Katalog

' HAZİRAN 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 Ysadancı scrmayeye ozgurluk • ANKARA (Cumhuriyet Bcârosu) - Cumhurbaşkanı Alamet Necdet Sezer, yaftaancı yatıruncılara bü>T-k kolaylıklar getiren Doğrudan Yabancı Yaıtınmlar Yasası'nı kabul etti- Yasayia Arap sermayesinin temel istemi o l a n Türkiye'de koşulsuz mülk edinmehakkı yabancı sennayeli şirlcetlere tanıııırken yabancı yatınmlar için izin arajîia koşulu da kaldınldı. Yasa geregi, doğrudan yabancı yatınmlar, karnu yaran gerektırmedikçe ve karşılıklan ödenmedikçe kamulaştınlamayacak ve devletleştirilemeyecek. THY'de toplu görüşmeler uzadı • fSTANBUL(AA)-Türk Hava Yollan'ndaki (THY) toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde resmi arabulucunun görev süresi 6 işgünü uzatıldı. THY'den Borsa'ya yapılan açıklamada, bu süre içerisinde resmi arabulucunun taraflarla yapacağı ikilı temaslar sonucu yeniden toplanılmasında yarar görmesi halinde resmi arabulucunun çağnsı ile belirlenecek bir tarihte yeniden toplanılacağı duyuruldu. desteksiz ihracat • ANKARA (AA) - Yenı üretim sezonu yaklaşırken elinde 600 bin tona yakın şeker fazlası bulunan Türkiye Şeker Fabrikalan (TÜRKŞEKER), Hazine destegi olmadan ilk parti şeker ihracatı için ihale açtı. TÜRKŞEKER, şekerin tonunu ortalama 500-600 dolara mal ediyor. Şekerin uluslararası ihraç fiyatı ise 200-220 dolar arasında değişiyor. Geçen yıla kadar, aradaki fiyat farkı Hazine tarafından ödenerek şeker ihracah mümkün oluyordu. Katevtt, 12 iifceye seramiksatıyor • ÇAN(AA)- Çanakkale'nin Çan • ilçesinde kurulu Kale Grubu Şirketleri'nden, Kalevit-Roca Saniter Seramik Sanayi AŞ, geçen yıl içinde 12 ülkeye, 10.5 milyon dolarlık seramik ihracatı gerçekleştirdi. Üretimlerinin yüzde 65'ini ihraç ettiklerini söyleyen Kaleseramik Genel Müdürü Hasan Sazcı, bu yıl ise mayıs ayı sonuna kadar 55 bin parça iç pazar satışı, 210 bin parça ise ihracat yaptıklannı kaydetti. jES Kablo'dan 60 ülkeye ihracat • Ekonomi Servisi- Kayseri'nin Hacılar ilçesi yakınlannda kurulu Hacılar Elektrik Sanayi ve Ticaret (HES Kablo). ürünlerini 60 ülkeye ihraç ediyor HES Kablo Genel Müdürü Adem Özcan Gündoğdu, üretimlerinin yüzde 60'ını ihraç ettiklerini ifade ederek "Dünyanın hemen her bölgesinde 60 ülkeye ihracat yapıyoruz. Bu yılın 5 aylık döneminde yaklaşık 12 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Yıl sonuna kadar da 60 milyon dolarhk ihracat yapmayı hedefliyoruz" dedi. Alışverişte nakit ödeme azaldı • Ekonomi Servisi - Taksıt a\-antajı kart tercihinde önemini arttmrken, nakit harcamada düşüş gözlendi. MasterCard Türkiye'nin asterlndex araşnrması kasım ve mayıs aylan karşılaştırmasma göre Türk Lirası'na endeksli banka faizini tercih edenlerin oranı yüzde 12arttı. 39 milyon lira üzerindeki alışverişlerde kredi kartı kullanıldığı belirlenirken, her zaman nakit öderim tercihi yüzde 33'ten yüzde 17'yegeriledi. Gül, 2004 sonunda programın biteceğini hatırlatarak Erdoğan'm sözlerini teyit etti: MF'ye gerekkalmayacak• Istanbul'da bulunan Abdullah Gül, IMF'yle yeni bir anlaşma imzalanmamasının arzulandığını belirterek bunun gelişmelere bağlı olduğunu söyledi. Ekonomi Servisi - Başba- kan Vekili ve Dışişleri Baka- nı Abduflah GüL 2004 sonun- da IMF'yle yürütülen ekono- mik programın başanyla bit- miş olacağını, "ondan sonra Türkrve'nin IMF1 ye ihtiyacı kalmayacağını" söyleyerek Başbakan Recep Tayyip Er- doğan'ın Malezya'da yaptığı açıklamalan teyit etti. UNTCEF Genel Direktörü Carol Beüamy'yi kabulünün ardından sorulan yanıtlayan Gül, "Bunu IMF de, Dünya Bankası da, Türkiye de arzu eder. Önemli olan, yapmamız gerekenJeri kendimizin yap- masıdır. Hatta L\İF progranu- na hiç ihtiyaç kalmamasını ar- zu ederdik, Dışandan hiç acil yardım ihtiyacuriE doğmamış oisaydı, kıtdere girmemiş oİ- saydık o zaman IMF'nin de Türkiye ile inşkileri bu şekilde Abdullah Gül, UNICEF Genel Direktörü Carol Bettamy'yi Conrad OteTde kabul etti. (Fotoğraf: AA) olmazdı" dedi. 2003 sonu göstergeleri, 2004 uygulama- lan ortaya çıktığında bu arzu- nun gerçekleşme olasılığının da netleşeceğini ifade eden Gül, "Ümit ediyoruz ki yeni bir stand by'a ihtiyaç kalmaz. Bundan IMF de, Dünya Ban- kası da, Türkiye de memnun kahr" diye konuştu. Abdullah Gül, Çukurova Elektrik'le (ÇEAŞ) ilgili Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Başkanı Yiı- suf Günay'ın "Karar bizden çıkmadı" açıklamasının da "bir çelişki" olmadığını sa- vundu. Karann EPDK'ye, uygulamanın Enerji Bakanlı- ğı'na bağlı olduğunu söyle- yen Gül, el koyma için Ba- kanlar Kurulu karan gerek- mediğini de belirtti. Kabulün ardından Iktisadi Araştırmalar Vakfı'nda kon- ferans veren Gül, Türkiye'nin Ortadoğu polirikasmı anlattı. Ortadoğu'da kalıcı banşın şartlanndan birinin Filistin- îsrail uyuşmazlığının çözümü olduğunu vurgulayan Gül, bu çözümün tam bağımsız Filis- tin devletini de kapsaması ge- rektiğini bildirdi. Gül, Türki- ye'nin banş görüşmelerine de ev sahipliği yapmak istedi- ğini vurguladı. Gül, 8. Cum- hurbaşkanı TurgutOzal'ın or- taya attığı "Banş Suyu Proje- si"ni yıllarca süren ihmalin ardından yeniden gündeme getirdiklerini söyledi. ENIYILER SEÇlLDÎ Koçfaktor dünya •• •• •• •• uçuncusu Ekonomi Servisi - Koç Fak- toring Hizmetleri (Koçfaktor), dünyanın en iyi 3. ihracat fak- toring şirketi seçildi. Koçfak- tor'dan yapılan açıklamaya gö- re Factors Chain Internati- onal'm (FCI) 35. yıllık olağan genel kurul Berlin'de yapıldı. FCI üyelerinin değerlendir- mesinde, Koçfaktor, geçen yıl 25 muhabir faktoring şirketi vasıtasıyla 15 ülkeye gerçek- leştirdiği toplam 203 milyon dolarlık iki muhabirli ihracat faktoring işlemiyle ve verdiği hizmetin kalitesiyle 100 üze- rinden 87.36 puan toplayarak, 160 şirket arasında en başanlı üçüncü şirket seçildi. îlk sıra- yı Tayvan'dan Chailease Credit Services, ikinci sırayı da Ja- ponya'dan Mizuho Factors al- dı. Koçfaktor açıkJamasında, ilk üçe giren ilk ve tek Türk firması olmalarının, faktoring piyasalannda Koç Toplulu- ğu'na olduğu kadar Türkiye'ye de büyük prestij sağladığı vur- gulandı. Koç Faktoring Hiz- metleri AŞ Genel Müdürü Ça- ğatay Baydar, Koçfaktor'un Türkiye'nin ihracatına verdiği desteği arthrarak sürdüreceği- ni bildirdi. Kemal unakıtan: Bakan hn arkasındayız ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Uzan Grubu'nun en yüksek fiyatı önerdiği PETKİM ihalesinde hükümetin "her şeyi inceleyerek'' karar vereceğini söyledi. CNN Türk'te kahldığı bir programda gündemdeki konulan değerlendiren Unakıtan, "Biz memleketin her kuruşnyta ilgilenmek dunımundayız. Dolayısıyia her şeyi inceler, ona göre de karar veririz" dedi. Unakıtan'ın "thalede son karan verecek ÖzeDeştirme Yüksek Kurulu, Başbakan'm başkanhğuıda toplanır" anımsatması da dıkkat çekti. Unakıtan, Çukurova ve Kepez Elektrik'e el konulmasıyla ilgili olarak "Enerji Bakanhğı, bu konuda kamuoyuna doyurucu açıklamaian yapu. Biz tek parti hükümetiyiz. Bir bakan ne yapöysa hepimiz onun arkasmdayız" diye konuştu. Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed. 22 yıllık iktidannın ardından ekimde görevini teslim etmeye hazuianıyor. Kuala Lumpur'daki Petrol ve Gaz Konferansu kanldığı son yıllık toplanü olacak. Fotoğrafta Malezya nın tüm lideıieri gözüküyor. (AP) Dolar lıâkiıııiyeti çözülüyor Ekonomi Servisi - Malezya Başbakanı Mahathir Muhammed, petrol satışında dolann yaru sıra Euro'nun da kullanılmasını önerdi. ABD Dolan'nın diğer para birimleri karşısmda güç kaybetmesi ve dalgalı bir seyir izlemesi, petrol üreten ülkeleri Euro alternatifine kaydırmaya başladı. Muhammed, Asya Petrol ve Gaz Konferansı'nın açılışmda yaptığı konuşmada, petrol satışlan için Euro ve ABD Dolan'ndan bir sepet oluşturulmasıru önerdi. Muhammed, bu şekilde piyasanın kur spekülatörlerinden de korunabileceğini belirtti. Malezya'dan daha önce, Endonezya'da kamuya ait Pertamina petrol şirketi de satışlannda Euro'ya geçme niyetleri olduğunu açıklamıştı. Küresel ekonominin stratejik sektörü petrolde yaşanabilecek "dolar çözülmesinin", kısa zamanda tüm ticari işlemlerdeki dolar hâkimiyetine sıçrayabileceği ifade ediliyor. u da, yıllık 400 milyar dolan aşan cari açığmı dolar satarak kompanse eden ABD ekonomisinde, ciddi bir gediğin oluşması anlamını taşıyor ve "ABD'nin korkulu rüyası" olarak adlandınlıyor. Bayındırlık Bakanı Ergezen kesin konuştu: İhale yasası Meclis tatile girmeden çıkacak ANKARA (AA) - Bayındırlık ve tskân Bakanı Zeki Ergezen, Kamu ihale Yasası'nı (KİY) Meclis tatile girmeden çıkarmayı düşündüklerini söyledi. Ergezen, Baymdırlık ve tskân Müdürleri Toplantısı'nm ardmdan gazetecilerin Kamu thale Yasası ile ilgili sorulanm yanıtladı. Yasayia ilgili iki ayn taslak bulunmadığını belirten Ergezen, "Tek taslak var. Dünya Bankası uzmanlarryla görüşmeler devam ediyor. Ama henüz Bayındırhk Bakanı Zeki Ergezen sonuçlanmadı. Fakat bu ihale yasası degişecek. Tabü çalışmalar Dünya Bankası ve IMF ile birtikte götürülüyor. Meclis tatile girmeden çıkarmayı düşünüyoruz" dedi. Ergezen, bayındırlık il müdürlerini de uyararak "Görevlerinizi partizanhk duygusuyla ele almaym, daireleri ve inşaatlan ideolojik saplanülann kurbanı yapmayırT dedi. Ergezen, il müdürlerinin her çalışmada, projeden üıalesine ve yapımına kadar olan süreçte ilgili ve gerekli bilgiye sahip olmalan gerektiğine işaret ederek "Bingöl depreminde devletin kamu kurum ve kuruhışlan depremin altmda kaldı. Bundan sonra binalaıia ilgili en ufak bir sakathk ve dedikodu istenüyorum" dedi. Müdürlere, görev yaptıklan illerde binalann depreme dayanıklı olup oknadığmı denetlemeleri tavsiyesinde bulunan Ergezen, aynca, geçmişte yapılan fazla ödemelerin de mutlaka araştınlmasını istedi. Gazprom ve BOTAŞ arasındapazarlık başladı Rusya, doğalgaz azaltımına yanaşmıyor EBRUTOKTAR ANKARA - Türkiye'nin en yüksek fiyatla ve miktarda doğalgaz ithalatını gerçekJeştirdiği Rusya ile yapılan anlaşmalann gözden geçirihnesi için düzenlenen toplantılar BOTAŞ'da başladı. Rus tarafi fıyat indirimine yeşil ışık yakarken, gönderilecek doğalgaz miktarının azaltılmasına yanaşmadı. Toplantıya Rusya'dan Gazprom Başkan Yardımcısı Yuri Komorov, Yönetim Kurulu üyesi Dimitri Medvedev ile Gazprom'un Türkiye'dekı ıştırakı Bosphorus şirketinin yönetim kurulu başkanı AH Şen'in oğlu Metin Şen katıldılar. Türk tarafını da BOTAŞ Genel Müdürü Mehmet Bilgiç temsil etti. Türkiye, Mavi Akım Projesi ile ülkeye 25 yıl süreyle verilecek yılda 16 milyar metreküp doğalgazın miktarının ve fiyatının yan yanya indirilmesini istedi. Rusya'dan, Bulgaristan üzerinden gelen ilk hattan yılda 6 milyar metreküp, Turusgaz aracılığı ile de yılda 8 milyar metreküp doğalgazın geldiğini vurgulayan Türk tarafi, aynı doğalgaz için 3 farkh fıyat ödemesi yapıldığının altını çizdi. Mehmet Bilgiç, "Anlaşma değişmezse, beDi bir süre sonra para ödeyemeyebiliriz" görüşünü savundu. Rus tarafi ise yapılan anlaşmalann hukuki geçerliliği olduğunu savundu. Fiyat formüllerinin yenilenmesine sıcak bakan Rus tarafi, miktarın düşürülmesine ise olumlu yaklaşmadı. Toplantı sonunda açıklama yapan BOTAŞ Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, "Mukavele uygulamalanndan kaynaklanan sorunlann" görüşüldüğünü söyledi. Bilgiç, fiyat indirimi olabileceğini belirterek "Mukavetenin beüi süreçleri içinde flyatiann normal piyasa fiyatlanndan farkhhk göstermesi halinde taraflann talep edeceği revizyonlar olabihr" dedi. IŞÇtNİNEVRENIiNDEN ŞÜKRANSONER Uyum Sevgili Hocam Prof. Nusret Ekin'i son yolculuğuna uğuriamakta olduğumuz cami avlusunda işveren örgüt- lerinin temsilcilerinin tedirginliği dikkat çekiciydi. Cum- hurbaşkanı'nın onayı için bekleyen İş Yasası'na ilişkin kulis bilgi almaya çalışıyorlardı. İki gün sonra onay ha- beri gelince, bu kez yasanın onaylanmamasını bekle- yen işçiler ve sendikacılann canlan sıkıldı. Bundan Cumhurbaşkanı'nın onay karannın işveren- ler lehine, işçiler aleyhine olduğu sonucu çıkmıyor el- bette. Işin özü iki tarafın da atladıklan aynntılarda sak- lı. İş Yasası'nın iş hukukçulan tarafından hazırianmış metninin bütünü Erdoğan Hükümeti tarafından birçok maddesi işçi aleyhine bozulmuş olsa da hukuka uygun düşebilir. 33 yıldıryürürlükte kalmış eski yasanın da ge- risinde işçileri, işverenlerin keyfi, esnek çalışmalanna karşı koruyamaması, yıllardır uygulanmış, kazanılmış haklan ortadan kaldırması ise çok başka bir durum. Erdoğan Hükümeti çok açık bir seçim yaptı. Iktida- ra gelirken oylannı aldığı işçilere sırtını döndü. Seçim kampanyasında kendisine özel destek vermiş sendi- kacılann değil, işveren öfgütlerinin sözünü dinledi. İş gü- vencesini bu hakkı kazanmış işçilerin milyonlarcasın- dan geri alarak kuşa çevirdi. 20 milyon üzerindeki ça- lışan, 5 milyon civannda sigortalı işçinin içinden ancak 1 milyon civannda çalışanın yararlanabileceği bir ko- numa düşürdü. (50 işçiden fazla işçi çalıştıran işyerle- rinde geçerli kıldı.) Başbakan Erdoğan kamuoyunun önüne çıkıp göğ- sünü gere gere, "CHP'nin yeni dönem yasalannın ge- çişindeki en ağırmuhalefetine rağmen, 33 yıldıryürür- lükte kalmış iş yasasını AB'ye uyum çalışmalan kap- samında baştan sona yenilediklerinin" reklamını yapa- biliyor. Başlanna gelecekleri tam kavrayamamış, kimi işçi ve sendikalann cılız tepkileri toplumsal yankı yap- mıyor. Ozetini mi merak ediyorsunuz. Çok azı sendikalı, ge- risi sadece sigortalı, bir o kadan da kayıt dışında, aynı holding çatısı altında veya başka işletmede yan yana çalıştınlanlar için, kazanılmış haklar kolayca geriye çe- kilecek. Sadece ücretlerden söz etmiyorum. Çalışma koşullan, çalışma süreleri, mesailer esnekleştikçe es- nekleşecek. Zaten kriz bahane, birkaç yıldır kâbus, ka- rabasan bir çalışma düzeni, işsizin iş bulmuşa karşı kul- lanılması, karşılığı ödenmeksizin çalıştırmalar, keyfilik almış başını gitmişti. Yasa bütün bu durumlara esnek- lik, yasallık kılıfını veriyor. Erdoğan Hükümeti dayandığı kuralsız düzenin gere- ğini yerine getirmede önemli bir adım atmış bulunuyor. Günümüzde AB'ye uyum kapsamında hazırlanan ya- salann gerçekten insan haklan, domokrasi, hele de sosyal devlet boyutunda açılım getirmeleri zorunlulu- ğu olduğunu sananlar çok büyük aldanış içindeler. İn- san haklan, demokrasi kavramlannda içerik, uygulama sonuçlanndan çok, biçimsel kimi takıntılar, şablonlar önemli. Hani şu uyum sağlamaya çalıştığımız Kopenhag Kri- terleri'nin özü, bütünü üzerinde duran yok. Türkiye'ye dayatılan mektuplardaki öncelikler ve asıl mektuplar- da görülmeyen başka öncelikler, Türkiye-AB ilişkilerin- de belirieyiciliğini koruyor. Hele AB'nin sosyal ölçüleri- nin belirleyici olacağını ummaktam bir gaflet. AB, üye- si ülkeler arasında bile ortak para birimi noktasına gel- mişken, sosyal ilkelerde uyumu atJayıveriyor. Küresel sermaye çıkar ittifakı, AB'nin sosyal kimliğini törpüler- ken, aday ülkelerde çağdışı sömürü düzenine nere- deyse alkış tutuluyor. Kasımpaşalı, tüccar Başbakan Tayyip Erdoğan, bu durumu çok iyi kavramış. AB'ye uyum adına işine ya- rayan her şeyi alıp, işine yaramayanlan ayıklamada kendinden önceki iktidarlara, hükümetlere fark atıyor. Başbakan Erdoğan, dörtte bir seçmen oyu ile Meclis'te sağladığı büyük çoğunlukla istediği gibi at koşturuyor. Yine de iktidar olamadığından yakınıyor. Sabahtan akşama düşmanca bir söylemle yolunu, önünü kesen- lerdeh dem vuruyor. Ağzından AB'yi, demokrasiyi dü- şürmeyen Erdoğan, olmazsa olmaz koşulun kuvvetler aynlığı olduğunu elbette biliyor. Siyasi iktidann her ey- leminin bağımsız yargı ve Cumhurbaşkanı denetimin- den geçeceğini, özerk kurumlar ve bürokrasinin ayak- ta olmalannın önemini de.. Erdoğan Hükümeti'nin yaptıklan, asıl yapmak iste- diklerinin sınırlan insan haklan, demokrasi, cumhuriyet, laiklik, hele de sosyal devlet ilkeleri ile öylesine çelişi- yor ki... Yakalanmış haksız iktidar gücü yetmiyor. Hu- kuk düzeninin denetim çarklan bir bütün olarak Baş- bakan Erdoğan'ı, AKP iktidannı çileden çıkanyor. Bütün kavramlar gibi, uyum kavramı da yapılmak is- tenen ters, haksız işler için kitleleri aldatma, aptal yerine koymada bol bol kullanılıyor.. [email protected] Toplusözleşme görüşmeleri Hükümetyine teklifsunmadı ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu)- Başbakan Yardımcısı Mehmet AK Şahin, kamu işçilerinin toplusözleşme görüş- mesinde Türk-Iş yöneti- mine bürokratlardan ya- kındı. "Burokratlann verdiği teklifi size sun- mayi içime sindirenıiyo- rum" diyen Şahin, net bir rakam açıklamaktan kaçındı. Türk-Iş yöneri- mi "Yeni görüşmede de teklif ounazsa ipler geri- ür" uyansında bulundu. Türk-tş yönetimi, Başbakan Yardımcısı Mehmet AJi Şahin'le toplusözleşmelerle ilgi- li olarak dün görüştü. Yaklaşık 1 saat süren gö- rüşme sonrasında açık- lama yapan Türk-tş Başkanı Salih Kıhç, "Hükümetin net teklifi, konunun Bakanlar Ku- rulu'nda ele alınması ve Başbakan Erdoğan'la yapılacak görüşmenin ardından perşembe gü- nü üetilecek" dedi. "Yüzde 7 rakamı doğru mu?" sorusuna, "Bövle bir rakam gelmedi'' ya- nıtını veren Kılıç; bü- rokrasi çe\Telerinde ko- nuşulan sıfır zammın anımsatıhnası üzerine de"Kendileridezamal- masm. Smr zam öneren- lere bizden sdam" dedi. Görüşmede; Şahin, DPT, Maliye ve Hazi- ne'nin üç ayn teklif ha- zırladığını belirtti. Tüm tekliflerin düşük zam oranlan içerdiğine dik- kat çeken Şahin, tepkisi- ni "Bürokrauannteklif- lerini size iletmeyi içime sindirenıiyorum'' sözle- riyle belirtti. Şahin, zamlar konusunda son sözü Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın söy- leyeceğini anımsattı. Türk-İş yönetiminin ise haziran ayına gelin- mesıne karşın hüküme- tin net bir teklifgetirme- mesinden duyduğu ra- hatsızhğı dile getirdiği öğrenildi. Yöneticilerin, "Bir dahaki görüşmede de rakam telafruz edil- mezse; bu iş zor biter" dediği belirtildi.