Katalog

18 HAZİRAN 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishaba cumhuriyet.com.tr 11 Bir Amepikan askeri daha olduruldu • BAĞDAT(AA)- Irak'ın başkenti Bağdat'ta önceki akşam, bir Amerikan askerinin açılan keskin nişancı ateşiyle öldürüldüğü bildirildi. Amerikalı askeri yetkililer, Bağdat'ın kuzeyinde devriye gezen bir askerlerinin, keskin nişancının tek el ateşiyle vurularak öldüğünü kaydettiler. Keskin nişancının hemen bölgeden kaçtığı belir- tildi. Irak'taki ABD askerlerinin, 3 gün önce başlattıklan "çöl akrebi" operasyonu çerçevesinde ise 371 kişi dahaesir alındı. ABD balistik fiize deneyecek • VVASHINGTON (AA) - Amerikan ordusunun bugün, Aegis adlı balistik fîizeyi deneyeceği bildirildi. Amerikan Füze Savunma Ajansı tarafindan yapılan açıklamada, Erie kru- vazöründen ateşlenecek Aegis'in, Hawaii'deki Pasifık Füze Poligonu'ndan atılacak bir fiizeyi düşürmeye çahşacağı belirtildi. ABD Başkanı George Bush, iki yıl içinde nükleer, kimyasal ve biyolojik silah başlığı taşıyan fiizeleri imha etmeye yönelik füze savunma sistemi için 17.5 milyar dolardan fazla harcamayı planlıyor. Işçi Partisi oy kaybediyor • LONDRA(AA)- tngiltere'de muhalefetteki Muhafazakâr Parti ile iktidardaki Işçi Partisi arasındaki oy farkının 4 puana düştüğü bildirildi. Populus kamuoyu araştırma şirketinin The Times gazetesi için yaptığı anketin sonuçlanna göre, seçim yapılması durumunda halkın yüzde 37'si tşçi Partisi'ne, yüzde 33'ü ise Muhafazakâr Parti'ye oy verecek. Arafafa sürgiin yolu açık • PARİS (AA) - Israil Savunma Bakanı Şaul Mofaz, Filistin lideri Yaser Arafat'ı "uzun süre önce sürgün edil- miş olması gereken terörist lider" olarak gördüklerini belirterek, "Arafat'ın hâlâ sürgüne gönderilebileceğini" savundu. Mofaz, Fransız Le Figaro gazetesinin yannki sayısında yer alacak açıklamasında, "Arafat, bizim için artık Filistinli bir lider değil. Onu uzun süre önce sürgüne göndermemiz gerekirdi. Belki de bunu yapmak için geç değil" dedi. Bölgede banşın sağlan- ması için Filistin Başbakanı Mahmud Abbas'ın çabasarf etmesini istediklerini belirten Mofaz, Abbas'ın emrinde 50 bin güvenlik görevlisinin bulunduğunu hatırlattı. Japonya'dan Myanmar'a uyarı • PHNOM PENH (AA) - Japonya, Nobel Banş Ödülü sahibi muhalif Aung San Suu Kyi'yi serbest bırakmaması halinde Myanmar'a yapılan ekonomik yardımı keseceğini açıkladı. Dışişleri BakanJığı sözcüsü Hatsuşisa Takaşima, "Bu durumun devam etmesi halinde, Japonya hükümetinin mevcut politikasına devam etmesi çok zor olacaktır" dedi. ABD ile ilişkilerini düzelten Halkın Mücahitleri'ne ait villalara baskın düzenlendi Paris'teIran operasyonuDış Haberler Servisi - Fransız poli- si, Tahran yönetimine karşı mücadele eden Halkın Mücahitleri örgütünün Fransa'daki üyelerine karşı dün Pa- ris'te geniş çaplı bir operasyon düzen- ledi. Operasyonda gözaltına alınanlar arasında örgütün lideri Mesut Reca- vi'nin kansı Meryem'in de bulundu- ğu bildirildi. Orgüt, a terorizm''suçla- masıyla başlatılan operasyonu kına- dığını açıkladı. Polis kaynaklanndan edinilen bilgiye göre, terörle mücadele savcısı Jean-Lo- uisBruguiere'nin sorgulama talebi çer- çevesinde başlatılan operasyona 1200 polis ve 80 jandarma katıldı. Bahdaki Yvelines ve Val-d'Oise'dekı 13 bölgede yapılan operasyonun özel- likle Val-d'Oise'deki Auvers-sur-Oise'de yoğunlaştığı belirtildi. Burada, Halkın Mücahitleri örgütünün siyası kanadı olan sürgündeki Iran Ulusal Direniş Konse- yi'nin (tUDK) Avrupa'daki üssü kabul edilen bir villa kompleksi bulunduğu açıklandı. Iran'a baskılar sürerken Fransız polisi, rejim karşıtı örgütün üssüne baskın düzeledi. Gözaltına alınan 150 kişi arasında örgütün "müstakbel îran lideri" olarak gördüğü Recavi'nin kansı Meryem de var. Baskında bir villada, 1.3 milyon dolar ele geçirildi. Operasyonda 150'den fazla kişi gözal- tına alınırken bir villada, 1.3 milyon do- lar ele geçirildi. Örgütün "müstakbel tran lideri" olarak gördüğü Mesut Re- cavi'nin kansı Meryem de kayınbirade- ri SaMh Recavi'ye ait bir villada gözaltı- na alındı. Polisin kimi kapılan kırmak için patlayıcı kullandığı bildirilen baskınlar- da ele geçenler arasında büyük miktar- da bilgisayar malzemesi ve gelişmiş ile- tişim sistemleri de bulunduğu belirtildi. Polis operasyonun, "örgütün terörist eyJem haarhğuıda olmasıııdan şüpbde- nfldiğT için başlahldığını açıklarken ör- gütün sözcüsü AB Safavi Londra'dan te- lefonla AFP'ye yaptığı açıklamada, "te- rorizm" suçlamasının "gülünç" olduğu- nu söyledi. 'Komplonun bir parçası' Safavı, "Bu suçlamalar tamamen gü- lünçtür. Halkın Mücahitleri örgütü üye- leri, Fransa'dayıllardan beriyaşamakta- dır ve kesinlikle yasadışı bir eyleme ka- nşmanuslardır" dedi. Safavi, bu operas- yonun "Iran ile Fransa hükümederinin birtiktetasariadıklankomplonun bir par- çası olduğunu" ve îran'ın kendilerine karşı harekete geçmesi için "Fransa'ya baskı yapbğuıı" iddia ederek, Fransa'yı " tran'daki köktendincirejinünhoşgörü- sünü kazanmaya çalışmakla" suçladı. AB tarafindan Mayıs 2002'de "terörist örgiit" olarak ilan edilen Halkın Müca- hitleri, 1965 yılında kuruldu. Mehdi Be- zirgan liderliğindeki milliyetçi tran Kur- tuluş Hareketi'nden gelen örgütün ku- ruculanmn hemen hepsi, şah dönemin- de cezaevlerini doldurdu. 1979'daşahın devrilmesinin ardından yasal faaliyet gösteren Recavi'nin liderliğindeki ör- güt, 1981 'de yasadışı ilan edildi. Protesto için kendini yakü tngiltere'deki Fransa Büyükelçiliği önünde, Paris'te tran rejim muhalifî Hal- kın Mücahitleri'ne karşı başlatılan ope- rasyonu protesto eden tranlı göstericiler- den biri kendini yaktı. Fransız Büye- kelçiliği, bir büyükelçilik güvenlik gö- revlisiyle polisin, üzerine benzin döke- rek kendini ateşe veren eylemciyi sön- dürmeye çalıştığını bildirdi. Gösterici- nin sağlık durumuyla ilgili bilgi veril- medi. Yargı Erki Başkanı Şahrudi, 'öğrencilerin gösteri yapmasının doğal olduğunu' söyledi Tahran eylemlerle başa çıkamıyor • îran'ın başkenti Thran'dan sonra Isfahan, Tebriz, Şiraz, Hamedan, Meşhed'de üniversite öğrencileri sokaklardaydı. Dış Haberler Servisi - tran 'da 10 Hazıran gecesi başlayan gös- terilerde, başkent Tahran'da 250'den fazla kişinin tutuklan- dığı açıklandı. Tahran'dan son- ra, ülkenin diğer kentlerinde gösteriler düzenlendi. Yargı Erkı Başkanı Ayerul- lah Mahmud Haşimi Şahrudi. öğrencilerin taleplerinin karşı- lanması için gösteri yapmalan- nın doğal olduğunu söyledi. Muhafazakâr Şahrudi, Yargı Er- ki yetkilileriyle yaptığı toplan- tıda, öğrencilerin taleplerinin mantıklı olması halinde uygun biçimde karşılanması gerektiği- ni söyleyerek ABD yönetiminin tran'a karşı baskısını arttırma- suıın halkın birliği ve dayanış- masını daha da güçlendirdiğı- ni savundu. Başkent Tahran'dan sonra ku- zeybatıdaki Doğu Azerbaycan eyaletinin başkenti Tebriz, ba- tıdaki Hamedan eyaletinin baş- kenti Hamedan, kuzeydoğuda- ki Horasan eyaletinin başkenti Meşhed, güneydeki tsfahan ve Şiraz kentlerinde öğrenciler gös- teri yaptı. tran Öğrenci Haber Ajansı'na (ISNA) göre Tebriz Üniversitesi'nde 200 ila 250 öğ- renci toplanarak gösteri yapar- Tahran'daki Amir Kabir Üniversitesi'nde orurma eylemi yapan öğrenciJer. konuşmacm alkışlıyor. Iran'ın başkenti dışında tran'ın diğer kentlerinde de gösteriler sürdü. 1 hafta süren gösterilerde tutuklananlann sayısı 250 olarak açıklandı. (Fotoğraf. REUTERS) ken, Hamedan kentindeki Bu- ali Üniversitesi yurdunda ön- ceki gece toplanan öğrenciler polise taş fırlatarak rejim kar- şıtı sert sloganlar attılar. Ham- bestegi gazetesi de Meşhed'de Firdevs Üniversitesi'nde öğren- cilerin, bir öğrencinin tutuklan- masuıı protesto ettilderini yaz- dı. tsfahan kentinde 200 kadar kişi gösteri yaparken, bazı araç sahipleri araçlanna beyaz men- dil takarak göstericilere destek verdiler. Kentte göstericilerle sertlik yanlılan arasında çatış- ma çıktı. Şiraz kentinde de gös- tericilerin caddelerde ateş yak- tığı, araçlann, dükkânlann ve te- lefon kulübelerinin hasar gör- düğü kaydedildi. Bu arada. tran hükümetin- den sonra tranlı milletvekilleri de, ABD'nin tran'ın içişlerine kanşmasını kınadı. Meclis'te- ki 290 milletvekilinden 217'si, imzaladıkJan açıklamada, tran halkının temsilcileri olarak ABD'nin tran'ın içişlerine ka- nşmasını kınadıklannı belirte- rek, Amerikan yönetiminin tran'ın bağımsızlığını elinden almayı amaçladığını ifade etti- ler. Powell: Kıştartmryoruz Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, tran'da- ki gösterileri desteklediklerini, ama kışkırtmadıklannı söyle- di. Powell, bir soru üzerine, "Bi- zim politikamız, halkı, ken- di görüşlerini ifade etmek için gösteri yapmaya cesaretlen- dirmektir" dedi. tngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ise, tran'ın nükleer te- sislerinın sıkı denetimine izin vermemesi halinde, Avrupa Bir- liği'nin muhtemelen bu ülkey- le ticari görüşmeleri askıya ala- cağım söyledi. KİTLE ÎMHA SÎLAHLARI Ingiltere Blair'i sorguluyor Dış Haberler Servisi - tngiliz ve Amerikan yönetimleri, Irak'taki kitle imha silahlan ne- deniyle açılan soruşturmalarla zor günler yaşıyor. tngiltere Par- lamentosu, hükümetin. savaşa girmek için parlamentoyu yan- lış yönlendirdiğine ilişkin sorus- turmaya dün başlarken ABD Kongresi'ndeki soruşturma da bu hafta açılıyor. tngiltere Parlamen- tosu'ndaki soruştur- mada hükümetin, Irak' ın kimyasal ve bi- yolojik silahlarla teh- dit oluşturduğu hük- müne nasıl vardığı araştınlacak. tngilte- re Parlamentosu'nun Dış tlişkiler Komite- si'nin soruşturmasın- da, özellikle Irak'ta kit- le imha silahlan bu- lunmasına ilişkin Blairhüküme- ti tarafindan savaş öncesinde sunulan dosyada yer alan "Irak 45 dakika içinde kitle imha si- lahlannı harekete geçirebiür" ifadesinin üzennde durulacak. Savaş nedeniyle istifa eden es- ki Dışişleri Bakanı ve eski Avam Kamarası Başkanı Robin Cook ile Uluslararası Kalkınma Ba- kanı Clare Short'un komiteye kanıt sunacaklan bildirildi. Short, "Başbakan'ın savaşa girerken ülkeyi kandırdığmı" söylerken Cook, işgal güçlerinin biyolo- jik ve kimyasal silahlan bula- madıklanna dikkat çekmişti. ABD Kongresi'nde soruşturma ABD Kongresi'nde de kitle imha iddialanna ilişkin hükü- mete yönelik soruş- turma bu hafta açılı- yor. Demokrat Par- ti'nin önde gelen se- natörlerinden Carl Levin, Irak'la ilgili bilgilerin çarpıtıldığı gerekçesiyle, Ameri- kan merkezi istihba- rat teşkilatı CIA'yı suçladı. CIA'nın, Irak'taki kitle imha silahlannın buluna- bileceği olası yerler konusunda silah denetçilerine elindeki en iyi verileri aktarmadığını öne süren Levin, elinde bunun kanı- tınm bulunduğunu belirtti. ABD'de en çok eleştirilere hedef olan kurum CIA da, kit- le imha silahlannın bulunma- sıyla ilgili çalışmalann danış- manlığına getirüen David Kay' i, bu hafta Irak'a gönderiyor. • Dış îlişkiler Komitesi, en çok "Irak 45 dakikada kitle imha silahlannı harekete geçirebilir" savı üzerinde. dııruyor. 1 ki yıl aradan sonra sandık başına giden Ürdün'de kadmlann oy kullanırken peçelerini açıp açmamalan konusu tartışmalara yol açmıştı. İslamcı partflerden atak Dış Haberler Servisi- Ürdün'de halk, Kral Abdullab'ın parlamentoyu 2 yıl önce feshetmesinin ardından dün ilk kez sandık başına gitti. tslamcı adaylann oylannı yükselttiği seçimlerde kadınlar için de 6 koltukluk bir kota aynldı. 1997'den sonra gerçekleştirilen ilk seçimlerde yaklaşık 2.5 milyon Ürdünlü dün, 54'ü kadm 765 aday arasından 110 parlamenteri seçti. Ülkede, seçimler nedeniyle dün tatil ilan edildi. Seçimler öncesinde, oy vermeyaşı 18'e düşürühnüş ve 6 koltuk da kadınlara aynlmıştı. 30 adayla seçimlere katılan Müslüman Kardeşler Örgütü'nün siyasal kanadı îslami Eylem Cephesi, Irak'ın işgali, Filistin'de tırmanan şiddet ve ABD'nin tran planlannı eleştiren söylemleriyle oylannı arttırdı. İşsizlik yüzde 22 Aynca işsizlik oranımn yüzde 14.4olduğu Ürdün'de, yaklaşık yüzde 22'likbirkesımde yoksulluk sınınnın altında yaşıyor. Ürdün, 1989'da çok partili sisteme geçti. Kral Abdullah, seçimlerin önünü açmak için 2001 Haziranı'nda parlamentoyu feshetti. Nüfusun yansından çoğunu Filistinlilerin oluşturması nedeniyle, Israil'deki gergin durum seçimlerin ertelenmesine neden olmuştu. Ülkede, kadınlara oy kullanırken peçelerini açma zorunluluğu getirihrüşti. Bazı kadmlann yine de peçelerle oy kullandığı belirtilirken AFP ajansına konuşan Alaa Selinı, ancak bir kadm görevliye yüzünü gösterebileceğim söyledi. AÇIKÇA ŞÜKRÜ SİNA GÜREL Paket "Paket", estetik kaygılarla hazırianmış da ola- bilir; yalnızca içindekiler çevreden zarar görme- sin diye sarmalamakla da "paket" oluşturulabi- lir. Kısacası, paketler, ya paket edilenler gidecek- leri yere kadar zarar görmesin diye yapılır veya "ar- mağan paketi" olarak düzenlenir. Bazen içinde- kilerden daha güzel ve değerli paket sarmalama- larıyla karşılaştığımız da olur. Her şey, "paket- ç/"nin ustalığına bağlıdır. Ama, genel kural, aynı cinsten olan, aynı nitelikteki nesnelerin birlikte sarılıp sarmalandığı paketler yapılmasıdır. Bunun istisnalanna son dönemde sıklıkla rastladığımızı da kimse yadsıyamaz: örneğin, ilgili ilgisiz arma- ğanlann birlikte oluştunduğu "Yılbaşı Paketleri"son yıllarda pek moda... Dış politikada da "paket" nitelemesi sıklıkla kul- lanılır. Ama başkalanna sunulan armağanlarla ilgi- si kurulmadan ve ilgisiz konuları bir araya getirme- meye de özen göstererek... Tayyip Erdoğan, daha başbakan olmadan, hatta AKP hükümete gelmeden önce, "paket" konusuna ne kadar meraklı ve yatkın olduğunu göstermişti. AB için hazırladığı paketler olduğu- nu, daha 2002 Noel'ine yaklaşılırken ilan etmişti. Tayyip Erdoğan'ın "Yılbaşı paketleri" iki türiüy- dü: Birincisi, "Biz artık Kıbns konusunu, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası konusunu ve AB 'den üyelik müzekereleri için tarih alma konu- sunu, bir paket olarak ele almaya hazınz" diye- rek Kıbrıs'ın "paketlenmesi" ve AB'ye sunulma- sıydı. Ikincisi de, "AB'nin bizden istediğireform- lar için, yeni paketler hazırlıyoruz" diyerek baş- lattığı bir "paketçilik" süreciydi. Oysa, Ecevit Hükümeti döneminde AB'ye Kıb- rıs'ın başka konularla kanştınlmayacağı belirtili- yor ve AB ile Kıbns arasındaki tek doğru bağlan- tının ancak Türkiye ve Kıbns'ın eşzamanlı üyeli- ği ile kurulabileceği bildiriliyordu. Tayyip Erdoğan ise "paket" anlayışıyla "Kıbns konusunda iste- diğinizi yapın, yeter ki buna karşılık bize bir ta- rih verin" diyerek, aslında Kıbns'ı "paketleyip" sun- muş oluyordu. Tayyip Erdoğan, daha AKP iktidan oluşmadan başlatılacağını ilan ettiği "AB paketçiliği" süreciy- le, aslında AB'ye arayıp da bulamadıklannı arma- ğan etme sürecine gireceğimizi gösteriyordu. Çün- kü, Ağustos 2002'de Türkiye Ulusal Programı'nı tamamladıktan sonra AB'den tam üyelik görüşme- lerinin başlatılmasını haklı olarak isteyen Ecevit Hükümeti'ne, AB tarafı "yeni reformlar yapmanız gerekir" diye diklenme hakkını kendisinde bulama- mıştı. Ama AKP'nin "paketler süreci" ile, AB yal- nız 2002 için değil, 2003 ve 2004 için de güzel "No- el armağan paketleriyle" ödüllendirilme beklenti- si içine girdi. Şimdi Selanik'te önümüzdeki günlerde yapıla- cak AB DorukToplantısı'ndan önce "6. Paket"\ ye- tiştirip AB'ye sunma telaşı var. Henüz tartışılma- mış, toplumun içine sindirilememiş bütün unsur- lanyla birlikte... Oysa, Selanik'te Türkiye'ye 2002 Aralık toplantısında söylenenden farklı hiçbir şey söylenmeyeceği, yani "gayretlerinizi sürdürûn, Annan planını kabul edip Kıbns 'ın bütününü AB 'ye bırakın, sonra biz 2004 sonuna kadar hal ve gidi- şinize bakar, sizinle tam üyelik görüşmelerinizi başlatıp başlatmama konusunda karar veririz" de- neceği şimdiden belli. O zaman bu telaş niye? Annan planının aslında AB'nin Kıbns'ı alıp gö- türmek, Kıbns Türkü'nüazınlık konumunaindirge- mek planı olduğu artık görülmedi mi? Tayyip Er- doğan son KKTC ziyaretinde bu devleti eşitlik için- de yaşatmak iradesini ortaya koyar ve son gezile- rinde KKTC'nin uluslararası plarformda bir devlet olarak yer alması gerekliliğini savunurken sonun- da yakaladığı sağlıklı çizginin Türk ulusunun doğ- rultusu olduğunu görmelidir. Şimdi, bir yandan içerde paket telaşıyla, öte yan- dan da Annan planını yeniden canlandırma gay- retleriyle, AB ve Kıbns konusunda yeni olumsuz- luklann hazırianmakta olduğunu görmeliyiz. KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, "kendi imzamızla Tür- kiye'nin en büyük hakkını ortadan kaldıramayız; Kıb- ns Türkü için AB üyeliği Türkiye'nin AB 'ye girme- siyle mümkündür" diyerek Annan planına karşı çı- karken bizi yönetenlerin iradelerini neye göre oluş- turduklan artık bizi kaygılandırmamalıdır. Dışarda ve içerde olanlar, aslında paketlene- nin Türkiye ve Kıbns olduğunu hâlâ bazılanna göstermiyor mu? ABD Dışişleri: Türkiye stratejik ortağımızdır \VASH1NGTON (AA)-ABD Dışişleri BakanJığı sözcüsü Pbil Reeker, Türkiye'nin, ABD'nin stratejik müt- tefiki ve bunun daya- nıklı bir ortaklık oldu- ğunu söyledi. Reeker, düzenlediği basın toplantısmda, bir gazetecinin,Türk-Ame- rikan ilişkilerınde "Stratejik ortaklık" kavramının açıklığa ka- vuşturulmasmı isteme- si üzerine, "Türkiye, ABD'nin stratejik müttefikidir. Tiirk- Amerikan ilişkileri güçlü ve geniş bir ala- na yayılmışdurunda- dır. Uzun ve derin or- tak bir tarihimiz ve gelecekte de yapacak çok işimiz var" dedi. Sözcü, Dışişleri Balcan- hğı Müsteşan Uğur Zi- yal'in ziyaretinin. iki ülke arasındaki düzen- li danışmalann birpar- çası olduğuna da ışa- retetti. Türkiye ile or- tak çıkarlan oldufunu söyleyen Reeker, "Türldye'nin dostlu- ğuna kesinlikle değer veriyoruz. Bizim stra- tejik ortaklığımız da- yanıklı bir ortaklık" diye konuştu. Reeker, Ziyal'in dün ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grossman ile görüş- mesinde, Türkiye'nin AB üyeliği. Kıbns, Er- menistan, Irak. terö- rizmle mücadele, Or- tadogu banş süreci ve Türkiye'nin ekonomik reform programının ele alındığını da belirtti. ABD'nin ek savaş büt- çesinde Türkiye'ye ay- nlan 1 milyar dolarlık hibe veya 8.5 milyar dolarlık kredi desteği- ne ilişkin teknik gö- rüşmelerin yakında baş- layıp başlamayacağı- nın sorulması üzerine Reeker, "Bu tür ayruı- tıları bilmiyorum. An- cak ek bütçe paketin- de kongrenin bu fon- ların verilmesini ka- bul ettiğini biliyo- rum." dedi.