Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 ŞUBAT 2003 PAZAR HABERLER İlk bulmaca New York'ta 1913'te doğdu. Türkiye 1930'larda tanıştı. Şimdilerde yaşamın vazgeçilmezlerinden TatlıbirçekişmebulmacaEYRİM KAK4/GONCA KAISBER Arttaır Wynne,Ne» York W»rW gazetesınde21 ^ralık 1913'teılkbul- macayı yayımladığında bu eğlen- celı karelenn bır gün alışkanlık ha- line geleceğını kuşkusuz kı bümı- yordu Turktop]umuıJel930'luyıl- larda tanışan bulmacalar, şundiler- de hayatın vazgeçilmezlen arasın- da yennı aJdı Cumhunyet ve Cumhunyet Der- gı ıçın bulmaca hazırlayan Sedat Yâşayan. yaptığı ışı. bılinen sozcuk- lenn yardımıyla bılınmeyenleri bulmaya yönelık bır oyun olarak tanımladı Yaşayan şunlan soyledı "Bulmacaaslmdabirsınavdır.Çö- zenle hazırlayanın girdiği bir çekiş- medir.Bu,biroyunv«oyununsonun- daçözeneyeni bir sözcüköğretebif- menizgereldr. \ksi takdirdebulma- canın bir anianu kalmaz." Bulmacadenıldığinde akıllara ılk gelen isunJerden bıri olan Ateşbö- ceği Ercan da bulmacaJannı okur kıtlesıne gore hazırladığını ıfade ederek "Ban okur bulmacayı an- siklopedi kanşürarak çözmek baa- sı da hemen çözüvermek ister. Ben debu istekkr doğnıhusunda haar- hyorum" dedı zor ve zaman alan bir süreç Radıkal, MılJıyet, Posta gazete- lennın bulmaca sayfalannı hazır- layan Nedre* Erdoğdu ise en çok hata yapmaktan korktuğunu be- hrttı Bulmacayı belırlı bır üslup ve tutarlılık çerçevesinde hazırla- dığını ıfade eden Erdogdu," Bu iş sanıMığı gibi 3-5 dakikahk bir şey değü, aksine zor ve uzun zaman alan birsüreçtir'' dıye konuştu Vatan, Habertürk gazetelen ıle Tempo. Cumhunyet Kıtap ve Mıl- lıyet Sanat dergılen ıçın bulmaca hazırlayan îlker Mumcuoğlu,artan rekabetle bırukte duzeyın düştüğü- nü belırttı Mumcuoğlu, bulmacalardakultü- rel ve sanatsal ağırhğın yennı basıt ve günlük bılgılere dayanan bır ka- lıba bıraktığını vurguladı. Bunun tek nedemnın ıse gazete ve dergılenn satış oranlannı art- tırmak oldugunu savunan Mum- cuoğlu u Gün gtlir biz de bir sanat yapıö ölcüsünde bulmacalar üre- tebiliriz umuduyla çahşıyonım" görüşünu dıle getırdı WI?POVACÖR£SATIMNÇ: Yaşamın ve savaşın kopyası İPEKYEZMNİ Dünya satranç şampıyonluğuna 16 kez ulaşarak rekoru elındebulunduran Anatoh Karpov, satrancın "hayaünve savasın lcüçuk birer kopyası" olduğu- nu belırttı En sevdığı tâşın "kafe" ol- duğunu belırten satrançdehası Karpov sorulanmızı şöyle yarutladı: -Bir insanla satrançoy namakia bfl- gisayarlaoynamakarasmda nefarkvar, hangisi daha zor? KARPOV: însanla oynamak daha zor ve heyecan vencı. Benım ıçın bıl- gısayarla oynamak, karşınızda bu- ma- kıne oldugundan çok soğuk \e sıkıcı - Satrançta gerçekten bir Sovyet ef- sanesininvarhğına inanıyor musunuz? KARPOV: Tam olarak doğru değıl Satranç, Rusya'da devnmden önce de çok popülerdı. Rusya'da her ev- de satranç oyna- nır mvv-maİdneyineberabere Garri Kasparov ile saniyede 3 mihon hamtehesap edebüen lsrail yapunı Deep Junior arasmda 6 oyun üzerinden oynanan maç, 6. oyunun berabere brtmesijle 3-3 berabere sonuçlandL Maçnı 6. oyununda siyah taşjaria oynayan Kasparov daha iyi bir pozisyon eide etmesine karşm, 23. hamlede berabere teklif ettL İyi pozisyonda olan Kasparov'un berabere teklifi satranç uzmanlan arasmda şaşkınlıkla karşılanırken, Deep Junior'nı berabere tektifini geri çevirdiği gözlendi. .Ancak, 5 hamJe sonra bu sefer Deep Junior'ın >apöğı berabere tekJifini Kasparov'un kabul etmesi üzerine oyun beraberiikle sonuçlandj. O>undan sonra düzenlenen basın toplanosında konuşan Kasparm, "Bugün gündemimde sadece bir konu varcb: Ka>betmemek. Bu yüzden kesinlikJe güvenB oynamak istedim" dedl (AP) Özgüveni geliştiren satrancın çocuklara ilköğretimden başlayarak öğretilmesi önerildi Satranç zorıınlu ders olmalı ninyaşıvarını? KARPOV: Sat- ranç öğrenmeye şımdı 5 yaşında başlanıyor, ama her yaşta öğrerulebıhr Ancak yanş- maya katılmak ıçuı en az 7-8 yıl sat- ranç oynamış olmak gerekır. -Tiirksatrancçriannayanşnıalaraha- arlanmalan için ne önerirsmiz? KARPOV: Artık satrançla ılgıh bil- gı ve kıtap bulmak, gıderek popüler bırbeyın sporu halıne geldığuıden da- ha kolay. Eğıtıcı oğretmenler bulabılır- sinız, bubundan 30 yıl once çok zordu - Kaç tane satranç okulunuz var? KARPO\: Şu anda dunyanın çeşıt- iı yerlennde 14 satranç olculum bulu- nuyor Dıinyanın bırçok yennde sat- ranç derslen verdım. -IMhİkaylaflgflimismiz? KARPOV: Satranççılarpolıtıkay- la ılgılenmezler, politika dışında ın- sanlardır. ESRAAÇ1KGÖZ Istanbul Gençlık ve Spor ll Miı- dürlüğu Satranç ll Temsılcısı Hakan Erdoğan, satranç eğıtımmın, ço- cuklara sabırlı olma, kendıne gû- \en, karariılık, eleştırel düşünme yeteneğı kazandırdığını belutti. Mıllı Eğıtim Bakanlığı'nın, ıl- koğretımın ılk kademesınde satran- cı seçmelı ders olarak uygulamava aldıgını anımsatan Erdoğan, "D- köğretim ilk kademedeseçmeliders olarakgörülmesiyerineilk üçsnuf- ta zorunlu ders ohnası daha iyi so- nuç verecektir'' dedı Erdoğan, nüfusun yüzde 2'suıın satrançla tanışıklığı olduğunu, an- cak son yıllarda satrancın gelışen bır zıhın sporu olarak gündeme gebne- ye başlamasıyla bu oranın artacağı- ni soyledı. Erdoğan, satranç öğren- meye 6-7 yaşlannda başlanabilece- ğını kaydederek şunlan soyledı "Oknma-yazma öğrenmişbirço- cuk çok daha çabuk kavTa>^acagm- dan,öğretihneyaşuun 7-8vaşohna- sı daha iyi sonuçverecektir. Çocuk- lar,muhakeme etmeyi vedoğru dü- sünme\inekadarküçükyrçbrdauy- gulayarak öğrenirlerse, bu, yasam- lanna o kadar iyi etid edecektir." Yılmayan neslller lcln Erdoğan, satranç eğıtımının ço- cuklar üzenndekı etkılennı ıse şoy- leaçıkladı • "Satrançegitinu,öğren- crve. düşündüğünün ve\a yapüğı- nın hatah olabileceginden kuşku- lanması gerektiğiııi öğreterek, ken- dtsineefcştirelyaldaşabflmesine yar- dımcıobnakta,sabırh ohnaveçahş- masonucunda başanya ulaşıküğnu ve karşısındaki rakibi bile olsa say- gı du>Tna\ı öğretmektedir. Bu yak- laşımlaçabukyıhnayan vedoiaytsn- la daha çok kendine güvenen birey- leryetişmesi bekknmektedir." Erdoğan, satrancuı temellennın haftada 3-4 saat ders ıle 6-8 haf- tada öğrenılebıleceğını vurguladı. KURS SAYISI ÇOKAZ İstanbul'da satrançla ilgflenenier için kurs veren yerlerin sayta fa/Ja de01: • Ganıbit Satranç Merkea: (0216) 386 64 68 Üst Göztepe-Kadıköy • Şah-Mat Satranç Merkezi: (0216)33031 57 Amyol- Kadıköy • Pendik Bosna Sancak Göçmenler Derneği: (0216)3904746 • Bakırköy Belediyesi: (0212)5435053-131 Haftada 4 ya da 6 saat olan kurslann ücreti ise ayhk olarak 30 ile 60 nıiryon Hra arasında de^şiyor. DENİZİ SEVENLERE İLGİNC ÖYKÜLER, TEKNİK KONULAR.. EVECTVÎN, ŞUBAT 2003 • •DERG& SAYI 22ö BENDENIZİM! TEKNEDE YALPAY1 O.VLEYEN STABIÜZ\TORL£R DENİZ FENERfMN AŞKJ... AMERİKA KUPASI'KD^ı BL^IK FlNALE DOĞRU Demırcıler Sıtesı, 8 Codde, No 71 Zeyhnburnu ISTANBUL Tel (0212) 664 16 94 510 28 7) Fah (0212) 558 67 85 Herkes foayicllHyapacak! 8.02.2003 -17.02.2003 Kurban Bayramı 4 gece tam pansiyon Ote) / ita kıjılık odada ZÖÜ.000.000 5 gece tam pansiyon Otel / Ikı kışjlrk odada / bajı '.000.000299: 7 gece tam pansiyon Otel / Ikı kjşılık odada 360.000.000 t.cocuk 0-12 ücretsiz ûcnetsiz 3-t2 %50 Ismal/ kapalı yuzme havuzu Cn boyu anımasyon Soab kahvaitısı, oğfe ve ak^am ytıek/erı açık büfe 3 gece tam pansiyon II 02-15 02 tannlen arasında Club / ikı kıjılık odada I OD.ooo.ooo I.cocuk 0-12 ücretsiz 2.çocuk 0-2 ücretsiz 3-12 %50 • Çocuk ındınmlen aynı odada 2 buyûkle kalması kojuluyla geçerlıüır • Otel odastnda 3 kışı ekstra yataktır ve %25 ındırımlıdır • Tek kıy farkı 9t60tır • Fıyatlanmıza KDVdaMıldır REZEKVASYON: Camlımanı Mevkıı Kujadası Tel|256J 618 19 19 • Faks (256)618 08 19 www pınebay com HABERiNIEKADRESi CANNES FİLM FESTİVALİ 2002 V - ^ 55. rıldömimû M Ö»l Mölü dahil TOPLAM 11 ODÜL Q^) •IZI.KVHI1.KR1 Kl"( AKHVAN K.IKNDIKIII TKOIIHİINF.DİCL CILKDE> (, IKARIII >t ÇOKKi»MİK_' New York Tıme> BUGÜNIRAK1, AMERÎKANASKERiNEHAYIR! • ERDOĞANVEGÜL NEDENYARG1ANACAKLAR • BULGARİSTAN1NTÛRK/"YESINIRTOA ABDASKERÎYlĞmĞ/ • MtLLfKÜVVETLER BiRUĞıNDE DÖNÛMNOKTASI • NEMALARMSANDA0CENE&L£CS< Mi' • RUSYA- IRAKDOSTLUKDERNEĞİBAŞKAN1 •ABO'YİGÛVENüKKONSEYiM)EWÇIKAR1RJZ" Aydınlık HER PAZAR BAYİLERDE -TETIK MKR\KI IM TOPI(\I[MH SİtAHHNMAVKSIDDHl StSE\L\ OENEMESI Holl> wood Reptmcr Bir Michad Moare Filmi CiCi AnBOWUHG FOR COLUMBHtt SİLAHA HAYIR... SAVAŞA HAYIR... mnMmitswnicvni.tr - ınmbMİnfiıro»laııiwı«.cam IfeeyoĞLU ALKAZAR 293 24 6« I LEVENT K M SINEMA TURSAK 325 43 31 l KADIKOY KADIKÖY 337 74 00 I ANKARA METROPOL 425 74 78 || ANKABA TUZE ARMADA 219 16 00 11 45-14 00 16 30-19 00-21 15 12 35 14 55-17 10-19 30 21 50 11 00 13 30-16 30-19 00 21 4S 11 30-14 00 16 30 19 00-21 30 11 45-14 15-16 45-19 15-21 45 PAZAR ORHAN BURSALI Sürekli Çöküş 1979'da ıkı onemlı olay oldu: a) Humeyni, Iran Şahı'nı yıktı ve mollalar ikti- dara geldı. Iran'da rejım değişıkliği büyük bırolay- dı. ABD açısından ıse bu olay, Korfez bolgesini kontrol ettiği kuzeydekı temel dıreğın (Şah iktıda- n) çöküşü demektı Gende, güneydekı temel di- rekt Suudi Arabistan kaimıştı. Kuzey'de iktıdara gelen Humeyni, ustelıkAme- nka'yı can düşmanı ve büyük şeytan olarak gö- rüyordu. Ortadoğu'daABD'nin "petrof've "sıya- si" istikran büyük bır darbe almıştı. ABD üstüne üsöük Tahran Operasyonu" fiyaskosu yaşamış- tı. b) 1979'dakı ikinci olay o kadar onemsenme- mişti. Saddam Hüseyin, Irak'ta iktıdara geliyor- du. Devlet Başkanı, Devnm Komuta Konseyı Baş- kanı ve Başbakan olarak... Saddam Hüseyin, ha- yatını mıiltan bir Baas Partısı uyesı olarak geçır- mışti; 1959'da dönemin başbakanına karşı ba- şansız suikastta yer aldı, yaralanınca Sunye ve Mısır'a kaçtı. Sonra Baasçılar iktıdara geldı; geri döndü, Baasçılar yıkıldı, Saddam tutuklandı ve hapse atıldı. Yenıden kaçtı, Baas'ın lıderlennden biri oldu; Baasçılar 68'de darbe ıle yeniden ikti- dara geldı (Britannica). Saddam 1979'de yonetımi devralınca ilk işi, mutlak dıktatörfüğü için gerekenlen yapmak ol- du. Hemen kanlı bırtemızlık operasyonuna baş- ladı. Hem partı, hem hukumet üyelerınden bir kısmını idam ettırdı. Tikriti hanedanhğına daya- nan bır polıs devletı kurdu. Kendı adı çevresınde bır efsane yaratmaya koyuldu. Bu efsaneyı ger- çekleştırmenin zorunluluklanndan bıri de dışta büyuk başan kazanmaktı. Kendısını ve Irak'ı Arap dünyasının lideri yapacaktı. Aynca, komşulannın en zengin petrol bolgelenni de ele geçırecekti. • • • Bundan sonra bolgedekı olaylan Saddam'ın hırsı belıriedı. Çokgeçmedı, 1 yıl sonra, 1980'de, Iran'da ka- nşıklıklar henüz surerken fırsat bu fırsat diyerek apansız, petrol bolgesı Kuzıstan'ı ele geçirmek ıçın saldırdı. Saddam hakkında kıtap yazan CIA'nın eskı Or- tadoğu uzmanı, Amerıkalı tarihçı Kenneth Pol- lack (TheThreatenıng Storm), bu saldınyı,20 yüz- yılın "en azprofesyonelasken operasyonu", (ya- ni en aptalcası) olarak nıtelendırdı. Saddam ıse bir "Blıtzkrieg" planlamıştı! 1982'de Iran, Sad- dam'ı gen püskürttu Tabii, ABD lıden Reagan Iran'a karşı derhal Irak'ı destekledi. Hatta bu Irak'ı "terörüdestekleyenül- kelerlıstesmden" bıleçıkardı (Pollack). Saddam'a Iran savunması hakkında uzaydan alınma fotoğ- raflar ve çok değerlı asken ıstıhbaratlar verdı; 1983'te ekonomık yardım bıle yaptı ve helıkop- ter sattı; satışı yasak yüksek teknolojı ve bılgıle- re ulaşmasını sağladı; bu bılgılerı daha sonra frak kitle imha sılahlan üretımınde kullanacaktı (Pol- lack, Spiegel, 6/2003). Tabıı Fransızlar, Almanlar da ABD'den geri kalmadılar. Irak ilk zehirii gazı Iranlılara karşı 1983'te kul- landı. Saddam, Kürtlere karşı da zehirii gaz kul- landı, Halepçe'de çoluk çocuk 5 bin kişiyi zehir- leyerek öldürttü. Iran-lrak savaşı 8 yıl sürecek; savaş Irak'a 200 bin ölü, 400 bın yaralı ve 180 mılyar dolara; Iran'a ise 300 bın ölü, 600 bın yaralı ve 220 milyar do- lara patlayacaktı! • • • Saddam, Iran'a saldırısından 10 yıl sonra, 1990'de bu defa Kuveyt'e gırdı. Tabıı roller, tak- tıkler, menfaatlardeğışmıştı; ABD ve Batı'nın mü- dahalesıyle, Irak Kuveyt'ten atıldı.. Savaşmayan ülkemızın bu İkinci KörfezSavaşı'ndan zaran 100 mılyar dolan geçecektı. Saddam, gerçi ıktidarda kaimıştı, ama Kuzey ve Güney hava sahasının kontrolünü kaybetmiş, Kuzey'de Kürtler bölgenın kontrolünü ele geçir- mış, Türkiye'nın PKK terörünün üstesinden gel- mesı de uzamıştı. Saddam, bırakın Arap lıden olmayı, ülkesıni ba- tıran kışi olarak tanhe geçti şimdıden Halkına bu kadar eziyet çektırmenin anlamı neydi? Dünya- nın en büyük ikinci petrol yataklanna sahıptı... Irak halkının refah düzeyı Arap ülkelenne kıyasla çok yüksekti. Ülke zengınlığını, halkının daha yüksek refahına harcamak varken büyukiük, en büyük- lük peşınde brtmez tûkenmez bır hırsla koşma- nın ve bütün ülkeyı mahvetmenin veba/ıni nıye Irak- lı çocuklar başta olmak üzere ülke halkı, Türki- ye.. ve butün dünya çeksın? • • • Saddam'ı devirmek ıçın şımdı, herzamankı gı- bi dunyanın en paha/ı yontemine, savaşa başvu- ruyor ABD Bu konuda aslında başansızlığını ve yeteneksızlığını sergilıyor. Mesele Saddam değıl. ABD, Iran Şahı ile bıriikteçöken, bölgenın kont- rolünün Kuzey temel diregini, bu defa Irak'ta aya- ğa kaldıracak. Bunu önleyebilmenin, teonk ola- rak yüzde bir bile şansı yok. obursali(a cumhuriyet.com.tr. GÜRGÜN SAY FAZIL SAY'IN ANNESÎ OLMAK Yeteneğin Keşfi "Deneyimlerimin Fazıl Say'm tımaklan ile kazıyarak açtığı zirve yolundan, daha çok sayıda gencimizin ondan daha kolaygeçmesine yardıma olmasmt umuyorve diliyorum. Kitabı yazmamın temel amacı budur." Sevinçieri ve aalanyla, kaygılan, kuşkulan, sorunlan ve çozümlenyle; butun anne-babalann okuması gereken bir kıtap. Seçkın kitabevlennde. A: Ana Vayınalık