Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 12OCAK2003PAZAR 14 JvLJJ-iX LJJK. kuttur@cumhuriyet.com.tr /^^ (*\ • • Bir ömür boyu; yılmadan, usanmadan, yabancılaşmadan I f T | ^ " ^ ^ Ç î 1 T * l 1 yazının hemen her alanında birbirinden nitelikli ürünler V^/ I ı \ y Lil I 11 veren OnatKutlar 'ı sekizyıl önceyitirmiştik kahkahada saklayanadamDR.HALUKGÜRİZ 44 Birömürboyuncaokumak, anlamak, lezzet toplamak ve sonra, tamamen sonunda bel- Id iyi on mısra yazabilirdi" der Rflke.MalteLauridsBrigge'nırı notlannda. OnatKutiar'ın, ni- celik olarak çok sayılmasa da nitelikçe çok önemsenmesi ge- rekenyapıüanndabu savın ger- çekliğıni görürüz. Bir ömür bo- yu; yılmadan, usanmadan, ya- bancılaşmadan yazının hemen her alanında birbirinden nite- likli ürünler verdi Onat Kutlar. Şiir, öykü, sinema, deneme alanlannda günümüzde önemi giderek artan yapıtlar üretti. Onat Kutlar'ı bugün daha da önemli ve güncel hale getiren, yıllar önceki öngörülerinin so- mut ve daha görünür halde or- tayaçıkmasıdır. Savunduğudü- şünceler, insanlığın yok edile- meyen kültürbirikimine daya- nır. Kendi kültürüne, dünyauy- garlığına katkı yapmış aydın, sanatçı, bilim adamlanna sır- hnı dönüp yaygınlık, çok sat- mak ve izlenmek üzerinden oluşturulmaya çalışılan yeni değerler sistemini temelden eleştirir. Cumhuriyet dönemin- de geçmiş kültür envanterini onaran, koruyan uzmanlan, la- ik cumhuriyet aydınlannı savu- nur. Anadolu insanına bakışı o imbikten süzülen ince duyar- lılıklannın ve algılannın ürü- nüdür. Bu ülkenin aydınlık bi- rikimini savunurken Anadolu insanını örnek verir. "Anado- lu insanın avucu yere bakar; ona yerden yağar rahmet, bir bozkır çiftçisi gibi bekleyin ka- rar vermek için, acele etmeyin (_.) ve ne olur. her olur olmaz yerde ve zamanda. yaşanılası bir ülke için yaşamını adamış insanlara sövmek densizfiğini terkedin" der. Gazetedeki kö- şesinde yayımlanan "Yaban- a" yazısı yabancılaşmış, aklı- nı tekelli düzene emanet etmiş yarı aydının suratına bir tokat- tır, o eşsiz ironisiyle. Hep Insandan yanaydı Globalleşmenin sahte değer- lerine özgürlüğün esasında key- fılik olduğunu, medya yıldız- lannın özgürlük olarak öne sür- düğü kavramın esasında lcültür- süzleştirici, tek tipleştirici, te- kelci bir akıl tutulması haline geldiğini saptar. Sinema ala- nında, bu sözde özgürlüğün u eşsiz kültür adamı, bütün ömrünü sahteliklere, ikiyüzlülüklere, halkı kültürsüzleştiren, ortalama beğeniye hapseden tekelli medyaya karşı çıkmaya adamıştır. Ne yazık ki tekelli düzenin ve yarattığı insanın en tiksindirici ürünlerinden terör, bu yetişmesi güç aydını çok zamansız şekilde bizden aldı. bütünüyle Amerikan sinema endüstrisi kıskacında, sinema ustalannın yapıtlannı yok sa- yan bir tekelleşmeye dönüştü- ğünü gösterir. Insanlan düşün- mekten, hissetmekten alıkoyan ortalama beğeniye uygun ha- zırlanmış, teknolojinin ön pla- na çıkanldığı ve "sinema bu- dur" diye sunulan anlayışın in- san aklına, birikimine, duyar- lılığına karşıtlığını vurgular. Günümüzde. Onat Kutlar1 ın bu saptamalanrun uzantısı ola- rak, alanında yazılmış onlarca tarih kitabını okudugundan şüp- he duyulacak yazarlar, tekeller tarafından yeni değerler siste- minin tarih yazıcılan olarak pazarlanmaktadır. O konuyla ü- gili herkes tarafından bilinen şeyleri yeni \ e büyük keşifler gibi sunan yöntem yoksunu ya- zarlar, büyük bir pervasızlıkla vitrine çıkanlmaktadır. Bu iğ- renç çürümeye, bu ikiyüzlülük ağına karşı Onat Kutlar, hep insanı ve onun değerlerini sa- vunur. Sinema sevglsl... Onat Kutlar'ın toplumu etki- leyen en önemli yanlanndan biri de sinemaseverliğidir. "Si- nema Bir ŞenMktir" adlı kita- bında, sinema sevgısini ve ne- redeyse yoktan var ederek bir gnıp arkadaşıyla kurduğu Si- nematek'in serüvenini bütün canhlığıyla anlatır. Türkiye'de birçok insanın yetişmesinde büyük önem taşıyan sinema serüvenini bir yazar, "Onat Kutlarve arkadaşlannın Sine- matek'i bizi okuryazarhktan aydın sezgisine ulaşurdı" diye- rek betimler. Sinema serüveni Sinematek oluşumuyla da sınrr- lı değildir. Türk sinemasının hâlâ en önemli fılmlerinden bi- ri olan "HakkârTde Bir Mev« sinT gibi filmlerin senaryola- nnı da yazar. Toprağın ürün veren ağaçlannı, toplumun ön- cü, aydınlık insanlarını genel- geçer yargılara karşı inatla sa- vunur. Bu eşsiz kültür adamı, bütün ömrünü sahteliklere, ikiyüzlü- lüklere, halkı kültürsüzleşti- ren, ortalama beğeniye hapse- den tekelli medyaya karşı çık- maya adamıştır. Ne yazık ki tekelli düzenin ve yarattığı in- sanın en tiksindirici ürünlerin- den terör, bu yetişmesi güç ay- dını çok zamansız şekilde biz- den alır. Son yazılanndan bi- rinde "Herkesin kaybetttği tek oyundur terör, korkunç bir oyundur. Evet, her öldürülen- le bir evren yok edilir" derken ne yazık ki kendi ölümünü de yazar sanki... Gazetemiz yazan, şalr ve sinema eleştirmeni Onat Kutlar dünmezanbaşuıdaanıldJL(EBRU ERDOĞAN) Unutmadık. unutmayacağız tstanbul Haber Ser\isi - The Marmara Oteli'nde düzenlenen bombalı bir saldında yaşamını yitiren gazetemiz yazan, şair ve sinema eleştirmeni Onat Kutlar, ölümünün 8. yıldönümünde dün düzenlenen törenle mezan başında anıldı. Aşiyan Mezarlığf nda yapılan törene Kutlar'ın eşi Füiz Kutlar, ailesi, PEN Yazarlar Derneği Başkanı Üstün Akmen, Hüseyin Baş, yazar Leyla Erbil, Metin Deniz ve yönetmen ZekiÖkten'ın de aralannda bulunduğu sanatçı, aydın dostlan katıldı. Törende Kutlar'ın mezan karanfillerle donatıldı. PEN Yazarlar Derneği Başkanı Üstün Akmen törende yaptığı konuşmada Kutlar'ı hiçbir zaman unutmadıklannı ve Kutlar'ın unutulmayacağını vurgulayarak "Özlemle anıyoruz, ışık içinde yatsn" dedi. Anmaya, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) de bir çelenk gönderdi. Kutlar, önceki gün de PEN Yazarlar Derneği'nce Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Tiyatro Salonu'nda düzenlenen bir törenle anıldı. 31 Aralık 1994 yılında The Marmara Oteli'nin kafeteryasına bırakılan bombalı paketin patlaması sonucu ağır yaralanan ve koma halinden çıkamayarak lOOcak 1995yıhnda yaşama veda eden Kutlar, ardında çok sayıda değerli kitap bıraktı. Kutlar, eleştirmenliği ile de Türkiye'de sinema sanatının gelişimine büyük katkıda bulundu. Bilgi'deSinema da bu ay ağırlıkMohsen Makhmalbaf'ınfilmlerinde Ödüllüyönetmenden birseçki Kültür Servisi - tstanbul Bilgi Üniversitesi'nin hazırladığı Bilgi'de Sinema'da bu ay Iran sinemasının bol ödüllü yönetmeni Mohsen Makhmalbaf ın toplu filmlennden oluşan bir seçki sunulacak. Bugün saat 14.00'te "Kutsanmış EvKHk", yarm saat 19.30'da "Oyuncu"ve21.00'de "Ghajar Hanedanından Görûntüler" filmleri izlenebilecek. 14 Ocak Salı günü ise saat 19. 3O'da usta yönetmenin "Kish Hikâyeleri" ve 15 Ocak Çarşamba günü saat 19.30'da "Ada Hikâyeleri" Istanbullu sinemaseverlerinin beğenisine ücretsiz sunulacak. Bilgi'de Sinema'da "Efes Pilsen ile Vizyon Köpüğü" kapsamında ise yönetmen Christopher Nolan'ın ve David Lynch'in birer filmi gösterilecek. Nolan'ın "Akıl Defteri (Memento)" filmi 17, 18, 19, 20, 21 ve 22 Ocak'ta; Lynch'in "Mulholland Çıkmaa'' ise 24, 27, 28, 29 ve 31 Ocak'ta izlenebilecek. Vizyon Köpüğü kapsamında gösterilecek olan filmlere giriş ücretleri öğrenci 1 milyon, tam 2 milyon olarak belirlendi. Izleyiciler filmlerin başlamasından bir saat önce Taksim Atatürk Kültür Merkezi önünden kalkacak ücretsiz servisten yararlanabilirler. Aynca, aynı servis fihn bitiminde de izleyicileri Taksim'e bırakacak. (0 212 293 50 10) DVD / VCD Vanilar Star Wars l, The Phan- tom Menace (Yıldız Savaş- ları I, Gizli Tehlike) / Yön: Ge- orge Lucas / Oyn: Liam Ne- eson, Ewan McGregor, Na- talie Portman / 1999, renkli, 131 dakika, çift DVD, geniş ek- ran / 20th Century Fox-Tıglon. Teknolojiyi salt öyküsünü daha iyi anlatmak için kullandığını be- lirten Lucas, çizgi-roman kahra- manı Flash Gordon'dan esinlen- diği çahşmasında insanlığın dramı- nı teknolojiyle harmanlayarak bi- ze soluk kesici bir uzay serüveni ya- şatıyor. 6 saatlikÖzelBölümlerbilimkurgununbirkla- siğine dönüşen bu çahşmayla ilgili inanılmaz bilgiler sunuyor. "The Begnıning" belgeseli yaratım aşamasının her ev- resini aynntılanyla açıklıyor. Yalnız burada izleyebileceğiniz 7 çıkanlmış, uzahlmış Podrace sahne- si, 2 sahnenin öykü çizimlerinden canlandırmalanna geçiş, öykü, ta- sanm, giysi, efekt, dövüş bölümle- rinin oluşumunu veren 5 belgesel, "DudoftheFate''in müzik videosu, set fotoğraflan, fragmanlar, TV reklamlan, "Starfighter" oyunu, afişler, 12 web belgeseli, Web Si- tesine Ulaşım'da yer alıyor. Dijital mastenndan yaratılan, yüksek görüntülü filmi THX ses ile merakla sey- rediyorsunuz... ••• Star wars 2. Attack of the Clones (Yıldız Savaşlan 2, Klonlann Saldınsı) / Yön: Geor- ge Lucas / Oyn. Ewan McGre- gor, Natalie Portman, Hay- den Christensen, Christop- her Lee / 2002, renkli, 137 da- kika, çift DVD, geniş ekran / 20th Century Fox-Tiglon. Galaksideki Cumhuriyet reji- mi tehdit alhndadır. Senato. so- nunda kJonlar ordusunun yapı- mma karar verir. Lucas, bu kez filmini çoğunlukla sanal ortamda yönetiyor. 6 saatlik Özel Böhlmler olağanüstü zengın: Kuklalardan Dijital Karak- terier'de 30'dan fazla çekımle dijital teknolojinin mucizelerine tanık oluyorsunuz. Sanaün Görke- tran sinemasuun usta vönetmenlerinden Makhmalbaf. Asl. SELÇUK mi: Bölüm2'nin Ongörühnesi'nde sanal film yapımının usta ince- likleri var. FîhnlerGösterimeGir- mezler, Kaçarlar da ses tasanm tekniğini keşfediyoruz. Öykü, ak- siyon sahneleri, aşk öyküsünün ka- meraarkası belgeselleri, "Acrossthe Stars"ın müzik videosu, 12 web belgeseli, afişler, fragmanlar, TV reklamlan, set fotoğraflan, çıkanl- mış 8 sahne, Web SitesineUlaşmı'da var. R2-D2: Kubbenin Altında'da kıdemli Artoo-Detoo efsanenin bi- linmeyen öyküsünü anlahyor. Gör- sel EfektJerin Kurgusu nda dijital teknolojininbü- yüsü var. Yüksek görüntülü bu zengin toplamh filmi THX sesle kopamadan izliyorsunuz. Sabahattin Eyuboğlu amlıyor • Kültür Servisi - Türkiye Yazarlar Sendikası, Sabahattin Eyuboğlu'nu ölümünün 30. yılında anmak icin yann saat 18.00'de Taksim Cumhuriyet Kitap Kulübü'nde bir etkinlik düzenledi. Anma etkinliğinde gazetemiz imtiyaz sahibi îlhan Selçuk'un yanı sıra Yaşar Kemal, Şükran Kurdakul, TYS Genel Başkanı Cengiz Bektaş, Mehmet Başaran, Cevat Çapan, Şakir Eczacıbaşı, Mustafa Eyuboğlu ve Mualla Eyuboğlu, Sabahattin Eyuboğlu'nu anlatacaklar. Vedat Günyol ise ameliyat nedeniyle bulunduğu hastaneden bir mesajla katılacak. toOB'dan 'Türk Büyüsü' • tSTANBUL (AA) - Istanbul Devlet Opera ve Balesi (ÎDOB), sevilen türkülerin yer aldığı 'Folklorama- Türk Büyüsü' adlı yeni temsilini izleyiciyle buluşturmaya başladı. Müzik yönetmeni Serdar Yalçın'ın seçip uyarladığı türkülerden oluşan ve Haldun Dormen tarafindan sahneye konan temsilin ilk iki gösterimi izleyicilerden büyük ilgisiyle karşılaştı. Yapıtın repertuvannda, 'Çayda Çıra', 'AUı Turnam', 'Odam Kireçtir', 'Indim Dere Irmağa', 'Evlerinin Önü', 'Zeytinyağlı Yiyemem', 'Madımak', 'Gesi Bağlan', 'Çökertme', 'Adanalı', 'Keklik", 'Tekirdağ Potpurisi', 'Yemen Türküsü', 'Tiridine Bandım', 'Gemilerde Talim Var'. 'Su Sızıyor', 'San Gelin', 'Entarisi Ala Benziyor', 'Hem Okudum Hem de Yazdım', 'Elmayı Top Top Yapalım' ve 'Karadeniz Potpurisi' yer alıyor. 'Folklorama-Türk Büyüsü'nde türküleri, Istanbul Devlet Opera ve Balesi sanatçılan Bülent Atak, Aylin Ateş, Zafer Erdaş, Hüseyin Likos, Ruhsar Öcal ve Özlem Soydan seslendiriyor. Çocuklarla drama başlıyor • Kültür Servisi - Çocuklarla Drama - Nihal Geyran Koldaş Atölyesi, 1 Şubat Cumartesi günü Maya'da başlıyor. Cumartesi günleri 10.30 - 12.00 arasında yapılacak olan çalışma için en geç 24 Ocak'a kadar başvurulabilir. 31 Mayıs'a kadar devam edecek olan drama atölyesi, 7-12 yaş arası çocuklann yaratıcı drama çalışmalanna katılarak, hareket, ses, müzik ve görsellik içeren oyunlarla yaratıcılıklannı geliştinnelerini ve sosyal ortamda özgüvenlerini kazanmalannı amaçlıyor. Çalışmalar hayal gücü, bedensel koordinasyon, beş duyunun kullanımını geliştirici bireysel becerilerle birlikte, grup içinde paylaşarak etkin olma, grup yaratıcılığı alanlanna da eğiliyor. Sınu-lı sayıda öğrenciyle çalışıldığı için her çocuğun yatkm olduğu kendini anlatım alanlan saptanıp, o alanda çahşmasma olanak sağlanıyor. Çocuklar verilen konular çerçevesinde kendi oyunlannın yazan, yönetmeni, eleştirmeni oluyorlar. (0 212 252 74 52) 2000 Hint filmi yandı kül oldu • BOMBAY (AFP) - Hindıstan'ın batısında yer alan Pune şehrinde, Film ve Televizyon Enstitüsü'nde çıkan yangında, Hindistan yapımı 2000 filmin orijinal kopyalan yok oldu. Enstitü yöneticilerinden Prem Mathiyani, basına, söz konusu filmlerin, 1952 öncesi Hint sinemasına ait örnekler olduğunu, ve hepsi orijinal olan filmlerin bazılannın kopyalannın bulunmadığını açıkladı. Yangında yok olan filmler arasında Hint sinemasının ldasilderinden olduğu kabul edilen 'Manoos' ve 'Shejari' de bulunuyor. Yetkililer kaybın çok büyük olduğunu ancak kesin sonucun araştırmalardan sonra belli olacağını açıkladılar. Kesin nedeni bilinmese de yangının, depoda hava sıcaklıgının yükselmesi sonucu çıkması olasıhğı üzerinde duruluyor. Bilkenfli gençlerden konser • Kültür Servisi - Bilkent Gençlik Senfoni Orkestrası, 14 Ocak Salı günü saat 20.00'de Bilkent Konser Salonu'nda bir konser verecek. Şef Mahir Çakar'ınyöneteceği konsere orkestra üyelerinden Toğrul Ganioğlu (keman), Hayreddin Hoxha (viyolonsel) ve Nermin Ganiyeva (piyano) solist olarak kahlacaklar. Programda Rossini'nin Semiramis Uvertürü, Beethoven'in Do Majör Üçlü Konçertosu, Respighi'nin Antik Dans ve Aryalar adlı süiti ile Mendelssohn'un 5. Senfonisi yer alıyor Biletler Bilkent Konser Salonu Gişesi'nin yanı sıra, Beymen (Karum), Çarşı Mağazası (Çankaya), Dost Kitabevi (Kızılay, Kavaklıdere, Ankuva) ve Diapason'dan (Kavaklıdere) sağlanabilir.