Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2003 CUMA 14 KULTUR kulturta cumhuriyet.com.tr Dergilerde son yirmiyılın şiirine yönelik eleştiri ve tartışmalar artıyor YAZI ODASI &ünümüz şiiri sorgulanıyor• Eski, Kitaphk -ve Şiir Ülkesi 'nde günümüz şiiri üzerinde durulurken; Hürriyet Gösteri 'de Özdemir înce 'nin 'Türkçe şiir-Türkçe edebiyat' deyişlerini tartıştığı yazısı dfkkat çekiyor. Varlık'ın ağırlıkh konusu ise savaş ve edebiyat. HÜRRİYET YAŞAR Geçen ay Dağlarca'nm günümüz şıirinden yakınmalannı yansıtmış- tım. Bu ayın dergılerinde ise günü- müz şıirinin temsılcileri de yakını- yorlar dönemın şıirinden. Eski'deVeyselÇoIak, şairlerle bir- likte şıir okurunu da dönem şiırinin yaratıcısı sayarak "yazıJan herşnrin ötekini görmezden geterekvar obna- ya çauştığını. şiirin içinin boşalüJ- tnasının sürdüğünü" söylüyor. "Anlamsız, boş ve hiçten başka yere varmıyor dizelerimiz; en i>> miz, en karamsanmız olmuş" dı- yen Hayri K. Yetik ise eleştirileri- ni, dönemin birçok şair ve yazarı- nın görüşlenne yaslıyor. SHr gerlliyor ımı? Kemal Gündüzalp, Adnan Ozer' in HürriyetGösteri'nin Ocak 2003 sa- yısında yayımlanan 'Artık bizden iyi şair çıkmaz' dediğı konuşmasında söyledıklerini tartışıyor. Şiir LTkesi'nde Bednrttin Aykm. günümüz şiirinin birgerileme döne- mi yaşadığı ve toplumım ilgisini yi- hrdıği saptamasından sonra derginin gelecek sayılannda bu konunun baş- ka ımzalann da katkılanyla tartışı- lacağını haber veriyor. Karşıt bir yakJaşım, Kitap-hk'ın söyleşisinin şairi Eyüp Yaşar'dan geliyor: "80 öncesi oldukça bireysel, içe döniik şi- irleryazdnn. DergiİerdegünceL,top- lumsal olaylarla yakından Ugili şiir- lerin öncefiktaşmîasıgerektiği düşün- cesi vardı; dolayısıyla küçümser bir tutumum da vardı o yaİdaşımlara karp. Sanaön sanat için oiduğuna inanıyorum. (_.) -. biraz daha keşiş- lere özgü sayılabüeeek bir sanat an- lavışın] yeğlediğim için bdki de, o dö- nemde dergüerden uzak durdum." Adam Sanat'ta Zehra tpşiroğlu, "günümüzde sanatla yaşamın iç içe girdigi farklı bir sanat anlayışının söz konusu" olduğunu, "ahşıkukes- tetik anlayışının. sanat iyiyi, doğru- yu, güzeli yansıtır düşüncesinin ge- çerliğini bütünüyle yitirdiğini bir türantiestetikanlayışınegemen" ol- duğunu söylüyor. Adam Sanat'ta Mustafa Ş. Ona- ran'ın yazısının konusu 'Nâzım Hikmet 'in şiirinde toplumcu duyar- hk.'Alişan Özdemir ın 'düşünceöz- güıiüğü ve eleştiri' konusunu işle- diği son sayıdakı denemesınde Meh- metSerdar, teknoloji, medya vb et- kenlerle birdenbıre dilımıze giren kı- mi sözcüklerin, söz kalıplannın bir 'dil füketimi' olduğunu söylüyor. Türk 1 yerlne 'Türkçe' ml? Hürriyet Gösteri'nin dosya ko- nusu 'yeni romancılar, ilk romanlar.' Feridun Andaç'ın yanıtlan, Ömer Türkeş, Zeld Coşkun, Necmiye Al- pay'ın yazılanyla varsıllaşan dos- yada yeni romancılar kendı anla- tımlanndan tanıtılıyor. Özdemir tnce, "Türk şiiri, Türk öyküsü, Türk edebiyatı... vb" de- mek yerine son zamanlarda önen- len "Türkçe şiir, Türkçeöykü, Türk- çeedebiyat" sözünü ırdelerken 'Türk şiiri' tanımının u"kçılıkla, şovenlik- le bir ilişkisi olmadığını, "Türkiye şiiri, Türkçe şiir zoriamalannın ise galiba aynı öiçüde masum olmadı- ğuıı" söylüyor. Hanii Çağdaş'ın söyleşisi Nedim Gürsel'le. Yıldız Cıbıroğlu'nun. "Türk mitolojisini ne kadar bildiği- mizi' sorguladığı Gösteri'de Yavuz Özdem'in konusu. "Metin Eloğ- hı'nun şiirindedilbilgisel sapmalar." Kitap-hk'ın dosya konusu olan 'dağ' için M. Bilgin Saydam, 'Dede Korkut'ta dağ'; Mustafa Durak, 'Türk şürinde dağ'; Ranıis Dara, 'Uludağ ütopvalan; Sabri Koz, 'dağ' sözcüğünün kökenınden yola çıka- rak 'Âşık şiirimizde dağ'ı ışlıyorlar. Aynca Mustafa Şerif Onaran, " TürkDil Kurumu'nun girfi tarihin- de kurum ile CHP arasuıdaki gizli pay kavgası"nı anlatıyor. Varlık'ın ağırlıklı konusu 'savaş ve edebiyat' için yazanlar Erendiz Atasü, Nalan Barbarosoğlu, Aysu Erden, Hayri K. Yetik. Kıbnslı şair Fikret Demirağ ise aynı konuyu Kıbns gerçeğınden yola çıkarak iş- liyor. Haydar Ergülen şııri üstüne Alihan Irmakkesen, Sabit Kemal Bayıldıran yazarlarken Baki Asil- türkde şainn 'İdiDerGazeB' adlı şı- inni ınceliyor. Zafer Donık ve Sevgi Soylu Ko- yuncu'nun öykülennın bulunduğu Varlık 'ta AtiJİa Birkije, CengizAyt- matov'un 'Cemile' adlı romanını anlatıyor. Geçen ay bir kalp krizi sonucu yi- tirdiğhnizGüvenç Ebnan,Sennur Se- zer, Hande Kökten, Reha YünlüeL, Hüseyin K. Baykuş, Halide V ıkü- nm'dan şıırlerin bulunduğu Evren- sel Kültür'ün tek öyküsü Beyhan Erel Sipahi'den. Derginin bu ayki ya- zılannın konulan edebiyat dışı. UNICEF'e bağışlanan eserlerin geliri Iraklı çocukların tedavi ve eğitimine harcanacak Savaş çocukları için Kültür Servisi- UNICEF tarafindan tüm dünyada satılarak geliri Iraklı ço- cuklann tedavi ve eğirim masraflannın karşılanması için satışa sunulan 'Ii- nes In The Sand' (Kumdaki Çizgiler) başlıklı seçkınin yanı sıra bağışlanan resımler v e illüstrasyonlar düzenlene- cek bir açık arhrmada satışa sunularak geliri yıne Iraklı çocuklara gönderile- cek. Seçkide yer alan yapıtlanyla, I. ve II. Dünya Sa\aşı, Vietnam, Kıbns, Kör- fez savaşlan gıbı dünya çocuklannı ve geleceğı tehdit eden tüm savaşlara kar- şı duruşlannı anlatan sanatçılar ara- sında 5 Türk sanatçısı da yeralıyor. Ay- tül ,4kal 'Ka\gacı Ağaçlar' adlı öykü- sü, Ayla Çınaroğhı 'Banş Düşü' baş- lıklı şiiri, Aysel Gürmen 'SevgiK Tal- lou' başlıklı mektubu, Ender Dandul 'Gözü Bağh Adam' adını taşıyan pen- türü, Mustafa Delioğlu da 'Kavgacı Ağaçlar' ve 'PetroldeGüverdn' adlı ıl- lüstrasyonlanyla destekveriyorlarpro- jeye. Katılan ülkelerarasında, Ingilte- re, Avustralya, Belçika, Kanada, Fran- sa, Yunanistan, Japonya ve ABD de yer alıyor. METRO Group KISA—FİIM YARISMASI Metro Group, TÜRSAK Vakfı danışmanlıgında geleneksel olarak duzenleyecegı bırıncı "Metro Group Kısa Fılm Yanşması"nda, Turktye'den dunyaya farklı renkler sunma potansıyelı yuksek, yonetmen adayı yaratıcı sınema ogrencılerının kısa fılmlerını "yarışmaya" davet edıyor Metro Group yarışmaya katılacak tum ogrencılere şımdıden başarılar dıler Seçici Kurul: Başkan: Engin Yiğıtgil TURSAK Vakfı Yonetım Kurulu Başkanı Seçici Kurul Üyeleri: Tevfik Başer Yonetmen, Nuri Bilge Ceylan Yonetmen, Alin Taşçıyan Sınema yazarı, Doğan Hızlan Sanat eleştırmenı, yazar, Dr. Arthur Hofer Baden-VVurttemberg Fılm Akademısı Dırektoru, Atilla Dorsay Sınema yaza-ı ve eleştırmen, Meltem Cumbul Sınema ve tıyatro oyuncusu, Nurdan Tümbek Metro Group Turkıye Temsılcısı Ödüller: Birincilik Ödülü: Baden-VVurttemberg Fılm Akademısı'nde 2004 yıJında 2 aynk burslu sınema egıtımı ve yaşam rnasrafları İkincilik Ödülü: Baden-VVurttemberg Fılm Akademısı'nde 2004 yılında 2 aylık burslu sınema egıtımı Üçüncülük Ödülü: 1 500 Euro Mansiyon: 1 000 Euro "Metro Group Kısa Film Yarışması" ile ilgili ayrıntılı bilgi, şartname ve katılım formlarını universitenizin öğrenci işlerinden, fakültenizin ilgili bölümünden veya Metro Group irtibat adresinden temin edebilirsiniz. İrtibat için: Metro Group Çınar Caddesı Kavak Sokak Yaiçmlar Plaza Kat 1 Yenıbosna/lstanbul Telefon: (0 212) 451 08 54 Faks:(0 212)639 83 21 E-posta: ayca ozdem sengec@metro-ag com METRO Group'Metro Group sanatın destekçısıdır." Kargart 'fa üçüncü kargaşaKühür Servisi - Kargart gele- nekselleşen 'Kargaşa' dızı sergı- si 'Kargaşa 3' ile kapahyor. Fark- lı disiplinlerden {resim, özgün baskıresim, heykel, video-art, fo- toğraf) sanatçılann, bırer yapıt- la katıldığı sergı, 7 Temmuza ka- dar sürecek. Kargaşa 3 'te; Nazan,4zeri,Dev- rim A, Ferdi Anıtan. Selahattin Aydın, Hanın Antak>ah. Bedri Baykam. İbrahinı Çiftçioğtu, Be- diaDipşo, Saadet Dalkıran, Sa- imErkea MuratErtel,Ye>'selGü- nay, Mustafa Horasan, Kaya Ha- caloğlu, Melik İskender. Temür Köran. Berna Kıhçoğlu, Erdal Kuruzu, Hakan Onur, İrfan Önürmen, IşıkÖzçetik, HüKaÖz- demir, Ethem Ozgüven, Ferhat, Saadet Sorgunlu, Taner Şehri, Yavuz Tanyeli,Alp Tamer ühıkı- hç'ın da aralannda bulunduğu 40'ın üzennde sanatçının yapıt- lan sergileniyor. (0 216 33Ö31 51) Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Yönetimi bitirmeperformansı bugün Yaşamın stresi 'Gerginlik'Kültür Servisi - Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Tasanm Fakültesi'nin sanat yönetimi bitirme projesi performans gösterisi 'Gerginlik' bugün saat 10.00-10.30 arası Yıldız Teknik Ünıversitesi İş Bankası önü, gınş kapısımn arkası ve A Blok önü olmak üzere üç ayn noktada yapılacak. Sanat yönetimi programı son sınıf öğrencilerinden Sibel Alemdar'ın düzenledığı aynı zamanda da bitirme projesı olan 'Gerginlik', bir dısıplınler arası çalışma ürünü. Performansın koreografisı modern dans bölümü öğrencısı Eylem Gülter Yazıcı 'ya. afış tasanmı ise okul öğrencilerinden Ozan Simitçioğlu'na aıt. Performansa danslarıyla Eylem Gülter Yazıcı. Harika Onur, Puıar Göremek, Ece Gözmen, Didem Koban, Mustafa Tutuş ve Cumhur Kocalar katılacak. "ÖzeUikle kentlerde insaniar çoğunlukla gerginlik yaratan kaynaktan kaçmakta ve bunu unutmaktadır. Bir süre sonra da neden gerildiklerini unurmaktalar. Onun muhasebesi yapılmadığı için de o gerginlik, sürekli gerginlik olarak kalıp büv üviip birikmekte ve bu bilinmeven bir • Sibel Alemdar'ın düzenlediği ve Eylem Gülter Yazıcı'nın koreografisini üstlendiği 'Gerginlik' performansı bugün 10.00 -10.30 saatleri arasmda Yıldız Üniversitesi Iş Bankası önü, giriş kapısımn arkası ve A Blok olmak üzere üç ayn noktada gerçekleştirilecek. korku haline gelmektedir" diyen projenın yaratıcısı Alemdar, bu çalışmanm amacmı gerilme duygusunu müzık ve performansla ızleyıciye yaşatabılmek ve ınsanlara gergınlıklennin muhasebesinı yapmalannın önemını hatırlatmak olarak nıtehyor. Sıbel Alemdar, "Stres yani gerginlik kavramı harekete geçmemiş bir enerjinin baskısım anlatır. Psikolojik gerginlik, birejin gerçekleşmesi beklenen bir olay öncesinde yaşadığı huzursuzluktur. Huzursuzluk durağan bir durumu değjştirmek için organizmayi harekete zoıiayan doğal bir tepkidir'' dıyor. 'Gerginlik' temasını sanatla bütünleştiren Alemdar bu harmanı şu sözlerle açıkhyor:"Ruhsal gerginlik gibi hareketle ilgili bir kavranu, resim, heykel gibi durağan sanatlarla anlatmak oldukça zordur. Çünkü bu sanatlarda eser yapılıp biter ve kalıcıdır. Performans ve dans gibi sanatlarda ise bunun gerçekleştirilme süreci eserin kendisidir. Kahcı olması için kayıt gibi bir ernıene ihtijaç vardır. Performans sanatları, müzik, dans gibi zaman sürecinde oluşan dallar, bu duyguyu anlatmak için daha uygun olabüir.** SELİMİLERİ Ruşen EşreHe Bogaziçi'nde (3) Boğaziçi'nde, çiçeğin yanı sıra meyve. örnekse, sepetteki çilek, küçük bir gül ehramı- nı andırmaktaclır. Hangi çilek? Arnavutköyü çileği mi? Kayısılar altın, şeftaliler yanak allığında, incirler dudak yumuşaklığındadır... Boğaziçi bahçelerinde kayısı ya da şeftali ağa- cı hatırtamıyorum. İncirler bakımsızlıktan yabanlaş- maya yüz tutmuştu. Ama manavlar hatırlıyorum. Kâh Bebek'te, kâh Arnavutköyü'nde. Domates kokulu kıpkırmızı do- matesler. Çengelköy'ün yemyeşil bademleri. Bir na- türmort gibi duran kavun karpuz... Yol boyu giderken bu kez ağaçlar! Ruşen Eşref, buz renkli maviçamlarla, gökyü- züne engin fıskıyesini yayarak, yere engin gölge- sini döken çınaria, yelpazeleri andınr fıstıkçamla- nyla karşılaşıyor. Yapraklan altında dikenli fiske toplannı gizleyen -sonbaharda kabuklanndan sıynlarak dökülürier ve o gün sonbahar başlar!- atkestaneleri öylesine ulu, kimbilir kaç yaşındalar. Boğaziçi Yakından yazan -yoksa 'şairt mi de- meliyim?- kelebek yapraklı ve üç gövdeli ıhlamur- la.. mis kokulu ıhlamurla, testere yapraklı aylan- dızla, iç çeken selviyle, yeşil çadırlı cevizle ve ni- hayet avize kristalleri gibi sarkan, titreşen salkım- lı çamla biriikte oluyor. Bu yollar uzadıkça uzar. Nerelere vardıklannı ye- şillikler bilir. Bu yollar, hatıralar gibi, duman duman dalgala- nır, dalga dalga savrulur. Birkaç ışık öbeği, dökülüşmüş yapraklar, sonra yeniden körpe yeşil. Evet, 'körpe yeşil'l Bununla biriikte, Ruşen Eşref enikonu kaygılıdır: Büyükçamlıca'da, Küçükçamlıca'da, Yuşa'da yine kestane ağacının yanı sıra fazla değil, daha otuz yıl öncesine kadar, karaağaç, gürgen, akas- ya, dişbudak korulanna rastlamak olasıdır. Nevarki, çınarlar, dişbudaklar, ıhlamurianntah- rip edilmesine de aynı zamanda başlanmıştır. Dört yüzyıl yaşamış ağaç gönül rahatlığıyla ortadan kal- dınlır. Çocukluğumun Boğaziçi'nde böylesi ulu ağaç- lardan söz açılırdı. Çınarlar hatıriıyorum, adeta zi- yaretlerine gittiğimiz. Bilmem kaç yüz yaşında ol- dukları söylenirdi. Bir türiü inanamazdım. Sonra lisede, okul kitabımızdaki "Bursa'daZa- man" şiiri de o ağaçlardan birini söylemekteydi: "Bursa 'da bir eski cami avlusu, Küçük şadırvanda şakırdayan su; Orhan zamanından kalma bir duvar... Onunia biryaşta ihtiyar çınar Eliyor dört yana sakin bir günü." Yok edilme sırası, şeftali, kayısı, elma, armut, ki- raz, vişne, dut, nar, ayva, kızılcık, incir, ceviz, fın- dık ağaçlanna gelecektir. Türk meyveciliğinin agaç- lan. Bitki örtüsünün korunmayışı kara kuşlannı, de- niz kuşlannı da etkiler. Pırnalı bol yerlerdeki bül- büller, ispinozlar, saka, iskete, güzel tüyleri yeşi- limsi fluryalar, serçeler, baştankaralar gitgide ya- şayamaz oldu. Oysa geçmişte Boğaz'ın geniş bir kuş yelpaze- si vardır. Kooılar seyreldikçe ağaçkakan, çavuşkuşu el ayak çeker. üse sondaydık, hocamız Vedat Günyol'un ün- lü yürüyüşlerinden birinde, Boğaziçi sırtlanna uza- nan korudan geçiyorduk. Bir gugukkuşu ötmüş- tü. Tıpkı guguklu saatin kuşu gibi. İlk ve son kez gugukkuşunun ötüşünü işitmiştim. Boğaziçi denizinin "z/yr)ef/"yelkovankuşlan, ya- lıçapkınlan, bahriler ve balıkçıllar her geçen gün bi- raz daha zor var olabilmektedir... Takvimde h Bırakan: "Yabancı söyleyince doğrudur, Türk söyleyin- ce şüphelidirher zaman." Giüriz Sururi, Biz Kadın- lar, Doğan Kitap, 2003. üulıani Oyun Havalan' • Kühür Servisi - Türkiye'de özgün sound'a sahip güncel topluluklardan biri olan Baba Zula ünlü tngiliz yapımcı/müzisyen Mad Professor ile ortak yaptığı son albümü 'Ruhani Oyun Havalan'nı sahneye taşıyor. Levent Akman (vurmah çalgılar, oyuncaklar); Murat Ertel (saz, telli çalgılar), Emre Onel (klavye), Oya Erkaya Ayman (bas gitar) ve Serkan Ayman'dan (davul) oluşan topluluğun konseri bugün saat21.30'daizlenebilecek. 'Rubani Oyun Havalan', tiyatro oyunu, film ve televizyon dizileri için besteledikleri müzüderle öne çıkan topluluğun, serbest çalışmalardan oluşan, vokal ağırlıklı ilk albümü. Şarkılar; oyun havalan, gazel ve bozlak gibi geleneksel öğelerin 'dub groove' gibi evrensel kavramlarla bütünleşeceğı konserde güncel bir anlayışla yorumlanacak. (0 212 292 97 71) K Ü L T Ü R » Ç İ Z İ K K Â M İ L M A S A R A C I