Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
> EKİM 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
ROPORTAJ
J^asofya ile Sultanahmet'in karşısında, Divanyolu 'nun başını II. Beyazıt'ın hazinedarbaşısı tutmuş
Finız Ağa, henüz Sultanahmet
Camisi yokken, 1491 yılında
Ayasofya'nın karşısuıa "Âllah nzası
için" tek kubbeli, kare planfa küçiik
bir cami yaptırmış_.
(Fotoğraflar:
KAAN SAĞANAK
SERKAN YILDIZ)
nuz nınküçükcamisi
G
ülhane Parkı'ndan Sul-
tanahmet'e dogru çı-
karken... Solda Aya-
sofya Müzesi... Sağ
kolda Yerebatan Sara-
yı...Ortada tramvay yolu... Tramva-
yın >eşine takılın; Divanyolu Cadde-
si'n: girergirmez; Sultanahmet dura-
ğınca durun... Mevsim yapraklan dal-
lantdan dökmüşse, Sultanahmet Ca-
mısı karşınızda duruyordur... Silin...
Cartiyi gözünüzden silerken karşı kal-
dırıına geçin... Küçük bir caminin
önünde bulacaksınız kendinizi...
Ayasofya gibi görkemli ve Sulta-
nahmet gibi çinili iki büyük yapının
ortasında küçücük bir cami:
Firuzağa Camisi.
Yapımyıh 1491.
Sultan II. Beyazrt'm hazinedarbaşı-
sı Finız Ağa yaptırmış.
Blzans'ın ana caddeslnde
Sultanahmet Camisi'ni tümüyle gö-
zünüzden silin... Çünkü, Sultanah-
met'in yapunına daha birkaç yüzyıl
var... II. Mehmet'in, tstanbul'u alışıy-
la Ayasofya Kilisesı camiye çevril-
miş; eski hipodrom alanı at meydanı
olmuş; Bizans'ın çevredeki yapılan yı-
kık dökük de olsa ayakta duruyor... II.
Mehmet öleli ve oğlu II. Beyazıt tah-
ta çıkalı 10 yıl ohnuş... Hazinedarba-
şı Firuz Ağa, Bizans'ın Mese denen
o eski görkemli ana caddesinin başı-
na ve Ayasofya'nın çaprazına küçük
bir cami yaptınyor... Böylesine de-
ğerli bir yerde, ölünce avlusuna gömül-
mek üzere cami yaptırmanın mutlu-
luğu herkese nasip olmaz...
Beyaz tenll bir hadım
Firuz, Farsçada mutlu demek!
Ama her Firuz"a da adıyla müsem-
ma mutluluk nasip olmaz...
Firuz Ağa'nın ayncalığı hazinedar-
başı olması.
n. Mehmet, Topkapı Sarayı'nda ye-
ni devlet düzeni kurarken Enderun'da
birinci sırayı Hasoda'ya vermiş... En
has oda; padişahın özel odası... tkin-
ci sıra Hazine Odası, koğuşu... Koğu-
şun amiri de hazinedarbaşı.
Hazinedarbaşı olmak için önce Ha-
sodalı olmak gerekiyor...
Hlazinedarbaşı olmak kolay değil; padişah
neredeyse orada olunacak... Cuma
namazından önce camiye gidilip padişahın
seccadesi yayılacak... Firuz Ağa, işini iyi yapmış
olmalı ki, II. Beyazıt'tan istanbul'un göbeğinde
bahçesine gömüleceği bir cami izni koparmış.
www.dertizsom.com
DE N İ Z S O M
(ieflizsom§cufiıhuriyet.cofn.tr
Hasodalı olmak için de hadım edil-
mek!
Bu durum pek mutluluk verici ol-
masagerek...
Hadım ağalardan bir kısmı siyahi...
Bir kısmı beyaz; akağa... Siyah hare-
mağalan ancak "haanedarağa" ola-
biliyor; hazinedarbaşının yardımcılı-
ğını yapıyor... Hazinedarbaşılar aka-
ğalardan oluyor.
Demek ki Firuz Ağa, beyaz tenli
hadımlardan.
Istanbul'da bir Firuzağa Camisi da-
ha var; Tophane'den Taksim'e çıkar-
ken Defterdar yokuşunda... O Firuz
Ağa başka bir Firuz Ağa... Divanyo-
lu'nun başındaki camiyi yaphran Fi-
ruz Ağa, II. Beyazıt'ın Firuz'u!
Cami, tek kubbeli ve kare planlı...
Kenarlannı ölçmüşler; dıştan dışa 13
metre 50 santimetreye, 13 metre 53 san-
timetre çıkmış. Karenin bir kenan; üç
santımetre fazla. Taşın ölçüsü öyle
denk gelmiş olmalı... Bina, beyaz kes-
me taştan örülü... Duvar kalınlığı 1.5
metreye yakın.
Cümle kapısının beyaz ve pembe
mermerden yapılmış kemerinde, hat-
tat Şeyh Hamdullah'a ait olduğu söy-
lenen bir kitabe var... Kitabede. Fi-
ruz'un bu camiyi "hasbeten lillah"
yaptırdığı yazıyor(muş)...
Ne yazıyor?
Hasbeten lillah.
Yani, Allah nzası için.
Cami başka niçin yapılır?
Hazlnedarbagının Işl
Hazinedarbaşının işi Hazine'yi bek-
lemekle suıırlı değil...
Seferde ve hazarda her daim padi-
şahın yanında... Padişah cuma nama-
zına mı gidecek... Hazinedarba-
şı hemen padişahın namaz kı-
lacağı camiye gidiyor... Çevre-
yi bir kolaçan ediyor... Padişa-
hın seccadesini yayıyor... Sec-
de yerine yüzünü birkaç kez sü-
rüp padişaha zarar verecek bir
şey olup olmadığını kontrol ediyor.
O halde, Firuz Ağa'ya, yaptırdığı ca-
mide cuma namazı kılmanın nasip ol-
madığı söylenebilir mi?
Hayır.
Sultandan izin isteyip kendi cami-
sinde cumaya girmiş ya da sultan kal-
kıp camisine gelmiş olabilır! Belki de
caminin açılışını II. Beyazıt bizzat
yapmıştır...
Bal tutan parmağını yalarmış...
Hazineyi tutanın da parmağıru ya-
laması normal... Firuz Ağa, bir ca-
miyle kalmamış; mescitler, medrese-
ler, çeşmeler, hamamlar, dükkânlar
yaptırmış; bağlar, bahçeler, değirmen-
ler işletmiş... Vakfıyesinde yazdığına
göre, caminin hemen arkasındaki Bin-
birdirek Sarnıcı bile ağannımış...
Caminin içi de kutunun içi gibi... Son
restorasyonda süslemeler yeniden bo-
yanmış... Girergirmez, iki yanda bi-
rer dolap varmış; sağdaki dolap dini
kitaplann rafı olarak duruyor; solda-
kini büyütmüşler; imama oda yap-
mışlar; kapısına da
tt
Kapı önünde na-
maza durmayın" diye uyan yazısı as-
mışlar.
İ648 depremi
Caminin bahçesindeki tekmezar, FiruzAğa'ya ait_ Mermer lahtin dört
yanı gül demeüeri ile süslenmiş_ Caminin içi kaJem işi süslerle bezeli.
iki kat pencerelerden üsttekiler renk-
li camla süslenmış, iç duvarlara kalem
işleriyapılmış...
Hazıra dağ dayanmazmış... Firuz
Ağa, bütün malını mülkünü vakfetse
de 1659 yılında Mustafa Ağa diye bi-
ri, camiye 9 bin akçelik yeni bir vakıf
yaptırmış...
Ancak burada istanbul'un temel so-
runlanndan biri yatıyor: Deprem.
1648'deki deprem camiyi epey hır-
palamış...
O deprem sırasında Firuz Ağa Ca-
misi 157 yıllık: karşısındaki Sulta-
nahmet Camisi henüz 32 yaşında...
Mustafa Ağa, elini uzatmasa Firuz
Ağa'nın camisi günümüze kadar gel-
meyecek... Caminin karşısında oldu-
ğu sanılan mektep gibi...
Bahçedekl tek mezar
Firuz Ağa'nın; Sultan II. Beyazıt
gibi sizlere ömür oluşu 1512...
Küçük caminin küçücük bahçesinin
caddeye bakan tarafinda, beyaz mer-
merden yontulmuş ve dört yüzünde gül
demeti bulunan lahit, Firuz Ağa'nın...
Kocaman kavuklu mezar taşıyla Fi-
ruz Ağa burada yatıyor.
Bahçede başka da mezar yok...
Bahçenin öteki tarafinı, üstü kadın-
lara altı erkeklere, hela yapmışlar...
Istanbul Büyükşehir Belediyesi'nden
de bank ahnışlar; bahçenin giriş kıs-
mına koymuşlar... Oturuyorlar...
Heladan çıkanlardan para topluyor-
lar...
Tramvay geçiyor...
Firuz Ağa uyuyor...
Firuz Ağa'nın II. Beyazıt'ın hazine-
darbaşı olduğu biliniyor...
Bu kadan da yetiyor.
VEFAT
Arkadaşımız Bülent Karatosun'un babası
RIZA
KARATOSUN
vefat etmiştir.
Ailesine ve yakınlarına başsağlığı dileriz.
CUMHURİYET ÇAUŞANLAN
ŞtLE SAITŞ MEMURLUĞU'NDAN GAYRÎMENKUL SATIŞ İLANI
Dosya No: 2003 7 Satış
Satılmasına karar venlen gayrimenkulün tapu kaydı. cınsı, kıymeti, evsafı ve önemh özellıklen ile satış şartlan aşagıda
belirtılen taşınmaz izaleyi şuyu satış memurluğunda satılarak paraya çevnlecektir Satış ilanı ilgililenn adreslerine tebliğ
gönderilmiş olup yapılmaması veya adresleri bilinmeyenler içinde işbu satış ılanmın ilanen tebliğ yerine kaim olunacağı
ilan olunur. Tapu Kaydı Istanbul ili Şıle llçesı tmrendere Köyü 3 Pafta 107 Parselde kayıtlı Osmankorusu Mevkıı'nde
26470 m2 mikûrlı tarla vasfında taşınmaz olup her hangı bir kadastral yola cephesinin bulunmaması. ımar planlan olmadı-
ğı belirtilmiş, taşınmaz üzennde ekonomik değerde ağaçlar bulunduğu. yabani otlar ile kaplı olduğu belirtilinıştır. Bilırkışi-
ce tasınmaza 238. 230.000.000- lira arsa değeri, 1.019.000.000.- lira ağaç değeri olmak üzere toplam 239.249.000.000.- li-
ra değer takdır edilmiştir.
Satış şartlan: 1- Satış, 12.12. 2003 günü saat 14.00'ten 14.10'a kadar Şıle Satış Memurluğu'ndan Adliye binası çay oca-
ğında açık arttırma suretiyle yapılacaktır. Bu açık arttırmada tahmın edılen kıymetın yüzde 6O'ı ve rüçhanlı alacakJılar var-
sa alacaklan mecmuunu ve satış masraflannı geçmek şartı ile ihale olunur. Böyle bir bedelle alıcı çıkmazsa. en çok arttıra-
nın taahhüdü bakı kalmak şartıyla 2. artırmanın 22.12.2003 günü aynı yer ve a\Tiı saatlerde ıkıncı arttırmaya çıkanlacaktır.
Bu arttırmada da bu mıktar elde edılememışse en çok arttıranın taahhüdü saklı kalmak üzere arttırma ılanında gösterilen
müddet sonunda en çok arttırana ıhale edilecektiı. Şu kadar kı arttırma bedelinin malın tahmın edilen kıymetinin yüzde
40'ını bulması ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacaklann toplamından fazla olması \ e bundan baska paraya çevir-
me ve paylaştırma masraflannı geçmesı lazımdır Böyle fazla bedelle alıcı çıkmazsa satış talebı düşecektir.
2- Arttırmaya ıştirak edeceklenn. tahmin edilen kıymetın yüzde 20'si nıspetinde pey akçesı veya bu mıktar kadar milli
bir bankanın temınat mektubunu vermeleri lazımdır. Satış. peşin para iledır, alıcı ıstedığınde 20 günü geçmemek kaydı ile
mehıl venlebılır Tellaliye resmi. ihale damga vergisi, tapu harcı ve tahlıye masraflan, KDV alıcıya aıttır. Birikmiş vergiler
ihale bedelinden ödenir
3- tpotek sahibı alacaklılarla diğer ilgililenn (ilgililer tabınne irtifak hakkı sahipleri de dahıl) bu gayrimenkul üzerindeki
haklannı hususiyle faiz \e masrafa daır olan ıddıalarını dayanağı belgelerle on beş gün ıçınde dairemıze bildirmelen lazım-
dır. Aksi takdirde haklan tapu sıcıli ile sabıt olmadıkça paylaşmadan hanç bırakılacaktır.
4- Satış bedeli hemen veya \erilen mühlet içinde ödenmezse lİK.nun 133. maddesı gereğince ihale feshedilir. tkı ihale
arasındakı farktan \e o
o60 faızden alıcı ve kefilleri mesul tutulacak ve hıçbır hükme hacet kalmadan kendilerinden tahsil
edılecektır.
5- Şartname, ilan tarihmden itibaren herkesin görebılmesı için dairede açık olup masrafı verildiği takdirde isteyen alıcıya
bir örneğı göndenlebilir
6- Satışa ıştirak edenlenn şartnameyi görmüş ve münderecatını kabul etmiş sayılacaklan, baskaca bılgı almak isteyenle-
rin yukanda yazılı dosya numaramız ile satış rıemurluğumuza başvurmalan ilan olunur. 28. 04.2003 Basın' 50031
GEÇMİŞTEN
GELECEĞE
ORHAN ERİNÇ
Hani Yaşamsal
Önemdeydi...
7 Ekim 2003 öncesindeki yakın günleri şöyle bir
anımsayalım.
Irak'a asker gönderilmesine olanak sağlayacak
tezkerenin tartışıldığı günleri.
Birbirine karşıt iki görüş var. Birincisi Adalet ve
Kalkınma Partisi iktidannın savunduğu ve holding
basınının var gücü ile desteklediği görüş.
"Irak'a asker göndermek Türkiye'nin çıkartan
için zorunludur. Hem Irak'ın yeniden yapılandınl-
masında söz sahibi olmak, hem de yıkılan yapıla-
nn onanmı, yeni inşaatlann gerçekleştirilmesi için
açılacak ihalelerde pay sahibi olabilmek Türki-
ye'nin ekonomisindeyeni birrüzgânn esmesinisağ-
layacaktır.
Kuzey sınınmızdakiPKK/KADEK tehlikesinikont-
rol edebilmek için de Irak'a asker göndermeliyiz.
Bu durum da Türkiye açısındanyaşamsal bir önem
taşımaktadır.
Siz Irak'taki aşiretlerin ve gruplann karşı çıkma-
lanna bakmayın. Biz onlan ikna ederiz. Çünkü ora-
ya Iraklılann yaralarını sarmak, sosyal sıkıntılannı
azaltmak amacıyla gideceğiz."
Karşı görüşü savunanlar ise şöyle diyordu:
"Amerika Biheşik Devletleri (ABD) Irak'ta işgal-
cidir. Bu nedenle Iraklılann büyük bölümü tepki
duymakta ve bu tepkilerzamanla somutiaşarak sal-
dınlara, silahlı çatışmalara dönüşmektedir. Başka-
nın 'Savaş sona erdi' dediği günden bu yana ABD,
savaş döneminden daha fazla kayıp vermiştir. Her
geçen gün biraz daha batağa saplanmaktadır.
Türk askerinin ABD askerlerine kalkan olarak kul-
lanılması gündemdedir. Hem Mehmetçiğin böy-
le bir duruma sokulması, hem de işgalciye veri-
lecek destek, yurtta yeni üzüntülere, Avrupa Bir-
liği (AB) çevrelerinde de eleştirilere yol açacaktır.
Gelin bu yanlış sevdadan vazgeçin."
• • •
7 Ekim günü tezkere, AKP'lilerin ve koşullu da
olsa Doğruyol Partisi (DYP) milletvekillerinin oyla-
n ile kabul edildi.
Görüşmeler gizli yapıldı ama, izne ilişkin tezke-
renin yürüriüğe girmesi için Resmi Gazete'de ya-
yımlanması gerekiyordu. Doğal olarak yayımlandı
da.
Yaklaşık beş sayfa tutan tezkerede tarihsel bir
özetlemenin ardından "Irak'a askergöndermenin
yaşamsal önemi" vurgulanıyordu.
Tezkerenin kabulü sonrasında AKP iktidarı ile
destekçilerinin yüzlerindeki gülücükler duyulan
mutluluğu yansıtıyordu.
Stratejik(!) ortağımızı bu kez üzmemiş olmakla
yetinmemiş, 8.5 milyar dolarlık krediyi de çanta-
da keklik durumuna getirmiştik.
ABD sözcülerinin ağızlanndan da neredeyse bal-
lar damlıyordu.
• • •
Tezkerenin kabulünden sonra başlayan umutlar,
birsüre geçince ikirciklenmeye, yakın günlerde de
karamsarlaşmaya başladı.
Ve sonunda ortaya çıktı ki ABD, Iraktaki bazı grup-
lann baskısıyla stratejik(!) ortağına ilişkin düşünce-
lerini askıya almıştı. Türkiye, Irak'ta olmasa da
olurdu.
önceki gün Başbakan Erdoğan'ın gazetecile-
rin Irak'a ilişkin sorulanna verdiği yanıt dünkü ga-
zetelerde yer aldı:
"Irak komşumuzdur. Olumsuzluklara mahal ve-
recek bir girişimimiz olmayacaktır. Irak'ın talebibi-
zim için çok önemli. Irak'ta sadece Türk değil, di-
ğeryabancı askerieriçin de olumlu-olumsuzyak-
laşım gösterenler var. Irak'a asker göndereceğiz
diye çok da arzulu değiliz. ABD'nin talebi oldu, onu
değehendiriyoruz."
Başbakan'ın açıklaması, durumu özetleyen bir
yaklaşımı belirliyor, biraz da tezkereden çark edi-
şin ilk adımlannı oluşturuyor.
Ama, insan, tezkeredeki gerekçelerin ve dolayı-
sıyla "Irak'a asker göndermenin Türkiye için ya-
şamsal önem taşıdığı" değerlendirmesine ne ol-
duğunu sormadan edemiyor.
oerinc@cumhuriyet.com.tr.
KÜTAHYA 2. ASLÎYE FTUKUK
MAHKEMESİ HAKEVIUĞİ'NDEN
Dosya No: 2003 456
Davacı Hülya Nazlıpınar tarafmdan davalı M. Ali
Nazlıpınar aleyhine açılan boşanma davasında;
Davalı Mehmet Alı Nazlıpınar'ın adresi tespıt edi-
lemedığınden; Mehmet Alı Nazlıpınar'ın duruşma gü-
nü 5.11.2003, saat: 9.00'da mahkememizde hazır bu-
lunması veya kendisini bir vekil ile temsil ettirmesi,
aksi takdirde yokluğunda yargılama yapılarak karar
verileceği tebliğ yerine geçerlı olmak üzere ilan olu-
nur. Basın: 49842
BURDUR SULH HUKUK
MAHKEMESt'NDEN
EsasNo:2003 160
Davacı Fatma Çiçek tarafından Davalı Mehmet Er-
gün aleyhine mahkememıze açılan izale-ı şuyu dava-
sınm yapılan açık yargılaması sonunda;
Tüm aramalara Teblıge yarar açık adresı tespit edı-
lemeyen ve tebliğ yapılamayan, Burdur merkez, Gök-
çebağ Köyü. Pafta: 20, Parsel: 372'de kayıtlı bulunan
dava konusu taşınmaz mahklerınden. Hasan oğlu
1322 d.lu Mehmet Ergün'e derdest olan davarun du-
ruşma gününün 5.11.2003 saat: 10.50'ye bırakıldığı-
nın tebhğı ilan olunur. 16.9.2003 Basm: 45223
KAKTAL 4. ASLÎYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
2001'981 Esas
2003'406 Karar
Davacı Senem Çaresız vekılı tarafmdan davalı Ah-
met Çaresiz aleyhine açılan boşanma davasrnda;
Mahkememizin 2001 981 Esas 2003'406 Karar
06.05. 2003 tanhlı ılarru ile davanın kabulüne, Ada-
na. Ceyhan, lncetarla Köyü, Cılt: 58, Hane: 167,
BSN: İ7'de nüfusa kayıtlı davacı Durmuş kızı 1956
doğumlu Senem Çaresız ile davalı Mehmet oğlu 1946
doğumlu BSN: 3'de nüfusa kayıtlı Ahmet Çaresiz'in
şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanmalarına karar
verümiş olup, adresi temin edılemeyen davalı Ahmet
Çaresız'e karann ilanen tebliğıne gazetede yayınını
müteakıp bir hafta sonra başlamak üzere 15 gün için-
de temyiz edılmedığı taktırde kararın kesinleşeceğı
hususu ilanen tebliğ olunur. 24.09.2003 Basın: 50021