Katalog

18 HAZİRAN 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER AKP hükümeti, Genelkurmay ve MGK'nin yapısını değiştirerek etkinliğini de azaltmayı planlıyor AB ZIRVESÎ 'Hassas' konular7. paketteANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP hükümeti, Genelkurmay ve MGK'nin yapısı ve etkinliğinin azal- tılmasına dönük "ideolojik" olarak da desteklediği düzenlemeleri, "AB demokrasileriyle uyum" adı altında AB'ye 7. uyum paketine koymaya hazırlanıyor. "Ordunun siyasetteki rolünün Avrupa demokrasileriyle uyumhı hale getirilmesi" gerekçesine dayandınlan yeni pakette, MGK Ge- nel Sekreteri'nin sivil olması, askeri harcamalann sivil denetime açılma- sı gibi "hassas" konulann bulundu- ğu öğrenildi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 7. uyum paketi için "Geneî- kurmay Başkanbğı ve Çankaya Köş- kü ile konsensüs arayişında olacakla- nnı" kaydetti. • AKP, Genelkurmay ve MGK'nin etkinliğinin azaltılmasına dönük "ideolojik" olarak da desteklediği düzenlemeleri "AB demokrasileriyle uyum" adı altında 7. pakete koymaya hazırlamyor. AKP'lilerin, RP ve FP döneminden bu yana sürekli dile getirdiği "askeri harcamalann TBMM denetimine açılması"na ilişkin görüşler, "AB'ye uyum" paketine yasal düzenleme olarak girecek. Hükümetin AB'ye 7. uyum paketi için Adalet Bakanlığı'nın, başta Ge- nelkurmay ve MGK olmak üzere ilgi- li kurumlardan görüş almaya başladı- ğı bildirildi. Pakette yerverilmesi plan- lanan yeni düzenlemeler arasında öne çıkanlar şöyle: Sivil MGK Genel Sekreteri: Hü- kümet, MGK Genel Sekreteri'nin sivil olabileceği görüşünü savunuyor. Bu konuda Milli tstihbarat Teşkilatı'na (MÎT) ilişkin geçmişteld değişiklik ör- nek gösteriliyor. MÎT Başkanının as- ker olması uygulamasına son verilme- si uygulamasının herhangi bir olumsuz- luğa yol açmadığı vurgulanırken, aynı uygulamanın MGK Genel Sekreterli- ği'nde de yapılabileceği görüşü savu- nuluyor. Bu görevin, büyükelçi, vali, müsteşar gibi, sivil birinci derecede devlet memurlan tarafindan yürütüle- bileceği belirtiliyor. MGK'de askeri üyelerüı sayısının azaltılması ve kuru- la yalnızca Genelkurmay Başkanı'nın katılması seçeneğinin de gündeme ge- lebileceği kaydediliyor. Harcamalara sivil denetim: As- keri bütçelerin hazırlanmasında sivil otoritenin etkinliğini arttırmak üzere MGK Genel Sekreterliği Yasası'nda de- ğişiklik yapılması düşünülüyor. AB ne istlyor? AB'nin Türkiye'den üyelik için re- form isteklerini resmen sıraladığı Ka- Esbaskan Joost Lagendijk: Değişiklik görmek istiyoruz tstanbul Haber Servisi - Türkiye-Avrupa Birliği (AB) Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Hollandalı parlamenter Joost Lagendijk, Türki- ye'de "sivil yetküi makamlann Silahh Kuvvet- ler'in üstünde olmasmT görmek istediklerini söyledi. Türkiye-AB Karma Parlamento Ko- misyonu'nun 50. toplantısı, dün yapılan otu- rumla sona erdi. Oturumun ardından komisyo- nun eşbaşkanlan Lagendijk ve AKP Trabzon Milletvekili Aydın Dumanoğlu ortak basın top- lantısı düzenledi. Lagendijk, görüşmeler sıra- sında Türkiye'dekı sivil-asker ilişkilerinin önemli bir gündem maddesi olarak masaya yatı- nldığını ifade etti. Lagendijk, MGK'nin sivil- leştirilmesiyle ilgili bir sonıyu ise şöyle yanıtla- dı: "Hükümet ile Süahlı Kuvvetler arasında farkhnkiar olmasına rağmen, hükümet 6. uyum paketini istediği şekilde Meclis'e getirmiştir. Bu önemli bir adımdır. Bundan sonrakireformpa- keüeri gündeme geldigi zaman, Silahh Kuvvet- ler'in, MGK'nin istişari konunılannı daha sadık bir şekilde sürdürmelerini istiyoruz. Daıuşma kurulu ohna rolünü daha yakın takip etmelerini ve hükümeti bu kadar yakından etkUemeye ça- hşmamalannı ümit edıyoruz." Lagendijk, "TSK'nin AB'ye giriş sürecinde Türkiye'nin önünde bir engel olabiteceğini düşünüyor musu- nuz" sorusuna ıse şu yanıtı verdı: "Parlamento adına konuşacak olursak, birtakım değişiklikler görmek istiyoruz, Türk ordusunun fonksiyonla- nnda, sivil yetkilerde değişiklik görmek istiyo- ruz, 15 sene içinde Avrupa ülketerindeki ordu seviyesinde olmasmı istiyoruz. PozLsyonda kesin, net değişiklik ohnası gerekir. 6. pakette DGM'de- ki yargKm çekümesi, işte böyle bir adımdır. Sivil yetküi makamlann, Silahh Kuvvetier'in üstünde olnıasını görmek istiyonız. Silahh Kuvvetier'in de sivfl makamlara bağh ohnasuu istiyoruz," Eruygur'un sözlerine destek CHP yurttaşlan duyarlı olmaya çağırdı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Jandarma Ge- nel Komutanı Orgeneral Şener Eruygur'un irti- cai örgütlerin, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel değerlerini hiçe sayan faaliyetlerini yoğunlaşü- rarak sürdürdüklerini belirterek irticayla müca- delede duyarlı yurttaşlann yardımını bekJedikle- rini söylemesi büyük yankı uyandırdı. CHP Ge- nel Başkan Yardımcısı tnal Batu, bu konuda her yurttaşın duyarlı olması gerektiğini vurgularken hükümetin böyle bir tehlikeye karşı önlem al- makla görevli olduğuna işaret etti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Cevdet Sehi, irtica özlemci- lerinin girişimlerinin zaman zaman rahatsız edi- ci boyutlara ulaştığına işaret etti. Anayasada devletin niteliğinin "laik demokratik sosyal bir hukuk devtetT olarak belirtildiğine işaret eden Selvi, şöyle konuştu: "trticai örgütienmenin hız- lanacagu ahyapısınuı da oluşturulmaya çahşddığı tüm yurttaşİanmız tarafindan da dikkatie izlen- mektedir. EEbette bir ülkede aydınhğı, demokra- tik kurallan, çağdaş yaşamı benimseyen laikliğin önemini kavrayan tüm yurttaşlann bu konuda duyarh ohnası kadar doğal bir şey yoktur. O ne- denle çıkara dayah bu örgütienmelere karşı ülke- yi seven, bağımsızhğı ve yurtseverliği ihmal etme- yecek, sorumluluk duy gusu getişmiş tüm yurttaş- lanmızuı sorumluluğu olduğu açıktir." Orgeneral Eruygur'un okul, dershane ve yurtlannda 4 bin 246 öğrencinin irticai eğitim aldığını söylediği ve "mütevazı'' ilin, hangi il olduğu da tartışma yarattı. irticai eğitim son olarak Rize'de önceki gün bir Kuran kursuna yapılan baskınla günde- me gelmişti. Geçen aylarda da Sakarya-Akya- zı'da bir tarikat evine baskın yapılmıştı. TBMM Başkanı Bülent Annç, Çağdaş Japon El Sanatian Sergisi'nin açıhşmdan çıkarken gazetecilerin uyum paketi ve komisyonlar arasında yaşanan tarttşmalara ilişkin sorulannı yanıtiadı. (Fotoğraf: AA) tılım Ortaklığı Belgesi'nde (KOB) or- dunun siyasetteki rolüne ilişkin yalnız- ca bir paragrafa yer veriliyor. Bu pa- ragrafta şu ifade kullanıhyor "MiBi Gü- venlik Kuruhı'nun işteyişinin,AB'ye üye ülkelerdeki askerin si\il denetimine ihşkin uygulamalaria uyum içerisinde olacak şekilde uy arlanması." DSP-MHP-ANAP koalisyonu dö- neminde MGK'nin yapısında yapılan değişikJikJe, sivil üyelerin sayısı art- tınlmıştı. Anayasanın MGK'yi düzen- leyen 118. maddesinde yapılan deği- şiklikle başbakan yardımcılan ve Ada- let Bakanı da kurulun asli üyeleri ol- muştu. Yine geçen hükümet döneminde ya- pılan anayasa değişikliğiyle Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde "askeri yargıçlann'' görevlendirilmesi- ne son verilmişti. Başbakan Erdoğan, 6. uyum paketinin hızla TBMM'den ge- çirilmesinin ardından 7. uyum paketinin gündeme geleceğini kaydetti. Bu pakette Ulusal Program çerçevesinde AB Ko- penhag ölçütleri neyi gerektiri- yorsa, onu yapacaklannı söyle- yen Erdoğan,"Adımlannuzı en geniş manada görüşmelerimizi yapmak suretiyle Türkiye'deki sivil toplum örgütieriyle, Genel- kurmayımızla, Çankaya ile gö- rüşmeler y aparak, konsensüs oluşturup atacağız" dedi. Paketle ilgili hazırlıklan ya- pan Adalet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Cenül Çiçek, Ulusal Program'ın tamamlandığını, AB'nin istediği düzenlemele- rin programa, dolayısıyla 7. pa- kete alınacağını kaydetti. Pake- tin "Miffi Güvenlik Kurulu'na endekslenmemesini'' isteyen Çi- çek, MGK Genel Sekreteri'nin sivilleştirilmesine ilişkin düzen- lemeyi dolaylı olarak doğruladı. Anayasa ve Adalet komisyonlan arasındaki 'yetki tartışması 'na Arınç tepki gösterdi Uyıımda komîsyon kavgası • Avrupa Birliği için 6. uyum paketi bugün TBMM Adalet Komisyonu'nda görüşülüyor. Hükümet, CHP ile uzlaşma sağlayarak 26 Haziran'daki MGK toplantısmdan önce tasanyı yasalaştırmayı hedefliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupa Birliği'ne uyum tasansı ko- nusunda Meclis komisyonlan ara- sındaki yetki tartışmasına TBMM Başkanı Bülent Annç tepki göster- di. Armç, komisyonunun "asfi" ola- rak görevlendirilmemesine karşı Mec- lis Başkanlığı'na eleştiri yazısı gön- deren Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'ya tepki gösterdi. Avrupa Birliği için 6. uyum pake- ti bugün TBMM Adalet Komisyo- nu'nda görüşülüyor. Hükümet, CHP ile uzlaşma sağlayarak 26 Haziran'da- ki Milli Güvenlik Kurulu toplantısın- dan önce tasanyı yasalaştırmayı he- defliyor Annç, gazetecilerin sorusu üzeri- ne, içtüzük ve geçmiş usullere göre uyum tasansı konusunda görevlen- dirilebilecek tek komisyonun Ada- let Komisyonu olduğunu söyledi. Burhan Kuzu'ya, "Hiçbir komisyon kendisini diğerterinden üsrün göre- mez,farkhgöremez n dıye tepki gös- teren Annç, "Yani her şeyi Anayasa Komisyonu Başkanı bih'yor da Ada- let Komisyonu Başkanı ve üyeleri bil- nıiyor diye böyle bir düşünce ortay a çıkarsa fevkalade yanhş olur, fevka- lade kötü ve uygunsuz olur" görüşü- nü dile getirdi. Anayasa Komisyonu Başkanı Bur- han Kuzu'nun yazısına karşı yanm saat içinde yanıtlannı yazılı olarak gönderdiğini anlatan Arınç, "Ben komisyonlar arasında fark gözet- mem, Anayasa Komisyonu da göre- vini yapacakür" diye konuştu. Dışişleri Bakanı, Çankaya Köşkü'ne çıkarak Cumhurbaşkanı Sezer ile görüştü Gül: 6. paket bu hafta yasalaşacak Abdullah Gül. A\KARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanı Abdullah Güİ Cumhurbaş- kanı AhmetNecdet Sezer ile görüşmesinin ardından, 6. AB uyum paketinin hafta sonundan önce yasalaşaca- ğını söyledi. Gül, Türki- ye'nin AB'ye Ulusal Prog- ram ile taahhüt edeceği di- ğer değişiklikleri de 7. pa- ket ile çıkarmayı hedefle- diklerini belirtti. Dışişleri Bakanı Gül, Is- tanbul'dan dönüşünde Çan- • Anadilde yayının pakette yer aldığını söyleyen Gül, "Bunu nasıl yapacaklanyla ilgili kurallan, Türkiye'de ilgili, yetkili kurullar belirleyecektir" diye konuştu. kaya Köşkü'ne çıkarak dığını anımsatan Gül, dış Cumhurbaşkanı Sezer ile görüştü. Gül yaklaşık 1 sa- at süren baş başa görüşme- nin ardından Dışişleri Ba- kanlığı'na gelişinde gaze- tecilerin sorulannı yanıtla- dı. Son dönemde Türk dış politikasına ilişkin pek çok görüşme ve toplantıya katıl- politikadaki önemli konu- larhakkında Sezer'i bilgilen- dirdiğini anlattı. Görüşme- de uyum paketinin günde- me gelip gelmediğinin so- ruhnası üzerine Gül, konu- nun ele alındığını ancak gö- rüşmenin tek gündem mad- desini oluşturmadığını söy- 900 SAYFALIK ULUSAL PROGRAM DIŞÎŞLERÎ BAKANLIĞI'NDA MGK AB'ye uyarlanacak AYHANŞtVlŞEK ANKARA - Avrupa Birliği Ge- nel Sekreterliği, Dışişleri Bakanı Abdullah Gfil'e sundugu Ulusal Program'da (UP), Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) işleyişinin AB'deki sivil uygulamaya uyarla- nacağı paragrafına yer verdi. UP taslağmın Kıbns ve Ege paragraf- lanna "siyasi kriterler" bölümün- de değil, "ghTş" bölümünde yer ve- rilirdi. Türkiye'nin AB'ye reform taah- hütlerini sıraladığı 900 sayfalık Ulu- sal Program taslağı, AB Genel Sek- reteri Büyükelçi MuratSungar ta- rafindan dün Abdullah GüTe sunul- du. UP taslağının, Bakan Gül'ün ya- pacağı incelemenin ardından en er- ken gelecek hafta Bakanlar Kuru- lu'na sunulacağı, temmuz ayında da AB Komisyonu'na iletileceği öğ- renildi. Edinilen bilgilere göre UP'de siyasi kriterler alanında tüm ön- lemlerin 2003-2004 yıllannda ya- şama geçirilmesi öngörülürken, ekonomik kriterler alanında kısa vade 2003-2004, orta vade 2005 yılı sonu olarak belirlendi. AB'nin Katıhm Ortaklığı Belge- si'nde (KOB) "siyasikritervegeliş- tirümiş dıyalog" başlığı altında ele aldığı Kıbns ve Ege konulannda çözüm için diyaloğun sürdürülece- ği belirtilirken Kıbns konusunda da çözüm çabalannındestekleneceği ta- ahhüdü veriliyor. Bu bölümde An- nan planına değinihniyor. UP'nin siyasi kriterler bölümün- de, KOB'ye atıfta bulunularak MGK, ayn bir başlık altında "şap- ka cümle" olarak adlandmlan ge- nel ifadelerle değerlendirildi. Ku- rulun işleyişinin AB'deki sivil uy- gulamalara uyarlanacağı belirtili- yor. Diplomatik kaynaklar. AB'nin, revize edilen KOB'de de MGK ko- nusunda beklentisini genel ifade- lerle ilettiğini behrtirken, buna kar- şılık UP'de ayrmıth reformlara de- ğinilmediğini, bunlann çıkanla- cak paketlerle belirleneceğini kay- dettiler. Diğer başlıklar arasında "düşün- ce ve ifade özgürlüğü, işkencey le mücadele, dernek kurma özgürlü- ğü ve sivil toplum'" da bulunuyor. ledi. "6. uyum paketininya- salaşması haftaya mı kah- yor"sorusuna Gül, "Bu haf- ta olacak" yanıtını verdi. Anadilde yayının özel rad- yo ve televizyonlarda yapü- masuıa ilişkin bir soru üze- rine de Gül, bu konunun pa- ket içinde yer aldığını ve pa- ketin TBMM'ye gönderildi- ğini belirterek "Bunu nasıl yapacaklanyla ilgili kural- lan, Türkiye'de ilgili, yetki- li kurullar behrleyecektir*' diye konuştu. Gül, 7. paketle ilgili çahş- malann soruhnası üzerine, AB uyum yasalannm teker teker çıkanlmasının mec- buriyetten kaynaklandığını belirterek daha önce Kopen- hag zirvesine yetiştirihîıesi amacıyla art arda paketlerin çıkanldığını söyledi. Gül, AB Genel Sekreterliği'nde- ki yetkililerden, Katılun Or- takhğı Belgesi içine giren, Ulusal Program çerçevesin- de Türkiye'nin taahhüt etti- ği mevzuat değişiklerinin belirlenmesini istediklerini bildirdi. Gül, "Bunlann hep- sini 7. paket yapmayı düşü- nüyoruz" dıye konuştu. Dışişleri Bakam Gül'ün Dünya Ekonomik Forumu toplantılan nedeniyle Sela- nik'te gerçekleştirilecek AB zirvesine katılamayabilece- ği öğrenildi. Bu durumda zirvede Türkiye'yi yabıızca Başbakan RecepTayyip Er- doğan temsil edecek. Türkiye Selanik'ten umutlu SERKANDEMtRTAŞ - Avrupa Birliği (AB) zirvesi, 19-21 Haziran günlerinde dönem bışkanı Yunanistan'ın Se- lanik kentinde gerçekleştirilecek. Kopenhag zirvesinde 2005 başın- da tam üyelik müzakerelerine geçme tarihi alan Türkiye, Sela- nik'ten ileriye dönük güçlü bir mesaj almayı umuyor. Irak sava- şındaki tutumu nedeniyle AB'nin takdirini de kazanan Türkiye, sonbaharda başlayacak ve AB'nin geleceğinin tartışılacağı hükümetler arası konferansa da "gözlemci" statüsüyle davet edil- di. Zirvede Türkiye'yi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan temsil edecek. Zirvede AB kamuoyunda büyük tartışma yaratan Avrupa anayasası taslağı da gündeme ge- lecek. Zirve, Yunanistan'ın önemli turistik merkezlerinden olan Halkidiki'de yapılacak. Zir- venin yarın yapılacak ilk günün- de göç konusu, sınırlann konm- ması gibi konular ele alınacak. Aynı gün akşam yemeğinde Orta- doğu sorunu, rrak'taki gelişmeler, kitle imha silahlan konusu ve uluslararası terorizmle mücadele gündeme gelecek. Avrupa'nın geleceğl tartışılacak Cuma günü Avrupa Konvansiyo- nu Başkanı Valery Giscard d'Es- taing, AvTupa'nın Geleceği konu- lu çahşmayı konseye sunacak. 15 üye ve 1 Mayıs 2004'te üye ola- cak 10 ülkenin liderleri D'Esta- ing'in çalışması hakkında yuvar- lak masa toplantısı gerçekleştire- cekler. Burada AB Başkam ve Dışişleri Bakanı gibi makamlann oluşturulması, seçim prosedürü, komisyon üyesi sayısı ve oylama gibi önemli konular tartışılacak. Tartışmanın sonuçlan Yunanistan Başkanı Kostas Sinıitis tarafindan hemen açıklanacak.Konsey, aynı gün 25 Haziran'da yapılacak AB- ABD zirvesinin gündemini de görüşecek. AB'nin Savunma ve Ortak Dış Politika Yüksek Tem- silcisi Javier Solana da birliğın güvenlik stratejisine ilişkin hazır- ladığı çahşmayı konseye sunacak. Erdoğan'ın temasları AB'nin Türkiye, Bulgaristan ve Romanya liderleriyle görüşmesi ise cuma akşam saatlerinde ger- çekleşecek. Yunanistan dönem başkanlığımn adaylarla bir arada mı, toplu mu görüşeceği netleş- medi. Başbakan Simitis ile Baş- bakan Erdoğan arasındaki görüş- mede, Türkiye'nin AB üyeliği yolunda kat ettiği mesafenin ele alınması bekleniyor. Yunanistan Cumhurbaşkam Konstantin Ste- fanopulos'un vereceği akşam ye- meğıne de katılacak olan Başbakan Erdoğan'ın bazı AB li- derleriyle ikili temaslarda da bu- lunması öngörülüyor. SONUÇ BİLDİRGESİ Hükümetten 'çaba' istenecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yunanistan'ın Selanik kentinde yapılacak Avrupa Birliği (AB) zirvesinin sonuç bildirgesinde Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci- ne yönelik önemli mesajlann ve- rihnesi bekleniyor. Edinilen bilgi- lere göre. Selanik zirvesi sonuç bildirgesinin Türkiye paragrafin- da hükümetin siyasi kriterlerin karşılanması yönündeki perfor- mansının memnuniyet verdiği yö- nünde ifadelere yer verileceği bil- diriliyor. Bildirgede, kriterlerin karşılanraası konusunda daha çok çaba hartanması gerektiğinin üzerindeduruhnası yönünde Tür- kiye'ye uyan yapılması bekleni- yor. Kıbr.s sorununa da aynntılı şekilde yer verilmesi beklenen bildirgede, sorunun çözümü için Türkıyenin daha yapıcı rol oyna- masının steneceği bildiriliyor. Kıbns Tirk liderliğinin de Birleş- miş Milletler çerçevesinde soruna çözüm bılunması için destek ver- mesi gercktiği behrtiliyor.