Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 MAYIS 2003 PAZAR HABERLER DU]\W>A BUGUN ALİ StRMEN Dehşetin Kitabı mı? Gerçeğin Aynası mı? Sevgılı, Bugun sana sozunu edeceğım, kıtabın yaza- n Mine Kırıkkanat'a çok kızanlar olacağını adım gıbı bılıyorum "Bır Gun, Gece" bır kâbus senaryosu Bellı kı, ofke, hatta kın ıle yazmış Mıne kıtabını "Bışııy olmaz abıı+ kafasın duyulan ofke "Bana dokunmayan yılan bın yaşasın," yala- kalığına duyulan gazap Uretmeden tuketıp hıçbır şey yaratmadan ko- şe donenlere, kendı talanına toplumu ortak et- meye çalışan çarpık duzene duyulan kın Âziz Nesin'ın ofkesı, dırı dırı yakılanların ıntı- kamı, duşunen kafanın, goren gozun, kanayan yureğın feryadı Hepsı, hepsı, damıtılıp, gelmış "BırGün, Ge- ce "de toplanmış Mıne Kırıkkanat ofkesını kâğıda dokmuş, uç- kâğıtçı polıtıkacıya, sahtekâr muteahhıde, hem kurban hem de cellat olan bıçare gozukup, gad- darlığın dışlısı ışlevını yuklenene duyduğu ofke- sını Kımılerı orada kendılerını gorup çok kızacak- lar Istanbul'da taş taş uzerınde bırakmayan, bır mıfyon kışının olduğu, Turkıye'nın bır daha ayaklan uzerıne doğrulmasının neredeyse ola- naksız hale geldığı, bağımsız TC'nın tarıhe ka- nştığı, koprulerın yıkıldığı, kulelerın yerle bır ol- duğu, başımıza taş yağan bır depremden son- ra, ulkemızın AB ıle ABD arasında paylaşım sa- vaşının beşığı halıne geldığı, bu roman bır kâ- bus senaryosu mu, yoksa gerçeğin aynası mı? ••• Bu kıtabın yazarı bır şeamet tellalı mı, yoksa romanın yazıldığı sure ıçınde kâbuslarla sarsıl- mayı goze alarak, kendını korkunç bır ateşın ıçı- ne fırlatarak "uyanın heeeey' " dıye haykıran, aklın terk ettığı topraklara, gonderdığı bır me- sajcı mı? Romanı okurken yazann ofkesını heryerde hts- sedıyorsun Ahmaklığın başına taş yağıyor Sıstemın baş sorumlusu, polıtıkacılarsokak- ta halk tarafından lınç edılırken o çarpık sıste- mın ezdığı aklın ofkesını duyuyorsun Hangman'ın, uçkâğıtçı, muteahhıdı, beledıye sorumlusunu ezdığı kafasını kubura sokarak ol- durmesınde, ezılen zekâdan fışkıran kını hısse- dıyorsun Butun bunları okuyan kımılerı, doğanın gaza- bına, Hangman'ın ınfazına kendı ofkesını koy- muş olan yazara tabıı kı kızacaklardır Çunku oyle bır toplumda yaşıyoruz kı, çarpık şeylerı yapmak ayıp değıl, ama soylemesı ayıp Mıne'ye sozde demokrasının sozde savunu- cuları da kızacaklar, çunku yıkılmış bır Istan- bul'da tekdayanağın, yınesıvılasker yurtsever- lerolması, dırenışın yıne oradan başvermeye baş- laması, bızım numaracı Cumhurıyetçılerı, "Tur- kıye'nın TuMere bırakılamayacak kadaronem- lı bırulke olduğunu" soyleyen sozde lıberal cı- cı lıboş demokratları bır kez daha ofkelendire- cektır ••• Bır Gun, Gece bır şeamet tellallığı değıl, ger- çeğe tutulmuş ayna Romanın tartışma goturur yanları yok değıl "öyle bırortamda, Sınan ıle Yazgülü aşkınınye- şermesı mumkun olabılır mı?" sorusunu haklı olarak sorabılırsın Hatta, butunuyleçokmuşgörünen bır toplum- da kendı kullennden tekrar doğan Anka kuşu- nu anımsatan bır dırılışın ılk habercısı dırenışın ne denlı gerçekçı olduğunu da sorgulayabılır- sın Hemen belırteyım kı, 16-17 gunluk bır sure- ye sıkıştırılmış romanda, dırenışın ne boyutlara enşeceğı, ne sonuç vereceğı de belırtılmıyor, ha- vada bırakılıyor Dırenışın başlamasının yazann lyımserlığı ol- duğunu ılerı surenlere, 20 yuzyılın ılk çeyreğın- de yaşamış olduklanmızı anımsatmak ısterım. Ve dırenışın başlaması, buyuk felaket senar- yosundan umuda açılan bır kapı oluyor, "Bır Gun, Gece" umuda açılan bu kapıyla son bu- luyor Umudun açık kapısı ıçın de yazar en sona şu notu duşmuş "Bu romanın sonunu sız yazacaksınız, ya da başlatmayacaksınız." Bır Gun, Gece'nın yayıncısı Om Yayınevı'nı de kutlarım Korsan yayına karşı onlemını almış, ıkı baskı yapmış, bırı daha kuçuk punto ve boyutta, ucuz basım Bakalım bu yolla, korsanın onune geçıp yenı bır çığır açmayı başarabılecekler 9 PKK/KADEK üyesi a kisi yakalandı Yosodışı örgüt operosyonu tSTANBUL(AA)-ls- tanbul'da, PKK/KA- DEK terör orgütune yo- nelık operasyonlarda 1 'ı kadın 4 kaşı yakalandı Terorle Mucadele Şu- be Mudurluğu'nden ya- pılan açıklamaya gore, Kuçukçekmece'de kor- san gosten, lastık yak- ma, pankart asma, kamu araçlan ve bmalanyla, banka şubelenne molo- tofkokteyh atma eylem- len duzenledıklen bıldı- nlenPKKTCADEKte- ror oıgutu uyelenne yö- nelık çalışma başlatıl- dı Çalışmalar sonucu ör- gut uyesı olduklan be- hrtılen Seyfettin Yök- sei,Yücel Turgut, Rem- n Mısrv e Feyruşah As- lan yakalanarak gozal- tına aiındı Bu kışılerın uzennde ve gosterdıklen yerler- de yapılan aramalarda çok sayıda orgutsel do- kuman ıle yasak yayın- lar ele geçınldı Yeni yönetmeliğe göre hâkim karan olmadan kimsenin üstü, özel eşyası, aracı ve işyeri aranamayacak AmmayaABstandardıANKARA(Cumhuriyet Burosu)- Kışılenn ustlennın, eşyasının, araç- lannın, ozel kâğıtlannın, konut, ışye- n v e eklentılennrn aranmasında uyu- lacak esas v e usuJler yenıden belırlen- dı Buna gore, arama hâkım karany- la yapıiabılecek, karar olmadıkça kım- senın ozel kâğıtlan ve eşyası arana- mayacak Yönetmeliğe gore, eğlen- ce yerlennde hâkım karan olmadan denetım yapılabılecek Aramanın amacını tehlıkeye sokan acıl bır du- rum yoksa arama gunduz yapılacak Adalet \ e Içışlen Bakanlığı 'nın or- taklaşa hazırladığı "AdK ve Önleme AramaJan Yonetmefiği'', Resmı Ga- zete'nın dunku sayısında yayımlana- rak yururluğe gırdı Yönetmeliğe gore, aramalarda uy- gulanacak esaslar şoyle • Arama hâkım karan ıle yapıla- bılecek • Resmı Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe gıren yönetmeliğe göre eğlence yerlennde hâkım karan olmadan denetım yapılabılecek Aramanın amacını tehlıkeye sokan acıl bır durum yoksa arama günduz yapılacak t/ Gecıkmesınde sakmca bulunan hallerde sa\ cının yazılı emn v eya bu emnn alınamadığı hallerde kolluk amınnın yazılı emn bulunmadıkça, kımsenın ustu, ozel kâğıtlan, eşyası v e aracı aranamayacak, konutuna gı- nlemeyecek ve buradakı eşyasına el konulamayacak • Cumhunyet başsa\ cılıklan, ara- ma ıle ılgılı kararlan vermek uzere, 24 saat sureyle bır nobetçı cumhun- yet savcısı gorevlendırecek • Yetkılı mercmın yazılı emn 24 saat ıçınde gorevlı hâkımın onayına sunulacak Hâkım karan alınmadan yapılacak aramalar şoyle •* Hakkında gıyabı tutuklama ve- ya yakalama muzekkeresı bulunan kışı yakalandığında ustunde, yaka- lanması amacıyla konutunda, ışye- nnde, yerleşım yennde, bunlann ek- lentılennde v e aracında • Kolluk tarafindan yakalanan kı- şının, yakalandığı anda, sılah gıbı kendısıne veya kışılere zarar \ erebı- lecek dığer unsurlardan anndınlma- sı amacıyla yapılacak ust aramasın- da ve bu gıbı hallerde aracında, ka- çarken ıçıne gırdığı bına ve eklentı- lerde •* Gozaltına alınan kışı nezaretha- neye konmadan once */ Bır suçun ışlenmesıne veya ış- lenen suçun devamına engel olmak uzere •" Bır suçun şuphelısı veya sanığı olarak yakalandıktan sonra kolluk guçlennın elınden kaçmakta olan kım- selenn yakalanması maksadıyla • Suçustu haluıde yapılan arama- lar Yönetmeliğe gore, açılması ızne bağlı otel, gazıno, kahve, ıçkı yerle- n, bar, tıyatro, sınema gıbı eğlence yer- len ıle kumarhanelerde, lokaller, fu- huş yapılan yerlerde hâkım karan ol- madan denetım yapılabılecek Suç ış- lenmesını onlemek ıçın kışılerden kımlık sormada, okullardakı dısıplı- nm sağlanmasma yonelık onlemler- de, trafık denetımlennde, elektro- manyetık aygıtlar ve dedektor kopek- len aracüığıyla yapılan tarama şek- lındekı denetımlerde de hâkım kara- n aranmayacak Yonetmelıkle çıplak arama da esas- larabağlandı Buna gore, kanunlann ust araması yapılmasına olanak ver- dıgı hallerde, çıplak olarak veya be- den çukurlannda arama yapılmadan once, mahrem yerlerde arama yapma- nın neden gereklı gorulduğu ve nasıl yapılacağı, o bınmde gorevlı en ust kolluk amın tarafindan ılgılıye bıldı- nlecek Çıplak arama, aynı cınsten görev lıler tarafindan yapılacak Ara- ma ışlemı, kımsenın gormemesını sağlayacak tedbırler alınarak gerçek- leştınlecek Arama, kışının utanma duygusunu en az ıhlal edecek şekıl- de yapılacak Once bedenın ust kıs- mındakı gıysılerçıkarmnlacak, bede- nın alt kısmındakı gıysıler üst kıs- mındakı gıysıler gıyıldıkten sonra çı- karttınlacak çağlayati: SİT alanlan kültürel mirastır tZMtR (Cumhuriyet EgeBurosu)-AKP'nın 1 derece doğal SÎT alanla- nnı yapılaşmaya açma gı- nşunının kabul edılemez bır uygulama olduğunu belırten eskı Kultur Baka- nı Suat Çağlayan, »Doğal özellikler vitirilmevecek kültürel mirasür" dedı Hulcumetın rant çevre lennın gudumune gırdığı- nı soyleyen Çağlayan, yuzde 6'sının satılması planlanan alanlann elden gıtmesı hahnde gen donu- şu olmayan bır hata yapı- lacağını vurguladı 57 hukumetın son do- nemlennde Kultur Ba- kanlığı yapan Suat Çağ- layan, "SIT alanlannın imara açılması güişimi her ne nedenk olursa ol- sun kabul edüemez" dıye konuştu Çağlayan, adı geçen bolgelere rant çe\ - relennın goz dıktığını kay- dederek şunlan so> ledı "Bu bolgeleri diğer ver- lerden farkb kılan pekçok özeDikvardır. Doğal özel- Kkleri nedenrvie koruma altma ahnmış bu alanlara yiizde kaç oranuıda olur- sa olsun bir kez giriünce nasıl bir genişleme ve tab- ribat olabileceği iyi büm- mektedir. Bu yasa taslağı Kültür Bakanlığı ik Turizm Ba- kanbğı'nı birieştiren zib- niyetten beklenen bir gi- rişimdir.Çünlaiparafleöl- çülemeyenkültürel değer- ierimizi turiznıin para ka- zanma iştahına kurban eüneyehazırlananlannilk olarak doğal SİT alanla- nna goz dikmiş ohnalan sürpriz degüdir." İĞNELt FIRÇA ZAFER TEMOÇİN Wto\M\ Hazine arazilerinin satısı GAPda yabancılara kaptırılıyor EMtNEKAPLAN ANKARA - AKP hukumetı Turkıye'nın en buyük ve "prestij" projesı olan GAP'ı yabancı talanına açmaya hazırlanıyr Hukumetın, Hazine arazılennın satılması ve yabancı yatınmcılann ozendınlmesını ongoren yasa tasanlan ıle yabancılara Turk topraklannda mulk edınme hakkı tanıması ıle yabancılar GAP bolgesınde de taşınmaz edınıp yatınm yapma olanağı getınlıyor Hazine arazılennın satışıyla ılgılı yasa tasansuıda, yabancılara 30 hektara kadar arazı ve arsa alma hakkı tanmırken uzennde 100 mılyon dolarlık — ^ — — ^ — ^ — yatınm yapmak ısteyen yabancıya ıstedığı yerde arazı satın alma ıznı venlmesı ongoruluyor Bu duzenlemelerle yıllardan ben GAP bolgesınde gozu olan yabancılann onundekı engeller da kaldmlmış Orman arazilerinin satışı için halkoylamasını göze aldı AKP'nin sonbahar planı AXP ıktıdannuı Hazine arazılennın satılmasını ongoren yasa tasansı ve doğrudan yabancı yatmmlar yasa tasansı ıle yabancılara Turk topraklannda mulk edınme hakkı tanımasının, GAP'ın da yabancılara satılmasını gündeme getırebıleceğıne dıkkat çekıldı ANKARA(CumhuriyetBüro- sn) - Orman arazılennın satışın- dan 25 mılyar dolarlık gelır bek- leyen AKP ıktıdan, ÇHP destek vermese bıle anayasa değışıklı- ğını halkoylaması nskıne rağmen TBMM'dengeçu-ecek Çumhur- başkanı Ahmet Necdet Sezer'uı ıkıncı kez geçınlecek anayasa değışıklığını halkoylamasına sun- masını bekleyen hukumet, pake- tı Mecbs tatüe gınneden hemen once geçırmeyı ve olası bır hal- koyuna da sonbahar aylannda gıtmeyı planlıyor AKP hukumetı, halkoylaması nskı olması nedenıyle onnan ara- zılennın satışı ve mületvekılı se- çılme yaşının 30'dan 25'e ındı- nlmesmı ongoren anayasa değı- şıklığı paketını ıkıncı kez Mec- lıs'ten geçırme konusunda acele etmıyor AKP, olası bır halkoyla- masını dıkkate alarak bu tanhı sonbahar aylanna denk getırmek ıçınhazu-Iıkyapıyor AKPyetkı- lılerı, Çumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'ın veto ettığı pake- nn, ıkıncı kez Mechs'ın tatıle gır- mesınden hemen once geçınle- ceğını, bu durumda da pakenn eylul, ekım ya da en geç kasım ayında halkoyuna sunulabılece- ğını belırttıler AKP'nın ÇHP ıle paket uze- nnde uzlaşma arayışı ıse suruyor olacak Doğrudan yabancı yatınmlar yasa tasansında, alanlanna bakılmaksızın yabancı yatınmcılara Turkıye'de mulk edınme hakkı tanınıyor Hazine arazilerinin satışını ongoren yasa tasansında ıse yabancılara buyuk ayncalıklar getmlıyor Buna gore, Hazıne'ye aıt taşınmazlar, uzennde en az 100 mılyon dolariık yatınm yapacaklara doğrudan satılabılecek KarşıluVlı olmak kaydıyla yabancı kışı ve kuruluşlar, Turk topraklannda koyler de dahıl olmak uzere 30 hektara kadar arsa ve arazı alabılecek 30 hektann uzenndekı satışlar ıse Bakanlar Kurulu nun karanna bağlı olacak Tasanda, yabancılann arazı satın alması konusunda tek sınırlama ıse u kamu yaran ve ülke guvenüği bakunından bu maddenin uygulanamayacağı \erleri Bakanlar Kurulu betirtemeve yetkilıdir' 1 hukmuyle getınldı Ancak bu konudakı karann sadece sıyası ıradeye bırakılması, GAP gıbı onemlı projeler konusunda Jctıdarlara ıstedığı gıbı tasarrufa gıtme yetkısı venyor IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Uskudar Selımıye Camısı'nın mıma- nnın kım olduğu tartışmalıdır Bır ıddı- aya gore bu mımar, Cağaloğlu'ndakı Nuruosmanıye Camısı'nın mıman &- meon Kalfa'nın yetıştırmesı Foti Kal- fa'dır Her ıkısının de Rum asıllı oldu- ğu soylenır Fotı Kalfa'nın Ermenı oldu- ğuna ılışkın ıddıalar olsa da, araştır- macı Kevork Pamukciyan, elındekı belgelerden Fotı Kalfa'nın Rum oldu- ğu sonucuna vanr Tanhın bılınmeyen labırentlennde do- laşmak zevklıdır özellıkle bılınmeyen bır belge ve bulguya rastlamak, yenı ke- şıfler yapmak kadar heyecan vencıdır Kevork Pamukcıyan'ın Aras Yayıncı- lık'tan çıkan "Zamanlar, Mekânlar, In- sanlar" kıtabını okurken tanhımıze ılış- kın ılgınç belgelerle yuz yüze gelıyorum Bu belgelerden bırısı de Uskudar Selımıye Camısı'nın mıman olduğu du- şunulen Fotı Kalfa'ya ılışkın Ulkemızın onemlı yapılanndan bınsı olan Usku- dar Selımıye Camtsı, tanhı bılgılere go- re 1801 -1805 yılları arasında ınşa edıl- mıştı Pamukciyan, kıtabında Fotı Kal- fa'ya II. Mahmut tarafindan venldığı an- laşılan bır fermandan soz edıyor Bu fer- Üsküdar Selimiye Camisi'nin Miman... man aynı zamanda bugune kadar mı- man bılınmedığı soylenen Uskudar Se- lımıye Camısı'nın mımannı da bır an- lamda gun ışığına çıkanyor Pamukcıyan, aslını DevletArşıvı'nde bulamadığını soyledığı, 1227 Rebıulev- vel (1812 Mart) tarıhlı fermanın Erme- nıceden tam tercumesını kıtabında ya- yımlamış Oyıllannlstanbulu'nuveOs- manh'nın yonetım anlayışını, azınlıkla- ra getınlen kısıtlamalan dıle getıren Fo- tı Kalfa'ya venlen bu fermanın bazı bo- lumlennı aktanyorum "Pek Muhterem Istambol Kadısı Efendımın ve Istambol Cızyedan Efen- dımın bılgılenne ( ) Dıvan-Hümayu- nun kayıtlarını tetkık ederek tevsık et- tık kı, Fotı Kalfa bır muddet once Us- kudar'dakı Selımıye adı venlen camı- nın vesaırresmı bınalann ınşaatında gö- revlendınlmıştır Bu gıbı yapılarda hız- metı ve sadakatı ıle şohret kazanmış- tır Bızım saray ananelenne gore, bu gıbı hızmetkârlara lutuflarda bulun- mak âdet olduğundan, Fotı Kalfa'nın vergıden muaf tutulması ıçın kendısı- ne bır ferman ıhsan edıldı kı, mensup olduğu cemaatınezdındeunkazansın " "( ) Imdı, sız ey Mevlana, Segban- başı ve IstambolCızyedan, Kırkor Kal- fa'nın hızmetlennı mukâfatlandırmak ıçın, mensup olduğu cemaatın nezdın- de, kendısıne şohret kazandırmak ge- reğı luzumlu goruldu Malum ola kı, şah- sı, oğullan ve ıkı hızmetkâhan kanunı cızyeden, Dıvan masraflanndan, ceb- n ve keyfi vergılerden muaftıhar Bına- enaleyh, cızyedahar onlara tezkere teklıfetmeyecekler ve herhangı bırse- beple mahkemeye çağırmayacaklar- dır" "Hıçbırkımse, hıçbırsuretle onlann gıydığı elbıseye, bındığı beygıre veya merkebe, kullandıklan alet ve edava- ta, bındığı kayığa kanşmayacaktır Es- bıc, kol, carıye, bağ, tarla, kasabıye, kürekçı vs vergılennden muaf tutul- muştur Keza asken vergı de kendısın- den talep edılmeyecektır Bundan ma- ada ıkametgâhı konak olarak kullanıl- mayacaktır Kasem, bına vergısı ıçın kendısıne başvurmayacaktır Şahsı ve- ya evıne aıt eşyalar ıçın, gumnjk ver- gısı veyahut masdarıyye (Tanzımattan once şaraptan vesaır ıçkılerden alınan vergı) talep edılmeyecektır Bağının ve tariasının mahsulunu evıne nakleder- ken, devletmemurian ıskelede veya sur kapılannda karşı gelmeyecekler veya- hut harç talep etmeyeceklerdır" "Hıçbır devlet merpuru cebren evı- ne gıremeyecektır Ûçuncû bır şahıs- la alışvenş esnasında, şer"ı mahkeme- lerının mudahalesı ıcap ederse, ken- dı elı ıle şer'ı kanunlann musaade et- tığı yazılar ve vesıkalar yazmış olma- dığı takdırde hıçbır surette aleyhınde dava açılmayacaktır Denızde veya karada seyahat ettığı takdırde, hıçbır kımse ona manı olamayacaktır Tehlı- kelı yerlerde ıse devletgorevlılen onun refakatıne guvenılırşahıslar temın ede- cekler kı, sağ selamet tasahadığı ma- halle yetışsın Her bakımdan koruna- caktır Dığertaraftan, zeralar, mır-ı mı- ranlar, kadılar, voyvodolarve dığer gö- revlılerkendısını sebepsız olarak rahat- sız etmeyecekler ve rahatsız edenle- re yardımda bulunmayacaklardır " "Işbu fermanımı, mezkûrselahıyet- len teyıd etmek uzere lütfettım Bına- enaleyh, ırade-ı senıyyemın hükum- lenne boyun eğmek ve karşı gelmek- ten kaçınmak zarundır" Fotı Kalfa'ya tanınan hak ve ımtıyaz- lar, bu donemdekı yasak ve engellen de açıklığa kavuşturuyor Bu yasak ve zorlamalann ne kadan azınlıklara yo- nelıktı'' Örneğın "Ikametgâhı konak olarak kullanılmayacaktır" hukmu dık- kat çekıcı Demek kı o donemde bazı guçlu kışıler bırılerının evını barkını ko- nak olarak kullanabılıyormuş, yanı bır anlamda musadere edebılıyormuş "Devfef memurlan ıskelede ve sur ka- pılannda mahsulünden har(a)ç alamı- yacak" sozcuklerı de bır uygulamayı gozler onune senyor 19 yuzyıl başındakı Osmanlı done- mını aydınlatmaya yardımcı olan bu belgeyı ortaya çıkaran, geçen yıllarda yıbrdığımız Kevork Pamukcıyan'ateşek- kurler