Katalog

2 1 NİSAN 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishaba cumhuriyet.com.tr 11 Saddam'ın darnadı teslim 0UU • BAĞDAT(AA)- Lraklı muhalif gruplardan Lrak Ulusal Kongresi, Saddam Hüseyın'in damadı Cemal Mustafa Sultan'ın kendılerine tes- lim olduğunu açıkladı. HNC sözcüsü Zaab Sethna. Reuters'a tele- fonla yaptığı açıklamada, Cemal Mustafa Sultan'ın Amerikalılara teslim edileceğinı söyledi. Sethna. Sunye'de olan ve AJBD'nın 55 kişilik arananlar üstesınde bulu- nan Sultan'ı Bağdat'a dönerek teslim olmaya ikna eftiklerini belirtti. Ajnerikan Merkez {Comutanlığı ıse Irak Vüksek Eğitim ve Bilimsel Araşhrmalar Bakanı Humam Abdülhalik Abid El Gafur'un önceki gün yakalandığını bildirdi. Irak halkı ikna edilecek • VVASHINGTON (AA) - Irak'takı geçici hükümetin başına geçe- cek Amerikalı emekli korgeneral Jay Garner, ABD'nın Irak ta demokratik bir hükümet oluşturmak istediğini, ancak bu hükümetin şeklini ve yapısını zorla kabul ettirmeyeceklerini söyledi. Halen Kuveyt'te bulunan ve bugün ekibiyle Bağdat'a yerleşmesı planlanan Garner, kendisıni, en çok Irak'taki insani durum, ülkenin ekonomik olarak yeniden yapılanması ve bağımsız hükümetin kurulması konulannın düşündürdüğünü belirtti. Çelebi: ABD çekjlmesm • VVASHINGTON (AA) - Irak Ulusal Kongresi lideri Ahmet Çelebi, Amerikan askennın seçimler yapılıncaya kadar Irak'ta kalmasından yana olduğunu açıkladı. Çelebi, "Irak'ta Amerikan askeri varlığı, en azından ilk demokratik seçım yapılıncaya kadar kesin- likle olmalıdır. Sanınm bu süreç iki yıl alacaktır" diye konuştu. Çelebi, savaştan sonra Irak'ta dini partılerin de poli- tikaya katılabıleceğini belirtti. Komünistlep de sahnede • BAĞDAT (A\) - Irak'ta Saddam Hüseyin rejimi çöktükten sonra ilk gazeteyi çıkartma yanşını, uzun süredir yasaklı olan Irak Komünist Partisı kazandı. ABD'nin Irak'ta resmi medyayı da çökertmesin- den sonra, habere sasayan halkın rağbet ettiğı 8 sayfalık "Halkın "Yolu" gazetesi, Firdevs Meydanı'nda parasız dağıhldı. Gazetenın ön sıyfasında yer alan orak- çekicin altında "Diktatörün Çöküşü" taşhğı kullanıldı, bunu Saddam Hüseyin'in 'kanlı. terörist sıltanatını" anlatan bir raakale izledi. Zafer ilanı birkaç gün sonra • SYDNEY(AA)- Avustralya Dışişleri lakanı Alexander I)owner, Irak'taki loalisyon güçlerinin, cnümüzdeki birkaç gün iınde zafer ilan deceğinı söyledi. ABD, Iıgıltere ve Avustralya irasında zafer ilanının ne skılde ifade edileceği lakkında görüşmeler dduğunu belirten Dovvner. "Bunun yasal jçıdan tamamıyla uygun «Iması gerektiği açık. Tzerinde hâlâ çalışılıyor. Ancak birkaç gün içinde ian edilecek" dedi. Savaş karşıtı The Independent gazetesinden İngiltere Başbakanı'na açık mektup Kitleimhasilahlan neredeBay Blair!..• "'Bir tanebile yasaklanmış savaş başhğı, kimyasal silah izi, suçlayıcı bir belge, kitle imha silahı olduğuna ilişkin en küçük bir kanıt bulunamadı." Dış Haberier Servisi - ingilte- re'de savaş karşı- tı tutum alan az sayıdaki yayın kuruluşundan biri olan Inde- pendent on Sunday gazetesi, bir açık mektup daha yayımla- yarak Başbakan Tony Blair'e "Peki Bay1 Blair, söyieyin arok, nerede bu kitle imha silahla- rT diye sordu. Irak'ta şu ana kadar tek bir yasaklanmış füze başh- ğı, kimyasal silah izı, kitle imha silahlanna ilişkin tek bir kanıt, hiçbir suçlayıcı belge bulunamadığını ÇELİK YELEKSİZ ASKERLER Dış Haberier Servisi - tngiliz Sunday Telegraph gazetesi, tngiliz ordusunun, Irak'ta ölen ilk fngiliz askeri olan Başçavuş Steven Roberts'ın, ekipman eksikliği yüzünden öldüğü yönündeki savlar konusunda soruşturma başlattığını duyurdu. 23 Mart'ta ölen başçavuşun arkadaşlarırun, Roberts'ın öldüğü sırada üzerinde çelik yelek bulunmadığını öne sürdüklennı hatırlatan gazete, çok sayıda askerin de aynı şikâyette bulunduklanru ve kendilerine yeterli ekipman dağıtılamadığını söylediklerini bildirdi. Çok sayıda askerin, koruyucu giysilerinın içine konulması gereken çelik plakalardan yoksun olduğunu öne sürdüklerini belirten gazete, ordu sözcüsünün de "Başçavuşun koruyucu giysi giymesi gerekiyordu. Kendisine bu grysinin verilip verilmediğuu anlamaya çauşıyoruz" dedığinı yazdı. 1 belirten Independent on Sunday, ABD ve Ingiltere'nin işgalinin başlama- sından bu yana bir ay geçtiğini anım- sattı. Irak'ta binlerce sivilin ölümü, müzelerin yağmalanması ve bir si- yası kargaşanın yaşanmasına yol açan savaşın amacının Saddam Hüseyin rejiminin elindeki kitle imha silahla- nnın ele geçınlip ortadan kaldınlma- sı olarak açıklandığını hatırlatan ga- zete, "Bize söyienen buydu. şimdi ne oldu" diye sordu. Bugün artık savaştan önce ortaya atılan Irak'a alümınyum tüplerin için- de zengınleştırilmiş uranyum getıril- diği iddıalan ve benzerlerinin ıstih- barat servıslennın hayallennin ürünü olduğunun ortaya çıktığını da ifade eden gazete, Saddam rejiminin bas- kıcı ve kötü bir rejim olduğunu da be- lirtirken "Ama Ortadoğu'daki diğer bazı özgürieştirilmesi gereken yerler- den çok daha da kötü değüdi" yoru- munda bulundu. "Bir an önce buluıT Independent, "Sadece ülkemizin güveniliriiği. sayguıhğı ve imajı için de olsa, NATO'yu ve AB'yi bölen, BM'yi güçsüz düşüren bu savaşı hak- lı çıkarmaya yetecek düzeyde kitJe im- ha silahı ele geçirilmesini umut ediyo- ruz. Ama bunlar bir an önce bulunsa iyi olur!" ıfadesine yer verdi. "Sade- ce kendi askeri ihtiyaçlanna ve iç po- litikadaki seçim zamanlamasma uy- duğu için savaşa koşar adım giden BaşkanGeorge W. Bushyönetiminin şimdi de kendilerinde 'kitle imha si- lahlannı bulmak için bir yıl bile ge- rekebılir' demegücünübulabildiğini" belirten Independent, Irak"ta silah bu- lunduğunu karatlama sorumluluğunun tamamen koalisyon güçlerine düştü- ğünü yazdı. "Bir an önce saldınnın yasa dışı ol- madığuu bUmeye ihtiyacımızvar" ifa- desini kullanan gazete, bunun yapı- lamaması halinde parlamentonun sa- vaşa yol açan ıstıhbaratı veren istıh- barat servislerinin hakkında soruş- turma açtırmakta haklı olacağmı sa- vundu. Var olduğunu ıddia ettiği sı- lahlann bulunmamasından büyük ra- hatsızlık ve utanç duyan ABD bin kı- şilik bir ekibi silah bulması için Irak'a göndereceğini açıklamıştı. BAĞDAT'TA DURUM Devletaraysi yağmaknıyor • Halk, devlet arazilerine kaçak konutlar yapmaya başlarken sokaklarda çok ucuz silah satıhyor. Dış Haberier Servisi - Savaş sonrası günlük hayata dönmeye çalışılan Bağdat'ta Amerikan askerleri devriye gezmeye başlarken her şeyin yağmalandığı kentte halk şimdi de arazi talanına başladı. Bağdat'ın birçok semtinde dün Amenkan Kara Kuvvetleri'ne bağh askerler devriye gezmeye ve yağma edilip yakılan devlet dairelerini konımaya başladı. Kentin ticaret merkezlerinde ise yavaş yavaş gıda maddeleri satan dükkânlar açılmaya başladı. ancak yağma ve soygun korkusu, can güvenlıği sorunu halen sürüyor. Irak'ta ilk kez, çarşı ve sokaklarda serbest şekilde çeşitli silah ve mermilerin çok ucuz fiyatla satılmaya başlanması, ülkenin geleceğine ilişkin soru işaretleri yaratıyor. Daha önce 500 bin dinar dolayında olan bir tabanca, şu anda 50-60 bin dinara alıcı bulabiliyor. Aynca dışandan gelen her türlü içki de çok ucuza satılabiliyor. Bağdat'ta tapu dairelerinin yağma edilip yakılmasından sonra. önceki günden bu yana devlet arazilerine kaçak konutlar yapma girişimleri başladı. Açık alanlarda ellerinde kazma kürek bulunan insanlar görülüyor. Dün sabah Ur semtinde yüzlerce kişi, ellerindeki bazı haritalara göre 600"er metrekarelik alanlar belirleyerek kendilerine ev ya da dükkân yapmak üzere harekete geçtiler. ABD ORDUSU IRAK'TA KALICI Pentagony a 4yeniüs• Irak'ta, kendi çıkarlan doğrultusunda kullanmak üzere 4 üs kurmayı plardayan ABD, Afganistan, Pakistan ve Kırgızistan'da da üslenmeye hazırlanıyor. DÜNYAYA UMLTSUZ BAKIŞ - İşgal güçlerinin saldınlannda Irak'ta çok sayıda çocuk da öklü ve \ araJandı. Ama Bagdat'taki hastaneier sadece savaşın değil yıllardır süren yaptırımlann kurbanı olan çocuklarla da dolup taşryor. Yapürunlar nedeniyle yeterli beslenemeyen ve tıbbi bakım göremey en çocuklar birer birer yaşamını yitiriyor. Zahari Hastanesi, hem yarah hem de açhktan ölen çocukJarla dolup taşıyor. (Fotoğraf: AA) Dış Haberier Servisi - ABD'nin Irak'ın yenı hü- kümetiyle uzun süreli as- keri ilişkiler kurmayı ve bu ülkedeki 4 kilit üssü ken- di stratejik hedefleri doğ- rultusunda kullanmayı planladığı bildirildi. Nevv York Times gaze- tesi, Savıınma Bakanlı- ğı'nın biri Irak'ın başken- ti Bağdat yakınlanndaki uluslararası ha\ r aalanında, biri güneydeki Nasrriye yakınlanndaki Tallil'de, bir diğen batıdakı çölde bulunan H-l Havaalanı'n- da ve biri de Kuzey Irak'ta- ki Bashur Havaalam'nda olmak üzere 4 üs kurma- yı planladığını behrtti. Ga- zete. halen üs olarak kul- lanılan bölgelerde Ameri- kan ordusunun olası kriz durumlanna müdahale amacıyla yerleşmek iste- diğüıi bildirdi. Pentagon"un üs planla- nnın gerçekleşmesinin, Bağdat'ta oluşturulacak yönetimle ABD arasında- ki ilişkilere bağh olduğu öne sürülürken böyle bir gehşmenin, Ortadoğu'dan Güney Asya'ya, Akde- niz'den Hint Okyanusu 'na kadar uzanan bir bölgeyi kapsayan "stratejik bir devrim''in kritik aşama- lanndan biri olabileceği öne sürüldü. Üst düzey bir yetkilinin ABD'nin Irak ile Afga- nistan'la var olan uzun \a- delı sa\aınma ilişkisine benzer bir ılişki kuracağı yönündeki sözlerine de yer veren gazete. Was- hingtonın "Afganistan'da çıkabflecek kriz obsıhğma karşı" Pakistan. Özbekis- tan ve Kırgızistan'da da üslenmek için görüşme- ler yaptığını yazdı. Haberde ABD'nin, Or- tadoğu ve güneybatı As- ya'daki Amerikan askeri varhğının artmasının, tüm dünyada Washıngton yö- netımine karşı emperyalist suçlamalann artmasına davetiye çıkaracağından ve yeni terörist hedefler yaratacağından haberdar olduğunu \iirguladi. ABDnin Suudi Arabis- tan'daki askerlerini azalta- cağını, Kuzeyden Keşif Harekâtı'nda kullamlan Incirlik'teki 50 uçağın ta- mamına yakın bölümünü geri çektiğinı kaydeden gazete, "Türk yetkflikri, ABD Oe savaş sonrası ye- ni bir güvenük düzenle- mesinûı ortaya çıkacağmı söylüyorlar" diye yazdı. Gazeteye konuşan Was- hington Büyükelçisi Fa- rukLoğoğiu, "'Bukonular, yeni bir iKşki ve ABD'nin yurtdışındaki y^ni bir var- lıgını tanımlayacak. An- cakböigedeAmerikan var- hğma olan ihtiyaç azalül- mış olmay^cak" dedi. Savaştan önce Rus ve Alman ajanlannın Irak istihbaratıyla ilişkiye geçtiği öne sürülüyor Berlin-Moskova-Bağdat lıatüDış Haberier Servisi - Alman istihba- rat servislerinin, geçen yıl Saddam Hü- seyin'e bağh istıhbarat birimlerivle ya- kın ilişkiler kurmaya çalıştığı öne sü- rülürken Rusya'nın da Irak'ı, ABD'nin denetçilerle ilgili gerçek niyetleri konu- sunda uyardığı iddıa edildi. tngiltere'de yayımlanan Sunday Te- legraph gazetesınin, Bagdat'taki Irak istıhbarat örgütü binasında bulduğunu öne sürdüğü belgelere dayandırdığı ha- berinde, Johannas VVillam Hoffner ad- h bir Alman'ın, Irak'a diplomatik bir kimlikle girdiği ve "Irak'taki yeni Al- man temsflci" olarak tanıhldığı bildiril- di. Haberde. Hoffner'in aynı zamanda Irak istihbarat senisi başkanı Tahir Ha- Kl Habbuş ile görüştüğü de kaydedildi. Almanya'ya ihalelerden pay Haberde, Iraklılann ABD saldınsını önlemesi karşılığında Almanlara dev- let ihalelerinden büyük paylar verme- yi vaat ettikleri de vurgulandı. Telegraph, bu ilişkinin, Berlin'in savaş karşıtı po- litikası belirlemesinden 6 ay önce orta- ya çıktığını da öne sürdü. Irak istihbaratının belgelerini iki haf- tadır açıklamayı sürdüren gazete. Rus- ya'nm da ABD Başkanı George Bush un niyetleri konusunda Irak'ı bilgilendir- diğini öne sürdü. Sunday Telegraph'ın Irak'ta ele geçirdiği belgelere göre Rus- ya Irak'a. "Bush size karşı savaş açmak için öncelikle BM ile olan ilişkileri ko- parmaya çahşıyor. Bunun için de provo- kasyonlarını. silah denetimleri ve denet- çileri üzerinde yoğunlaştuiyor" dedi. Savaştan birkaç ay önce Rusya Fe- deral Güvenlik Bürosu'nun Saddam Hüseyin'e bilgı verdiğini ıddia eden Telegvaph, "Ruslar, Bosh'un savaş için geçerK gerekçe yaratmak konusundald bütün ümidmi, silah denetimlerini ke- sintryenğratmaya bagladığını söyiediler" ifadesine yer verdi. Sunday Telegraph, bu nedenle Saddam Hüseyın'in silah denetçilerine açıktan engel olmadığını ve güçlük çıkarmadığını ifade etti. Te- legraph, geçen hafta da Rus ajanlann, tngiltere Başbakanı Tony Blair ile Ital- ya Başbakanı Sihio Berlusconi arasın- dakı görüşme hakkında Irak yönehmı- ne, bilgi geçtiğini ve olayın ardından tn- giltere ve ttalya'nın soruşturma başlat- tığını yazmıştı. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Ya Avnupa Birliği ya Türkiye... - Ya Kıbrıs ya Avrupa Birliği - Ya Ege ya Avrupa Birliği - Ya Ermeni tasarılarına "evet" ya Avrupa Birli- ği - Ya Fener Devleti ya Avrupa Birliği - Ya Güneydoğu ya Avrupa Birliği - Ya Pontus Devleti ya Avrupa Birliği - Ya Atatürk ya Avrupa Birliği - Ya Lozan ya Avrupa Birliği Yada, - Ya Türkiye ya Avrupa Birliği Türkiye yol ayrımında, herkes seçimini yapmak zorunda. Avrupa, "Seniıçime almam; seni Sevr'e götürüp himayem altına alabilirim" diyor. ABD'nin Irak'a silahla yaptığını, AB Türkiye'ye "iş- birtikçilerie" anlaşarak yapmak istiyor. Şimdilerde işbirlıkçiler, Simitis'le anlaşıp, "Ya Kıbns ya AB, ya Ege ya AB" diye başlıyorlar. Ge- risini söylemeye dilleri varmıyor. 70 milyon uyan- masın, "SessizDarbe "yı anlamasın diye. Aynen Al- man Dışişleri Bakanı Fischer'in dediğı gibi: "ön- ce uyutalım, sonra unutalım". Fischer'in ağzından kaçırması gibi Simitis de Kıbrıs'taağzından kaçırıvermiş; "Amacımızaulaş- tık, Enosis elde edildi" deyivermiş. Simitis haklı, Kıbrıs'ın güneyini Yunanistan'a resmen ilhak etti- ler, AB marifetiyle. Türkiye yol aynmında Evet, Türkiye bir yol ayrımına gelmiştir. Ya ger- çekleri görüp gerekenleri yapacağız ya da hiçbir şey yokmuş gibi, Türkiye'yi tek taraflı bağlayan bir azınlığın ülkeyi Sevr'e götürmesine seyirci kalaca- ğız. Son on yılın gelişmelerini iyi anlamamız, iyi gör- memiz gerekıyor. Türkiye Soğuk Savaş sonrasın- da, "içine alınmadığı AB tarafından iktisadi ve si- yasi olarak sömürülmekiedir". On dokuzuncu yüz- yılda Osmanlı'ya uygulanan Avrupa politikası, içi- mizdeki ışbirlikçilerle tekrar ettirilmektedir. Yukanda sıraladıklanm hayal ürünü değildir. Bun- lar, ya Avrupa Parlamentosu'nun kararlannda ya da Türkiye ilerleme raporlarında yer almış belge- lerdir. AB Türkiye'yi, "tek taraflı bağlayarak kıstırdığı bir yapt içinde sömürmektedir". Türkiye'nin bugün AB ile içinde bulunduğu ilışki düzeninde; - Karşılıklılık ılkesi yoktur, sistem tek taraflı ça- lışmaktadır. - Bu bozuk yapı, "giderek daha da kemikleşmek- te, Türkiye'yi yann içinden hiç çıkamayacağı bir noktaya sürûklemektedir." - Ulusal sanayiden dış politikaya kadar her şey, yavaş yavaş AB'nın tekeline girmektedir. - Bu tek yanlı yapılanma, "tamamen antidemok- ratiktir". Diğer adayların bu tür bir ilişki düzeni ol- mamıştır. - Bu yapı sadece dış siyasi konularda değil, iç ekonomik yapıda da bir felaketi getirmektedir. İç ekonomi, çokuluslu şırketlerin tekeline gir- mektedir. Işsizlik artmakta, tanm çökmektedir; bü- tün bunlar, tek taraflı bağlanmanın birsonucudur. Dar ama etkili bir çevre medyada, bürokraside, iç siyasette "bu tek yanlı bağımlılığın misyonunu üstlenmiş bulunuyor". 70 milyon insan bu dar çevrenin etkisıni ortadan kaldırmak zorundadır. Aslında sorun Kıbrıs'ın, Ege'nin ve diğerlerinin verilmesi meselesi değildir. Esas mesele, "ya Türkiye ya işbirlikçiler" mese- lesidir. 70 milyon insan dar bir işbirlikçi gruba tes- lim mi olacaktır? Yoksa, bunlan tasfiye etme ıra- desini ve gücünü mü gösterecektir? Bütün mesele bunda; olmak ya da olmamak... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali VVashington'ın baskıları Şam Iraklılara kapıyı kapatıyor Dış Haberier Servisi- Iraklılann vızesız ülke- ye girişini yasaklayan Suriye, aranan Iraklı li- derlerin ülkeye sığın- masına izin verilmeye- ceğini, ülkeye gırenler varsa smır dışı edilece- ğini bildirdi. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'i dün Şam'da kabul eden Suriye Dev- let Başkanı Beşir Esad bir grup ABD Kongre üyesini de ağırladı. Esad'ı ziyaret eden ABD Kongresi'nden Darrel Issa Nkk Ra- hafl, Suriye liderinin bölgenin sorunlan ko- nusunda Washington yönetimiyle benzer kaygılar taşıdığmı ve sorunlann yüz yüze görüşülmesini önerdi- ğini söyledi. Amerikalı Kongre üyeleri, ziya- retlerinin amacının di- yalog kuruhnası oldu- ğunu kaydettiler. Ra- hall, Suriye ile ABD arasındaki gerginlığin ABD Dışişleri Bakanı Cotin Ptiwefl'm Şam'ı ziyaret etmesiyle aza- lacağına ve iki ülke arasında karşılıklı çı- karlar doğrultusunda bir anlayışın belirece- ğine ınandığını söyledi. Adının açıklanması- nı istemeyen havayolu kaynaklan da Suriye hükümetinin, bazı Iraklılan smırdan geri çevirdiği. bazılannı da sınır dışı etmeyi planla- dığını bildirdi. Yetkililer, hükümetin bu karan geçen pazar- tesi aldığını, önceki gün Mısrr'm başkenti Kahire'de \izesi ohna- yan 2 Iraklının Şam'a gıdecek Suriye Hava- yollan'na ait uçağa alınmadığını belirtti. Suriyeli havaalanı çalı- şanlan da uygulamayı doğruladı. Diplomatik çevre- ler, Mübarek ve Esad'm görüşmesinde ABD'nin Suriye'ye dönük olarak son dö- nemde yoğunlaştırdı- ğı baskının değerlen- dirildiğini bildirdi. Aynı kaynaklar "Suri- ye'nin IVIısu-'dan, ger- ginliğin azahnası için Washington yöneti- miyle iyi ilişkilerini kullanmasmı bekledi- ği" kayderti. Mısu" Enformasyon Bakanı Saffet El Şerif, 'iki Kderin Irak'taki durumu gözden geçir- diğini, Ortadoğu banşı için oluşturulan yol ha- ritası, Fiöstin reformla- n ve Fihstin yönetimi- nin kurmakta olduğu yeni hükümeti ele aldı- ' söyledi.