Katalog

3OCAK2003CUMA CUMHURİYET SAYFA flAjJCj£lJLJiil\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Giil, Annan'la•• •• •_•• goruştu • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Abdullah Gül, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan'la dün telefonla görüştü. Başbakanlık Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre Annan'ı telefonla arayan Gül'ün, Irak sorununun BM süreci çerçevesinde, askeri bir müdahaleye yol açılmadan çözüm imkanlannı araştırmak amacıyla bölge ülkelerine yapacağı bir dizi ziyaret öncesinde yararlı bir istişarede bulunduğu kaydedüdi. Zapatistalar isyanı kuttadı • SANCRISTOBAL DELASCASAS(AA)- Meksika'da yerli haklan için mücadele eden Zapatistalar, hükümet karşıtı gösterilerinin 9. yıldönümünü kutladılar. Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (EZLN) hükümete karşı başlattığı hareketin yıldönümü kutlamalanna 200 kamyonla gelen yaklaşık 15 bin Zapatista katıldı. Zapatistalar, 1 Ocak 1994'teSanCristobalve diğer bazı kasabalan ele geçirmiş, çıkan çatışmalarda en az 57 kişi ölmüştü. Israil-Çin ilişkisi ABD'ye takıldı • DışHaberlerServisi- Israil'in ABD'nin isteği doğrultusunda, Çin'e yönelik tüm silah ve güvenlik malzeme satışını dondurduğu öne süriildü. tsrail'deki Haaretz gazetesinin Savunma Bakanlığı kaynaklanna dayandırdığı haberine göre, Washington talebini 4 hafta önce Israil'e iletti. Kaynak, "Bu, zorla kabul ettirilmiş yeni bir uygulamadır. Başka bir seçeneğimiz yoktu" dedi. ABD, yasağın gerekçesi olarak, "Israil malzemelerinde yer alan ileri ABD teknolojisinin, Çin'e satılması ve Tayvan'a karşı kullanılması endişelerini" gösterdi. Soğuk yüzterce can aldı • VARŞOVA/PATNA (AA) - Soğuk hava, Polonya'da 183, Hindistan'da 185, Bangladeş'te 179 can aldı. Polonya polisi, ölenlerin çoğunun aşın miktarda içki içtikten sonra dışanda sızıp kalanlar olduğunu bildirdi. Hindistan'ın kuzeyinde de bir ay içinde soğuktan ölenlerin sayısı 185'e yükseldi. Hindistan'ın komşusu Bangladeş'te, son iki hafta içinde donarak ölenlerin sayısının 179 olduğu bildirildi. trak'dan Araplara çafirı • BAĞDAT (AA)- Irak Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, Irak'ın, Amerikan saldırganlığına karşı koyacağını söyledi. Ramazan, Amerikan yönetiminin Irak'a olası saldınsının tüm Arap ülkelerini hedeflediğini öne sürerek, "Bu yönetim, Arap ulusunu Amerikan-Siyonist çıkarlanna hizmet eden parçalanmış bir ulus olarak görmek istiyor" diye konuştu. Araplann Amerikan tehditlerine karşı bir tutum almalannı isteyen Ramazan, "bu tehditlerin siyonist ve sömürgecilik projesinin bir parçası olduğunu, Arap ulusunun kaderine egemen ohnayı amaçladığını" belirtti. Erdoğan'm sözlerini Kıbnslı Rumlar Denktaş döneminin sonu olarak yorumladı DenktaşAKP'ye kızgınREŞAT AKAR LEFKOŞA - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, "Halkıbirke- nara itemezsiniz. Bu iş Denktaş'ın kişisd olayı değfldir" di- yenAKP lideri Re- cep Tayyip Erdo- ğan'a"Elbettebe- nim meselem de- ğüdir" sözleriyle karşıkk verdi. Mu- halefet ise Erdo- ğan'ı destekledi. Kıbns sorunu- nun "Denktaş me- setes" olarak gös- terilmesininyanlış olduğunu belirten Oenktaş "Halkın isteği nedir? Halk • Cumhurbaşkanı Denktaş, AKP lideri Erdoğan'ın eleştirilerine karşılık olarak, bugüne kadar KKTC Meclisi ve Türkiye'nin istekleri doğrultusunda hareket ettiğini söyledi. egemenükten. siyasi eşirükten vaz mı geçti? Rumlann içine gelmesine ve şu kadaryıl sonraoykuDanmasma raa mı" diye sordu. "Banşisterkenhangiban- şın istendiğini söylemezsek, dünyayı da, halkmıın da, kendimizi deyanıtonz" di- yen Denktaş, halkın bir kısmının "der- hal, şimdi anlaşma" söylemleriyle yol- lara çıkmasının görüşmelerde Türk ta- rafuu zayıflattığını söyledi. Denktaş, KKTC Meclisi'yle Türkiye'nin karar- lan çerçevesinde savunma yaptığını tekrarladı. BM belgesiyle ilgili görüşmelerin yakında başlayacağını vurgulayarak parlamentodaki partilerin liderleriyle dün toplanü yapan Denktaş, tüm görüş- lerin açıkça ortaya konmasıru istedi. Denktaş şunlan söyledi: "BMbelgea- ne dayab olarak partilerin ne istedikie- rine bakom. Mutabık kalabikceğimiz birçok husus var. Bunlan üst üste top- layarak temize çıkarmak mecburiye- tindeyiz. Söyleyecekleriınizi söyleyetim ve halkı "banş, AB yolu çıkış yolu- dur" diyerekhangiban^istediğnnizisöy- lemeksizin aldatmayahm." Rumlar Tayyib Erdoğan'ın mesajını aldı Bu arada, Kıbns Rum yönetimi Dı- şişleri Bakanı Yannakis Kasulides. AK Parti Genel Başkanı Recep Tay- yip Erdoğan'ın dünkü açıklaması- mn, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın Kıbns konusundaki de- ğişmeyen politikasının sonunu işa- ret ettiği görüşünü ifade ederek, "Denktaş sonrası dönemin baş- langıcma tanıklık ediyonız" dedi. Rum yönetimi Dışişleri Bakanı, "Ay- na çatladı. Bunu Denktaş daha iyi anlar. Anlamaması durumunda da ya uymaya zorlanacak ya da dışlanacak" ifadesini kullandı. Saflar beürginleşti Parlamentodaki Toplantıya katılan 3 lider ise Erdoğan'ın Denktaş'ı hedef alan açıklamasını olumlu buldu. Cum- huriyetçi Türk Partisi lideri MehmetAK Talat, Toplumcu Kurtuluş Partisi lide- ri Hüseyin Angoiemh' ve Yenilikçi Atı- hm Partisi lideri Ertuğrul Hasipoğlu açıklamaya destek verdi. Ulusal Birlik Partisi lideri Başbakan DervişEroğtu, müzakerelerinbaşlama- sı konusunda kimsenin farklı görüşte olmadığını ve Erdoğan' ın açıklamala- nnı yorumlamanın yanlış olacağını kaydetti. Ada konusunda kritik bir zamanda AB Dönem Başkanlığı'nı devralan Atina önemli bir avantaj elde etti Kıbrıs Yıınanistan'a emanet AYHAN ŞfiVIŞEK ANKARA-Avrupa Birliği (AB) Dö- nem Başkanlığı'nı devralan Yunanis- tan, Kıbns'ta kendi çözümünü benim- setmek için Türkiye'yi sıkıştumaya başlıyor. Yunanistan Dönem Başkan- lığı'nın programına göre "Kıbns", 16 Nisan'da Atina'da imzalanacak anlaş- mayla AB üyesi olacak. Bu tarih ön- cesinde 28 Şubat'a kadar Birleşmiş Milletler'in (BM) Kıbns planı teme- linde anlaşma isteyen Yunanistan, çö- züm sağlanırsa birleşik bir Kıbns, sağ- lanamazsa Rum yönetiminin tek başı- na AB üyeliğini sağlayacak. Türk ta- rafiysa, BM planının dayatılması ve konunun AB'nin genişleme takvimi- ne endekslenmesine tepki duyuyor. Yunanistan, AB Dönem Başkanlı- ğı'nı önceki gün 6 aylığrna Danimar- ka'dan devraldı. Kıbns konusunda kri- tik bir dönemde Dönem Başkanlığı 'nı üstlenen Yunanistan, önemli bir avan- tajı da elde etti. Aralık ayındaki Ko- penhag zirvesinde "Kıbns'uT üyelik karannı çıkarmayı başaran Atina, bu ABD 'den enfazla 15 milyar TOBB Başkanı HisarcıkhoğhTn un Körfez Savaşı'nın Türtdye'ye 150 milyar dolarhk bir kayfoa neden olduğunu söylemesi üzerine Pearson, ülkesinin4-15 milyar dolaıiık bir paket hazniadığuu söyledL Türldye artık karar vermeli ABD Büyükelçisi Pearson, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nu ziyaretinde Türk özel sektörünün desteğini sağlamak için "kesenin a vaat etti. ANKAR4(GmıhuriyetBürosu)-ABD. olası bir Irak operasyonunda Türk özel sek- törünün desteğini sağlamak için "kesenin ağanı açmajı" vaat etti. ABD Büyükel- çisi Robert Pearson dün görüştüğü TOBB yetkililerine, Türk özel sektörünün ABD'ye destek vermesi durumunda tüm sektörleri destekleyeceklerini belirtti. Olası bir harekatta, Türkiye'nin kayıp- lannın giderilmesi için 4-15 mil- _ yar dolarhk bir paket hazırlandı- ğını vurgulayan Pearson, nitelik- li sanayi bölgelerinin kapsamına deri, tekstil ve ayakkabının ekle- nebileceğini de belirtti. Irak'ın ye- niden inşasında da işbirliği yapı- labileceğini kaydeden Pearson, Türkiye'nin artık karannı verme- si gerektiğini vurguladı. ABD Büyükelçisi Robert Pearson, Tür- kıye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıkboğhı ve Yönetim Kurulu üyelerini, dün birlik merkezinde ziyaret etti. Yaklaşık 1.5 saat süren görüş- me sonrasında açıklamalarda bulunan Pe- arson, Türkiye ve ABD arasmdaki tica- ret seviyesinin artınlması için, ABD'li 50 büyük tekstil şirketine mektup yaza- cağmı söyledi. Görüşmede olası bir Irak harekatının da gündeme geldiğini belir- ten Pearson, TOBB yetkililerine ABD'nin savaş durumunda açacağı ekonomik pa- keti anlattığını belirtti. Pearson, "Paket, Türkiye'ye güven sağlama ve piyasalara Türkrye'nin herhangi bir kriz karşısmda ayakta durabileceğini gösterme amacı ta- şıyor. Aynca Türkhükümeti, befirfi konu- /lisarcıklıoğlu ile görüşen Pearson, "Bizi desteklerseniz birçok alanda size destek oluruz" dedi. Pearson, ABD'li 50 büyük tekstil şirketine mektup yazacağını söyledi. larda ban fonlardan zaraıiannın telaftsi için yararlanabUecek" diye konuştu. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da, ABD Büyükelçisi Pearson'a bölgede sı- cak çatışma istemedikleri mesajını verdik- lerini söyledi. Hisarcıklıoğlu, "Bölgede bir savaşdolayısryia,yaşanacakkrizin has- sas giden Türk ekonomisine çok büyükza- rar vereceğini biHyonız. 28 Ocak'ta yavnn- zını açmayı lanacak Birleşmiş MiDetier raporu ile bir- ükte, böyle bir sıcakgelişmenin yaşanma- smı arzu etmemekteyiz" diye konuştu. Edinilen bilgiye göre, görüşmede Pe- arson, "Türknenin zamangeçirmeden ka- rannı vermesi'' gerektiği mesajını verdi. ABD'nin savaş istemediğini ileri süren Pe- arson, "Ancak Türkiye'nnı ABD'nin ya- nında bir tavır sergilemesi, Saddam Hü- , sejin'in planlannı değiştirmesine neden olur. Hatta savaştan vazgeç- mesini sağlav-abiür" diye konuştu. Hisarcıklıoğlu'nun Körfez Sava- şı'nın Türkiye'ye 150 milyar do- larlık bir kayba neden olduğunu ve iş aleminin yeni bir savaş isteme- diğini belirtmesi üzerine Pearson, "Bize destek olun, kayıplanruzı karşılayahm" mesajını verdi. Pe- arson, özel sektörün ABD'ye destek ver- mesi durumunda, ekonomik açıdan sağ- lanacak kolaylıklar konusunda "Kajıp- larınızın farkındayız. Bu nedenle 4-15 milyar dolar arasında bir ekonomik yardım paketi hazırladık." dedi. Büyükelçisi Irak'ın yeniden inşasında or- tak hareket edebilecekleri mesajını da verdi. konudaki anlaşmayı 16 Nisan'da Ati- na'da imzalayarak iç politikada "zafer ha> j ası" estirmeyi planlıyor. Atina bir yandan da Güney Kıbns'ta şubat aym- da yapılacak seçimleri göz önüne ala- rak çözüm için 28 Şubat son tarihin- de esneklüc işareti gösteriyor. Türk ve Rum taraflan arasında 28 Şubat'a ka- dar ilerleme, 16 Nisan öncesinde de çö- züm sağlanabilirse "bir- leşik Kıbns", çözüm sağ- lanamazsa Rum yöneti- mi tek başına AB üyesi olacak. Her iki durumda dabaşan Kostas Simrtis hükümetinin hanesine yazılacak. Yunanistan'm dönem başkanlığı, Tür- kiye'nin AB ile görüş- melere geçme hedefı açı- sından da önem taşıyor. Atina, Kopenhag Doru- ğu öncesinde Ankara'nın Kıbns konusunda adım atacağı beklentisiyle, Türkiye'nin 2004 yılın- dan önce müzakerelere başlamasma büyük des- tek açıklayan ülkelerin başında gelmişti. Yunanistan'm dönem başkanlığında AB, Türki- ye'ye yeni bir Kanlım Or- takhğı Belgesi (KOB) su- nacak. AB Komisyo- nu'nun hazırlayacağı ve mart ayında Türk tarafı- na sunulacak yeni KOB üzerinde Dönem Başkan- lığı'nın görüşleri de dik- kate alınacak. KOB'da, AB'nin Türkiye'den üye- lik için karşılamasını is- tediği talepler somutlaş- ûnlacak. AB'nin 2000 yı- lında hazırladığı KOB'da, Yunanistan'm iki önce- liği, Kıbns ve Ege sorun- lan "siyasi diyalog ve si- yasi ötçütkr" başlığı al- nnda yer almıştı. BIÇAK SIRTT EROL MANİSALI AB'nin Politikasım Anlamak... AB'nin Türkiye politikasım iyi anlayıp bunun gerekle- rini yerine getiremediğimiz sürece Türkiye - AB ilişkile- ri sorunlar içinde yuvarlanıp gidecektir. Bunda da zarar görecek olan taraf Türkiye'dir, 70 milyon insandır. AB'nin, soğuk savaşın bitiminden 2003 yılının başı- na kadar izlediği Türkiye politikası nedir? Bunu serin- kanlılıkla düşünüp görmemiz gerekiyor. - AB Türkiye'yi tam üye olarak içine almak isteme- mektedir. - Türkiye'yi dışlamadan, "özel statüde bir ilişki dü- zenine doğru" götürmektedir: Bu özel statü ise tek ta- raflı bağımlılığa dayanmaktadır. Türkiye orta bahçe ya- pılmaktadır. AB'nin Türkiye politikasının bu yönde olduğunu na- sıl anlıyoruz? 1) AB, 1989'da Türkiye'nin tam üyelik başvurusunu hiçbir sağlam gerekçeye dayandırmadan reddetti. 2) Bu tarihten sonraki AB politikası ve uygulamala- n, "tam üyeliğe" götüren biçimde değil, özel statüye ve tek taraflılığa götüren biçimde oldu. 1995 Gümrük Birliği ile AB Türkiye'yi srfır maliyet ile tek taraflı kendi- ne bağlamaya başladı. 3) Aralık 1999'da Türkiye, kapıda tutulabilmek ama- cı ile aday yapıldı. Bunun böyle olduğunu nasıl anlıyo- ruz? Sıralayalım: - 26 Mayıs 1999'da Schröder'in Ecevit'e yazdığı mektup "bazı işadamlannın Schröder'e yaptığı öneri sonucu" ortaya çıktı. Bunlar yazıldı, hatta Alman ba- sınında bile çıktı. - Ayrıca adaylık, inal Batu'nun da belirttiği gibi, "Türkiye'den ödün kopanlmak için verilmiştir"^). Za- ten bu nedenle Türkiye'nin adaylığına, Kopenhag kri- terlerinden ayn olarak ve dığer adaylardan farklı ola- rak Kıbns ve Ege koşullan eklenmiştir. - Türkiye aday yapıldıktan sonra diğer 12 aday ül- kedentamamenaynlmışve"72+7" statüsügetirilmiş- tir. 2000'de Nice doruğunda dışlanmıştır. Türkiye'nin her alanda çok gerisinde bulunan bazı adaylara tarih ve güvence verilirken Türkiye'nin adı bile anılmamış, "Sonra görüşürûz" denmiştir. Aralık 2002 Kopenhag doruğunda da yine Türkiye'ye, adeta alay edilircesi- ne, görüşmeter için "tarihin tarihi" verilmiştir. Hem de tarihin tarihinin verildiği dönemde Türkiye'nin "karşı- smda" 15 değil, 25 ülke olacaktır. -Türkiye'nin oyalanarak kapıdaturulması için 1993ten beri Avrupa Parlamentosu Türkiye'nin önüne Kıbns ve Ege dışında yeni koşullar yığmıştır a) Türkiye sözde Ermeni soykınmını kabul etmelidir. b) Fener Patrikha- nesı ekümenlik olarak kabul edılmelidir. c) Ankara KADEK ile "siyasigörüşmelere" başlamalıdır. - Son iki yıl içinde Brüksel çevrelerinden, "Gümrük Biriiği'nin kapsamının genişletilmesi" konusunda ta- lepler gelmeye başlamıştır. Ya Türkiye'nin AB politikası? Bütün bu gerçekler ortada iken, Türkiye AB'ye tek taraflı bağlanarak ve ıçeri alınmadan "özel statüye doğru" adım adım götürülürken TBMM, hükümetler, siyasal partiler, ışçı sendikalan, iş çevreleri, üniversi- teler, sivil toplum örgütleri neden Türkiye'nin çıkarlan- nın korunmasında zaaf göstermektedirler? - Bu tek yanlı bağlanma sürecinın 1989'da bazı si- yasiler ve bazı sermaye çevreleri tarafından başlatjldı- ğı belgelen ile bılinmektedir. - Demirel, Tansu Çiller ve koalisyon dönemlerin- de de süreç aksamadan "yürütüldü". Demirel'in Ma- yıs 1995'te "Avrupa Sevr'i istiyor, batı bizi bölmek is- tiyor" açıklamalan "büyük" gazetelerimızde büyük puntolaıia yer almıştı. Ârkası gelmedi. Ecevit de bir iki defa aynı gönüşü tekrarladı. Ancak susturuldular... Aralık 1999'da Sessız Darbeciler Ecevit'e "kosullu adaylığı" zorla imzalattılar. "Içime sindiremedim" di- yerek kendisi de itiraz etti. - Aralık 2002'de Kopenhag'da Türkiye yıne oyalan- dı ve Sessız Darbe devam ettınldı. Gözlerini kapatanlar kimler? Bütün bu apaçık ortada duran gerçekleri, "AB'nin gerçek Türkiye politikasım" görmek istemeyenler kim- ler? - Içerdeki bazı sermaye çevreleri, dışardaki bazı or- taklan. - Türkiye'nin üzerinde AB'nin (ve ABD'nin) himaye gücünün bulunmasını isteyen bazı dini ve bölücü çev- reler. Cumhurbaşkanı Sezer bu gerçegi gördüğü için Ko- penhag'a gitmedi. Şimdi sıra 70 milyonda, 70 milyo- nun "kral çıplak" demesinde. Bugün söyteyecek gücü yaratamaz isek yann elimiz- de hiçbir güç kalmayacaktır, ınanın... C) Dünyada ve Türkiye'de Büyük Sermaye. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisati Iran ve Suudi Arabistan'dan yanıt yok Gül ortadoğu yolcusu ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Başbakan Abdullah Gül, Irak sorununun banşçı yollardan çözümü için Ortadoğu ülkelerine yapacağı ziyarete Suriye'den başlayacak. Suriye Cumhurbaşkanı Beşir Esad ve Başbakan Mustafa Miro ile yann görüşecek olan Gül'ün programı netleşmeye başladı. Gül, pazar günü Mısır'da, pazartesi günü de Ürdün'de temaslarda bulunacak. Gül'ün Suudi Arabistan ve îran bölümleri ise bu ülkelerden yanıt gelmemesi nedeniyle henüz netleşmedi. 2 yıldır uzak duruyordu Barzani sonunda geliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Mesut Barzani, hafta sonunda Türkiye'ye geliyor. Ankara ile KDP arasında uzun süren gerginlik dönemi nedeniyle yaklaşık 2 yıldır Türkiye'yi ziyaret edemeyen Barzani'nin, pazartesi günü Dışişleri Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı yetkilileri tarafından kabul edileceği bildirildi. Barzani'nin, Türkmen Cephesi temsilcileriyle de bir araya geleceği kaydedüdi. Barzani'nin ziyaretinde "Ankara sürecini canlandırma" önerisi olacak. ACI KAYBIMIZ Gerçek bilim insanı, çok değerli hocamız kurumumuzun onursal başkanı Prof. Dr. İSMAİL YALÇINLAR'ı kaybettik. Acımız sonsuzdur. Ailesinin, bilim dünyasının ve hepimizin başı sağolsun TÜRK COĞRAFYA KURUMU A.Ü. Dil ve Tarih Coğ. Fak. Coğ. Bl. / Atatürk Üniv. K.K. Eğ. Fak. Coğ. Eğ. Bl. / Atatürk Üniv. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Bahkesir Üniv. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Dokuz Eylül Üniv. Buca Eğ. Fak. Coğ. Eğ. Bl. / Dicle Üniv.Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Ege Üniv. Ed. Fak. Coğ. Bl. / Fırat Üniv. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Gazi Üniv. Gazi Eğ. Fak. Coğ. Bl. / I.Ü. Ed. Fak. Coğ. Bl. / 18 Mart Üniv. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. /19 Mayıs Üniv. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Marmara Ü. Fen-Ed. Fak. Coğ. Bl. / Selçuk Üniv. Eğ. Fak. Coğ. Bl.