Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 ARALIK 2003 CUMA HABERLER Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın 'laiklikHkesV üzerineyaptığı konuşmanın tam metni-4- 'OkııL, Gumhuriyet tapnağıdır 9 C umhuriyet kanun ve ilkelerine, dini özgürlük örtüsü alünda itiraz edilmesi hoş görülemez, Laiklik, cumhuriyetin büyükfetihlerinden biridir. Sosyal barışın ve ulusal birliğin esas unsurudur. Laikliğin zayıflamasına göz yumamayız, Onu güçlendirmeye çaüşmaltyız- Bunun için, tiinı büyük ruhani topluluklara da aynı saygı ve takdirin gösterümesini sağlamalıyız. Cumhuriyetçi kazanımın gücüne rağmen. Sayın Bernard Stasi tara- findan başkanlık edilen ve benim de yeniden özellikk selamlamak iste- diğim Komisyonun çahşmalan da gösterdi ki, laiklik ilkesinin toplu- mumuzdaki uygulaması günümüz- de tartışma konusu olmaktadır. Bu uygulamaya, hiç kuşku yok ki en- der olarak itiraz edi lmektedir. Hat- ta birçok kimse tarafindan ısrarla ar- zu edilmektedir. Fakat, somut uy- gulama, çalışma hayatmda, kamu servislerinde ve özellikle okullar- la hastanelerde yeni ve gitgide bü- yüyen güçlükler ile çatışmaktadır. Cumhuriyet kanun ve ilkelerine, dini özgürlük örtüsü altında itiraz edilmesi hoş görülemez. Laiklik, cumhuriyetin büyük fetihlerinden biridir. Sosyal banşın ve ulusal bir- liğin esas unsurudur. Laikliğin za- yıflamasına göz yumamayız. Onu güçlendirmeye çalışmalıyız. Bunun için, tüm büyük ruhani topluluklara da aynı saygı ve tak- dirin gösterilmesini sağlamalıyız. Bu bağlamda, topraklanmız üzerinde- ki en yeni din olan Islam, diğer bü- yük dinler arasındaki yerini almış- tır. Fransız îslam Konseyi 'nin oluş- turulması, bundan böyle, devlet ve Fransız Müslümanlan arasındaki ilişkileri düzenleyecektir. Müslü- maniar, Fransa'da kendilerine, din- lerinin gereklerini saygınhk ve din- ginlik içinde uygulamalannı sağla- yan ibadetyerlerine sahip olma ola- nağını bulmalılar. Yakın geçmişte- ki ilerlemelere rağmen, bu alanda halen yapılması gereken birçok şey olduğunu bilmek gerekir. Fransız imamları yetiştirmeye başladığı- mızda ve bu formasyon Fransız kül- türüne ait bir Müslüman kişiliği onaylamaya izin verdiğinde yeni bir adım daha atmış olacağız. Kamu tarafsızlığı... on olarak cumhuriyet değerleri için giriştiğimiz bu savaş, bizi zorunlu olarak, kadın haklannın ve onların erkeklerle gerçek eşitliğininyanında yer almamıza yol açmaüdır. Bu savaş, geleceğin Fransa'sınınportresini çizecek olan mücadeielerden biridir. Bir toplumun uygarhk derecesi, öncelikle bu toplumda kadınlann işgal etâğiyer ile ölçülür. Geriye dönme tehdiüeri karştsında, ki bunlar vardır, uyanık ve uzlaşmaz olmauyız KURAL, KARIŞIMDIR Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, konuşmasuun sonunda halkına şöyle seslendi: "Bunu çok törensel bir biçimde ilan edhorum: Cumhuriyet, ayıran, bölcn ve dışlayan ber şeye karşı çıkacakür. Kural, kanşundır, çünkü bir araya getirir, çünkü bireyleri bir eşitlik temeline orurtur, çünkü üısanlan cinsiyetlerine, kökenJerine. renklerine, dinlerine göre ayırmayı reddeder." Saygı, hoşgörü, diyalog zihniye- ti, her birimizin en büyük önemi vermek durumunda olduğu diğeri- ni tanıma ve anlama ile köklenecek- tir. Bunun içindir ki, bugün okul- larda din olgusunun öğretilmesini geliştirmenin esas olduğu düşünce- sindeyim. Aynı zamanda, yabancı düşman- lığı, ırkçılık ve özellikle Yahudi aleyhtarlığına karşı uyanıkhhk ve kararhlık ile mücadele verilmesi gerekmektedir. Hakarerin sıradan- laşmasını hoş görmeyelim. Hiçbir hareketi, hiçbir da\Tamşı, hiçbir sö- zü dikkate değmez görmeyelim. Hiçbir şeye izin vermeyelim. Bu bir haysiyet sorunudur. Kamu hizmetlerinin tarafsızhğı- nı ve laikliğini yeniden kuvvetle dile getirmeliyiz. Hepimizin ve ge- nel çıkarlann hizmetindeki her ka- mu görevlisine kendi inanışlan ve- ya fikirlerini ilan etme yasağı ge- tiren işte bu laikliktir. Bu hukuku- muzun bir kurahdır, çünkü hiçbir Fransız, herhangi bir kamu yetkisi temsilcisinin, kişisel inançlanndan dolayı onu öncelikli kıldığından ve- ya onun hakkında olumsuz karar verdiğinden şüphelenmemelidir. Aynı şekilde, bir kamu görevlisine, vatandaşın inancuıdan dolayı onu reddetme izni vermez. Okul keslnllkle korunmalı Laikliği, okullarda da yeniden di- le getirmelidir çünkü okul kesinJik- le korunmahdır. Okul, paylaştığımız değerlerin kazanıldığı ve aktanldığı ilk mekân- dır. Cumhuriyetçi düşüncenin kök salmasını sağlayan birinci araçtır. Yannın vatandaşlanmn eleştiri, di- yalog ve özgürlük için eğitildiği alandır. Serpilmeleri ve kaderleri- nin önüne geçmeleri için gerekli anahtarlann verildiği mekândır. Her bireyin, önünde yeni bir ufkun açıl- dığını gördüğü alandır. Okul, değerlerin ve bilginin edi- nimi konusundaki eşitliği, kızlarla erkekler arasındaki eşitliği, tüm eği- tim konulannın ve özellikle spo- run karma usulde verilmesini ko- rumak için savunmamız gereken bir Cumhuriyet tapınağıdır. Çocuk- lanrruzı korumak için. Gençlerimi- zin, bölen, ayıran ve birini diğen- ne karşı çıkaran körü rüzgârlara maruz kalmamalan için. Laikliğin sınırları... Elbette ki okul. tektipliliğin ve adsızlığın hâkim olduğu ve din ol- gusunun ya da herhangi bir dine aidiyetin yasaklandığı bir mekân olamaz. Burada söz konusu olan, ilk saflarda yer alan ve somut güçlük- lerle yüzleşen ögretmenlere ve ku- rum yetkililerine. görevlerini so- gukkanlılıkla ve net bir kural çer- çevesinde yürütmelerini sağlamak- tır. Kısa bir süre öncesine kadar, mantıkh ve kendiliğinden uyulan birtakım uygulamalar nedeniyle, hiç kımse, inançlannı doğal olarak ve serbestçe yaşayan öğrencilerin okula, ortaokula ya da liseye dini bir kıyafetle gelebileceğini düşün- memişti. Niyetımiz, ne yeni kurallar yarat- mak ne de laikliğin sınırlarını de- ma'nın eli, tabii olarak kullanılabi- lir. Gözle görülen, yani, taşınması o şahsın dikkati çekmesine ve ait ol- duğu dinin anlaşılmasına yol açan nesnelere izin verilmeyecektir. Bun- lar, yani adı her ne olursa olsun, Is- lami örtü, kippa, ya da aşın büyük haç kamu okullannda yer bulamaz. Kamu okulu laik kalacaktır. Bunun için de bir yasa kesinlik- le gereklidir. Bunun parlamento ta- rafindan kabul edilmesını ve önü- müzdeki eğitim yılı başında tam anlamıyla uygulamaya konmasını diliyorum. Şimdiden, hükümetten, özellikle dini yetkilılerle diyalog sürecini sürdürmesini ve konuyu açıklamak, basına tanıtmak ve eği- timini vermek amaçlı girişımlerde bulunmasını istiyorum. Yeni tatll günlerl gerekslz Amacunız, ruhlann ve kalplerin açılmasıdır. Konuyla ilgili gençle- re, durumun tehlikelerini anlatma- mız gerekiyor. Onlan, kendilerini özgürleştirmekten ya da kendi öz- gür hakemleri olmayı sağlamaktan uzak. ama buna karşılık, onlan zor- malıdır. Milli Eğitim Bakanı, rek- törlere bu yönde talimatlar vere- cektir. Uyanık olmalıyız Bir arada yaşamanın temel kural- lannı da bu arada hatırlamak gerek. Bunu söylerken, bir hastanın karşı cinsten bir doktor tarafindan muaye- ne edilmeyi ilke olarak reddetme- sini doğrulayacak hiçbir unsur ol- madığını düşünüyorum. Bu yasa- nın, bu kuralı, kamu hizmetlerine başvuruda bulunan tüm hastalara uygulanması gerek. Aynı şekilde, Çalışma Bakanı da gerekli tarnşma- lan yapmalı ve gerektiğinde Parla- mentoya, güvenlik gereği ya da müşterilerle ilişki gereği kuruluş yetkililerinin, çalışanlannın dini simge taşımalannı düzenleyen bir yasayı sunmalıdır. Genel anlamda, dileğim, laikliğe ilişkin tüm ilke ve kurallan bir ara- da düzenleyecek bir laiklik yasası- nın çıkanlmasıdır. Bu yasa, tüm memurlara ve kamu görevlilerine göreve başladıklan gün verilecek- tir. Laiklik ilkesinin sulandınlmış bir kavramının arkasına sığınan bazı kimselerin, Cumhuriyetünizin, cins- lerin eşitliği ve kadınlann saygın- lığı gibi kazanımlannı ortadan kal- dırmaya çalışmalannı kabul ede- meyiz. Bunu çok törensel bir bi- çimde ilan ediyorum: Cumhuriyet, ayıran, bölen ve dışlayan her şeye karşı çıkacaktır. Kural, kanşımdır, çünkü bir araya getirir, çünkü birey- leri bir eşitlik temeline oturtur, çün- kü insanlan cinsiyetlerine, köken- lerine, renklenne, dinlenne göre ayırmayı reddeder. Birlik çağrısı K amu hizmetlerinin tarafstzlığını ve laikliğini yeniden kuvvetle dile getirmeliyiz. Genel çıkarlann hizmetindeki her kamu görevlisine kendi inanışlannı ilan etme yasağı getiren işte bu laikliktir. Hiçbir Fransız, bir kamu yetkisi temsilcisinin, kişisel inançlanndan dolayı onu öncelikli kıldığından veya hakkında olumsuz karar verdiğinden şüphelenmemelidir. E lbette ki okul, tektipliliğin ve adsızhğın hâkim olduğu ve din olgusunun ya da herhangi bir dine aidiyetin yasaklandığı bir mekân olamaz. Burada söz konusu olan, ilk saflarda yer alan ve somut güçlüklerle yüzleşen ögretmenlere ve kurum yetkililerine, görevlerini soğukkanlılıkla ve net bir kural çerçevesinde yürütmelerini sağlamaknr. ğiştirmektir. Uzun zamandır gele- neklerimiz ve uygulamalanmız için- de bulunan bir kuralı saygı ile ama açıklıkla ve kararhhkla beyan etmek söz konusudur. Stasi Komisyo- nu'nun raporunu inceledim. Ulusal Meclis misyonunun, siyasi partile- rin, dini yetkililerin, büyük düşün akımlarının büyük temsilcilerinin savlannı inceledim. Görünmeyen nesneler kullanılabilir Bilinçlı olarak, bağlı bulunulan di- ni gözle görülür biçimde sergileyen kıyafet ve işaretlerin okullar, ko- lejler ve kamu liselerinde kullanıl- maması gerektiğini düşünüyorum. Görünmeyen nesneler, örneğin bir haç, bır Davud yıldızı veya Fat- layan ve tehdit eden etkilere ve tut- kulara karşı korumamız gerekiyor. Bu yasanın uygulaması çerçeve- sinde, her türlü karar alınmadan önce, sistemli bir şekilde diyalog ve tartışma yapılmalıdır. Buna karşılık, ki bu konu ele alın- dı bile, zaten yeterince tatili olan okul takvimine yeni tatil günleri eklememiz gerektiğini sanmıyo- rum. Kaldı ki, yeni tatil günleri, o günlerde çahşacak olan anne ba- balara yeni zorlukJar yaratacaktır. Dolayısıyla, uygulamada da geniş bir şekilde yer aldığı üzere, hiçbir öğrencinin, önceden haber vermek- sizin, büyük bir Yahudi bayramı ya da Müslüman bayramı nedeniyle okula gitmemezlik etmemesini di- liyorum. Ancak bu arada, önemli sı- navlar da böylesi günlere rastlama- Aynca, Başbakan, kendi nezdin- de, Fransızlan ve kamu yetkilileri- ni bu temel ilkenin sapmasına ya da saldınya uğramasına yol açacak riskier hakkında uyaracak bir "la- iklik gözetim evi" kuracaktır. ••• Son olarak, Cumhuriyet değerle- ri için giriştiğimiz bu savaş, bizi, zo- runlu olarak, kadın haklannın ve on- lann erkeklerle gerçek eşitliğinin ya- nında yer almamıza yol açmahdır. Bu savaş, geleceğin Fransa'sının portresini çizecek olan mücadeie- lerden biridir. Bir toplumun uygar- hk derecesi, öncelikle bu toplum- da kadınlann ışgal ettiği yer ile öl- çülür. Geriye dönme tehditleri karşısın- da, ki bunlar vardır, uyanık ve uz- laşmaz olmahyız. YÖK Başkanı Erdoğan Tezîç Kadın haklan konusunda toplu- mumuzun daha yapacak çok şeyi var. Yeni oran sının, bundan böy- le, kadınlarla erkekler arasında mes- leki anlamda eşitlik demektir. Her- kesin bunun bilincınde olması ve bu yönde hareket etmesi gerekiyor. Ve bu mücadeleye, şahsen önümüzde- ki haftalarda gireceğim. ••• Hanımefendiler. Beyefendiler, Laiklik, entegrasyon, fırsat eşit- liği, kadın haklan üzerindeki tartış- malar, bize hep aynı soruyu getir- mekte: Kendimiz ve çocuklanmız için nasıl bir Fransa istiyoruz? Bizler, tarihi. dili, kültürü zen- gin bir ülkeyi, değerleriyle ve ide- alleriyle güçlü bir ulusu miras al- dık. Ülkemiz, Fransa, her birimizi gu- rurlandırmah! Her birimiz, kendi- ni bu mirasın bir paydaşı olarak hissetmeli. Her birimiz, kendini, ülkenin geleceği konusunda sorum- lu hissetmeli! Bugünkü sorulan yann için birer avantaja dönüştürmeyi bilelim. Bu- nun için, Fransızlann birliğini sağ- lamaya çahşalun, uzun yıllar süren bir çaba sonucu elde ettiğimiz açık ve cömert bir laikliğe olan bağlılı- ğımızı teyit edelim. fırsat eşitliği- ni, hoşgörü ve dayanışma anlayışı- nı daha iyi yaşatalım, kadın hakla- n için inatla mücadele edelim, Fran- sa'yı meydana getirmiş ve getir- mekte olan değerlerin çevTesinde birleşelim! işte bu şekildedir ki, güvenilir. kendinden emin, birliği ile güçlü bir ulus olarak kalınz. işte bu şekilde- dir ki, ülkemiz ve çocuklanmız için ilerici ve adil bir gelecek inşa etmek için bizi bir araya getiren ihtirası- mızı yeniden teyit ederiz. Bu, kuşakJanmıza yapılan büyük meydan okumalardan biridir. Bu meydan okuyuşa karşı durabiliriz, durmalıyız, duracağız. Hep birlikte. Teşekkür ederim. B İ T T İ Teziç,\'ÖK genel kuruluna ilk kez başkanhk erti. 'Türban ve laiklik konnsunu yargı çözdü' • YÖK Başkanı Teziç, kamusal ortamda türbanı yasaklayan karar olduğunu belirterek "Bu konu yargılama organlannca hatta uluslararası yargılama makamlannca çözülmüş bir konudur" dedi. AKP'nin tutumuna da değinen Teziç, taslağın hazırlanma sürecinde sürtüşme istemedıklerini söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yükseköğretim Kurulu Başkanı Erdoğan Teziç, YÖK taslağı konusunda sürtüşme istemediğini belirterek AKP iktidanna laiklik ve türban konusunda önemli mesajlar verdi. Gündemlerinin türban ve laiklik olmadığını vurgulayan Teziç, "Bu konu yargılama organlannca hatta uluslararası yargılama makamlannca çözülmüş bir konudur" dedi. Teziç, Üniversitelerarası Kurul tarafindan hazırlanan YÖK taslağının ise ocak ayı sonunda hükümete sunulacağını söyledi. Teziç başkanlığındaki ilk YÖK genel kurulu dün yapıldı. Toplantının başında, YÖK üyelerine Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın "Cumhurrjet'te Laiklik tikesi" konulu konuşmasının Türkçe metni dağıtıldı. YÖK Başkanı ve üyelen, toplantı sonrasında da Anıtkabir'i ziyaret etti. YÖK Başkanı Erdoğan Teziç, toplantı öncesi yaptı|ı açıklamada YÖK üyeleri. rektörler, ÜAK üyelen, öğretim üyeleri dernekleri ve öğrenci konseyi temsilcilerine taslağın birer metninin gönderildiğini ifade ettı. Taslaklannın anayasal bir değişiklik gerektirmediğini anlatan Teziç, bunun uzun bir süreç olduğunu. yasal süreci ızlerken zaman kaybetmek istemediklerini vurguladı. Konuşmasında AKP'nin tutumuna da değinen Teziç, hükümetin siyasi tercihleri olabileceğini ancak taslağın hazırlanması sürecinde sürtüşme istemedikJerini belirtti. Erdoğan Teziç, "Görüşerek, konuşarak, kamumunda tartışmadan önce kendi aramızda mesele>i çözmek istijonız" dedi. Teziç, Fransa Cumhurbaşkanı Chirac'ın laiklik konulu konuşmasının YÖK üyelerine dağıtıldığının anımsatılması üzerine, gündemlerinde türban ve laikliğin yer almadığını, bu konunun zaten yargı kararlan ile çözüldüğünü belirtti. YÖK'ün, hükümetin ve Cumhurbaşkanı'nın yargı kararlanna uymak zorunda olduğunu ifade eden Teziç, türbana geçit verilmeyeceği mesajını verdi. Erdoğan Teziç. "Yargı karaıian, hukuksal gerçeği ifade eder. Hukuksal doğnılar ayndır. Doğruya ulaşmak zaman işidir ama bugünkü gerçek, yargı organlannm verdiği kararlardır. Bunun ötesine biz de geçemeyiz, başka makanı da geçemez" diye konuştu. Teziç, toplantıya ara verildiği sırada kendisine yöneltilen sorular üzerine, taslağın gerekçesiyle birlikte hazırlanmasının önemli olduğunu vurgularken "Gerekçe hazıriamazsak taslak eksik kalmış ohır" dedi. Öte yandan YÖK Başkanı Erdoğan Teziç. toplantının ardından Başbakan Recep Ta\>ip Erdoğan" ı ziyaret etti. Toplantıda Erdoğan Teziç'in ÜAK tarafindan hazırlanan yasanın aynntılannı anlattığı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da Teziç'ten taslak çalışmalannın bir an önce bitirilmesüıi istediğı öğrenıldı.