamu, devlet dev- reye giriyor, kamu hizmeti veriliyor. Laiklik, dinle devlet işlerinin birbirinden ayrılmasının ilkesi bu- nu gerekli kılıyor. Bizde dinle ilgili siyasette herkes korkak oldu- ğu için kimi gerçekler bir türlü söylenemiyor. Oy- sa ülkemizin en önemli sorunlarından biri devlet bütçesinden Diyanet'e ayrılan paylar, kullanımı ile ilgili değil mi? inanç alanı, kişinin özel yaşam ala- nından, neden devlet sorumlu ki? Devlet eğitim- den, sağlıktan, kamu alanlarından sorumludur. Bu noktada tabii ki Müslümanlık içinde dahi ina- nanlan ayırmış, bir grubu kayırmış Diyanet'in, hem haksız, hem baskıcı, laiklik ve insan haklan ile te- melden çatışan, bal gibi de siyasal Islama hizmet eden kimliğini tek başına çok önemli bir konu ve sorun olduğu için bu yazı kapsamında tartışamı- yoruz. Sadece bütçeden el konan çok önemli bir paranın haksız kullanımı üzerinde durabiliyoruz. Devlet bütçesinden yeterli doktor, öğretmen, bı- lim insanı, kamu hizmetlisi yetiştırilmemesi, kad- rosunun olmaması suçtur. Siyası iktidar bu hizmet- lerin gereğini yerine getırmediğı için sorumludur. Vatandaş her mahalleye okuldan çok cami istıyor- sa, imam giderinin karşılığını, bedelini de ödeme- lidir. Bizde tam tersi. Devlet okuldan fazla cami, imam hizmeti sağlıyor. Ama çocuklarının tümünü içine alaeak, yeterli sayı ve kalitede okul açmıyor. öğretmen sunmuyor Kamu sağlığı hizmetinde halimiziçleracısı.CumhuriyetTürkiyesi'ninyoket- tiği verem, yoksullukla birlikte yeniden hortladı. Üstelik artık ücretsiz verem savaş hizmeti yok. Halkımız tedavi olamadan, doktor ve ilaç yüzü gö- remeden hastalıklarla kırılıyor. Ne buyuruyorlar AKP Hükümeti, bakanlan?.. Çocuklarınızı okutacak, sizleri tedavi edecek paramız, kaynaklarımız yok. Ama Allah yolunda cami ve imam veriyoruz. Gerçi 6lü kaldırma, me- zar yeri paraları da can yakıyor, ımamlara aynca çok para vermek gerekiyor, ama bol bol imamı- mız var. AKP'nin yetişmiş, yüzde otuzlara varan kalifiye aydın, yükseköğrenim görmüş işsize iş yaratmak gibi bir kaygısı yok. AKP bütün kamu alanlannı ele geçirmekte olduğu kadrolan ile, imamlar ordusu ile AB'ye girecek. Malum temcit pilavı gibi ısıtıp ısı- tıp getirdikleri en sıcak gündemlerinde, üniversı- teli, liseli kızlarımızın tünban sorununu çözmek var. Arkasından elbette kamu alanına türbanhları yer- leştirmek, derken ilköğretimi yeniden parçalamak gelecek. İmam hatiplilere üniversiteleri, lise çıkış- lılar aleyhine açmak kararlılıklan çantada keklik. Erdoğan Hükümeti'nin AB yanlısı, AB'yi kulla- narak siyasal Islama hizmet çizgisinin takıyye bo- yutunun görülmesi, ayılması zamanı çoktan geldi geçti bile.. Şu hale bakın.. Bir yandan AB'ye uyum kılıfın- da, kendilerine en çok yarayacak yasa, anayasa değişiklikleri peşindeler. Diğer yandan önceki hü- kümetleri rahmetle aratacak antidemokratik, po- lis devleti uygulamaları almış başını gidiyor. Erdo- ğan'a soru sormaya kalkışan genç kızın tuvalete kapatılması, lekeli ilan edilmesi, televizyonlaraya- kalanmış bir enstantane sadece. Bu iktıdarla gelen kitle eylemlerinde polisiye şid- det artışı, işkenceler, kadına tecavüzün bile soruş- turulmaya konu olmaması sizleri korkutmuyor mu? sonerfr; cumhuriyet.com.tr Demir-çelik vergisi artacak Avrupa y dan ticari mîsilleme WASHINGTON (AA) - A\Tupa Birliği (AB), ABD yönetimi ihracatçılanna sağla- yacağı vergi indirimle- rini ve demir-çelik it- halatma koyduğu faz- ladan vergileri kaldır- madığı takdirde mıl- yarlarca dolar değerin- de Amerikan ürününe misilleme yapacağmı açıkladı. Avrupa Komisyo- nu'nun dış ticaretten sorumlu üyesı Pascal Lam>', ABD iş dünya- sı temsılcilerine hita- ben yaptığı konuşma- da, ABD yönetimınin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarma uy- madığı takdirde misil- lemeyle karşılaşması- nın kaçınılmaz olaca- ğını anlaması gerekti- ğini söyledi. Dünya ekonomisi- nin iki devi AB ile ABD arasındaki bir dizi ticari anlaşmazlı- ğın son halkalannı oluşturan olaylar, ABD'nin kendi demir çelik sektörünü koru- mak için geçen yıl de- mir çelık ithalatından aldığı gümrük vergisi- nı arttırması ve ABD'li ihracatçılara vergi indirimi yoluyla sübvansiyon uygula- maya hazırlanması ol- du. ABD ile AB ara- smda, hormonlu sığır etı tıcaretınden muz ıt- halatma, demir çelik ticaretinden genetik mühendisliğiyle üre- tilmiş gıda maddeleri- nın satışına dek pek çok ticari konuda de- rin görüş aynlıklan bulunuvor.