Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21EKİM2003SAU 10 DIŞ HABERLER dishab(g cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR 14 Ekim Bombasına Şükran Borçluyuz Yatıp kalkıp 14 Ekim'de Bağdat'ta Türk elçiliği- ne Iraklı "kamikaze"n\n saidınsının ucuz atlatılma- sına dua edelim. Saldın ucuz atlatıldı. Asıl dua edil- mesigereken nokta, Irak'aTürkaskeri gönderme- yi planlayan Türk-Amerikalı gözü dönmüş yöneti- cilerin, bu karan askıya almalandır. TBMM'de seçmenlerin çoğunluğunu temsil et- meyen AKP'nin "silahendaz" yöneticileri, çeşitli tepkilere karşın, 10 bin vatan evladını Irak'a gön- derme karan almıştı. TSK, Irak'ta konuşlanmak üzere hazırlığını yapmıştı. Türk askeri zorunlu ola- rak Habur'dan Irak'a inecekti. Iraklı Kürtler "geçir- meyiz" deyınce Genelkurmay "gereken yanıt ve- rilir" sözieriyle tepkısini göstermişti. Bu açıklama- ya yanıt, iki gün sonra Bağdat'ta Türk Büyükelçi- llğı önündeki patlama ıle geldi. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül "Irak'a asker gön- dermeye ihtiraslı değılız" sozleri ile 180 derece çark ettı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise "Ame- rika ıstediği için asker gönderecektik. Istenmıyor- sak gitmeyız" deyince ispanyol gazeteci sordu: "Irak halkı sizi istedığini nasıl gösterecek? Geçıci Kurulkaran ile mı?" Erdoğan'ın yanıtı "Geçici Ku- rul'un kararınm etkili olacağını sanmıyorum. Şu an- da Irak'ta sözsahibı Amerika" biçiminde oldu. Bu gelişmeler uzerine VVashıngton'da insanlar, Nasrettin Hoca'nın Hindisı ya da ünlü yontucu Au- guste Rodin'in "Düşünen Adamı"gibi şapkalan- nı önlenne koydular. Işgalden beri Irak'ta "başı bit- ten kurtulmayan" GeorgeVJ. Bush'un karargâhın- da ulusal güvenlikten sorumlu Condoleezza Ri- ce ılk açıklamayı yaptı: "Irak'ta Türk birliklerini ko- nuşlandırmak hassas bir sorun. Bununla birlikte yaptıklanna teşekkür ettiğımiz Türklerile görûşme- lerimizi sürdürüyoruz. Bu sorunun çözümü konu- sunda Iraklılarla da görüşüyoruz. Işin nereye va- racağını göreceğiz." Bu gelişmeler olurken çeşitli açıklamalar birbi- rini kovaladı. Iraklılar Türk askerini istemıyortardı. Islam Konferansı Örgütü karşıydı. Arap Birliği tep- kiliydi. ABD'nin kuklası "Geçıci Kurul" bile oybir- liği ile Türk askenne karşı çıktı. Kürt liderler Me- sud Barzani, Celal Talabani Kuruldan istifa teh- didinde bulundular. Ankara'da Rus Büyükelçiliği'ndeki bır toplantı- da ABD Büyükelçısi Eric Edelman ile ayaküstü bir söyleşide bulunduk. Büyükelçi, Türk askerinin Irak'ta konuşlandınlamamasına ilışkin gelişmeleri özetle şöyle değerlendirdi: "Konu çokhassas. Nasıl Türkıye, Irak'a asker gön- derme konusunda bir demokratik süreç yaşadı, bizdebu gelişmeleriyakından izled'ıysek. şımdi ben- zeri bır durum Irak içın geçerlidir. önemlı olan Sad- dam Hüseyin sonrasında Irak'ın egemenliğinisağ- lamaktır. Şu anda Türk demokrasisıne kıyasla çok yeni bir demokrasiolan Irak'ta, Geçıci Kurul'un, ka- rarlarını yakından izlemek durumundayız. Birbaş- ka nokta ise biz ve Ingilizler ergeç Irak'tan aynla- cağız. Ama sizlrak'la komşusunuz. Coğrafyayı de- ğiştiremeyeceğimıze göre iki ülke arasında ileride sorunlaryaşansın istemeyız. 14 Ekim 'de patlayan bomba, bu konuda yeni sorunlan da berabennde getirmiştir. Irak'ta dunjm zaten kanşıktır. Birdebu- na Türk askerinin konuşlandınlması ıle ortaya çı- kacakyeni sorunlann yaratacağı kargaşanın ekle- nebıleceğini göz önünde bulundurmak zorunda- yız." Perşembe günü Fransa. Rusya, Almanya'nın da ödün vermeleriyle BM Genel Kurulu'ndan Irak egemenliğinin sağlanmasında uluslararası destek karan çıktı. Karann oybirlıği ile benimsenmesi üze- rine VVashington dıplomatik zafer kazandı Pakis- tan, bu karara karşın Irak'a yıne de asker gönder- meyeceğini açıkfadı. 14 Ekim bombası, yalnızca Tür- kiye elçiliğınde değıl Irak'a asker gondermeyı dü- şünen öteki ülkelerin karar odalannda da patlamış, dolayısıyla caydıncılık yaratmış oldu. ABD ordu gazetesi "Stars and Strıpes" Irak'ta- ki askerler arasında yaptığı bir araştırma moralle- rin sıfıra indiğini gösterdi. 1 Mayıs'ta başlayan ye- niden yapılanma sürecinde 105 ABD askeri öldü- rülmüştü. ÜlkedeBush'atepkileryoğunlaşmıştı. 130 binlik askeri varlığını, Türkiye gibi ülkelerin asker göndermesi ile 50 bine indirmeyi öngördüğü bir an- da patlayan bomba ABD'de şaşkınlık yarattı. Ge- nelkurmay Başkanı Orgeneral Richard Myers, bir- liklerin degiştirilmesi içın ulusal korumalann yanı sı- ra yeni askere alınacak ıhtiyatlann düşünüldüğü- nü söyledi. Ancak, askere çağn ile eğıtımler içın yi- ne de uzun bir süre geçecekti. Oysa bu boşluğu Türk askeri önemli ölçüde dolduracaktı. Yönetimde kültüre, sanata saygı Başkent diplomasisi sonba- hann gelişi ile birlikte yine can- landı. Resmi kabullere ılginç kül- türel toplantılareklendi. Macar Büyükelçisi Forro Szalay, yıl- lardır Türkiye'de piyano öğret- menliği yapan Macar müzisyen Robert Farkas ile Türk flütçü- sü Aydın llik'in Türk gençlerı için ortaklaşayazdıklan "Elekt- ronik Org Eğitimi ve Popüler Müzikler" adlı kitabı, Ankaralı- laratanıttı. Tanıtımda Fargas'ın, fagotçu eşı, altın flüt sahibı öğ- Bilimde önlük yerine takke Ünlü bir Fransız bilim adamına sormuşlar: "Dinle aran nasıl?" Yanıt şöyle gelmiş: "Laboratuvara girerken, dinsel inançlanmı kapıdaki vestiyere asıp, önlüğümü giyerim." Ne yazık ki şimdi Erdogan hükümeti laboratuvara "önlük" yerine "imam takkesini" sokmayı hedefliyor. Yaklaşık on gün önce Başbakan, TBMM'ye bir yasa tasansı sundu. Tasarı, TÜBİTAK Bilim Kurulu üyeliklerine "bir kereye mahsus olmak üzere Başbakanın atamayapmasım" öngörüyor. Kurumun eski başarılı başkanı Prof. Dr. Namık Kemal Pak, oybirliği ile başkanlığa yeniden seçilmış, ancak dosya Başbakanlık'ta hasır altı edilerek köşke sunum işlemi yapılmamıştı. Bu arada. 21 Eylül'e gelinmiş, kuaılda altı sandalye boşalmıştı. Kurul o gun altı üyeyi seçerek onaylanmak üzere 1 Ekim'de bu karan da Başbakanlığa sunmuştu. Kurumun yasasına gore, Başbakan onaylayıp köşke sunmak yerine, "laboratuvarda önlük değil takkeyi" öngören tek maddelik tasarıyı 9 Ekim'de TBMM'ye gönderdi. renci kıa, kemancı oğlu ile llik'ten oluşan beşli davetlilere bir de dınletı sundular. Rus Büyukefçisi Petr V. Steg- niy de ünlü Rus yazar Alek- sandrPuşkin'in, operaya, film- lere konu olan şnrsel romanı "Yevgeniy Onegin" yapıtının Türkçe çevirisını tanıtmak amacıyla benzeri bir toplan- tı düzenledi. Çevirmenler Kanşaubiy Miziev ile Ah- met Necdefın konuşmala- nnı, kıtaptan sundukları ör- nekleri üç genç Rus müzis- yenin dinletisi ızledı. Nice Türk yazın insanının yapıtlan yabancı dillere çev- riliyor. Neden, Cumhuriyetin 80. yılındaTC Hükümeti, ben- zeri etkinlikleri, genç Türk müzısyenlerinin eşliğınde o ülkelerde düzenlemedi? Ta- nıtımın özünde kültür, sanat yatar. Yeter ki ülkeyi yöne- tenlerin sanata, kültüre ınanç- lan, saygılan olsun. Türkiye'de adalet bu mu? Müzeden daha zenginP.D. adlı 9 yaşındaki Al- man öğrenci, ailesı ile tati- le geldiği Antalya'da ören yerini gezerken bulduğu ki- reç taşından bir kınk eski ya- pıt parçasını Türkiye'den çıkanrken yakalanmış- tı. Bunun uzerine babası Stefan Göttker tutuk- lanmıştı. Alman medyasında Türkiye aleyhinde, hattatunz- mibaltalayacakboyutlarava- ran, kızılca kıyamet koptu. Baba yaklaşık bir ay tutuklu kaldı. Bir Alman turızmcısi, Alman medyasına "Her gelen turist Troia'dan bir taş alsa, Troia diye birşey kalmaz" sözleri ile gerçekçi bir tep- ki gösterdi. Geçen hafta Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesı'nde, tutuksuz yargılanması, yurt- dışına çıkabilmesi, taşın biiirkişice incelenme- si karan ile baba serbest bırakıldı. Geçen hafta bir kaçakçı Istanbul'da 212 parça tarihsel yapıtla yakalandı. Her nedense basına adı yalnızca Ş.D.E. olarak yansıyan sa- nığı Şişli Cumhunyet Savcılığı anın- da senbest bıraktı. Şimdı gelın Tür- kiye'de hukuktan. adaletten söz ediniz. Gelişigüzel bir taş parça- sından dolayı bir insan bir ay hapis yatacak, buna karşılık birkaç yüz Hi- tit, Urartu. Romayapıtını kaçıracak ki- şi anında serbest bırakılacaktı! Bu mu AB'ye aday Türk adaleti? Bu arada bir başka noktaya da değineceğiz. Anadolu Ajansı, Kayseri Ağırnas'ta Mimar Sinan'ın evinin altındabiryeraltı kenti bulunduğunu bildir- di. AA'nın haberini aynen yayımlayan Cum- huriyet'te şu cümle dikkatimızı çekti: "MÖ 2500-3000 yıllarında Roma ve Bizanslıla- nn yaşadığı yeraltı şehrınde..." Bir çalışa- nı olarak çuvaldızı önce Cumhuriyet'e son- ra da iğneyi AA'ya batırarak sormak gerekır: "MÖ 2500-3000 'de Roma ile Bızans varmıydı? Birazayıp olmuyor mu bayanlar baylarf Ankara: Adada bir çatışma Washington'ın stratejik çıkarlannı tehlikeye düşürür ABDVe Kıbnsuyansı.\NKAR4 (Cumhunyet Bürosu) - Kıbns ve Ege konulannda diplo- matik hareketlılik artıyor. Dışişleri Bakanı Abduilah Güt bugün Yu- nanistan'a giderken ABD'nin Kıb- ns Özel Temsılcisi Tonı Weston da Ankara'da temaslarda bulundu. Weston, Kıbns'ta çözüm için An- nan planının hala masada olduğu- nu behrtti. Ankara. ABD'ye "Adil bir çözüm olmazsa ve adada çaöş- ma çıkarsa sizin de Doğu Akdeniz'de başta enerji yollan olmak üzere stra- tejik çıkariannız tehlikeye düşebi- Hr" u\ansında bulundu. Kıbns Türk- len içın garanti istediklerinı anlatan Türk tarafı, adadakı bır çatışmada kayıtsız kalamayacaklarını ılettı. Türk tarafı, KKTC'deki seçimlerin adıl ve hür olmasını istediklerinı vnrgulayarak, "Türkiye ve Denk- taş'uı adil seçimlerönünde engelmiş • Türkiye ABD'ye Kıbrıs'taki askeri gü\'enlik kadar Türklerin ekonomik ve siyasi geleceğinın de güvence altına alınması gerektiğini anlattı. gibi gösteriyorsunuz" eleştirisinde bulundu. ABD"nin Kıbns Koordinatörü Weston, dün önce Dışişleri Bakan- lığı'nda, Müsteşar Uğur Ziyal ve Kıbns Dairesi Genel Müdürü Ertuğ- rul.\pakan ıle biraraya geldi. Wes- ton daha sonra Başbakanlık'ta üst dü- zey görüşmelerde bulundu. Diplo- matik kaynakJardan edinilen bilgi- ye göre; \\eston görüşmede Kıbns sonınuna çözüm için KKTC'de Ara- lık ayında yapılacak seçimler son- rasına dönük beklentılerinı ifade et- tı. Weston'un görüşmede, BM Ge- nel Sekreteri Kofi Annan'ın Kıbns planının ABD içın hala masada ol- duğunu belırterek. Türk tarafından katkı istedi.Türk tarafi ise görüş- mede. Rum tarafının KKTC'deki seçimlere iiişkin itirazlannı anımsa- tarak. "TürkiyeveKKTCCumhur- başkanı RaufDenktaşseçimlere mü- dahale ediyor" gibi bir izlenim ya- ratılmasından du>ıılan rahatsızhğı ılettı. Türk tarafı aynca. uluslarara- sı gözlemcilerin davet edilmesinin iyi niyetin bir göstergesi olduğunu söyleyerek, Rum tarafının taşıdığı "KKTC tanınacak" kaygısının yer- siz olduğunu VVeston'a aktardı. Türk tarafı, Kıbns'takı seçım son- rasında müzakerelenn de başlaya- cağına işaret etti. Ancak müzakere- lerdeki vazgeçılmez koşullarının -eşit koşullarda iki kesimlilik" oldu- ğunu vurgulayan Türk tarafı, adada- ki askeri gü\enlik kadar Türklerin ekonomik ve siyasi geleceğinin de güvence altına ahnması gerektığını anlattı. Türk tarafı, Türkiye'nin stra- tejik çıkarlannın ABD ıle örtüştü- ğünü behrtirken, enerji koridorian- na işaret etti. Türk tarafı, "Kıbns'ta çatışma olursa, sevirci kalama\ız. Buradaki bir çatışma, Güney Ak- deniz'deki istikran dolayısıyla hem ABD'nin hem bizinı enerji lioridor- lannu dola>ısıyla karşüıkhklı eko- nomik ve stratejik çıkarianmızı et- kikr. Sürdürukbilirçözüm şart" de- dıAVeston, bunun uzerine "Biz bu perspektiften hiç bakmanıışök" de- dı. Dışişleri Bakanı Gül ise bugün Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu'nun konuğu olarak Ati- na'yagıdıyor. BOLİ\ VADAHALKKAZANDI' - Bolivy a'da yeni Devlet Başkanı Carios Mesa, kabineyi kurma hazırlıklanna dün başladı. Eski Başkan Gonzalo Sahchez de Lozada istifa ederek Mlami'ye giderken bir BoUvyaü, 65 kişinin öldüğü ola>1ann sona ermesinin ardından, "En sonunda halk kazandı^ başlıklı gazeteji okuyor. (Fotoğraf: AP) Denktaş Avrupa'nın yanlış adım attığını bildiğini söyledi Rumlar AB'yi kandırdı İstanbul Haber Senisi- KKTC Cumhurbaşkanı RaufDenktaş. Yunanıstan'ın Kıbnsı AB yolu ıle Yunan bayrağına monte ede- meyeceğini belırterek KKTC'nın Türkiye'nin etkin ve fiilı garan- tisinden vazgeçmeyeceğini her- kesin kabul etmesi gerektiğini söyledi. KKTC Cumhurbaşkanı Denk- taş, Harp Akademilen Komutan- lığı'nda verdiği konfe- ransta, Annan Planı ile bu plana Güney Kıbns Rum Kesimi ıle Yuna- nistan'ın bakışını değer- lendirdi. Annan planının "^~~~ "Kıbns Türklerini yok edecek, Türkh«'>i Kıbns'tan koparacak" içenkte olduğunu belırten Denk- taş, planın kabulü için baskı ya- panlann Kıbns'ta tek halk gördü- ğünü. söyledi. Denktaş, Güney Kıbns'ın AJETye müracaatını eleş- tirerek. bu müracaatın 1960 ant- laşmalannın kurduğu dengeyi or- tadan kaldırmak ve Enosıs volu- nu açmak amacıyla yapıldığını kajdettı. Kimsenın Yunanistan ve AB'ye uyanda bulunmadığı- na da işaret eden Denktaş, bu ko- nuda AB'nin de yanlış adım at- tığının bılıncınde olduğunu belır- terek, "AB ülkeleri kandınlmış- lardır ancak geri dönenü\oriar" dedi.Kıbns sorunun Türkiye'nin önünde engel olmadığını belirten Denktaş, "Rumlann önüne engel • KKTC Cumhurbaşkanı Rum Avrupa'nın nin yanlış adım attığının bilincinde olduğunu söyledi. olarak konulmavan bu mesele, Türkiye'vi .\B'ye almak isteme- yenler tarafından maksath ola- rak Türkiye'nin önüne konul- maktadır" dedi. AB'nin Kıb- ns'ın tümünü istedığini ve bu- nun bedelinı de ödemesi gerek- tiğini ifade eden Denktaş. "Bu- nun bedeli, Türkiye'nin ulusla- rarası anlaşmalaria varolan hak- lannın teyidi ve Kıbns Türkleri- nin devletolarak vurnklannm ka- bulüdür" dedi.Denktaş, Yuna- nistan'ın Kıbns'ı AB yolu ile Yu- nan bayrağına monte edemeyece- ğıni, Türk halkının uluslararası şantaja \e baskıya boyun eğerek egemenliğinden, devletınden, Türkiye'nin etkin ve fiili garan- tisinden \azgeçmeyeceğini her- kesin kabul etmesi gerektiğini söyledi. Denktaş, Avru- pa'daki hudutlann kar- şılıkJı egemenlikJerin ta- nınması suretiyle kalkrı- ğını, Kıbrıs'taki hudu- ^~~^~ dun da kalıcı, iki halka ve devlete bağlı bir anlaşma ya- pıldığı gün kalkacağını sözlerine ekledı. Denktaş'ın kürsüden indikten sonra da önünde oturan emekli ko- mutanlara, "Sizi üzdüğüm için özürdilerim" demesı dikkat çek- tı. Konferansı. Genelkurmay Baş- kanı Orgeneral Hilmi Özkök de izledi. > EÇİM HAZIRLIKLARI Denktaş'a üçlü ktskaç • Seçimlerden sonra ortak hareket karan alan 3 muhalefet partisinin ılk hedefi, Denktaş"ı etkisizleştırmek ve daha sonra Annan Planı zemininde çözüme gitmek. REŞATAKAR LEFKOŞA - Kuzey Kıbns "ta son 30 yılın en kritik seçimlen 14 Aralık'ta ya- pılacak. Annan Planı'na karşı çıkan Cum- hurbaşkanı RaufDenktaş ın destekledı- ği sağ çizgideki Ulusal Bırlık Partısı (UBP) ile Demokrat Partf nın (DP) kar- şısında yer alan 3 muhalefet partisinin ortak hedefi. Kıbns sorununun çözümü ve Avrupa Bırliğı (AB) üyeliği. Ancak bu hedefe varabilmek için ön- ce seçimi kazanmalan ve ardından Denk- taş"ı "görüşmecüîk'" göre\ inden uzaklaş- tırmalan gerekiyor. Bu konuda prensip an- laşmasına varan Cumhuriyetçi Türk Par- tısı (CTP). Çözüm ve AB Partısi (ÇABP) ile Barış \e Demokrasi Hareketi'ne (BDH), ABD ile AB tarafindan bmük des- tek mesajlan gelıyor. ABD Dışişleri Ba- kanlığı'nın, Denktaş'a "ölümcül darbe" \urma hazırlığında olduğunun açıklanma- sı sonrasında, AB'nin "Rum-AB Karma Parlamento Komitesı Eşbaşkanı Mathi- de Rothe. adada banşın gerçekJeşmesi \ e kalıcı olabilmesi için Kuzey'e 206 mıl- yon Euro yardım yapılacağını açıkladı. Denktaş'ı dışlama göriişmeleri Kıbns sonuıunun ,\nnan Planı temelin- de çözülmesine karşı çıkan Denktaş"! devre dışı bırakarak Kuzey'deki muhale- fet partileriyle gayri resmi temaslar ya- pan BM\e ABD yetkilileri, 14 Aralıkson- rası için görüşme zemıni hazırlıyor. Güney Kıbns'ta yayımlanan Filelefthe- ros gazetesine göre, Türk muhalefetının Annan Planı'yla ılgilı değerlendirmele- rinı ve değişıklik taleplerim değerlendi- rerek toplumlararası görüşmelenn Ocak 2004 tanhinden ıtıbaren yeniden başla- yacağı sinyallen veriyor. Seçimler önce- sinde Başbakan RecepTayyip Erdoğan'ın ortaya koyduğu görüşler de cıddi tartış- malara yol açıyor. CTP Genel Başkanı Mehmet ,4Ji Talat dün yaptığı açıklama- da, AKP hükümetinın Kıbns sorunun çö- zümü konusundakı tutumunu memnun- Iukla karşılamak yanında, bu tutumun sürmesi içın uygun \e cesaretlendirici politikalar izleyecekJerinı kaydetti. ıvşör. 06.İO KMJ02 H.?0G3 ı»