Katalog

7MAYIS 2003 ÇARŞAMBA CUMHURfYET SAYFA DEPREM AKP'nin direndiği Kamu thale Yasası yürürlüğe girseydi depremin faturası bu denli ağır olmazdı Çarpık ihaleyasası yıkü3VÜY4SEİLKNUR Tûrkiye'nin son 10 yıl da yaşadığı deprem- lerde en büyıik hasann karnu binalannda olma- s ı . hazırlandığı günden beri tartışmalara ne- «den olan Kamu İhale Yasası'nın önemini bir kez daha gözler önüne serdi. AKP hükümeti- •ıin göreve başlar başlaırtaz ertelemeye çalış- tığı \ e bu konuda IMF'yte kıran kırana pazar- lık yaptığı Kamu thale Yasası, Dünya Banka- s ı \e IMF baskısı olmaksızın önceki yıllarda hazulanıp yürürlüğe girseydi son 6 depremin faturası bu kadar ağır olmayacaktı. Erzincan, Dinar, Gölcülc, Düzce ve Pülümür depremlerinden sonra şimdi de Bingöl depre- minde yaşananlann, siyasetçı- müteahhit-bü- rokrat işbırlığmin eseri oldugu biliniyor. Uzun yıllardır değişmeyen eski ihale Kanunu'ndaki boşluklar ve bazı maddelerin suiistimal edi- Lmesı nedeniyle her dönemde de\ let eliyle zen- gin müteahhitleryaratıldı. Özellikle "Emanet Usulü tş Venne" ve "Müteahhit Karnesi Dû- • IMF ve Dünya Bankası'nın baskısıyla geçen hükümet döneminde hazırlanan Kamu ihale Yasası'nı önce ertelemeye çalışan ardından da kendi yandaşı müteahhitlerin isteği doğrultusunda budayan AKP hükümeti, Bingöl depreminin altında kaldı. zenleme" siyasetçi ve müteahhitlerin işini ko- laylaştıran maddelerdi. Paıüiçi gerginlik yaşandı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde açılan ihalelerin büyük kısmı belediye iştirak- leri olan ISBAK, ÎSTON gibi şirketelere veri- liyor, ardından da işler, emanet usulü ile parti- li müteahhitlere devrediliyordu. AKP"nin ilk el attığı iş önceki hükümetten devTalınan ve 1 Ocak 2003'te yürürlüğe girmesi önceden kararlaştı- nlan Kamu ihale Yasası oldu. Bayındırlık Ba- kanı Zeki Ergezen, bakanlık olarak henüz hazır olmadıklan gerekçesine sığınarak yasanın 1 yıl ertelenmesi talebinde bulundu. Tepkiler üzeri- ne dönemin başbakanı AbduDah Gûl, yasanın zamanında yürürlüğe girmesi için çalıştıklan- nı açıklarken, genel başkanı Erdoğan, Beledi- ye Başkanlığı döneminde en güvendiği bürok- ratlardan Ergezen'le aynı fıkri paylaştığı yolun- da açıklamada bulundu. Yasayı erteleme gerek- çesini önce "maksatiyiotursun" diye açıklayan Erdoğan, daha sonra baklayı ağzından çıkardı: " 15 bin kilometre duUe yolu 50-60 müteahhide yedirmem. Beiediyenin eü kolu bağtanamaz." İktidan, 'duble yoF direnmeye itti Erteleme girişiminde, müteahhit karnesi rantının önlenmesi, belediye ihalelerinin mer- kezden denetlenmesi ve taseronluk sistemine getirilen düzenlemenin etkili oldugu söyleni- yordu. Eski sistemde yüksek tutarlardaki kar- neler küçük müteahhitlerce satın alınarak tril- yonluk ihalelere girebiliyordu. Bu düzenleme- ler AKP'li müteahhitleri ve belediyeleri rahat- sız etmişti. îktidan yasaya karşı direnmeye iten nedenlerden en önemlisi de ihalesi yapılacak 15 bın kilometrelik duble yol işiydi. Yasa kuşa çevrüdi Yasayı erteleme girişimine IMF ve Dünya Bankası tepki gösterdi. Dünya Bankası Türki- ye Direktörü Ajay Chhibber, "Kamu thak Ya- sası çok önemü bir reform. Geciktirilmesi işleri zora sokar. Gecikme hata olur" derken Devlet Bakanı AK Babacan da "EVIF ertelemeye tepki gösteriyor" diyerek Ergezen'ı iknaya çalıştı. Bunun üzerine hükümet yasayı kendi yandaşı müteahhitlerin isteği doğrultusunda budama yo- luna gitti. AKP'nin duble yolu ve 1.5 milyon top- lu konut projesini partili müteahhitlere verme amacı ağır bastı ve yasa önemli ölçüde budana- rak yürürlüğe girdi. Denizli'deki kamu binaları Ergezen'den cinayet gibiitiraf ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bayındırlık Bakanı Zeki Ergezen, birinci derecede deprem bölgesinde yer alan Denizli'deki kamu binala- nnda yetersizlikler bulunduğunu, buna karşın fınansman yokluğu nedeniyle giiçlendirme pro- jelerinin yaşama geçirilemediğini belirtti. Erge- zen, CHP Denizli Milletvekili Mustafa GazaJ- a'nın soru önergesine verdiği yanıtla Deniz- li'deki kamu binalanmn yeni bir felakete dave- tiye çıkanr durumda olduğunu ortaya koydu. Ergezen, 1994- 1997 arasında Pamukkale Üni- versitesi Mühendislik Fakültesi tnşaat Mühen- disliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı'nda yapılan çahşmalarda 27 kamu binasının seçildiğıni ve "o zamanki imkânlar ölçüsünde sadece bir kıs- mının incelendiğmT • Ergezen 1. belirtti. Bazı yapılarda derece deprem eksiklikler bulunduğu- bölgesindekı nu ifade eden Ergezen Denizli'de kamu şu görüşleri dile gerirdi: binalanmn "1999'dauygulaınaya sorunlan olduğunu konulan 'Afet Bölgele- bildiklerini, rinde Uygulanacak Ya- ancak finans pılara İKşkin Yönetme- sorunu yüzünden Kk' kapsamında, sözü bu binalann etölen kamu yapüannın güçlendirilemediği güçlendirilmesi projeJe- ni söyledi. ri belli bir maliyet ge- rektirdiginden. ilgüi ku- rumlann yeterB ödenek sağlanması halinde ge- rekli çahşmalar yapıiabîlecektir.*' Ergezen, "Pa- mukkale ÜnrversJtesTnin araşürmasına göre deviet hastanesi Denizli Lisesi Pansiyonu ve eği- tim fakültesi binalannın depreme dayanıksız ol- duğu rapor edilmiş mkür n sorusuna şu yanıtı verdi: "1962 Deprem YönetmeliğTne göre inşa edüen yapılarda bazı yetersizlikler ortaya çık- mışur." Denizli Devlet Hastanesi'nin incelen- diğıni belirten Ergezen, hastanenin yalnızca ameliyathanesinin güçlendirildiği bilgisini verirken "Sağfak BakanhğVnca ödenek sağlan- ması halinde diğer bloklarda da çahşma yapdacağı yetküilere bikürilmiştir" dedi. Bir yıldır bekliyor Sayıştay'ın raporlan rafta EMtNE KAPLAN ANKARA - Bingöl depreminin ardından depre- me karşı alınan önlemlerin yetersizliği tartışıhr- ken; Sayıştayın Marmara ve Düzce depremleri üzerine hazırladığı raporlar 1 yıldır TBMM'de bekliyor. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşül- meyi bekleyen raporlardaki öneriler şöyle: • Doğru kararlar ahnaya ve düzeltici müdahale- de bulunmaya yardımcı olan bir "Yönetim Bügî Sistemi" olmalıdır. v* Görevli kurum, kuruluş ve birimler arasında koordinasyon ve işbirliği sağlanmalıdır. • Orta hasarlı binalann onanm ve güçlendiril- mesine gerekli özen gösterilmelidir. • Geçici ve kalıcı konut ihalelerinde açıklık ve rekabet sağlanmalıdır. Istanbul'daki mevcut yapı stokudepreme güvenli hale getirilmelidir. • Istanbul'daki kontrolsüz yapılaşma, depreme dayanıklı bir yapı stoku oluşturma yolunda önemli bir handıkaptır. Bu çerçevede belediyele- rin konuyla ilgili ihtiyaçlan giderihneh idari ve hukuki eksiklikler ortadan kaldınlmahdır. • Inşaatlarda görev yapan personel için sicil ve yeterlilik sistemi oluşturulmalı, hizmet öncesi ve içi eğitim çalışmalan düzenlenmelidir. • D acil yardim planlannda rolü olan lrişilerin eğitim eksiklikleri giderihneh, arama, kurtarma çalışmalannda görev alacaklar uluslararası stan- dartlara uygun eğirime tabi tutulmalıdır. Bingöl'e giden Cumhurbaşkanı Sezer'e Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök, Kara Kuvvetieri Konıutanı Orgeneral Aytaç Yalman ve 3. Ordu Komutanı Orgeneral Tamer Akbaş eşliketti. Sezer, Bingöl Devlet Hastanesi, Mehmetçik 2 Çadır Kenti ve Çeltiksuyu YtBO'da incelemeierde bulundu. (Fotoğraf: AA) Cumhurbaşkanı Sezer'in Bingöl ziyaretinde protokol krizi yaşandı Sorumlıüar cezalandınlsıntBRAHtVl KARAASLAN BtNGÖL-Bingöl'de inceleme- ierde bulunan Cumhurbaşkanı AhmetNecdet Sezer, "Çökenya- pılardasorumluluklanotanlann muüaka en ûst eezaya çarpurü- masıgerekir"dedi. Sezer'in Bin- göl gezisinde protokol krizi ya- şandı. Cumhurbaşkanı'nı karşı- lamak üzere 49. Iç Güvenlik Tu- gay Komutanlığı'na giden DE- HAP'lı Belediye Başkanı Fey- zuDah Karaarslan, kapıdan geri çevrildi. Bir yüzbaşının telefon- la arayarak özür dilediği Karaas- lan, "Kovulduğumyeregelmenı'' diyerek daveti geri çevirdi. Genelkurmay Başkanı Orge- neral HDmiÖzkök ve Kara Kuv- vetleri Komutanı Orgeneral Ay- taç Yalman ile Muş üzerinden helıkopterle Bingöl'e giden Cum- hurbaşkanı Sezer, ilk olarak in- sani yardımlann toplandığı 49. Iç Güvenlik Tugay Komutanlı- ğı'nda 8. Kolordu Komutanı Kor- general Ethem Erdağı'dan bilgi aldı. Daha sonra valüiğe geçerek HüseyinAvni Coş'la görüşen Se- zer b'asına yaptığı açıklamada da bölgedeki deprem gerçeğine dikkat çekti. Afet bölgesi ilan edilecek Yaralann sanlacağını ve Bin- göl'ün afet bölgesi ilan edilece- ğini belirten Sezer, "Doğalafet- lerden kaçımnak olanaksız, An- cak, doğal afederin zararlannı en aza indirmek elimizdedir. Bu- nun için de gerekli tedbirleri al- mabyız" dedi. Bu arada valılik önünde toplanan yurttaşlardan Hasan Anşin, 11 çocuğa baktı- ğını ve 6 günden bu yana çadır alamadığını belirterek Sezer'e bir dilekçe vermek istedi. Ancak araya giren korumalar Anşin'in Sezer'e ulaşmasını engellerken iletmek üzere dilekçeyi aldılar. Bingöl'de yurttaşlar acılannı dindirmeye çalışırken, kurum- lar arasındaki gerginlik yeni kriz- ler yaraüyor. Sezer'in kenttekd ilk temas noktası olan 49. Iç Gü- venlik Tugay Komutanlığı'na girmek isteyen Belediye Başka- nı Karaarslan, askeri personel tarafından kapıdan geri çevrildi. Bu sırada makam otosuyla as- keri bölgeden içeri giren Vali Coş'un müdahalede bulunma- ması dikkat çekti. 'Kovulduğmn yere gehnem' tçeri ahnmayan Karaarslan bu- nun üzerine Atatürk Parkı için- de kurulan çadmna geri döndü. Bu sırada Karaaslan'a telefon eden bir yüzbaşı, yanlış anlaşü- ma olduğunu belirterek Beledi- ye Başkaru'nı geri çağırdı. An- cak Karaarslan bu daveti geri çe- virdi. Olayla ilgili değerlendir- melerde bulunan Karaarslan, "Bunu deviete nıal etmek iste- miyorum ancak bir ayıpür. Gei- dikve kapıdan geri çevrildik. Biz görevimizi yapûk" dedi. Kumkapı'daki bina oturulamaz raporuna karşın bürokrasi yüzünden boşaltılamıyor Adliyelerde deprem korkıısu tstanbul Haber Senisi - Is- tanbul Kumkapı'da bölge ida- re mahkemelerinin bulundu- ğu 150 yıllık bina, 1999'da- ki Marmara depreminin ar- dından Boğaziçi İnşaat Mü- şavirlik AŞ ve Bayındırlık II Müdürlüğü tarafindan verilen oturulamaz raporlanna kar- şm ağır işleyen bürokrasi ne- deniyle boşaltılamıyor. Bi- nada görev yapan 80 hâkim ve 170 personel her gün kor- kuyla çalışıyor. Daha önce Milli Savunma Bakanhğı tarafindan dikime- vi ve askeri öğrenci yurdu olarak kullanılan binada, ida- re mahkemeleri 1982 yıhndan bu yana hizmet veriyor. Gün- lük ortalama insan sayısının 500'ü bulduğu binada, 9 ver- gi, 6 idare, 1 de bölge idare mahkemesi yer alıyor. Zemi- ninin kanalizasyon sulanyla dolu oldugu belirtilen yapının en ufak bir sarsıntıda dahi yı- kılabileceği belirtiliyor. Daha önce çok sayıda giri- şimde bulunulmasına karşın bürokratik engeller nedeniy- le bekletildiklerinı anlatan hâ- kimler, yapıya gösterilen il- ginin Türkıye'de hukuka ve- rilen önemle doğru orantıda olduğunu söylüyorlar. Benzer bir durum da Sirke- ci Adliyesi'nde yaşanıyor. Sansaryan Han ismi ile anı- lan asırlık adliye binası da ay- nı depremde hasar görmesi- ne karşın hiçbir tadilattan ge- çirihnedi. Ölümleryaşandık- tan sonra yapılacaklann bir öneminin olmadığını söyleyen bir avukat, ilgililerin duruma bir an önce el koyması gerek- tiğini söyledi. Kumkapı'da bölge idare mahkemelerinin buhınduğu 150 yıllık binadaki tüm dos- yalar da olası bir depremde yok olacak. Binalar güçlendirilecek Istanbul akla geldi tstanbul Haber Senisi - Istan- bul'da 35 hastane ve onlarca oku- hın acilen depreme dayanıklı ha- le getirilmesinin gerektiği ortaya çıkü. Konuyla ilgili olarak bir açik- lama yapan Milli Eğitim Bakanı Hüseyin ÇeKk, Istanbul'daki 2 bi- ni aşkın okulun en acillerinin güç- lendirme çalışmalanna başlaya- caklannı söyledi. tstanbul Valisi Muammer Güler ise îstanbul'da yaklaşık 870 bin bina bulunduğu- nu, bununda 2 milyon konutakar- şıhk geldiğini belirterek, bu bina- lann güçlendirürnesi için proje be- deli olarak 500 milyon, takviye projelerinin uygulanması için de 6 miryar dolarlık bir kaynağa ih- tiyaç bulunduğunu kaydettL DÜZYAZI ORHAN BİRGtT Halk, Başbakan'ı Doğpulamıyor Başbakan dün partisinin gaıp toplantısında uzun uzun konuşuyor. Bingöl depreminde hükümetin olaylara tam zamanında müdahale ettiğini söylüyor. AKP iktidarının vaat değil, çözüm iktidan olduğu- nu söylüyor. Ve milletvekillerine moral aşılıyor: "Bu yüzden her geçen gün halkımızla kenetle- niyor, güven ortamını sağlamlaştınyoruz" diyor. Haber kanallarının canlı olarak verdiği bu konuş- manın üstünden bir saat bile geçmeden, aynı IV kanalında "CNN Türk"te Bingöllü depremzedele- rin çadır sorunlarının hâlâ çözülemediğinin elle tu- tulur kanıtı sergileniyor. Kızılay'ın Bingöl Valiliği emrine gönderdiği çadır- lann dağrtımı, Kriz Komitesi'nden alınarak Tugay Ko- mutanlığı'na devredilmiş. Bingöllüler.çadırların yetersizliğinden şikâyetçiy- di. Kızılay bu şikâyetleri sayısal verilerle karşılıyor- du. Depremzedenin yükselen sesi, açıkta kalanla- rın çoğunlukta olduğunu ortaya koyuyor. Başbakan bu seslerin arkasında provokatörlerin olduğunu ile- ri sürerek hükümetin felakete müdahalesinin göl- gelenmek istendiğini anlatmayöntemini seçiyordu. Cumhurbaşkanı Sezer'in Genelkurmay Başkanı özkök ile Bingöl'e gittiği saatlerde, CNN Türk'ün "Ajans Haberferi" ancorman'ı Çiğdem Anat. ça- dır dağıtımının Kriz Komitesi'nden alınarak Jandar- ma Tugay Komutanlığı'nın sorumluluğuna verildi- ğini söylüyor! Elbette Silahlı Kuvvetler de bir devlet kurumu. öyle oldugu için, özellikle bu türfelaketlerde önce- likle yükün ağırlığının altına girmeli; ama durumatam hâkim olduğunu söyleyen ve söylerken de AKP Grup kürsüsünden çevreye moral aşısı yapmayı amaçlayan Başbakan Erdoğan, çadır dağıtımının as- ker eliyle yapıldığından ya gerçekten habersizdi. Ya da bu bilgıleri verirse, AKP Bingöl Milletvekili Fev- zi Berdibek'in gelen çadırları yandaşlarına ve ak- rabalarına dağıttığı yolundaki CHP raporunun hak- lı olduğunu kanıtlamış duruma düşecekti. Bingöllü yurttaş, Kriz Komitesi'ne "Bu işi yapa- madın, yüzüne gözüne bulaştırdın. Bırak tugay da- ğıtsın" derken, Erdoğan'a da bir şeyler söylemiş ol- muyor mu? Oysa Başbakan bu uyarıdan habersiz görünüyor, ve deprem gündemini çürük binalar gerçeğinin üs- tüne oturtmayı yeğliyor. O arada yeni meskenlerin yetiştirilmesi için bir an önce Kamu İhale Yasası'nın değiştirilmesi gerektiğini ısrarlayineliyor. Hüküme- te göre, şayet yeni yasa ile yola çıkılacak olursa, ya- pılması düşünülen 2500 dolayındaki konutun kış gel- meden tamamlanması olanaksız hale gelecektir. Ama bu yasa uyannca oluşturulmuş bulunan Ka- mu ihale Kurumu'nun Başkanı Şener Akkaynak, Başbakan ve hükümet gibi düşünmüyor. Çürük ya- pılaşmanın altında eskiThale Yasası'nın yattığı ger- çeğinin altını çizmekle yetinmiyor ve yeni yasada, doğal afet durumunun da düşünüldüğü için hükü- mete pazarlık yöntemi ile ihale yapma yetkisi veril- diğini söylüyor. Başbakan'ın bu gerçeği bilmemesi mümkün mü? Elbette yeni yasada doğal afet durumlannda pazar- lık yöntemi ile kestirmeden işe başlanılabileceğini öğrenmiş olmalı. Ama, her halde AKP iktidannın baş- ka tasarımlan Erdoğan'ı baskı altında tutuyor. Meclis dışı muhalefetin görüşleri Başbakan'ın grup toplantısında depremle ilgili açıklamaları yaptığı saatlerde DSP'li üç eski parla- menter, Bingöl'de beş gün süren ça\ışma gezisı ile ilgili görüşlerini anlatıyorlar. Prof. Mehmet Koca- batmaz, Hasan Suna ile birlikte bölgeye giden Ayşe Gürocak, yıkılmış binalarda yeterli zemin etütleri yapılmadığını, sektörde çalışanların bilgi ek- sikliğinin bulunduğunu söylüyor, malzeme eksikli- ğinin altını çiziyorlar. Gürocak'a göre, Milli Eğitim Ba- kanlığı'nın ihale ettiği ve yapı denetimini özel firma- lara yaptırdığı binalarda hiç hasar olmazken, dene- timini Bayındırlık Bakanlığı'nın üstlendiği yapımla- rın yıkılmış olmasının anlamı dikkati çekiyor. Gürocak, pansiyonlu ve yatılı ilköğretim okulları- nın yıkılmış olması karşısında, halkın, çocuklannı bu okullara göndermeme gibi bir duygu yaşadığının teh- likesine dikkatleri çekiyor. Bir an önce bu konuda depremzedelere psikolojik destek istiyor. DSP he- yeti de, Bingöl Valiliği önündeki olayın provokasyon olmadığı kanısında. özellikle bir emniyet görevlisi- nin halkın üstüne cip sürmesinin olayları ateşledi- ğini söylüyorlar. Bu heyecanlı sürücü, Bingöllülerin iktidara olan güvenine de çarpmış ve hasar vermiş olmalı. Da- ha işin başında çadır yardımını valilik elinden alıp, tugaya verdirten psikolojik dürtünün başka bir an- lamı var mı ki? Cumhuriyet ve 80 yıl Gazetemiz bugün 80. yaşında. 80 yıldır yayımla- nan Cumhuriyet'leri üst üste koyabilsek acaba kaç metrelik bir gökdelen kulesi olurdu? Cumhuriyet gibi Türkiye Cumhuriyeti ile yaşıt bir gazetede yaz- manın keyfini, en çok geçen hafta Başbakan'ın, Cumhurbaşkanı ile tartışırken sitem amacıyla söy- lediği bir sözcüğü öğrenince yaşadım. Erdoğan, Sayın Sezer'e atamalar konusunda, "Siz de Cumhuriyet gibi konuşuyorsunuz" demiş. 80. yıldönümümüzde biz Cumhuriyet çalışanla- nna verdiği bu destek nedeniyle, acaba Genel Ya- yın Yönetmenimiz Ibrahim Yıldız, Başbakan'a bir teşekkür yanıtı gönderdi mi? Faks: 0212- 677 07 62 [email protected] Banğ'da 3.6lık deprem • ELAZIĞ (AA) - Elazığ'da, hafîf şiddette deprem meydana geldi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nden alınan bilgiye göre, dün saat 17.42'de merkez üssü Sivrice ilçesi olan 3.6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Gazeteci kaza geçirdi • BfcVGÖL (AA) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in Bıngöl'deki programını ızleyen NTV muhabiri Aydın Ank, kullandığı aracm devrilmesi sonucu ağır yaralandı. NTV'nin Bingöl muhabiri Ank'ın icullandıği otomobil, Çeltiksuyu köyü çıkışında, aşın hız sonucu şarampole devrildi. Ağır yaralanan Ank, Bingöl Devlet Hastanesi'ndeki ilk müdahalenin ardından, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültes; 'ne sevk edildi.