Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9 ARALI.K2003SALI CUMHURİYET SAYFA
DİZt
Türkiye 20yülık bir süreçte özelleştirmeyle adeta
yağmalandı, talan edildi. Medya aracılığıyla
yapılan propagandalarla adeta toplumun beyni
yıkandu Uluslararası sermaye ve işbirlikçileri, iktidarların
da desteğiyle özelleştirip güzelleştirerek! Cumhuriyetle
birlikte kurulan ve büyütûlen gözbebeği işletmeleri,
fabrikaları sattılar. Özelleştirme tam biryıkım harekâtı
oldu. Peki sonuç ne? Ulke adına, kocaman bir hiç...
Yaşama geçirilen 222 özelleştirmeden yaklaşık 10 milyar
dolar gelir sağlandı Ya giderler?..
Dünden
Bugüne JJJJ
Özelleştirme
S e r d a r K I Z I K
Türk halkımn değerleri satılsın diye uzman kuruluş
raporları(I), rehabilitasyon, tamtım, ilan ve reklam derken
tam 9.6 milyar dolar harcandu Elde ne kaldı? 400 milyon
dolar... Değer miydi hiç? Başbakan Erdoğan hortumcuların
35 milyar doları götürdüğünü söylüyor. Batık bankaların
ülkeye verdiği zarar 18 milyar dolar. Hortum; 30 Petkim % 10
Tüpraşhy 14 Poaş'ıyuttu. Her şeyisatan anlayışlar, bu
hortuma seyirci kalmak biryana zemini hazırladu Ülkeyi
satarak kaynak arayanlara "işte kaynak" diyor özelleştirme
karşıtları: "Hortumcular aldıklarını geri versin..."
Çokuluslu sermaye; 80'h yıüarla
birlikte, Neo-Liberal polıtikalann
gereği özellikle 3. Dünya ülkelerine
özelleştirmeyi dayattı. Amaç, azgelişmiş
ülkelerin varlddannı daha çok
sömiirmekti. 12 Eylül yönetimi ve "Ozal"
politikalanyla birlikte Türkiye'ye
dayatılan özelleştirme programı, genel
plan çerçevesinde adım adım uygulamaya
sokuldu. Sosyal devleti geriletme ve
giderek ortadan kaldırma amacıyla yoğun
bir ideolojik saldınya geçen emperyalist
odaklar, en başta işbirlıkçi iktidarlan ve
medyayı kullanarak tam bir beyin yıkama
operasyonuna giriştiler. Medya bu
operasyonda öylesine öne çıktı kı, kimi
zaman aracılık yerine ışin gerçek sahibi
oldu.
Bu süreçte temel olarak Cumhuriyetin ilk
yıllannda kurulan ve ülkenin yeniden
kuruluşuna harç koyan kamu kuruluşlan,
ekonomik çöküşün nedeni olarak
gösterildi. Cumhuriyetle birlikte halkın
birikimleriyle oluşan KlT'ler, suçlu ilan
edildi. Birçok KÎT kimi zaman kasıtlı
olarak zarar ettirildi, kımı zaman da
işbirlikçi iktidarlann arpalığı olarak
kullanıldı.
Bu kurumlan gerekli uluslararası
rekabete hazırlamayan, yağmalayan,
kadrolannı şişıren, arpalık olarak
kullanan işbırlikçiler, sanki gerçek
sorumlular kendileri değillermiş gibi,
hedef saptırdılar. Suçlu bulunmuştu;
KlT'ler elden çıkanlmalı, halkın ve
devletın sırtındaki yük kalkmalıydı.
"Devlet ayakkabL, basma üretir tni?
Arpalıklann faturası halka çıkıyor" diye
başlayan propaganda, sonunda geldi,
ülkenin en yaşamsal değerlen TÜPRAŞ,
PETROL OFlSl, TEKEL gibı kuruluşlara
dayandı. KİT'ler satılırsa sözde devlet
yükten kurtulacak, bütçe açığı
kapanacaktı. Aynca bu yolla, ülkenin
biriken iç ve dış borçlannı ödemek için
kaynak yaratılacaktı. Demokratikleşme,
girişimcılik servetin geniş kitlelere
dağıtımı da özelleştirme yoluyla
sağlanacaktı. Oysa KlT'ler 1930'lardan
son dönemlere kadar özellikle, sermaye
birikimi sağlama, ileri teknoloji gerirme,
uzman işgücü yetiştirme ve modern
yönetim usullerini uygulama konulannda
başanlı örnekler vermişlerdi.
IMF ve Dünya Bankası bu
operasyonlarda temel unsurlar olarak öne
çıktı. Kandırmaca, özelleştirme
propagandalarının dozu arttınlarak
sürdürüldü. Piyasa mekanizmasının
temelinde kâr olgusunun yattığı, insani
olan her şeyin bu olguya kurban edildiği
gerçeğini gözden kaçırdılar. Devletin aslı
görevlerinin sermaye çevrelerinin insafina
bırakıldıkça yoksulluğun hızla arttığını,
gelir dağılımındaki dengesizliğin
çokuluslu şirketlerin lehine acunasızca
m.
1
. 1 1 ~|
i
— .
rtfJ
1 -İTTT
işletildiğini gizlediler. Devletin sosyal
hizmetlerden çekibnesinin kendi varlık
gerekçesini yok ettiğini elbet
özelleştirmeciler biliyordu.. ama halka
böyle söylenmedi. Gerçekleri dile
getirenlerin ise sesleri boğuldu. Dar
görüşlü, sığ ilan edildiler; dinozorlukla,
dünyadaki gelışmeleri algılamamakla
suçlandılar. öyle ki.. bu gerçek
yurtseverler, medyanın özelleştirmeci
borazanlan tarafından hain bile ilan
edildi.
Hesaplar tutmadı
Ama olmadı.. özelleştirmeyle ne refah
geldi, ne iç ve dış borçlar azaldı, ne de
işsizlik önlendi. "Ver kurtul" mantığıyla
peşkeş çekilen üretim merkezleri
yağmalandı. Üstehk degerli varlıklanmızı
özelleştirme yoluyla satın alanlar,
ödeme planlanna uymadılar, borçlannı
ötelettirdiler. Özelleştirmeleri nimet
olarak sunanlara göre sermaye
tabana yayılacaktı. Kötü devlet
işletmeciliğinin zararlan, verimli özel
sektör işletmeciliği ile kârlı hale
getirilecekti. Ohnadı... 20 yıldır süren
özelleştirme uygulamalan sonucunda,
piyasayı derinleştirerek genişletecek
özelleştirme, tam tersine, piyasayı
bozarak, ekonomik dengeleri altüst etti.
Kârlı, verimli kamu işletmeleri yok
pahasına devredilerek üretim ve
yatınmdan mahnım edildi. Değerli arsa
ve arazileri ranta çevrildi. Satış bedelleri
zamanında ödenmedi, alıcılann isteği
doğrultusunda sürekli ötelendi.
Özelleştirme Idaresi Başkanlığı (ÖİB)
gelen kaynağın tümünü harcadı. Alıcılar
vergi ödemedi, devletin Hazinesi zarara
uğratıldı.
Fabrlkalar sustu
Üreten birçok fabrika durduruldu. Fabrika
arazileri özelleştirme bedellerinin 5-10
katı fazlasına elden çıkanldı.
özelleştirmeciler sözünü ettikleri, halkı
kandırdıklan hedeflere ulaşmak bir yana,
tam bir yağma ve talana imza
attılar.özelleştirme, PETROL -IŞ'in
dediği gibi haraç mezat satışlarla tam bir
suç operasyonuna dönüştü.
Petrol-Iş Başkanı Mustafa Öztaşkın: Bu tesisleri hükümetten alsanız bile bizden alamazsınız
Türkiye'de kirli bir oyun oynanıyor'
Mustafa Oztaşkm: Bu tesisler
hükümetten satılık olabilir
ama.. işçisinden ve halkından,
yani sahibinden satılık
değildir. Bu tesisleri
hükümetten alsanız bile,
bizden alamayacaksınız. Bu
tesisleri görmek için
kapısından bile giremeye-
ceksiniz.
Ö
zelleştirme harekâtının en öndeki dire-
nişçilerinden PETROL:
IŞ ve onun Ge-
nel Başkam "Mustafa Oztaşkuı", Tür-
kiye'de kirli bir oyun sahnelendiğini söylüyor.
Içte ve dışta bazı güçlerin, gözbebeği sanayi
kuruluşlannı yok etmek, ele geçirmek ya da
kaynakJannı kendi çıkarlan için kullanmak
istediklerine dikkat çekiyor. AKP iktidanrun
halkın malını haraç mezat satmaktan vazgeç-
mediğini belirtiyor. Batınlan 22 özel bankanm
topluma maliyetinin 20 milyar dolan geçtiğine dik-
kat çekerken, bunun, sahlmak istenen PETKTM'e
biçilen değerin 30 katı olduğunu söylüyor. Faiz-
lere vergilerin, zamlann yetmediğini, TÜPRAŞ,
PETKÎM TÜGSAŞ'ın nasıl yeteceğini soruyor.
ilk yedi ayda ödenen faizin 40 katrilyon, top-
lanan vergilerin ise 22 katrilyon olduğu-
nu anımsahyor. Bır sorusu daha var
Öztaşkın'ın AKP iktidanna yö-
nelik:
"Peki hükümet ne yapıyor?
Varhklaronızı iç ve dış hortumcu-
lara gümüş tepsi içinde sunuyor. Bu-
nunla da yetinmiyor, üç kuruş uğnı-
na,gelinormanlanvağmala\ındiyor; .»«
gefinokuOanmızı,müzelerimizialındi-
yor; etinde megafon, patates soğan satar gibi 'Bu ülkede her şey satılık,
gelın alın' diye bağıra bağıra geziyor."
Her yıl milyonlarca dolar katma değer yaratan, Türki-
ye'nin her bir bireyinin refahmın artışına doğrudan kat-
kı sağlayan PETKİM, TÜPRAŞ, TÜGSAŞ, TEKEL gi-
bi sanayi kuruluşlarının satılmasına izin vermeye-
ceklerini belirtiyor Öztaşkın. Bunun adının "talan",
özelleştirmenin ise "yalan" olduğunu sürek-
li haykıracaklannı vurgularken şunlan söy-
lüyor: "Ama bununla da yetinmeyeceğjz. Di-
yoruz Id, satmayın, yaünm yapın. Gelinye-
ni yatmmlarla, yeni istihdam oianaktan ya-
ratabm. Daha çok üretefim, her gün fa-
knieşen değil, zenginleşen bir ülke ha-
line gelelim. Biz, Türkiye'nin sanayi
kuruluşlanna yöneük özelleştirme
sakünsmm derhal durdurulnıasnıı
isüyoruz. Daha önce de söyledik,
yine söylüyoruz: 'Bu tesisler
hükümetten satılık olabilir ama..
işçisinden ve halkından, yani sahibinden
satılık değildir. Bu tesisleri hükümet-
ten alsanız bile, bizden alamayacak-
ınız. Bu tesisleri görmek için
kapısından bile giremeyecek-
sınız
YARIN: AKP'NİN ÖZELLEŞTİRME ÇABALARI
PETROL- İŞ'İN
HAZIRLADIĞI
SUÇ DOSYALARI
suç MAHALii: Kars Süt Mamullerl
SÛÇ TAÎSIMI: Kamuya ait ışletmenin satışın-
da usulsüzlük ve ağır kamu zaran
SUÇ TARİHt: 14.08.1985
Türkiye'deki ilk özelleştirme uy-
gulamasında Kars Süt
Mamulleri Müessese-
si'nin işletme hakkı,
14. 8.1985 tarih ve
85/21 sayılıkararladev-
redildı. Yapılan anlasma-
yagöreişlet-
meyi devra-
lan şirket,
1986'dan iti-
baren ilk üç yıl için sı-
rasıyla 20 milyon, 40
milyon ve 100 milyon li-
ra ödeyecek, takip
eden 6 yılda ise öde-
meler her yıl toptan
eşya fiyat endeksinin
yüzde 75'i oranında arh-
nlacakh. Ancak şirket ilk iki yılın ardından öde-
melerini yapmadığı gibi tesisi kapattı ve makine-
len sökerek başka bır yere taşıdı. Kamu Ortaklı-
ğı Yüksek Kurulu, durumu ancak 7 yıl sonra fark
edip 1.4.1992 tarih ve 92/9 sayıh kararla Kars
Süt Mamulleri tesislerini geri aldı. Atıl durum-
daki trilyonluk tesis, Türkiye Süt Endüstrisi Ku-
rumu'na de\Tedıldi. Onlarca işçi işten çıkanlır-
ken, asıl önemlisi bölge hayvancıhğı darbe aldı.
özelleştirme hiçbir işe yaramadığı gibi makine-
leri çalınan tesis, trilyonluk zaranyla bir başka ka-
mu kuruluşunun üzerine yıkılmış oldu. Ama te-
sisin kapanmasının ardından Kars'ta özel sektö-
re ait 3 adet süt ve süt ürünleri tesisi kuruldu.
Bunlar hangileriydi dersiniz?
•••
suç MAHALLt: Kütahya Manyezrt İ$-
letmeleri A.$.
SUÇ TANIMI: Kamuya ait işletmenin sanşın-
da usulsüzlük
SUÇ TARİHt: 05.09.1995
KütahyaManyezit îşletmeleri Şirketi KÜMAŞ,
özelleştirme Yüksek Kurulu karanyla 108 mil-
yon 100 bin dolara Zeytinoğlu Holding'e satıldı.
Satış bedelinin yansı olan 54 milyon dolann sa-
tış sözleşmesınin imzalandığı tarüıte, diğer yan-
sının bir yıl sonra ödenmesi kararlaştınldı. Dev-
let bankalarında 40 milyon dolar nakit parası bu-
lunan KÜMAŞ, satıştan bir gün önce bu paranın
18 milyon dolannı devlet bankalanndan çekerek
işletmeyi saön alacak olan Zeytinoğlu Holding'e
ait ESBANK'a yaördı. Bir gün sonra 28 Eylül
1995'te de Zeytinoğlu Holding bu parayla peşi-
natı ödeyerek KUMAŞ'ın sahibi oldu. Aynca
KÜMAŞ'ın bankada kalan 28 milyon dolar pa-
rası da onu bekh'yordu. Böylece, kamuya ait bir
kuruluş olan KÜMAŞ özel sektör taranndan bir
bakıma kendi parasıyla satın alındı.
•••
suç MAHALLt:Af$ln-Elbl$tan santralı
SUÇ TANIMI: Kamuya ait enerji santrah satı-
şında usulsüzlük
SUÇ TARİHt: 08.12.1994
Bakanlar Kurulu karan ile Afşin - Elbistan Ter-
mik Santrah'mn kimi üniteleri ve sahalannın re-
habilitasyonu ile kimi ünitelerinin ve kömür sa-
halannın işletilmesi, elektrik üretimi ve ticareti,
ERG- VERBURD Elektrik Üretim ve Ticaret
A.Ş.'ye verildi. Bakanlar Kurulu Karan'ndan ön-
cefiyatteklifi veren, görüşmelere katılan Erg-Ver-
burd şirketimn ashnda var olmadığı daha sonra
anlaşıldı. Bakanlar Kurulu karar aldığı tarihte şir-
ket henüz kurulmamıştı. Şirket, karardan 19 gün
sonra 27 Aralık 1994 tarihinde kuruldu.
•••
suç MAHALLt: TESTAŞ Aydın işletme-
sl
SUÇ TANIMI: Kamuya ait işletmenin satışın-
da kamu zaran
SUÇ TARtHt: 12.12.1995
Elektronik sektöründe faaliyet gösteren TES-
TAŞ işletmeleri üç yıl üretim garantisi koşuluy-
la Taiwan Firstohm Aydın Elektronik adh şirke-
te saüldı. Satın alan şirket, Tayvanlı bir elektro-
nik üreticisi ile yerli ortağı tarafından kurulmuş-
tu. TESTAŞ'ı satın aldıktanhemen sonra sanş söz-
leşmesini değiştirerek üretim şarünı kaldırttı. Üre-
tim durdu, tesis kapatıldı. Piyasa yerli üretim ye-
rine rekabetsiz Tayvan malına kaldı.