Katalog

12 MART 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA .CJJvt_jJA| UJVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Tansaş'ta net kâr 2005te • Ekonomi Servisi- Tansaş Genel Müdürü Servet Topaloğlu, 2002'de 363 milyon dolar ciro elde ettiklerini belirterek, 3 yıl içinde bu rakamı ikiye katlamayı hedeflediklerini söyledi.'2002'de operasyonel kârlılık maıjının bir önceki yıla göre yüzde 81, net kâr maıjının da yüzde 36 oranında iyileştiğine işaret etti. (KVBaşkam değişiyor •Ekonomi Senisi - Özel sektörü Avrupa Birliği (AB) nezdinde temsil eden İktisadi Kalkınma Vakfi (İKV), bugün yeni bir başkanla yola devam etmeye hazırlanıyor. iktisadi Kalkınma Vakfi'nın (İKV) 8 yıldır başkanlığını yapan Meral Gezgin Eriş, bugünkü genel kurulda aday olmayacağını açıkladı. Eriş"in yerine ÎTO, İSO VE TOBB'nin ortak adayı olarak ÎKV Başkan Yardımcısı ve İTO Meclis Üyesi Davut Ökütçü'nün aday gösterilmesi bekleniyor. Türkiye kayıt dışında rakipsiz • ANKARA (AA)- Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanlan Kurulu'na göre, ABD ve Japonya'da yüzde 8-10, Yunanıstan, İtalya gibi ülkelerde yüzde 24-30 düzeyinde seyreden kayıt dışı ekonomi, Türkiye'de yüzde 61 'lere çıkıyor. Vergı ve SSK primlerinin yüksekliği, vergi sisteminin adaletsiz olması ve aflann kayıt dışılığı teşvik ettığını ifade eden kurul, kayıt dışı ekonomi ıle mücadele ıçin bir eylem planı hazırlanmasını, gelir vergisinde ilk oranın da yüzde 5'e çekilmesini istedi. YıldaiOObin esnaf batıyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu, 1995 yılından itibaren 803 bın 914 kayıtlı esnafın battığını açıkladı. KESK, son iki yılda ilk kez batan esnaf sayısımn yeni açılan işyeri sayısını aştığını behrtti. KESK tarafindan yapılan açıklamada. 1995 ile 2000 yıllan arasında 546 bin 753 işyeri kurulduğu, 529 bin 385 işyerinin kapatıldığı kaydedildi. EICONOMİL j Ç I f92&- Türkiye- Estonya Tıcaret ^ Anlaşması imzalandı. ı 1964: Devlet Yatınm Bankası ' \ Kanunu TBMM'de kabul edildi. I Î97& IMF, Türkiye'ye 180 mil- yon dolariık krediyitorseferde vermeyi kabul etti. 2001: TNT-Koç HokJing ortak- lığı hayata geçti. 12 Mart 2001 :Kurbanbayra- mının ardından dolar 925 bin H- raya çıktı, Borsa da yeniden 8647'ye indi. J Dünya Bankası ve ekonomi yönetiminden gelen tepkiler nedeniyle kendisini tekzip etti Chhibber sözündençarkettiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chhibber, bütçeye yönelik eleşti- rilerinden, ekonomi yönetimi ve Dün- ya Bankasf ndan gelen tepkiler nede- niyle geri adım attı. Chhibber'ın açık- lamalan sonrasmda ilk tepkiyi Devlet Bakanı AH Babacan gösterdı. Babacan, görüşlerinin tamamının haberleştıril- mediğini belirten Chhibber'a, "Dönün ve açıklamalannızı düzeltin" uyansın- da bulundu. Dünya Bankası merkezi de Türk ekonomi yönetimının tepkilerini iletmesinin ardmdan devreye girerek, Chhibber'dan açıklamalarına ilışkin bant kayıtlannı istedi. Bankanın merkezi açıklamaların de- şifresini yaparken Chhibber da dün yap- tığı açıklamayla uygulanan ekonomik program ve reformlar konusunda genel olarak hükümetle mutabık olduklannı belırtti. Chhibber'ın dün kendini tekzip eden açıklamalarına kadar olan süreçte, şu gelişmeler yaşandı: • Bütçeye yönelik sert eleştirileri nedeniyle ekonomi yönetimi ve Dünya Bankası yetkililerinden tepki yağdı. Tepkilerin ardından açıklamasını düzeltmeyi kabul eden Chhibber, kendisini, "Söylediklerimin büyük bölümü haberlere alınmadı" sözleriyle savundu. • Chhibber DB'den izin istedi: IMF'yle yapılan müzakerelere katılan Chhibber, Dünya Bankası yönetiminden tanmsal desteklemelerle ilgili uyancı bir açıklama yapmak için izin istedi. • Babacan aradı: Chhibber'ı Istanbul Havaalanı'ndayken arayan Babacan, açıklamanın maksadını aştığını belirtti. Görüşmenın büyük brr kısmının habere yansıtılmadığını ve bu nedenle haberin maksadını aştığını söyleyen Chhibber, Babacan'ın "Geridönüpaçüdamayıdü- zelüıı" teklıfını kabul etti. • Ekonomi yönetimi Chhibber'ı şikâ- yet etti: Hazine Müsteşarhğı da, akşam Dünya Bankası yönetimine yazdığı mektupla Chhibber'ı şikâyet etti. • EVIF de Tûrldye'ye destek verdi: Fondan yapılan yazılı açıklamada, "Ekonomik hedefkreulaşmakiçin Türk hükümeti üzerinde anlaşdan poutikala- n kaü biçimde uygulamalıdır"* denildi. • Dünya Bankası duruma el koydu: Dünya Bankası'nın Washington'daki merkezi de duruma el koydu. Chhibber'ı uyaran yönetim, görüşmenin bant kay- dını da deşifre etmek için istedi. • Chhibber kendisini tekzip etti: Ge- len tepkiler sonrasında dün bir açıklama yapan Chhibber, adeta kendi kendini tekzip etti. Bankanın Türkiye Temsilci- liği'nden yapılan açıklamada, hükümet- le istikıar programı ve yapılan reform- lar konusunda genel olarak mutabık olunduğu belirtildi. Gelecek mali yardı- mın, geçmışte olduğu gibi reformlann yerine getirilmesiyle bağlantılı olduğu belirtilen açıklamada, "2004-2006 maK yıh için, ön görüşmeleri başanyla sonuç- lanan Ulke Yardun Stratejisi çerçevesin- de de Türkiye'yi desteklemeye haanz" ifadesine yer verildi. Chhibber a destek CHP ve sivil toplum örgütleri Chhib- ber'a destek verdi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Ajay Chhibber'ın açıklamalannı değer- lendirirken "AKP, Dünya BankasTndan bfle sosyal adalet dersi alma noktasma sürüklenmiştir. Müstahaktir" dedi. CHP Grup Başkanvekili Oğuz Oyan, AKP'nin, Dünya Bankası'nın bile geri- sine düştüğünü belirtti. ATO Başkanı Sinan Aygûn de, Chhib- ber'ın açıklamalannın özde doğru, üs- lupta ise yanlış olduğunu söyledi. Ekonomist Sönmez, LMF ve Dünya Bankası arasındaki çatışmayı ve TÜSİAD'ın tavnnı anlattı Iııek ıni önemlL, siit ıııii? • Mustafa Sönmez, iki kuruluş arasındaki misyon farklıhğını "IMF, gereğinde ineği bir deri bir kemik bırakacak ve sütten kesecek kadar istikrar.. istikrar diye bastınrken Dünya Bankası, ineği süt verir halde tutmaya çaba gösterir" ifadeleriyle örnekliyor ve ekliyor: "Bu konuda çatışmalan da ilk değildir." Ekonomi Servisi - Dünya Bankası (DB) Türkiye Temsilcisi Ajay Chhib- ber'ın AKP hükümetının 2003 bütçe tasansma yönelik açıklamalan, DB ile IMF arasındaki "görüş ve işlev ay- nlığı" konusunu gündeme getırdi. Ekonomist Mustafa Sönmez, DB'nin bir temsilcısinin IMF'nin istekleri doğnıltusunda hazırlandığı bilinen 2003 bütçesini eleştırmesinin, "bir- çok kişinin ezberini bozduğunu" ifa- de etti. IMF ile DB'nin görüş aynlığına düşmesini "ABD, tezkere için bu kez de Dünya Bankasf nı sopa gibi kulla- nıyor" diye yorumlayanlann "sığtah- nJİere düştüğünü" belirten Sönmez, iki kuruluşun "ters düşmesinin" se- beplerinin "misyon farkhhğT nokta- sında temellendirilmesi gerektiğine işaret etti. "Tabü ki IMF ve DB ikiz kardeş ve tabii ki ABD'nin herkesten çok bu ku- ruiuşlar üstünde etkisi var. Ama bu, onlan istediği zaman bir sopa gibi kui- landığı anlanunı taşımaz" dıyen Sön- mez, görüş aynlığının nedenini anla- mak için iki kuruluşun mısyonlannı ve Türkiye ekonomisinde vanlan son durağı ıyı tahlil etmek gerektıgını ıfa- de etti. Mustafa Sönmez, iki kuruluş ara- sındaki misyon farklıhğını "IMF, ge- reğinde ineği bir deri bir kemik bıra- kacakve sütten kesecek kadaristikrar- istikrar diye bastmrken Dünya Ban- kası, ineği süt verir halde tutmaya ça- ba gösterir" ifadeleriyle örnekliyor ve ekliyor: "Bu konuda çaüşmalan da UkdeğUdir." Bu önıek üzerinden iki kuruluşun Türkiye ekonomisine bakış açısını ise şöyle yorumluyor: "IMF, sıkükça sı- kıyor; 'Borçlan çevirebilmek için, fa- iz dışı fazlanızı milli gelirin yüzde 6.5 ine çıkaracak kadar kemer sıkın' diye tutturuyor ve bunu da uzatükça uzaüyor. Ama bu politika, ineği bir de- ri bir kemik bıraküğı gibi, isyan nok- tasma yaklaşnnyor. fşte burada devre- ye DB giriyor ve ' Bu kadar uzun boy- lu değil, bu inek süt veremez duruma geldikten sonra ne yapayım istikran' dıyor." TÜSİAD. DB dogrultusunda Sönmez, Türk Sanayici ve tşadam- lan Derneği'nin (TÜSİAD) DB doğ- nıltusunda tavır geliştirmeye başladı- ğına da işaret ediyor. TÜSİAD Anka- ra Temsilcisi Zafer Yavan'ın, "EVIF'nin önemle üzerinde durduğu Dünya Bankası'nın kendi projesi olan Doğrudan GeKr DesteğTnin askıya ahnmasuıa yönelik sert eleştirisi, tamdıkbir çabşmayıda gündeme getirdL Dünya Bankası ile IMF'nin görüş aynhğı sürerken Türk çiftçisi yoksulhığun sınıriannı zorhıyor. faiz dışı fazla hedeflerinin yüksek ru- tulmasının yaünm davranışlannı kö- reittiği ve son 10 yıkia özel sektör yaü- nmlannın büyümeye katkısını yüzde 75 azalttıgr yönündeki görüşlerine vurgu yapan Sönmez, temsilcinin büyümeyi ön planda tutan yak- laşımına dikkat çekiyor. Bu noktada TÜSİAD'ın, temsil- cisinin görüşlerinden "habersiz" ola- mayacağını belirten Sönmez, "TÜSİAD ile DB'nin büyümeyi is- tikrann ve anti-enflasyonist program- lann önüne koyan' yaklaşunlarda yakmlaşüklaruu ve IMF\i bu konuda önümüzdeki günlerde zoriayacak- lannı söylememiz mümkün" dıyor DtSK, KESK VE TZOB'DEN CHHIBBER'A TEPKÎ Irak savaşı öncesi halka tuzak Chhibber'ın açıklamasını değerlendiren emekçi örgütleri, asıl amacının Irak savaşı öncesi halkın kafasının kanştınlması olduğuna dikkat çektiler. EBRUERDOGAN AKP hükümeti tarafindan hazırlanan bütçeyi "yoksul karşıö bütçe" olarak nitelendiren Dünya Bankası (DB) Türkiye Temsilcisi Ajay Chhibber'uı ardından DtSK, KESK ve TZOB başkanlan da "Türkiye emekçflerinin kurtuluşunun DBve IMFye bağb kalmadan, bağımsız poBtikalardan" geçtığini belirttiler. Sıvıl toplum kuruluşu sözcüleri, Chhib- ber'uı sözlerinin "sosyal patiama" sinyali verdiği- ne dikkat çektiler. Chhibber" ın görüşlerini gazete- mize değerlendiren DtSK, KESK ve TZOB Başkan ve sözcülerinın değerlendirmesı özetle şöyle: - DtSK Genel Sekreteri Musa Çam: DB temsilci- sinin ilk kez böyle bir \oırguda bulunmasının esas nedeni, kendi aralanndaki çelişki ve çekişmedir. Bu, yaklaşan Irak savaşına karşı halkımızı manipü- le ermektir. Bu bir tuzaktır. Türkiye emekçilerının dostu, DB ve IMF değildir. Bu ülİcenin ve emekçi- lerin kurtuluşu, DB ve IMF'ye bağlı kahnadan, ba- ğımsız politikalan sürdürmekten geçmektedir. - Türkiye Ziraat Odalan Bnüği (TZOB) Başkanı Mehmet Rıfat Akyüz: Chhibber bu sözleriyle sos- yal patlama olacağının sinyallerinı verdi. Türkiye'de çiftçi diye bir şey kalmamışhr artık. Ekecek tohu- mu. gübresi olmayan, buna karşın borcu olan çiftçi ne yapacak? Şehire gelecek. Kapkaççılan temizle- yebilmek için vali tayin ediyorlar. Fakat bihnedik- leri bir şey var: Kapkaççı hrrsızhğı keyfen yapmıyor, hiçbir şeyi olmadığı için her şeyi göze ahnış. - KESK Başkanı Sami Evren: AKP, kamuoyunu yanıltıyor. Bu bütçe, IMF tarafindan şekillendirildi. Yatınm. istihdam yok, faiz bütçesi. Ek vergilerle halktan para toplayıp, rantiyeye aktaracaklar. HÜKÜMET TAAHHÜT ETTÎ 'Sözde' reformlara tam teslimiyet MURATKIŞLAU ANKARA - AKP hükümetinin bütçesini "yoksula karşı" diye nitelendiren, ancak bu sö- zünü dün geri alan Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chhibber, tanm sektöründeki milyonlarca insanı yalondan ilgilendiren düzen- lemeler için baskıyı arthrdı. Dünya Bankası ile hükümet arasuıda sürdü- rülmekte olan Ekonomik Reform Kredisi'nin (ERL) taslak metni alt başlıklardan oluştu. Bu- na göre daha önceki hükümet döneminde baş- latılan ve "reform" adı altında tanmsal üretimi bitirecek kararlara da yer verildi. AK Babacan paraflı metin, Dünya Bankası Başkanı John VVotfensohn'a hitaben kaleme almdı. Metne göre 2003 Nisan sonu itibanyla findık piyasasında yeniden yapılandırma tamamlana- cak. Metinde, tanm satış kooperatifleri birlik- lerinin yeniden yapılandınlması ve özelleştiril- mesi uygulamalanna da devam edileceği belir- tildi. 31 Aralık 2002 'den sonra Döner Sermaye Fonu'na olan borcunu ödeyemez hale gelen ta- nm satış kooperatifleri- nin 6183 sayılı Kamu Alacaklan Yasası'na ta- bi olacaklan ve bu yasa gereği, kooperatiflerin borçlu olduklan ana pa- ra artı faiz karşılığında, ana faaliyet alanlan dı- şındaki varhklanna Ha- zine tarafindan el konu- lacağı ifade ediliyor. Dünya Bankası ERL kredisi taslak metninde sosyal güvenlikle ilgili reformlann tamamlana- madığını kabul eden hü- kümet, 2003 Mart sonu- na kadar SSK ve Bağ- Kur yasalannda gerekli değişikliklerin yapıla- cağını, tş-Kur yasasının da çıkanlacağını taah- hüt ediyor. Değişiklikler sonucunda kayıt altı- na girmemiş şirketlerin tespiti için vergi idare- si veri tabanlan taranacak. Kamu ihalelerine ka- tılan şirketlerin kayıt altında olup olmadıklan kontrol edilecek. Bağ-Kur'da ise getirilen önlemlerle, tahsilat faaliyetleri özel avukatlara ihale edilecek. Ekim 2003 'e kadar borçlannı kapatmamalan halinde, 5 yıldan fazla prim ödemesi yapmamış sigorta- lılann kazanılmış haklan sona erdirilecek. Da- ha önceki ödeme anlaşmalanna uymayanlar hakkında adli işlem başlatılacak. Vergi idaresi ile eşgüdümlü hareket edilecek. Hükümet, SSK ve Bağ-Kur tahsilat planlanyla 2003 içinde 370 trilyon liralık ek gelir elde etmeyi hedefliyor. Ote yandan enerji alanında da hükümet, 2003 Mart sonuna kadar Yap-lşlet, Yap-Işlet-Devret, işletme hakkı devirleri ve doğalgaz anlaşmala- nnın yükümlülüklerine yönelik aynnhlı bir tah- min çıkaracağını, elektrik kayıp ve kaçağını yüzde 18'e indireceğinı taahhüt ediyor. • Bütçeyi 'yoksula karşı' diye nitelendirdikten sonra sözünü geri alan Chhibber, tanm, enerii, telekomünikasyon alanlannda reform adı altında yapılan tasfiye ve özelleştirmelerin bir an önce bitirilmesi için baskı yapıyor. IMF ve DünyaBankasıpolitikalan üeyönetilen Türkiye'de son tablo: Her 10 kişiden l'i açlık sınınnda Ev sahipleri!JJ Zorunlu Deprem Sigortamzı" yaptırın, süresi dolan poliçenizi yenileyin. Zorunlu Deprem Sigortası için, tapu ve kimlik fotokopinizle, yetkili sigorta şirketlenne veya acentelerine başvurunuz. Ayrıntılt Bilgi için; DASK Çaqrı Merkezi: 0212.368 O 800 veya WWW.dask.qOV.tr ffH ••OOGAO »FET ! SİGORTALARI ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Hükümetin yaptığı çalışma, yıllardır IMF ve Dünya Bankası politikalanyla yönetilen Türki- ye'de her 10 kişiden l'inin açlık sınınnda yoksul olduğunu ortaya koydu. Yoksul sayısını belirlemek için 833 vakıflakoordineli çalışma yapan hükümet, açlık sınınnda ya- şayan yurttaş sayısını 6 mil- yon 74 bin 961 olarak belir- ledi. Açlık sınınnın altında yaşamını sürdüren hane sa- yısı da 1 milyon 447 bin 487 olarak saptandı. Bu ai- lelere yönelik yardun prog- ramı başlatacağı vaadinde bulunan AKP'nin, kaynak yetersizliği nedeniyle bu programlan askıya alabileceği be- lirtiliyor. Hükümet, acil eylem planının üç aylık hedefleri arasında belirlenen "açhk sınınnın alündaki aflelere yöneük" çahşmalann ilk aşaması- nı tamamladı. Içişleri Bakanlığı, yerel yönetimler, sivil toplum ku.- ruluşlan, Devlet Planlama Teşkila- tı (DPT) ve Devlet tstatistik Ens- titüsü'nün (DİE) katılımıyla ger- çekleştirilen çalışma kapsamında, Türkiye'de açlık srnınnda yaşayan yurttaşlann envanteri çıkanldı. Yaklaşık 3 ay süren çalışmalar kapsammda toplam 833 vakıftan gelen veriler, Içişleri Bakanlığı, • Hükümet, Türkiye'deki yardıma muhtaç yoksul belirleme çalışmalannı tamamladı. 833 vakıftan gelen verileri değerlendiren hükümet, açlık sınınndaki yoksul sayısını 6 milyon 74 bin 961 olarak belirledi. DPT, DÎE ve yerel yönetimlerin koordinatörlüğünde değerlendiril- di. Değerlendirme sonucunda Tür- kiye'de her 10 kişiden 1 'üıin yok- sul olduğu sonucuna vanldı. Buna göre, şu anda 6 milyon 74 bin 961 kişi açlık sınınnın altında bulunu- yor. Açlık sınınnın altında bulu- nan hane sayısı ise, 1 milyon 447 bin 487 olarak tahmin ediliyor. Yardım programı İçin kaynak aranacak Acil eylem planı kapsammda bulunan hedefler doğnıltusunda, açlık smmnın altında bulunan ai- lelere yardun programlan- nın zaman geçirilmeden başlatılması gerekiyor. Pla- na göre bu ailelere gıda, gi- yim ve yakacak yardımı yapılacak ve yüzde 15'lik kesimin bir üst basamağa çıkanlması sağlanacak. Içişleri Bakanlığı, yerel yö- netimler ve sivil toplum kuruluşlannın koordinatörlüğün- de yapılacak yardımın miktanna ise AKP liden RecepTa»ipEnlo- ğan tarafindan kurulacak 59. hü- kümetin karar vereceği belirhlir- ken kaynak yetersizliği nedeniyle yardun programının askıya alına- bileceği vurgulanıyor.