Katalog

14OCAK2003SALI CUMHURfYET SAYFA U 1 Ş 0 A I 5 r j I v L J l ı l \ dishab(5 cumhuriyet.com.tr Gül'ün 5 ülkeyi kapsayan turunu değerlendiren Ankara yeni bir arayışa girebilir ABD'ye karşı banş cephesi 11 Rumlardan Ermeni anıtı • LEFKOŞA (AA) - Larnaka Belediyesi, 1920'deKıbns'agelen ilk Ermeniler anısına arut yapmaya karar ver- di. Alithia gazetesinin haberine göre, Rum Meclisi'ndeki Ermeni temsilcisi Petros Karait- cian, Larnaka Belediye- si'ne bir mektup gönde- rerek Ermeniler için anıt yapılması talebinde bulundu. Bu talebe olumlu yanıt veren Lar- naka Belediyesi, Karait- cian'dan anıtın yapılaca- ğı yer konusunda öneri- de bulunmasını istedi. Larnaka'da çok sayıda Ermeni yaşıyor. Rum Meclisi'nde, Ermeni ve Maruni toplumun birer temsilcisi bulunmasına rağmen bunlann oy hakkı yok. Hush'un kafası karışık' • PARİS(AA)- ABD'nin eski Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, Kuzey Kore'nin Irak'tan daha büyük bir tehdit oluşturduğunu söyleyerek "Washington'ın kafası biraz kanşmış" dedi. Le Figaro'ya konuşan Albright, Kuzey Kore liderinin diktatör kafası ve elinde bulundurduğu nükleer silahlarla Irak'tan çok daha fazla tehlikeli olduğunu ifade etti. Bush yönetiminin en önemli tehdit olarak önce El Kaide'yi, sonra da Irak'ı gösterdiğini söyleyen Albright, "Washington yönetiminin kafası biraz kanşık" dedi. Saddam bin Ladin gözaltmda • SYDNEY(AA)- Avustralya'da, kendisini Saddam bin Ladin olarak tanıtan ve terörist saldın tehditlerinde bulunan bir kişinin psikiyatrik tedavi görmesine karar verildi. Yetkililer, önceki gün gözalhna alınan 45 yaşındaki Malcolm Hodgkinson'un, telefonla terörist olduğunu ve özellikle büyük bir tren istasyonuna ve bir yolcu uçağına terörist saldın düzenlemeyi tasarladığını söylediğini belirtti. Yetkililer, Hodgkinson'un geçmişte de polise asılsız ihbardan üç kez gözaltına alındığını açıkladı. Irak'ta magazin keyfi • Dış Haberier Servisi - Irak'a karşı operasyon hazırhğı yoğunlaşırken Irak ve diğer Arap dünyasının medyası, Iraklı şarkıcısı Kazım El Seher'in başka bir kadın için Iraklı eşini terk etmesini tarhşıyor. Seher ile ilgili haberier gazetelerin tirajlannı arttınrken halk arasında, şarkıcının uğruna eşini terk ettiği kişi hakkında yorumlar yapıhyor. Hükümetin yayın organı El Cumhuriye de Iraklı eşi ve 2 çocuğuyla Mısır'da yaşayan Seher'den konuya ilişkin açıklama yapmasını istedi. Ingittere'de picin baskını • LONDRA(AA)- Ingiltere'de yürütülen ricin zehri soruşturması çerçevesinde hafta sonunda yapılan baskınlarda, biri kadın 6 kişinin daha rutuklandığı bildirildi. Bournemouth'da önceki gün yapılan baskınlarda 6 kişinin tutuklandığını doğrulayan polis kaynaklan, bu tutuklamalann ricin zehri soruşturmasıyla ilgili olduğu yolundaki iddialan ise yorumsuz bıraktt. SERKAN DEMtRTAŞ ANKARA- Başbakanlık ve Dışişleri Ba- kanlığı, Başbakan Abdullah Gülün Orta- doğu'nun 5 önemli ülkesine gerçekleştir- diği "banşturunun" sonuçlannı değerlen- dirmeye başladı. Mısır, Suriye, Ürdün, Su- udı Arabistan ve îran'a giden, Irak'a üst dü- zey bir bakanını gönderen Gül, ziyaretle- rin değerlendirilmesinin ardından 2. bir ça- hşma başlatıp başlatmamaya karar vere- cek. Ankara'daki ilk değerlendirmede, Irak'a operasyonun, Islam dünyasının lideri ko- numundakı Mısır'ı *doğrudan flgüendinne- diği'' ancak diğer 4 ülkenin kaygılannın örtüştüğü saptandı. Bir yandan NATO müttefiki ABD'nin ileride kullanmayı öngördüğü üs ve liman- lan incelemesi için izin veren, diğer yan- dan olası bir operasyonu durdurmak için böl- ge ülkeleriyle aktif diplomasi yürüten Tür- kiye, son 10 gün içinde yapılan çabalan mer- • Hatemi'nin Gül'e "Türkiye'nin başlattığı bir Medeniyetler Buluşması girişimi vardı. Bunu sürdürüp ABD'nin savaş politikasına karşı, bir karşı platform yaratalım" dediği öğrenildi. cek altına aldı. Başbakan Gül'ün sırasıyla Suriye, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve îran'a yaptığı geziler ile Saddam Hüseyin yönetimine gönderdiği mesaj ve aldığı ya- nıt inceleniyor. Gül'ün ziyaretleri ve bun- dan sonra izlenecek politikaya ilişkin bazı Önemli unsurlar şöyle: • Başbakanlık ve Dışişleri, Gül'ün zi- yaretlerinin tüm tutanaklannı aynntılı in- celeyecek ve ilgili ülkelerin tutumlan net- leştirilecek. Bu değerlendirme ışığında Türkiye, yeni bir girışimde bulunup bu- lunmamaya karar verecek. • 5 ülkeden -Mısır hariç- 4'ü, olası bir operasyondan doğrudan etkilenecekler. Suriye, Crdün ve fran, Türkiye ile birlik- te Irak'ın toprak bütünlüğünün mutlaka ko- runması gerektiğini kaydediyorlar. Suri- ye ve tran da Türkiye gibi özellikJe ülke- nin kuzeyinde bir Kürt devleti kurulma- sını kendi iç banşlannı olumsuz etkileye- cek bir gelişme olarak görüyor. Güney cephesinin sakıncalan • îran. Irak'ta Saddam Hüseyin sonra- sında güçlü ve kalabalık Şii toplumunun daha etkin bir rol üstlenebileceğini öngö- rüyor. Irak Kürdistan Yurtseverler Birli- ği lideri CelalTalabani'nın Tahran'a yap- tığı ziyaret sırasında "ülkenin yönetimi- ne bir Şii Mder getirUebiür" içerikli mesa- jına dikkat çekıliyor. Ancak Tahran yöne- timi, bu tür mesaj lara yine de temkinli. • ABD'nin operasyon planlannda Su- udi Arabistan topraklan "güney cephesi" için büyük önem taşıyor. Ancak bu, böl- gedeki ve ülkedeki radikal dinci terör gruplanru da harekete geçirebilir. • Gül'ün Hatemi ile yaptığı göriişme sı- rasında îran Cumhurbaşkanı'nın "Çeşit- ü kanallardan ABD'nin Irak'tan sonra tran'a saldırma gibi bir planı olmadığuu duyuyoruz. ABD bilmelidir ki bölgeye dü- zeıileyeceği hiçbir operasyondan bir şey kazanamayacak. BeDti Irak ve bölge ülke- leri çokşey kaybedecek, ama ABD de kay- bedecek'' dediği kaydedildi. Hatemi'nin. "Eski Dışişleri Bakanı îs- maılCem zamanında yapılan bir Mede- niyetler Buluşması' olrnuştu. Îran da ben- zerbir toplantrvigerçekkştirmişti. ABD'nin bölgedeki saldırganhğa karşı kültüreL, si- yasi bir platform gerçekleştirebiKriz. Tür- kiye, Avrupa kolunu, İran da Asya kolu- nu tamamlar" önerisinde bulunduğu da öğrenildi. IAEA BAŞKANI IRAK'I UYAJRDI Yapıcı olmazlarsa son yakındır Dış Haberier Servisi - Irak'ın Birleşmiş Millet- ler (BM) denetçileriyle da- ha aktif ve kapsamlı bir iş- birliği içine girmesi gerek- tiğini söyleyen Uluslara- rası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Muham- med El Baradey, ajansın Irak'taki silah denetimle- rini tamamlamasının birkaç ay sürebileceğini bildirdi. El Baradey, Time dergi- sine yaptığı açıklamada, "Irak, BM de- netçilerrvie da- ha aktif ve kapsamlı bir işbirtiğine gir- mesi gerekti- ğini anlamab- dır, aksi tak- dirde son ya- kındır" dedi. Paris'te Fransa Dışiş- leri Bakanı Dominiquede YTDepinılegö- rüşmesinden sonra, gazete- cilerin "IAEA sözcüsünün Irak'taki de- netimlerinbir yıl sürebilece- ğjaçıJdamasrvia" ilgili so- rulanna yanıt veren El Ba- radey, " Birkaç aya ihtiyaç duyukhıgunuvebusûrenin uzunluğunun Irak'ın işbir- Bgine bagh oJduğunu" söy- ledi. IAEA sözcüsü Mark Gwozdecky, CNN'e ver- C/luslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradey, Irak'ta denetimlerin bitmesinin birkaç ay sürebileceğini söyledi. diği demeçte, denetimlerin yaklaşık bir yıl sürebile- ceğini söylemişri. BM Güvenlik Konse- yi'nde, 27 Ocak'ın Irakra- porunun güncelleşeceği bir tarih olacağı anlayışının hâkim olduğunu belirten El Baradey, Güvenlik Kon- seyi'nde, Irak'taki dene- timlerde somut sonuç elde edilememesinin yararhğı sabırsızlığın arttığını da kaydetti. Irak'taki ince- lemelerini sürdü- l ren BM silah de- netçileri.dünara- lannda 2 üniver- sitenin bulundu- ğu 6 tesiste ince- leme başlattilar. Kimyasal silah uzmanlannın, başkent Bağ- dat'taki Teknolo- ji Üniversitesi'ne, biyolojik silah uz- manlannın Bağ- dat Üniversite- si'ne ve fiize uz- manlannın da başkentin 60 ldlo- * metre bahsında- kiAmiriye'debir askeri tesise git- rikleri belirtildi. Bir grup uzmanın da başkentin ba- tısındaki Ramadi'de adı açıklanmayan biryere git- tiği kaydedildi. IAEA uz- manlan ise îbni Rüşdi ve Teknoloji Üniversitesi'nde inceleme yapmak üzere yola çıktılar. kademisyenler banş için Bağdat'taABD'li akademisyenlerden oluşan 35 kişilik bir heyet, olası bir operasyonu engeUemek amaayla Irak'a gütti. "Savaş Karşıü Amerikata Akademisyenlcr" gnıbuna bağfı 28 üniversiteden 35 öğretim görevlisi, Bağdat'a giderek hastaneieri ve sığınaklan ziyaret etti. Bunun öncesindevse, ABD'li 30 bin akademisyen, ABD Başkanı George Bush'un savaş başlarmaması için düzenlenen imza kampanyasına kanlmışö. Crubun koordinatörii James Jennings, Irak haUa, askerieri ve çocuklan için endiselendiklerini söyledL Akademisy enler, Bağdat'taîd Saddam Hastanesi'ni ziyaret ederek, 8 yaşındaki lösemi hastasıyla UgilendL Grup daha sonra, Şubat 1991 'deki Amerikan bonıbardımanında 400 sKilin can verdiği Amerrye sığınağını zijaret etti. (Fotoğraflar: REUTERS/AP) ABD'nin Kuveyt'te gerçekleştirdiği tatbikatta 'kent savaşı eğitimi' üzerinde duruluyor Dört savaş geıııisi daha Körfez'e gidiyor Dış Haberier Servisi - Körfez Savaşı'ndan bu yana en büyük Amerikan askeri yığınağının yapıldığı Kuveyt'te, Amerikan askerlerinin 'kent savaşı egitimini' sürdürdükleri ve bir Ingiliz askeri birliğinin daha askeri tatbikat amacıyla Kuveyt'e ulaştığı bildirildi. Pentagon'un önceki hafta konuşlanma emri verdiği 7 savaş gemisinden 4'ünü önceki gün Körfez bölgesine gönderdiği belirtildi. Amerikan ordusunun 3. Piyade Birliği'ne bağlı askerlerin kahldığı Kuveyt'teki tatbikat çöldeki eski bir kuvars madeninde bulunan terk edilmiş binalarda yapıhyor. ABD ordusunun, Bağdat'ta gerçekleştirilecek olan çatışmalara hazırlık amacıyla tatbikatı bu şekilde planladığı belirtiliyor. îngiltere Savunma BakanlığTnın açıklamasına göre, Ahnanya'da üslenen lojistik bir birliğe bağlı askerler. dün Kuveyt'e gittıler. BBC. bu askerlerin cephedekilere destek olacağını %e nakliye işlerini üstleneceklerini, aynca Kuveyt'e bir üs hazırlayacaklannı aktardı. îngiltere'nin, bu ay Ürdün Hava Kuvvetleri ile ayn bir ortak tatbikat çerçevesinde Ürdün'de de 14 savaş uçağı konuşlandıracağı belirtiliyor. ABD'nin, son olarak 4 savaş gemisini daha önceki gün Körfez bölgesine gönderdiği bildirildi. Amfibik çıkarma gemileri Portland ve Ashland, Virginia eyaletindeki Little Creek Deniz Amfibi Üssü'nden, amfibik taarruz gemileri Kearsarge ve Bataan da yine Virginia'daki NorfoUc Deniz Üssü'nden demir alarak bölgeye hareket etti. Savaş gemilerinin. 8 binden fazla deniz piyadesi taşıdığı belirtildi ancak gemilerin tam olarak nereye gittikleri açıklanmadı. ABD Sa\-unma Bakanı Donald Rumsfeld, kısa bir süre önce Basra Körfezi'ndeki yaklaşık 30 bin Amerikan askerine ilave olarak 60 binden fazla asker gönderilmesi emrini vermişti. Pentagon, 31 Ocak'a kadar bölgedeki asker sayısının 100 bine ulaşmasmı hedefliyor. BARZANİ SAVAŞTA ROL ALMAYACAĞIZ DEDl Kürtler savaşta yok Dış Haberier Servisi - Irak Kürdistan Demokrat Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani, Irak rejimine karşı ABD'nin başlatması olası savaşa Kürtlerin katıl- mayacağını söyledi. Lübnan gazetesi Es Sefir'de yayımla- nan demecinde, Kürtlerin ABD'nin sa- vaşına katılmayacağını belirtti ve "frakta şu anda en büyük tehüke, bir iç sa\aşın padakvçrmesiolasılıgıdır'* uyansında bu- lundu. Irak'ta Kürtlenn rolünün "Kurt- lerie Araplar arasındaki ryi üişkileri ko- nnnak" olduğunu belirten Barzani. "Sa- vaşta güçlerimizin hiçbir rolü ohnaya- caktır, biz kanlımcı taraf olmayacağız. Ancak Irak'ı bunun tehlikeli sonuçla- nndan korumak bizim görevimizdir" dedi. Iraklılann, Amerikan general tarafin- dan yönetihneyi kabul etme ihtimalinin bulunmadığını belirten Barzani, "Bu, Amerikahlann hedefınin Irak'ı işgal et- mek ve ülkede egemenlik kurmak oldu- ğu anlannna geBr, Saddam'ı devirmek değfl" dedi. Mesud Barzani, Londra'da aralıkta yapılan muhaliflertoplanhsına katılımı- nı, "kaderimize karar verme sorumlu- hığunu başkalanna bıraknıanıaJv" ola- rak açıkladı. Barzani, şimdilik sürgün- de bir Irak hükümeti kurulmasının plan- lanmadığını söyledi. ABD'LİLER ÎNCELEMELERE BAŞLADI Usler mercek altındaANKARVADAN.4 (Cumhuriyet)- Türki- ye ve ABD'nin üzerinde uzlaştıldan muta- bakat zaptı uyannca 150 kişilik Amerikan askeri heyeti, üs ve limanlan incelemeye başladı. Almanya'dan Ankara ve încirlik'e gelen askeri heyetin Diyarbakır, Muş ve Bat- man üsleri ile İskenderun ve Mersin liman- laruıda incelemelere başladığı kaydediliyor. Incirlik Üssü'ne gelen heyetin, üsse ye- ni sevk edilecek ABD askerlerinin nerede kalabileceğini belirlemek için detaylı ince- lemeler yaptığı bildirildi. Heyetin çalışmalanndan. çok sayıda as- kerin konuşlandınlması için yer arandığı, inceleme yapılacak Diyarbakır, Batman ve Muş havaalanlan ile limanlar arasında în- cirlik'in ön plana çıktığı gözlendi. Incir- lik'i denetleyen heyetin aynca incelenen yerlerde inşaat yapılıp yapılamayacağı ko- nusunda bilgi aldığı öğrenildi. Heyetin bir süre daha încirlik'te kalaca- ğı, încirlik'e indirilecek olası asker ve mü- himmat için en uygun yerlerin belirlenme- sinden ve inşaat izninin alınıp çahşmalara başlanmasından sonra üsten aynlacağı, ay- nı çahşmalann başka heyetlerce Diyarba- kır, Batman ve Muş havaalanlannda da ya- pılacağı edinilen bilgiler arasında. Heyetlerin bulgulan sonrası gündeme gelecek kapasite arttınmı çalışmalan için 300 milyon dolarlık bir bütçenin aynldığı kaydediliyor. Faruk El Şara Ankara'da Dışişleri Bakanı Yakış tarafuıdan karşılandı. (Fotoğraf: KEREM GEZER) El Şara Ankara 'da Esad'dan Sezer'e mesaj• Suriye Dışişleri Bakanı El Şara, " Türkiye ile Suriye arasında verimli bir işbirliği kurulması için kapı ardına kadar açıktır" dedi. A>fKARA (Cumhurijet Bürosu) - Irak'a operasyon olasıhğının giderek artması, Ortadoğu ülkeleri arasındaki işbirliği arayışlannı da arttırdı. Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El Şara, Devlet Başkanı Beşir Esad'ın bir mesajını Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'e iletirken, her iki ülkenin de kaygılannın ortak olduğunu vurguladı. El Şara, Ankara'da Dışişleri Bakanı Yaşar Yaloş tarafuıdan karşılandj. Daha sonra Başbakan Abdullah Gül tarafuıdan kabul edilen El Şara, AKP Genel Başkanı Recep Tayyç Erdoğan'la da bir araya geldi. Konuk Bakan, daha sonra Sezer tarafindan kabul edildi. Şara, Beşir Esad'ın mesajını Sezer'e iletti. Esenboğa Havalimanı'nda bir açıklama yapan Şara, dost ve komşu ülke Türkiye'ye gelmekten memnun olduğunu belirtti. El Şara, Irak sorununa ilişkin bir soru üzerine, görüşmelerde bölgeye ilişkin "tehlikeli ve önemli gefişmeteri" değerlendıreceklerini belirterek, "Ortak sonuçlara varmakta zorluk çekme>eceğiz. aynı endişeleri paviaşnoruz" diye konuştu. El Şara, Irak'a karşı düzenlenecek bir savaşın "bölgenin tamamını içine alan ve geleceğini etkfleyen" bir savaş olacağını belirtti. El Şara, Türkiye ile Suriye arasında ünzalanması planlanan "Ükder Bdgesi"ne ilişkin soru üzerine, "Biz getirken Esad'dan doğrudan talimat aldık, Tiirkhe ile Suri>e arasında verimli bir işbirtiği kurulması için kapı ardına kadar açıkür" yanınnı verdi. El Şara- Sezer görüşmesi ardından Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Sezer ile, El Şara görüşmesine Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış da hazır bulundu. Açıklamaya göre, toplantıda Sezer, Ortadoğu'da kalıcı banş sağlanmasının tüm bölge ülkelerinin çıkanna olduğunu, belirterek taraflann, Irak'a ilişkin sorunun BM Güvenlik Konseyi'nin 1441 sayılı karan çerçevesinde askeri müdahaleye gerek kalmaksızın banşçı yollardan çözümünün önemine değindiği belirtildi. Açıklamada, "Taraflar. Irak'ın toprak bütünlügünün ve siyasal birliğinin korunması gereğini vurgulamışlardır" denildi. Newsweekl Myers, AKP'yi by-pass edecek Dış Haberier Servisi -19 Ocak'ta Türkiye'ye gelmesi beklenen ABD Genelkurmay Başkanı Richard Myers'in. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'le görüşmesinin "hükümeti by-pass etmek" anlamına geleceği öne sürüldü. ".\merika'nın isteksiz müttefiki, olası bir Irak savaşındaki rolünü yeniden düşünüyor" başlığuıı kullanan Newsweek, 80 bin asker için izin alınmasının ABD'yi "şoke ettiğini" öne sürdü. USA Today gazetesiyse ABD birliklerinin, lojistik sorunlar nedeniyle Irak'a karşı savaş için şubat sonu ya da mart başından önce hazır olamayacağmı yazdı. Gazete, olası operasyonun gecikme nedenlerinden birinin de "Türkiye'nin 80 bin Amerikan askerine ev sahipligi yapmayi kabul etmemesi" olduğunu belirtti.