Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 MART 2003 ÇARŞAMBA 14 KULTUR kulturö cumhuriyet.com.tr Gülseren Südor'un 'Otuzaltı Yılın Taraması' adlı sergisi Kızıltoprak Sanat Galerisi'nde KaduılığıntürlühalleriTELGA MENDİ Gülseren Südor. '36 Yıhn Tara- malan' adı altında topladığı ve ta- rama tekniği ile oluşturduğu yapıt- lannı Kızıltoprak Sanat Galerisi'nde sergiliyor. Sergi, Südor'un 1967- 2003 tarihlerini kapsayan ve öğren- cilik yıllannı da içine alan çalışma- lanndan bir kesit sunarken, balıklar- la başlayan, her türlü konuyu ken- di ilginç yorumu ve tekniğiyle renk- lendiren sanatçının 36 yıllık resim serüvenini ortaya koyuyor. - Oldukça değişik bir teknik kul- laıuyorsunuz, tekniğinizi biraz anla- tabiîir misiniz? GÜLSEREN SÜDOR-Bu tek- nik her şeyden önce asla hata affet- miyor. Çünkü sadece çini mürek- kebi ve litografi ucu ile çahşılıyor; eski zamanlarda olduğu gibi her bir çizgi veya nokta için ucu çini mü- rekkebine batırmak zorundasınız ve her çizgi için tek bir hakkınız var. Bunun dışında kanşık teknik ve mal- zemelerden yararlanarak fonlar ha- zırlıyorum. Çizgiler ise zamanla ge- lişiyor ve değişiyor, bu sergi retros- pektif bir sergi olduğu için yakın- dan gözlemlenebilir. içe dönük bir anlatım - Konular olmasa da görsel ve tek- nik açıdan 70'li ydlar ile 80'li yılla- nn başlanndayaptiğııuz yapıüar bir bütünlük gösterhor. SÜDOR- Evet doğru, ilk on yıla bakacak olursak genelde resimle- rim siyah ve beyaz, bu dönemin son- lanna doğru gri tonlannı kullanma- ya başladım. Bu dönemdeki resim- lerimde birçok konuya el attım ki bu konular genel olarak çevre ve olay- lar hakkındaki düşüncelerimi yan- sıtmaktaydı. 1975 yılında Türki- ye'ye Italya'dan dönmüş, toplumu ve bir kadın olarak içinde bulundu- ğum çevreyi çok sık sorgular ol- muştum. Faraşın içindeki insanlar, • Ressam Gülseren Südor, "Kadınhğın var oluş nedeni üzerinde epey yoğunlaştım, kadınlan plasentalann içinde sıkışmış, yalnız, saydam, gebe, yorgun, dişi, düşünen, devinen, sevinen, hüzünlenen ve üzülen hallerde betimlerken gerçekte hep kendimi ve var oluşumu anlatmaya çalıştım" diyor. odun kafalı kadınlar, doğmadan mahkûm edilenler hep bu döneme aitler. - 80'li yıllardan itibaren renk ve özellikle dışavurum biçiminiz de- ğişmiş.. direkt olan anlatım biçimi- nizin yerini daha içe dönük bir an- laüm, daha rahat bir teknikve renk çeşittiliği almış, bu getişimi ve deği- şimi irdeler misiniz? SÜDOR- 1980 yıhnda yaptığım uzun bir Avrupa gezisi Italya'da ya- şadığım dört yıldan sonra benim için yeniden bir tazelenme oldu. Italya'da çok geniş çapta Rönesans sergileri vardı, bunlar beni çok et- kiledi aynı zamanda eve dönüşüm- de beraberimde renkli çini mürek- kepleri getirdim ve yepyeni yapıt- lara başlarken çok daha bireysel bir anlatıma geçiş yaptım. Resim yap- tığımdan beri sık sık desenlerini ça- lıştığım doğa parçalannı tarama re- simlerime karmaya başladım ve za- man geçtikçe karma tekniklerle fon- lar oluşturmayı da denedim ve bu de- nemeler, yağlıboyadaki anlatımımı tarama tekniğine de taşıma olanağı getirdı. Kadınhğın var oluş nedeni üzerinde epey yoğunlaştım, kadın- lan plasentalann içinde sıkışmış, yalnız, saydam. gebe, yorgun, dişi, düşünen, devinen, sevinen, hüzün- lenen ve üzülen hallerde betimler- ken gerçekte hep kendimi ve var oluşumu anlatmaya çalıştım. Yüzvıllık yalnız kuslar - Bu retrospektif serginizden ön- ce açbğuuz serginin adı'' Yüzyıllık yalnız kuşlar ve yüzyıllık yalnız nü- îer". Bu yapıtiarda hiçbir yerde gö- rünmeyen kendi kuşlannız, nüler var, aynca önemli bir farklıhk ola- rak 1903 tarihli bir anı defterinin yapraklan üzerine taranıalannızı yapmışsınız.. bunun başlangıç nok- tasını ve bu tür konulara dev am edip etmeyeceğinizi merak ediyorum. SÜDOR - 2001 yılının sonuna doğru elime Modalı bir aileden kal- ma, Muradyan okulunda okuyan öğrencilerden birine ait 1903 tarih- li siyah cıltli ve ön kapağının üze- rinde altın yaldızla "Albüm" yazıl- mış bir günlük geçti, sayfalann üze- rinde kuşlar vardı. Bu deftenn ev- lenmemiş ve özlemlerini içine göm- müş bir hanımefendıye ait olduğu- nu hayal ettim ve " Yüzyıllık yalnız kuşlar ve yüzyıllık yalnız nüler" or- taya çıktı. Bu çalışma bir çıkış nok- tası oldu, kuşlar bana gıtmeyi, terk etmeyi hatırlattı ve beni geçmişi- mın Istanbulu'na götürdü; Çengel- köy, Moda'da birlikte oynayıp büyü- düğüm Rum arkadaşlanmı, aile dost- lanmı, bakkalımı ve istemeden yüz- yıllardır yaşadıkları kenti bırakıp gittiklerinde ne kadar üzüldükleri- ni düşündüm ve bambaşka bir tstan- bul içinde araştırmaya başladım geç- mişi. Mübadele ile ilgili onlarca, yüzlerce belge ve fotoğraf topladım ve taramalanmı bunlarla oluşturdu- ğum fonlar üzerine yapıyorum ve bu seri daha henüz tamamlanmadı. Su altında ve üstünde YapıKültür Servisi - Yapı Mimarhk Kültür ve Sanat Dergisi mart sayısında yine Türkiye ve dünya mimarhğına ilişkin zengin bir içerik sunuyor. Yapı'nın bu sayısında Birleşik Arap Emirliklen karasulan içinde, Umman Denizi'nde gerçekleştirilmesi düşünülen Sualö Oteh" tanıtılıyor. Mimari tasanmı SeBm \eooghi, Hakan Tong ve Yüksel Demir'e ait olan otel, türününilk örneklennden olacak. Sualtı Oteli, denizin içindeki odalanyla konuklanna dünyanın en zengin sualtı dünyasının bizzat içinde yaşama olanağını sunacak. Doğan Hasol; 'Savaş, Türkiye, İnşaat Sektörii' başlıklı yazısında her geçen gün biraz daha yakınlaşan Irak savaşını, savaşın Türkiye ekonomisine ve dolayısıyla inşaat sektörüne yapacağı etkileri irdeliyor. Geçen ay yitirdiğimiz, Türkiye'de modern mimarhğın ve çeşitli toplumsal projelerin önderlerinden, Mefih Birsel; Nüsun Kesikbaşın röportajı, Şevki Vanh ve Enis Kortan'ın yazılanyla anılıyor. Nüüfer Ergin; 2002 'nin son günlerinde yaşama veda eden ünlü Itaryan helkeltıraş 'Gk> Pomodoro'nun sanarını 'Güneşin, Yaşamın, Formlann Miütan Heykelüraşı Gio Pomodoro' başlıklı yazısında anlahyor. Aynca; Mete Tapan; 'MimarlıkveEtik Üzerine Baa Düşünceler'de "Mimarhkta etik sorunu, toplumun kültürel ortammdan bağnnsız irdelenemez" diyor. AhmetKoçhan; 'Sürdürülebilir Tophı Konut Tasanmı' başlıklı yazısında sürdürülebilir yerleşmelerin oluşum sürecini ve önkoşullannı dünyadan seçilmiş ilginç örneklerle sunuyor. FatihCanan ise 'Sürdürülebilir Bir Mimarhğa Doğru' başlıklı yazısında 'Ecoparc Projesi' ve 'Neuchuatel Federal İstatistik Bürosu Binası'nı tanıtıyor. KemalKutgün EyüpgiDer; Türk sanatı ile Hollanda sanatı arasındaki etkileşimi 'Hollanda Çaykubbeleri ve Türk Köşkleri: Kültürierarası Etkileşim' başlıklı yazısında ilgi çekici örneklerle ele alıyor. Imre Ozbek Eren: bir yöntem olarak 'analoji'nin restorasyon projelerinde kullanımını 'VaBde SuKan Ayakapı Hamamı' örneğinde sunuyor. Müjde Alün; 'Enerji Üretiminde Fotovoltaik Hücreler' başlıklı yazısında son 20 yıldır binalarda kullanılan; binalan enerji tüketen yapılardan enerji üreten yapılara dönüştüren fotovoltaiklerin 'Roma Çocuk Müzesi'nde kullanılışını anlatıyor. B1 erkoff'un Oyun Atölyesi'nde sahnelenen 'Dolu Düşün Boş Konuş' adlı oyununda aile ve iş yaşamının, dostluk ilişkilerinin açmazlan, korkulan, endişeleri anlatılıyor. Insan üzerine çeşitlemeler...Kültür Servisi - Oyun Atölyesi. bu ay da 'Dolu Düşün Boş Konuş' ve 'Ermişler ya da Günahkârlar' adlı oyunlarla izleyici karşısında olmaya devam edıyor. Steven Berkoffun yazdığı, Haluk Bilginer'in çevirdiği ve yönettığı 'Dolu Düşün Boş Konuş' adlı oyunun müzikleri Selim Atakana, dekor tasanmı FerhanŞensoya. ışığı İrfan Varlıya ait. Aile ve iş yaşamının, dostluk ilişkilerinin açmazlannı, korkulannı, endişelerini anlatan oyunda. Zuhal Olacay, Haluk Bilginer, Büknt Emin Yarar, Şenay Gürler ve Sermiyan Midyat rol alıyor. Oyun yann, 14-15, 21-23, 28-30 Mart tarihleri arasında ise Oyun Atölyesi'nde sahnelenecek. Anthony Horovvitz'in yazdığı, Zeynep Avcı'nın Türkçeye çevirdiği 'Ermişler ya da Günahkârlar' adlı oyunu Işıl Kasapoğlu yönetti. 20 ve 27 Mart'ta Oyun Atölyesi'nde sahnelenecek olan oyunun müziklen Selim Atakan'a, dekoru Gürel Yontan'a ait. Kötülüğün çekiciliği nereden gelir sorusuna yanıt arayan, gerilim ve sürpnzlerle kurulu, kara komedi örneği olan oyunda Haluk Bilginer, Bülent Emin Yarar, Şenay Gürler rol alıyor. (0 216 345 39 39/ Kerem Görsev, yann îş Sanat'ta 'Existence' projesini sunacak Oda müziği cazla buluşuyorKültür Servisi - Kerem Görsev. oda müziği cazı formuyla gelıştırdiği 'Existence' projesini İş Sanat'ta yann vereceği konserde seslendirecek. Tüm bestelerın Gör- sev'e ait olduğu 'Exis- tence'da melodıler Re- yent Bölükbaşı tarafın- dan çalınırken doğaçla- malar yine Kerem Gör- sev tarafından sunulacak. Konserde Görsev'e, kontr- basta Volkan Hürsever, da- vulda Ateş Tezer eşlik edecek. Ke- rem Görsev, 'Eristence'proje- sinin öyküsünü şöyle an- latıyor: "10 Nisan 2000y±ndakram Nisandoğduğu zaman ya- kmçevrem vearkadaş- larım 'Ne zaman kı- zına bir albüm yapacaksın?' diye sorular yöneltiyorlardı. Bu beni son derece rahatsızediyordu. Bun- dan önceki çahşmalanmda yaşa- nıadığım ve hissetmediğim hiçbir düşüncemi müziğe yansıtmamış- nm. Ne zaman ki biraz ele avuca gelip, benimle diyaloğa girmeye başlaymca aranuzda keyifli bir bağ oluşmaya başladı. "Existence' beş ay içinde ohışuverdi. Bu projede sa- dece Flying Notes benim eski bes- telerimden biri ve Back Home ise zehirlenen köpeğim Bebop'un has- tanedençıknktan sonra evdeki kol- tukta hüzünlü yanşnn gördükten sonra 10 dakikada yazdığun bir parçadır. Friend's Daughter ise dostumHakkı Mısırlıoğlu'nunkı- zı Kiraz'm minifotoğrafalbümün- dekisflueâermden çıkartarak >ap- nğun bir kolaj parçasL" İlk beste denemelerine 199O'lı yıllannda başlayan Görsev, 1994'te 'HandsandLips', 1996da 'ILo- ve May', 1997 de 'For Murat' ve 1998"de dördüncü albümü 'Rela- ring'i çıkardı. Bu dönemde Allan Harris, La Verne Butler, Harvev- Tompson, CürTordJanis, Bob De- meo, Eric Revis, Can Kozlu, Ateş Tezer ve Volkan Hürsever ile bir- likte çalışmalar gerçekleştiren Gör- sev, 1999'da Broadvvaj' film mü- zikleri ve Amerika'nm caz stan- dartlanndan oluşan Laid-Back'i Allan Harris'le birlikte çıkardı. 1998 yılında kendi adını taşıyan caz kulübünü açan Görsev, 2001 yılına kadar burada Steve Kirby, Keith Hall, Alv esterGarnett, Rus- sel Gunn, Anna Lisa, Ron Affîf, Claudia Acuna gibi sanatçılarla birlikte çaldı. 2000'de Erol Erdinç yönetimindeki St Petersburg Fi- larmoni Orkestrası'yla kendi bes- telerinden oluşan Novemberin St Petersburg albümünü çıkaran sa- natçı, New York'ta kaydettiği 'VVarm Autumn' adlı albümünü 2001'de çıkardı. (0212 3161083 -Biletbc: 0216 454 15 55) DEFNE GÖLGESI TURGAY FtŞEKÇİ 'En İyi r Galeriler Dönem dönem belli alanlann "en iyi"\en seçilir. En iyi filmler, en iyi oyunlar, en iyi müzikler vb... Be- raberinde türlü tartışmalan, kimi zaman haksızlık- lan getirse de vazgeçemeyiz bu seçimlerden. Hürriyet gazetesinin 7 Mart günlü Cumaekinde de ressam, yazar ve koleksiyonculardan oluşan on kişiye "Türkiye'nin En İyi On Sanat Galerisi" so- rulmuş. Gelen yanıtlardan on değil, yirmi galerilik bir lis- te çıkmış. Her galeri için bilgi verici açıklamalar ek- lenmiş. Zaman zaman sergi salonlannı dolaşsam da bu alanı daha çok kitaplardan tanıyorum. Kitaplığımdaki resim sanatımızla ilgili yayınlann büyük çoğunluğu ise Bilim Sanat Galerisi Yayın- lan. Bu nedenle yirmi galerilik listede Bilim Sanat Galerisi'nin olmayışını yadırgadım. Galeri yöneti- cisi Nevzat Metin'le konuştum. O da habere üzül- müştür. Açılalı daha bir yıl olmamış, ancak birkaç sergi açabilmiş galeriler en iyiler listesine girmiş ama, kurulduğu 1985'ten bu yana plastik sanatlar ala- nında pek çok ilki gerçekleştirmiş, üç yüzden faz- la sergi açmış, bir o kadar da sergi broşürü yayım- lamış Bilim Sanat Galerisi "en ;y/"lerden biri ola- mamıştı. Gazetelerin magazin eklerine kolayca hazırianı- veren kürtür haberleri de, demek magazinin hafif- liğinden kurtaramıyoriar kendilerini. Dönüp yeniden kitaplığıma bakıyorum: Bilim Sanat'ın "Çağdaş Türk Plastik Sanatlar Koleksi- yonu" dizisinde yayımladığı altmış kadar çağdaş ressamımızı tanıtan kapsamlı kitaplannın yanı sı- ra, Cumhuriyetin 75. yılına armağan olarak 1998'de Türkçe ve Ingilizce iki dilde basılan, 15 inceleme yazısıyla, yaşayan 312 sanatçımızı tanıtan 480 sayfalık dev Türk Plastik Sanatlan kitabı, yine Bi- lim ve Sanat'ın 2000 yılında Paris'te açtığı Turku- vaz 2000-Çağdaş Türk Plastik Sanatlan'ından Bir Kesit sergisinin Türkçe-Fransızca iki dilli, içinde 9 inceleme yazısıyla 51 sanatçımızı tanıtan kitabı bütün görkemleriyle karşımda duruyor. Nevzat Metin, Bilim ve Sanat'ın yayın alanında başı çektiği gibi, sanat fuariannaen çok katılan ga- lerilerden de biri olduğunu ekledi. Bu fuariara bu- güne dek sekiz ülkeden sanatçılar getirdiklerini, 1992'de Tokyo, 1993'te Stockholm'deki sanat fu- ariannda da ülkemizi temsil ettiklerini söyiedi. Kabul edelim, plastik sanatlar alanı, öteki sanat- lar kadar masum değil. Çünkü bu alanda ticaret, yani para egemen. Böyle olunca bilgi de para ile kirlenebiliyor. Pa- ra ile eleştiri-tanıtma yazılan yazılması bu alanda yaygın bir uygulama. Bunu bildiğimden resim eleş- tirileri, okuma isteği uyandırmıyor bende. Sanki ay- nı yazılar, isimler değiştirilip yeniden yeniden ya- zılıyor. Çoğu da ne dediği anlaşılmayan laf ebelik- leri. Çağdaş sanatlan için doğru dürüst müzeler oluş- turamamış bir ülkede, sanat ürünlerinin hisse se- netleri gibi spekülatif kazançlar için elden ele do- laştığı bir sanat ortamında "en /y/"lerin seçiminde olduğu gibi sık sık açık haksızlıklarla karşılaşma- yı da doğal saymak gerek belki. Ama böylesi bir sanat ortamı da, sanatın doğal ortamı olabilir mi? tflsekci« hotmail.com Hale Tenger New York'taydı • Kültür Servisi - Sanatçı Hale Tenger 1995 yılında kurulan 'Art Pace'in önümüzdeki yıl dağıtımını yapacağı 'Dreaming Red, Creating Art Pace' adlı, merkezin kunıluşundan bu yana geçen yedi yıllık tarihini içeren kitabın imza töreni için New York'taydı. 7 Mart 2003 tarihinde Dia Center'da düzenlenen toplantıda Hale Tenger, kitaplannı imzalayan 20 sanatçıdan biri oldu. Yayımlanan bu kitapta bugüne kadar merkezde çahşmış sanatçılan belgelemenin yanı sıra Robert Storr, Chrissie Iles, Lynne Cooke, Cuauhtemoc Medina'nın makaleleri ve merkezin kurucusu olan Linda Pace'in bir metni yer alıyor Hale Tenger, San Antonio'daki bu sanat merkezindeki etkinlikler çerçevesinde 1997 yılında uluslararası 'Artist in Residence' programına kahlmış, bir de 'Sandık Odası' adlı kişisel sergi açmıştı. K Ü L T Ü R İ Ç İ Z t K K Â M İ L M A S A R A C I