Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3OCAK2003CUMA 10 D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr Solcu devlet başkanı, on binlerce kişinin sevinç gösterileriyle resmen görevi devraldı Brezilya'daLula şenliğiDış Haberler Servfei - Brezilya'nın eski metal işçisi, sendika lideri, işçi sı- nıfi kahramanı Devlet Başkanı Luiz Inado Lula da Silva, öncekı gün baş- kentBrasilia 'da on binJerce kişüun ka- tıldığı kutlama töreni eşliğinde, Kong- re'de yemin ederek görevine başladı. Yandaşlan tarafmdan "halk adamT olarak görülen ve kısaca "Lula" ola- rak anılan Devlet Başkanı, 2002 yı- bnın ekim ayında yapılan baş- kanlık seçimlerini oylann yüzde 61'ini alarak kazan- mışü. Lula, 40 yıl sonra se- çimle başa gelen ilk solcu başkan oldu. Yoksul birai- leden gelen Lula, ilkokul 5. sınıfta eğitimini bıraktı, so- kaklarda ayakkabı boya- yıp portakal sattıktan sonra yıllarca fabrika- larda çalıştı ve sendika liderliği yaptı. Silva, Devlet Baş- kan Yardımcısı, muha- fazakâr iş dünyası li- derlerinden Jose Alencar ile birlikte, beyaz üniformalı süvariler eşliğinde, Rolls Royce marka üstü açık otomo- bilin içinde başkentte toplanan binler- ce kişinin sevinç gösterileri ve teza- hüratlan arasında Kongre'ye gitti. atin Amerika'nın en büyûk ülkesi Brezifya'mn yeni lideriLula'nın düzenlediği 150 bin kişilik devpartiye, aralannda Castro ve Chavez'in de bulunduğupek çok devlet başkanı katüdu (Fotoğraflar: AP/ REUTERS) Lula da Silva, Kongre'de "Lula, Lu- la" sesleri ve alkışlan arasında ye- min etmesinin ardından, Senato Baş- kanı Ramez Tebet tarafindan resmen Devlet Başkanı ılan edildi. Kongre üyelerine konuşan Silva, görevinin yoksulluk içinde yaşayan halkın se- faletini azaltmak olduğunu söyledi. Silva, "Görev süremin sonunda, eğer bütün Brezilya halkı kahvalb, öğ- le ve akşam ycmegi yiyebibne olana- ğnıa sahip olursa, hayatımın görevini yerine getirmiş olacağım" diye ko- nuştu. Seçim kampanyası sırasında verdiği, Brezilya'da açlığuı sona er- mesı ve ekonomik sıkıntıların gide- rilmesi yönündeki sözlerini yerine getırmesinin zaman alacağı uyansın- da da bulunan Silva, "Hiç ktanse ağaç dikmeden, meyve toplayamaz" dedi. Ülkedeki yolsuzluklarla savaşacağı- nı yineleyen Lula, ABD ile karşılık- lı çıkar ve saygıya dayalı bir ilişki kurmaya çabalayacaklannı söyledi. 53 milyon kişi yoksul 57 yaşındaki Lula'nın, ûlkenin üe- n gelenlerinden çok halka açık düzen- lediği partiye katılan yaklaşık 150 bin kişi, başkentin merkezinde bulunan Kongre yakınındaki çimenlik mey- danda toplandı. Yaklaşık 170 milyon nüfuslu, Afrika'nın üç ülkesinin ar- dından dünyada gelir dağılımı en kö- tü dördüncü ülke olan Brezilya'da, 53 milyon kişi yoksulluk içinde yaşıyor. Silva'nın görkemli yemin törenini, Küba lideri Flde) Castro ve Venezû- ella Devlet Başkanı Hugo Chavez ile birlikte birçok komşu ülkenin devlet başkanı izledi. ABD de tören için, Başkan Geor- ge Bush'un uluslararası ticaret mü- zakerelerindeki özel temsilcisi Robert ZoeDick'i Brezilya'ya gönderdi. Fer- nando Henrkjue Cardoso'dan göre- vi devralan Silva, ülkenin 36'ncı, son 40 yıl içinde ilk kez seçilmiş bir dev- let başkanuıdan yine seçilerek göre- vi alan ilk devlet başkanı oldu. V ENEZÜELLA 'DA CHAVEZKARŞrTLAgJ Muhalefetin soluğu kesiliyor • Küçük ve orta işletmelerin işbaşı yapacağını açıklayan muhalefet, petrol sektöründeki greve devam etmeyi hedefliyor. Dış Haberier Servisi - Venezüella'da muhalefet, ülkeyi bir aydu- kaosa sürükleyen genel grevi kısmen kaldrrmayı kararlaştırdı. Petrol sektöründeki grevinse devam edeceği bildirildi. Muhalefet, Devlet Başkanı Hugo Chavez'in göreviyle ilgili 2 Şubat'ta referanduma gitme ve -shil itaalsirfik" konulannda yoğunlaşmak amacıyla grevin sadece petrol sektöründe süreceğini açıkladı. Sivil itaatsizlik, vergilerin önemli bir bölümünün ödenmemesini öngörüyor. Muhalefetin oluşturduğu Demokratik Eşgüdüm adlı platformun yöneticilerinden Americo Martin, "Baa sektörierdekj küçük ve orta işletmeler önümüzdeld hafta yeniden açılacak. Para kazanmalan gerek, daha fazla kapab kalamaziar'' derken petroldeki grevin süreceğini kaydetti. Muhalefete göre Venezüella'nın grevden önce 3.2 milyon varil olan günlük petrol üretımi, 190 bin varile düştü. Demokratik Eşgüdüm'e göre ulusal petrol şirketi PDVSA'da çalışan 42 bin kişinin 36 bin kadan greve katılıyor. Referendum ısteği Chavez'in istifasını isteyen muhalefet, Chavez'in iktidanyla ilgili halkoylamasının 2 Şubat'ta yapılmasını talep ediyor. Chavez ise görev süresinin yansımn bile dolmadığını belirterek ağustostan önce yapılması halinde referandum sonuçlannı tanımayacağını söylüyor. Anayasaya göre referandumda 3 milyon 757 bin 773 kişi aleyhte oy verirse Chavez başkanlık koltuğunu bırakmak zorunda kalacak. Leonard Peltier, kanıtlarm yetersizliğine karşın 25 yıldır cezaevinde Tek sııçu Kızdderili olmak lstanbul Haber Servisi -Tibet'in ruhani li- deri Dalai Lama, Meksika'daki Zapatista- lann lideri tkinci Komutan Marcos, Güney Afhka'nın eski Devlet Başkanı Nefcon Man- dela, Uluslararası Af Örgütü gibi pek çok insan haklan savunucusunun, özgürlüğü için mücadele ettiği Kızılderili haklan sa- vunucusu Leonard Peftier, suçu kanıtlanma- mış olmasına karşın ABD'de 25 yıldır ce- zaevinde yatıyor. Peltıer"ın özgürlüğü için mücadele edenler suçunun "Kızılderili ol- mak ve ABD'nin borçlu oktuğu bu halkın haklanm savunmak" olduğunu söylüyor. Sıyu kabılesi üyesi Peltier, 1968'de yerli hak- laruıı savunmak için kurulan Kızılderili Ha- reketi'ne (AIM) katıldı. Peltier, FBI ajanla- Eyaleder Bush'tan davacı ABD'nin 9 eyaletinde yürürlüğe giren yeni çevre düzenlemelerinin çevreyi daha da kirleteceği öne sürüldü Dış Haberier Servisi- ABD'nin % kuzeydoğusundaki 9 •t eyalet yürürlüğe W giren yeni çevre düzenlemelerinin havayı daha çok kirleteceği ve asit yağmurlanna neden olacağını savunarak GeorgeBush yönetimine karşı dava açtı. Nevv York, Connecticut, Maine, Maryland, Massachusetts, Nevv Hampshire, Nevv Jersey, Rhode Island ve Vermont eyaletlerinin " başsavcılannuı açnklan dava, Çevreyi Koruma Ajansı'nnı (EPA) yeni düzenlemeyi açıklamasının ardından geldi. Kasım ayında açıklanan yeni düzenlemeler, modernizasyona giden şirketlerin, kirliliğin önlenmesi amacıyla yerine getirmesi gereken yükümlülükleri azaltıyor. EPA yetkilisi Christine ToddVVTütmanise kurallann uzun vadede, "emisvonlan azaltacağmı" savunuyor. Eyaletler, yapılan değişikliklerin, kömür yakıtlı elektrik santrallan dahil havayı kirleten binlerce sanayi kuruluşunu, 1970'te imzalanan Temiz Hava Anlaşması'ndakı önemli hükümlerden muaf tuttuğunu savunuyor. Davada yenilenmeye giden elektrik santrallanndan, bacalanna hava küiiliğini kontrol eden donanımlar eklemelerinin artık istenmeyeceğine dikkat çeldldi. Nevv "Ybrk Başsavcısı EBot Spitzer, "Yeni kuraDar, Bush'un, ABD'lilerin temiz ve sağukh hava sohuna haklanna ihanettir" dedi. nyla çıkan bir çatışmada iki ajarun öldürül- mesınden sorumlu tutuldu. Özgürlüğü için yü- rütülen uluslararası mücadeleye karşın 58 yaşındaki Peltier hâlâ hapiste. Le Monde Diplomatıque dergisuıin Tür- kıye baskısındaki bir yazıda, Peltier'in mü- cadelesi anlahlıyor. Yazıda, Kansas'taki Le- avenvvorth cezaevinde yatan Peltier'in özgür- lüğü için son umudu olan başkanlık affinın KızJderili- lere "dostobnavan" George Bush'un başkan seçilmesiy- le giderek azaldığına dikkat çekiliyor. Yazıda Peltier'in iki kez yaşam boyu hapse mahkûm olmasına neden olan olaylar şöyle aktarılıyor: "FBI, Si- yu yerteşiminde kendiistedi- ği kişryi başkan seçtirir. Baş- kan, giztifonlarla sertevlem- ler gerçekleştirmek üzere bir milis göcü oluşrurur. Pelti- er'in de içinde bulunduğu grup, miösleri protesto eder. 1975'te yerleşim, başkanın adamlan, FBI ve poKsçe ku- şablır. Arazhe giren ild ajan öldürülur. Suçlanan Feltier, Kmlderfli düşmanlannm va- şadığı Fargo'da yargılanır. Yargıç, bir ajanın, Peltier'in tüfekle ateş eftigini gördüğü- nü ve rüfeğin deh'ğinden Pel- tier'i tanıdıgını soylemesini kabul eder. Avukatlann aja- nın bulunduğu noktadanteş- hisyapamayacağnu söyleme- leriyse kabiıl edilmez." Cumhuriyet k i t a p 1 a r ı AĞLAMAK GÜLMEK DUVARIN ÜSTÜNDEKI TlLKÎ DÜŞÜNÜYORUM ÖYLEYSE VURUN ENEL HAKK'IN HAKKI GÖRÜLMÜŞTÜR ISKELE SANCAK JAPON GÜLÜ YÜZBAŞI SELAHATTÎN'ÎN ROMANI-1 YÜZBAŞI SELAHATTÎN'ÎN ROMANI-2 ZtVERBEY KÖŞKÜ Ri'HiSrKrLTfRVESANAT VAKFI •ÖLÜMMM RUHİSÜ SANAT GECESİ "TÜRKÜLER İMECESİ" AKATLAR KULTUR MERKEZI 0212 351 93 84 H Oilek Türker ... Tiyatro Ayna PROGRAM 1. Bölüm * Rnhi SU'nun Sesinden "Merkba" * Açılış konuşması: îlhan Selçukl *KARDEŞ TÜRKÜLER ARAl 6 Ocak 2003 Pazanesi Saat: 20.00 A.K.M. Büvük Salon Vero Tulyakova'nın anılarından Oyunlaştıran: Ataol Behramoğlu Yöneten: Mahmut Gökgöz Miizik: Nurettin Özsuca _ • Dekor Osman Şengezer Kostiim: Günnur Caras Işık Tasanm: Yüksel Aymaz ; A/IUTLÜ ÖL Ml I I # I |lf| Amerikan deniz piyadesi olarak Körfez Savaşı'na katılan Nicfaok, 2001'de pasaportunu >akarak' 4 Dûıı\-aVataDdaşı''knnliğiakk Bağdatyolcuları Canlı kalkan istanbuVa da uğrayacak • Girişimin öncüsü emekli asker Nichols, insan kalkanına Türkiye'den en az 50 kişinin katılacağını umduğunu söylüyor. BtLGEESER Irak'ı vurma konusundaki kararlılığını sürdüren ABD Körfez bölgesine dev yığınak yaparken onlarca gönüllü de savaşı önleme umuduyla "tnsan Kalkam" olarak Bağdat'a gidiyor. Başta Ingiltere, Kanada ve ABD ohnak üzere çeşitli ülkelerden Bağdat'a giderek halk için kilit önem taşıyan elektrik santrallan ve su kaynakları gibi yerlerin önünde canlı kalkan görevi yapmaya kararlı gönüllülerin sayısı her geçen gün artıyor. Internet aracıhğıyla örgütlenen gönüllüler, dünyanuı neresinde olursa olsun, savaşa karşı olan insanlan kendilerine katılmaya çağmyor. Bu sivil örgütlenmeierin önde gelenlerinden biri, Hollanda merkezli "Universal Kinship Sodery''. Amerikan deniz pıyadesı olarak 1991 'deki Körfez Savaşı'na katılan, 2001 'de pasaportunu yakarak "Dünya Vatandaşın kımliğı alan Kfnnetta Nkhob'un örgütlediği "canh kalkanlar", Londra üzerinden Amsterdam, Brüksel, Paris, Zürih, Roma, lstanbul ve Suriye'de mola vererek Bağdat'a gitmeyi planlıyor. Cumhuriyet'e açıklamalarda bulunan Nichols, hedefinin "Bağdat'a büyük bir akm" gerçekleştirmek ve böylelikle savaşın önüne geçmek olduğ\ınu söyledi. Internet üzerinden örgütlenmeye sadece 3 hafta önce başlamasına karşuı her gün binlerce e-posta aldığını kaydeden Nichols, "Keşke çok dataa önce başlasaydnn. Bu savaşı gerçekten durdurabinnz" dedi. lstanbul 'dan da birçok kişi ve sivil kuruluşun kendisiyle bağlantı kurduğuna dikkat çeken gönüllü, "Eminim Türkiye'den de SO'den fazla insan bize kaülacak" diye konuştu. Nichols, Irak'ta ne kadar kalacaklanna ilişkin soruyu şöyle yanıtladı: "Ben savaşı önlemek için sonuna kadar Bağdat"ta kalmayı düşünüyorum. Bir başka hedefim d e bombannman ve işgafa* beJgelemek." Bağdat'a gidemeyecek durumda olan insanlann para, araç ve malzeme yardırru yapabileceklerini belirten Nichols, kendisiyle temas kurmak isteyenlerin vvvvAV.uksociety.org sitesini ziyaret etmelermi istiyor. CumliuriyeC t I t a p i « r ı Büleat Tanör KURTULUŞ KURULUŞ Genisletilmis 4. BASKI Cuma 21.15 Cumartesi 15.30 2. Bölüm Sanann vam-da Incelenen devnm olayının ıkı cespbesı vardır Kunuluş ve Bınncısı, bağımsızlik savaşın^a ve bunun anlamJı özellıkiennc ıhşkın olup Moodros-Lozan aıa^ı öönemı kapsar (30 Elarn 1918-24 Temmuz 1923) lkıncı süreç olan Kuruluş, bınncısıyle ıç ıçe geçmştır TBMM'mn açılması (23 NISJJU 1920), yeni sıyasal-anayasal yapıjanmanın da başlangıcıdır Kıjruluş'la Ugıh anlumlar 1940'laa kadaf aüFecektır Bilent TANÖR Cumhuriyet ^ kitap kulübû Çağ Pazarlama A.Ş. Türkocağı Cad. No:39/41 (34334) Cağaloğlu-Istanbul Tel:(0212) 514 01 96 *Ruhi SU DOSTLAR KOROSU * MuammerKETENCÎOĞLUİ W " Cumhurryet ^ ^ kitap kulübü SELDABAĞCÂN| SanatYönetmeni: Mümtaz SEVİNÇ * Sunucu: Mûmtaz SEVİNÇ BıletlerBikcix sttış Matalennde Ruki Su Kültir ve Sanat Vakfinia A.K.M. Gişelerinie stalneiudır ı Tel: (0216) 45415 55 winv.biletix.com T.CKULTIR ' BAKANlluTN]\ KATKILARIYLA t 2T2J2454033 245 38 96 • f * i CUl 252 15 "T 02.01.2003-04.01.2003 tarihleri arasında sayım nedeniyle kapalıyız. MeAez : Çağ Pazariama A.Ş. T&kocağı Cad. N03S/41 Cağaloğfu-îstanbul Tel: (212) 514 01 96 Şube : istikial Cad. Zamoak Sok. 4/1 (Fransız Konsok>sluğu yant) Taksim-lstanbuf Tet {212) 252 38 81/82 Cumhurtyet Cag Pazarl-^ma A Ş Türkocagı Cad No 29 41 ^ kitap kulûbû (34334) Ca^aJoJlu-istanbul Tel (0212) 51*01 96 TürkıyeGazetecilerCemryeti'ninyayınladığı gûnlük Bizim Cazete Ülkesorunlanna ilişkin faporianyia. araştımıalanyla, köşeyazılanyla, tarafsız habefkeriyle siviltoplumlann gazetesi. Düzentı okumak için abone oiun. Tel: 0212.51108 75 BEKO CASÎO 108-SR model yazarkasanrı ruhsatuıı kaybettSIc, hükümsüzdür. GÜRBÜZGIDA JZ4ZARI- Csküdar