Katalog

29 NİSAN 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 ıyop • İZMİR (Cumhuriyet EgeBürosu)-TEKEL çalışanlan, işyerlerinin satıbnasına karşı, alanlarda hükümeti istifaya çağıran sloganlar atıyor. TEKEL işçilerinin örgütlü olduğu Tek Gıda- îş Sendikasf nın yanı sıra farklı ışkollanndan emekçilerin de destek verdiği protestolann işyerini terk etmeme eylemine dönüşeceği bildiriliyor. İzmîr'tle mobilya fuan açılıyor • İZMİR (Cumhumet EgeBûrosu)-Efor Fuarcılık tarafindan düzenlenen Mobilya, Dekorasyon, Ev ve Büro Mobilyalan Fuan (MODEKO2003), bugün Kültürpark'ta açılıyor. 4 Mayıs 2003'e dek sûrecek fiiara 120 firma katılıyor. Ege Bölgesi mobilya ihracatı 2002'de yüzde 140, bu yıluı ilk 4 ayında da yüzde 160arttı. Zeytin ağaçları kıruyor • tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Ege Bölgesi "nde görülmeye başlayan ve hızla yayılan 'solgunluk' hastalığı nedeniyle zeytin ağaçlanmn birkaç ay içinde kuruduğunu belirten Tariş Zeytin ve Zeytin Ihracatçılan Birliğı Başkanı Cahit Çetin, önlem alınmazsa önümüzdeki 2 yıl için 500 bine yakın zeytin ağacınm yok olacağını söyledi. Ege Bölgesi'nde, hastahğın ithal edilen bir ağaç çeliği ile Türldye'ye geldiği öne sürüldü. Petrol fiyadan dip yaptı • LONDRA(AA>- Uluslararası piyasalarda petrol fiyatlan, 2003'ün en düşük seviyesine indi. Londra Borsası'nda Kuzey Denizi Brent türü perrolün fiyah 41 sent düşerek 23.40 dolara indi. Gerilemeye neden olarak, OPEC petrol bakanlannın geçen haftaki toplantıda, resmi günlük üretim kotasmın 900 bin varil arttınlarak 25.4milyonvarile çıkanlması yönündeki karan gösterildi. Ülker flnans • Ekonomi Servisi - Ülker şirketlerinin kurucusu Sabri Ülker'in torunlan tarafindan kurıian Bizim Menkul Değerler, aracı kurum faaliyetleriyle finans piy&valanndaki yerini almaya hazırlanıyor. Şirketin Genel Müdürü Mustafa Büyükbacı şirkedn 3 trilyon sermaye ile kurulduğunu belirtti. 3 aboneden biri borçlu ama TEDAŞ'm uygulamasına başvuru hedeflenenin altında ElektrikBanşı'na ilgi az• TEDAŞ Genel Müdürü, 7.5 milyon borçlu aboneden cuma günü itibanyla 250 bininin başvurduğunu açLİdadı. Vezneler kuyruk bitene kadar çalışacak. Yığılma ve talep halinde uygulamaıun uzaması gündeme gelecek. OLCAYBÜYÜK1AŞ Kısa bir süre önce Maliye Bakanlığı tarafindan uygulanan ve beklentilerin üzerinde hareket yaratan vergi banşının aksine, Türkiye Elektrik Dağıtım Ano- nim Şirketi'nin (TEDAŞ) başlattığı uy- gulama sessiz sedasız sona eriyor. Uygulamarun sona ermesine iki gün kalmasına karşın 7.5 milyon af kapsa- mandaki aboneden cuma günü itibany- la yalruz 250 bininin başvurduğu görü- lüyor. Ilginin azlığına, tanıtımın iyi ya- pılamamasının yanı sıra halkın işlerini son güne bırakma eğilimi ve kurumun bölge müdürlüklerinin farklı uygulama- Peşin ö d e m e t e r c i h ediliyor Barış, geçikme faizi indirimiya da taksit olanağı sağlıyor. Uygulamadan yararlanan aboneler için iki seçenek var: • Mesken aboneleri geçikme zammıntn % 20'sini, • Tanmsal sulama aboneleri % 50'sini, • Diğer aboneler % 30'unun ödeyecek. II. Seçenek • Mesken aboneteri 6, • Tanmsal sulama aboneleri 10, • Sanayi ve diğer aboneter 12 ay taksit yapabiliyor. Taksit durumunda, ana borca TEFE oranında geçikme zammı uygulanacak. lannın yol açtığı ileri sürülüyor. 21 Nisan tanhinde başlayan ve 31 Aralık 2002 tarihine kadar elektrik bor- cunu ödemeyen aboneleri yüksek ge- cikme faizine indirim sağlayarak kuru- ma gelir temini sağlamayı amaçlayan uygulamada son iki güne gırildi. TEDAŞ Genel Müdürü Haşim Kek- lik, Türkiye genelinde 7 milyon 500 bin abonenin borçlu olduğunu hatırlata- rak,"Kurum olarak 1 katriryon 263 trilyon lira ana para, 742 trilyon lira da geçikme faizi alacağımız var. En büyük borçlu kesimi 5 milyon 900 bin ile mesken aboneleri oluşturuyor" dedi. Keklik. son günlerde yığılma ve ta- lep olması halinde elektrikte banş uygu- Iamasmın uzatılmasının gündeme gele- ceğini vurguladı. Bölge müdürlükleri- nin ayn faiz uygulamasının söz konusu olmadığım dile geriren Keklik, 31 Ara- lık 2002'ye kadar kadar olan borçlann silindiğini ve taksıde bağlanan ana pa- raya TEFE uygulandığını hatırlattı. Keklik, borç hangi yıla aitse o yıla iliş- kin TEFE artışlanrun esas alınacağının altını çizerek bu konuda kendilerine her- hangi bir şikâyet gelmediğini de sözle- rine ekledi. 'Son gün başvurular artar' TEDAŞ îstanbul Anadolu Yakası Genel Müdürü Flkret Akbaş, "Biz iyi tanıüm yapük. duyurulan as&k. An- cak halkunızişlerini son ana bırakryor. Başvurulann son günlerde yüzde 50'ye çıkacagına inanıyorum" dedi. Akbaş, 182 bin borçlu aboneden 10 bin 500 abonenin başvurduğunu ve 1.5 trih/on lira tahakkuk edildiğini an- lattı. Bu arada Boğaziçi Elektrik Da- ğıtım AŞ yetkilileri 221 trilyon liralık alacağının 19 trilyon 520 milyar lira- sını, yani yaklaşık yüzde 20'sini tah- sil ettiğini açıkladı. Dış kredi kullanarak zenginleşmek isteyen ülkeler borç batağından kendilerini kurtaramıyor Borçlancklar, gelişemediler • DünyaBankası raporuna göre, gelişmekte olan 136 ülkenin dış borçlannın toplamı 2.1 trilyona yükseldi. Brezilya'nın ilk sırada yer aldiğı borçluluk sıralamasında Türkiye 7. durumda. ANKARA (ANKA) - Başta IMF ve Dünya Bankası ol- mak üzere gelişmiş ülkelerin sermaye kuruluşlanndan kre- di kullanarak kalkınmaya ça- lışan gelişmekte olan ülkeler, adeta borç batağında yüzü- yor. Dünya Bankası 2003 Küre- sel Kalkınma Finans Rapo- ru'nda gelişmekte olan ülke- lerin dış borç düzeyleri açık- landı. Rapora göre, gelişmek- te olan 136 ülkenin kamuya ait ve devlet garantisinde aluı- mış dış borçlannın toplam tu- tan 2 trilyon 114.3 milyar do- lara ulaştı. Brezilya 237.6 milyar dolarla borçluluk sıra- lamasında ilk sırada yer alır- ken gelişmekte olan ülkelerin toplam borç stokunun yüzde 11.1'inin Brezirya'ya ait ol- duğu belirlendi. Türkiye 7. sırada Borç tutannda Brezilya'yı 172.9 milyar dolarla Meksi- Türkiye en borçlu 1 2001, bin St Brezilya Çrn Meksika Rusya Arjantin Endonezya Türkiye Hindtstan Tayland Potonya Fiüpınler Malezya Ş.I, Kotombiya Venezuela Pakistan Nijerya Macaristan Mısır Peru yedinci ülke 50 100 150 200 250 1 • 1 1 ı | ^ 3 t «^-| ••'• l ' ——L ; 3 I ı • J i KaynaklUF ka, 164.1 milyar dolarla Çüı izlerken Türkiye toplam 116.7 milyar dolarlık kamu ve kamu garantili dış borçla 7'nci sırada yer aldı. Öte yandan en fazla borcu bulunan ilk 10 ülkenin dev- let garantili dış borçlannın toplamı 1 trilyon 312 milyar dolar olarak hesaplandı. Bu da gelişmekte olan ül- kelerin toplam kamu-devlet garantili dış borç stokunun yüzde 61.2'sine denk geli- yor. Öte yandan aynı rapora göre Dünya Bankası, bun- dan sonraki dönemde geliş- mekte olan ülkelere yönelik borç akışında yükselme bek- lemiyor. 2002'de dış borç piyasa- sında yaşanan gelişme sin- yallerinın 2003-2004'te ge- lişmekte olan ülkelere borç akışuıın artacağı tahminle- rini getirdiği belirtilen ra- porda şu cümlelere yer veri- liyor: "Gelişmekte olan ül- kelere olan borç akışlannın 1990'lardaki seviyelerine dönmesi olası olmadığı gibi, gerekli bir istek de değü." Cepten Tün finans bilgileri için 608 0'r arayın. -Bcrsa -Faiz oranian -Dcviz -Yatırtm fonlan -Ahn bilgüeri -Günün yorumu Üsfelik arama başına, sadece 3 kısa mesaj! 44403S 4440532 v«wvarkcell.com.tr DGD ARTIYOR, MAZOTA DESTEK Hükümetten çiftçiye ikigüzel haber ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP seçim öncesindeki vaatleri arasında yer alan ve Acil Ey- lem Plaru'na da konulan çiftçiye mazot indirimi için dün Bakanlar Kurulu'nda karar aldı. Bu çer- çevede 2 milyon 180 bin çiftçiye 671 trilyonJuk mazot desteği yapılacak. Doğrudan Gelir Deste- ği (DGD) ödemeleri de 2003 yılı için 16 milyon liraya yükseltilecek. Çiftçiye mazot desteği çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararnamesi hazrrlandı. Dün imzaya açı- lan kararnameye göre DGD'den yararlanan çiftçi- lerin hesabına, dekar başına 8 litre mazot kullanı- mı dikkate alınarak yüzde 35 oranında sübvansi- yon ödenecek. Buna göre çiftçiler, 500 dekara ka- dar ekili alanlan için, de- kar başına 3 milyon 900 bin lira mazot desteği ala- caklar. Mazot desteği, ilki ma- yıs ayında olmak üzere iki taksitte ödenecek. Uygu- lamanın toplam maliyeti, yaklaşık 671 trilyon lira olarak belirlendi.DGD'de dekar başına ödemenin, 16 milyon liraya yüksel- tilmesine ilişkuı tebliğ de Başbakanlık a gönderil- di. Tebliğ uyannca, des- tekten yararlanmak ama- cıyla çiftçi kayıt sistemi- ne kayıt olmalan için çift- TIIDLT^CI ı çilere 4 ay başvuru süresi TURKCELL v e r i l e c e k Cepten finansal yorum. Tüm finans bilgileri için 8080'i arayın. -Borsa -Faiz oranları -Döviz -Yatırım fonlan -Attın biigileri -Günün yorumu Üstelik arama başına, sadece 3 kısa mesaj! Finans8080! SERT TARTIŞMALAR YAŞANDI işKanunu Tasansı komisyondangeçti 4440535 4440532 HAZ1R KART vww.turkcellxom.tr TV**Jf\ İV*T11 TURKCELL Finans8080 Kalite ödülüne başvuru azaldı Ekonomi Senisi - Türkiye Kalite Derneği'nin (KalDer) düzenlediği "Llusal Kalite ÖdüDeri''ne başvuru sayısı düştü. Geçen yıl 19 kuruluşun başvurduğu ödüller için bu yıl 4 kategoride 9 aday yanşacak. Türkiye'de kalite bilincinin yükseltilmesi ve yaygınlaştınlması, kuruluşlann kaliteye yönelik çabalannın özendirilmesi, başanlı kalite stratejilerinin tüm ülke yaranna sunulması amacıyla 1993'ten beri verilen ödüller için bu yıl başvuru yapılan kategoriler şunlar: Büyük ölçekli kuruluşlar, küçük ve orta büyüklükteki kuruluşlar, kamu ve sivil toplum kuruluşlan kategorisi. Kamu kategorisi ödülleri 13 Haziran 2003'te Ankara'da düzenienecek Kamu Kalite Sempozyumu'nda sahiplerini bulacak. ANK4RA (Cumhuri- yet Bürosu)-TBMM Ge- nel Kurulu'nda 13 mad- desi görüşüldükten son- ra Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal tşler Komisyo- nu'na geri çekilen Iş Ka- nunu Tasansı komisyon- da kabul edilirken görüş- meler sırasında sert tar- tışmalar yaşandı. 120 maddelik tasanyı '^emel jasa" olarak genel kurul- dan geçirme hazırlığı ya- pan AKP'nüı bu tavn, CHP'lilerin sert tepkisi- ne yol açtı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğhı, Iş Güvencesi ile Iş Yasa- sı'mn eşzamanlı olarak yürürlüğe girmesini iste- diklerini bildirdi. Tasanya göre, iş söz- leşmesi feshedilen işçi, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahke- mesinde dava açabile- cek. Feshin geçerli bir nedene dayandığını ka- nıtlama yükümlülüğü iş- verene ait olacak. Genel hükümlere aykın da\Ta- nan işverene her işçi için 50 milyon lira para ceza- sı verilecek. Toplu işten çıkannaya ilişkin hü- kümlere aykın davranan işveren, her işçi için 200 milyon lira para cezası ödeyecek. Özürlü ve es- ki hükümlü çalıştırma zorunluluğuna aykınlık hallerinde de çahştınl- mayan her işçi için 750 milyon lira para cezası verilecek. Komisyondaki görüş- meler sırasında söz alan CHP'li Emer Öktem. "Işveren işçfleri bir çuva- la oJop paketiemek isti- yor. Hükümeti de paket- leme senisi yapan kargo şirketine benzenyorum. Çaüşanlan paketleyen, hakJannı gasp eden btr anla>ış sergfleniyor" gö- rüşünü dile getirdi. Ko- misyon Başkanı Mahfuz Güler ise "Bunlan duy- mamış olavım. Konuş- malannıa daha dikkatli ve düzeyü bir üslupla ya- pm" dedi. Komisyon üyesi olma- yan CHP'li tzzet Çetin, tasannın "kine, öfkeye, intikama dayah" olduğu- nu söyledi. ! ŞÜKRAN SONER Kırıp Dökerek Günün akışı içinde gözden kaçıyor. AKP Hüküme- ti'nin icraatian ile gündeme konu olan k/tleleri tem- sil eden örgütlerin çıkışlan, haykınşlan arasında, san- ki otomatiğe bağlanmış bir ilişki var. Benzetme ye- rinde ise AKP iktidan hangi konuyu gündemine al- sa, icraat ya da yasa girişiminde bulunsa, ilgili kitle- lerin iğne batmış gibi canlan yanıyor... Tabii işin olmazlığını, rezaletini, haksızlığını ortaya koyan bilgiler akıyor. Hükümet aldırmaz.. hızla icra- atını gerçekleştiriyor. Söz konusu yasa ise ne olup bittiği tam anlaşılamadan olabilecek en hızlı süreç- te Meclis'ten geçiriliyor. lcraatlann, yasalann, akıl almaz yüksek oranlarda, kamu yaran, hukuka aykı- nlık nedeni ile Cumhurbaşkanı'ndan geri dönmesi, ya da yargıya gitmesi sanki umurian değil. Ya aynen, ya da çok tepki alınan konularda strateji değişikliği ile geri adım atılmış gibi aynı konularda bir başka yol- dan geçiş deneniyor. Orman alanlannın talanına olanak veren anayasa değişikliği girişiminde, Ormanla ilgili meslek örgüt- lerinden, uzmanlanndan, olayın bütünü içinde "yağ- ma" olduğunu kanrtlayan çarşaf çarşaf uyancı açık- lamalar geldi. Vergi affının ardından gündeme gelen gecekondu affının sonuçlan üzerine meslek örgüt- leri, bilim insanlan "kaçakçıyı, yağmayı ödüllendir- me" olduğunda birieşiyorlar. AKP, krizi gerekçe gös- tererek kamunun malvariığını yoka satmaya, yan- daşlannı beslemeye karaıiı, icraatlannı gözü kara yürütüyor. AKP'nin özelleştirme programı, Özal a bile du- dak uçurtacak keyfilikte, sorumsuzlukta. Erdoğan, AKP iktidan, iktidariannın günlük çıkarlan, ayakta kalma gücü için ne pahasına olursa olsun para bul- manın peşinde. Ne direnen Aliağa işçisini, TEKEL iş- çilerini.. sendikalannı dinliyor, geleceklerine ilişkin bir kaygı duyuyor. ne de özelleştirme adı altında yağmalamaya, yolsuzluğa, partizanlığa verdiği prim- lerin hesabını tutuyorlar. Hükümet, yandaşlara peşkeş, yağma, işçiyi, üre- ticiyi, tüketiciyi, üretimi vurma niteliğindeki özelleş- tirmeleri, aslında toplumsal yargılama gündemde olsa, iktidardevirebilecek skandal uygulamalan, sa- tışlan için hesap verme gereğini bile duymuyor. Ba- kanın "Babalar gibi satanm" açıklaması ile, halkla, taraf olan bütün siyasal, sendikal, demokratik örgüt- lenmeler, işçilerie alay ediliyor. Siz şu birkaç aylık icraat içinde, önemli, olumlu bir iş anımsıyor musunuz? Tüm görevlendirmeler, uç boyutlarda partizanca, adam kayırmaca, Islamcı kadrolaşma. Hiç hak edilmiş, bilgiye, deneyime, bi- rikime dayalı bir üst düzey yönetici ataması duydu- nuz mu? Ya da çok başanlı bir özelleştirme? Top- lumsal yarar, Erdoğan'ın başbakanlık yolunu açan- lar dışında demokratikleşme getiren yasal düzenle- me?.. Hangi yasa tasansı gündeme gelse yüreğimiz ağ- zımızda. "Kimlere çıkarsağlamak için, ne türden bir tuzak, oyun içeriyor" üzerine kaygı, sorgulama. 2a- ten bir iki saat geçmryor, bilgisayar adresimize bir bilen örgütlenmeden işin içyüzünü haykıran bilgiler geliyor. Bu kaygı, karşı çığlıklar "AKP iktidanna, Tay- yip Erdoğan'a karşı önyargılı, güvensiz" olduğu- muzla açıklanabilir mi? Bu kadar çok insan, örgüt- lenme birden paranoyaya kapılmış olabilirier mi? Bu büyük kaygı, AKP iktidan bundan öncekiler- den çok daha kötü niyetli, gözü kara olduğu için de- ğil tabii ki... Çok daha kolay kınp saçabildiği için. Me- ğerse bu ülkede gözü kara iktidarlara karşı, koalis- yonlar bile güvence imiş. ANAP'ın yağma, MHP'nin partizanca kadrolaşma eğilimleri koalisyon içinde, birbirine fren olma ile sınırianabiliyormuş. AKP'nin iktidannın karşısında siyasi fren yok. Oy azınlığı ile edinilmiş Meclis çoğunluğu da çok kötüye kullanı- lıyor. Oysa seçim sonucuna bakılırsa uzun süre iktidar- da kalma şansı olan AKP'nin asıl parlamentoda olu- şamayan siyasal muhalefet gerçeği karşısında, iktt- dargücünü kullanırken bütün diğer iktidariardan da- ha duyarlı olması gerekirdi değil mi? 23 Nisan krizinde zoru görünce yumuşama, tes- tiyi kırmadan önlem alma hiç değil. Otea olsa testj- yi kırdıktan sonra tokata hedef olmamak için başını kaçırmaolabilir. Demokrasimiz, hattaAKP, Erdoğan iktidan için bile çare olamaz. Erdoğan Hükümeti ge- nelgeyi geri mi aldı? Bir iktidann hak sınırlannı çok- tan aşmış kadrolaşmasından dönüş mü yaptı? Yağ- malamaya hizmet niteliğindeki özelleştirmelerden, satışlardan vaz mı geçti? Türbanı iktidar başansız- lıklannı kapatmada bayrak yapmaktan mı döndü?.. AKP kınp dökerek, cehaletin cesareti çizgisinde yoluna devam ediyor. Sadece kriz noktalannda, mehter yürüyüşüne uygun duruşlar yapıyor. Yan- lışını düzeltmeye niyetli bir tek adımı bile olmadı... soner@cumhuriyet.com.tr SICONOHİ 1 1935lstanbuHzmirteiefcfihattjaçıldı. C 1971 Yeni Dış Ticaret Rejimı yürürlüğe girdi. Ithalat ve ihracata / fiyatkortrolü'konulclu. ~" J 1972 CeytaşÇeltk Makine Sanayi kuruldu. 1975 Bakanlar Kurulu, 21 Nisan tanhine kadar Türk Parasfin Kıy^- metını Koruma Mevzuatı na aykjn olarak gümrüktere getülmişbo- lunan bedelsız, ticari olmayan, ma), eşya, makine, traktör ile oto- mobil ve benzeri nakii vasrtalannn ithaline izin verdi. 1995 Çiftçi bofçlanna kjsmi afgetiren yasa, ResmiGazete'de ya- yirnlanarak yürürlüğe girdi. Cepten• •• • dovız.Tüm finans bilgileri için 8030'i arayın. -Borsa -Faiz oranları -Döviz -Yatmm fonian -Altın biigüeri -Günün yorumu Üstelik arama başına, sadece 3 kısa mesaj! Finans8080( Jataj 4440535 - 4440532 yvww.turkcell.coml/ TURKCELL