Katalog

11 OCAK 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 dengundeS çitt ayakkabı • tZMtR(AA)-Üçel Ayakkabı Sanayi ortağı ve Yönetim Kurulu Üyesi Rıfat San, otomatik bant sistemiyle günde 3 bin çift ayakkabı ürettiklerini ve üretimin yüzde 6O'ını ihraç ettiklerini söyledi. San, ayakkabı sektöründe 20 yıldır var olduklannı vurgularken ünlü markalann yanı sıra insan vücudunda bulunan negatifelektriği uzaklaştıran "antistres" ayakkabılar ürettiklerini kaydetti. Futbol takımlam kâr açıkladı • Ekonomi Servisi - Türkiye 1. Futbol liginde oynayan ve Borsa'ya kote olan Galatasaray ve Beşiktaş takımlan kâr açıkladı. Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatınmlar A.Ş., 30 Kasım 2002 tarihinde biten 6 aylık dönem için, 20.2 trilyon lira (12.5 milyon dolar) net kâr elde edildiğini açıklarken, Beşiktaş Futbol Yatınmlan Sanayi ve Ticaret A.Ş., elde edilen kânn 5 trilyon 348 milyar 398 milyon lira olduğunu duyurdu. Vestei, Las Vegas fuarında • CHICAGO(AA)- Türk elektronik şirketi Vestel, Amerikan pazan için hazırladığı yeni ürünlerini, Las Vegas Uluslararası Elektronik Fuan'nda sergiliyor. Vestel'in, fuarda ürün çeşidi olarak dünyanın dev televizyon firmalanndan geri kalmadığını belirten Vestel Ürün Müdürü Hakan Kutlu, Amerikalılann Vestel'i her yıl biraz daha yakından tanımaya başladıklannı, Amerikan pazanna girebilme açısından bu fuarda önemli deneyimler edindıklerini belirtti. TfflAŞ: Bektriğe zam yapılmadı • ANKARA(ANKA)- Türkiye Elektrik Dağıhm AŞ (TEDAŞ), elektrikte bazı abonelere uygulanan indirimli tarifenin süresinin 31 Aralık 2002 itibanyla dolduğunu ve fiyatlann bu nedenle eski düzeyine çıkanldığını belirterek "elektriğe zam" yapılmadığını bildirdi. TEDAŞ açıklamasında, aralannda okullann da bulunduğu bazı abone gruplan için 2003 yılı başından itibaren indirimlerin kaldınlarak referans tarife ile indirimli tarifelerin eşitlendiği kaydedildi. Özelleştipme ppogramı hazır • ANKARA(AA)-Bu yılın özelleştirme programı, Devlet Bakaru ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener tarafindan, pazartesi günü açıklanacak. Bakan Şener'in makamından yapılan açıklamada, 2003 yılı özelleştirme programının, 13 Ocak 2003 Pazartesi günü, Başbakanlık Bakanlar Kurulu Toplantı Salonu'nda açıklanacağı belirtıldi. Finans kurumunu batırarak binlerce kişiyi mağdur eden holding proje atağında Ihlasyeni kurban anyorFATMAKOŞAR Grubun bankası ko- numundayken kredile- rin yüzde 90'ını kendi bayilerine neredeyse teminatsız kullandıra- rak îhlas Finans'ı batı- ran îhlas Holding, taze kan arayışın- da. Ihlas Finans'a "kâr-zarar ortak- ^«"yla para yatıran, 147 bin mudi- ye aradan yıllar geçmesine karşın hiçbir ödeme yapmayan îhlas Hol- ding'in gazetelere verdiği tam sayfa ilanlarda tatil köyü projeleri duyuru- luyor. Tasfiye Kurulu'nun çalışmalan sonucunda Öılas Finans'ta 19 bin 392 cari hesap sahibinden 3 bin 600 ki- şiye henüz ödeme yapılmadı. ''Kâr- zarar'' ortaklığıyla kuruma para ya- tıran mudilere de herhangi bir öde- me olmadı. îhlas Finans'ın kredile- rinin yüzde 90'ının yok denecek ka- • Ihlas Finans'a 'kâr-zarar ortakhğı'yla para yatıran 147 bin mudiye aradan yıllar geçmesine karşın hiçbir ödeme yapmayan thlas Holding, gazetelere verdiği tam sayfa ilanlarda yeni projelere katılım çağnsı yapıyor. cıhk" sloganıyla ve yatınma dönüştür- me vaadiyle tasar- ruftopluyordu. AKP'yle gelen projeler dar az bir teminatla gruba yakın ba- yilere kullandınlmasının faturasrnı, tasarrufunu buraya yatıran kişiler ödedi. Tasarrufçuyu, Inşaat Gru- bu'nun "2003 yıhnda kuracağı nite- BkH yerieşim merkezkri ve seçkin ta- til köyleri" projelerine katılmaya ça- ğıran îhlas Holding'in sahibi Enver Oren'in oğlunun içinde bulunduğu yönetim, îhlas Finans' ın kaynaklan- nı, bayilerden Cihan Yayıncılık ve Meltem Yayıncılık'a kullandırdı. Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) tespitlerine göre. "Banka boşaltma- lara benzeryöntemlerle'' kaynaklan eritilen îhlas Finans, "tslami banka- îhlas Holding, geri dönmeyen krediler ve mal alım-sa- tımlanyla zarar ettirilen Ihlas Fi- nans'ın "kâr-zarar paylaşunı" ekse- ninde topladığı parayla taze kaynak girişini sağlıyordu. Finans kurumu- nun batmasının ardından "kötü gün- ler" geçiren holdingin yıldızı AKP'nin 3 Kasım seçimlerindeki zaferiyle yeniden parladı. Borsa'da işlem gören grup şirketlerine ilginin arttığı AKP iktidannda "yeni proje- ler" atağı başlatan holding, gazete ilanlannda Kumburgaz- Güzelce'de 697 dönümlük alana şehir kurma planını duyuruyor. Yargının geçen hafta aJdığı karar ile TTK kömür üretiminde tekel oldu. Uygulama büyük tcpki görüyor. Danıştay'ın kiralamayı iptal eden karan komisyonu harekete geçirdi 20 bin kişi mağdur olacak ALİAYAKOĞLU ZONGULDAK - Danıştay'ın Tür- kiye Taşkömürleri Kurumu'na (TTK) bağlı üretim sahalannda Rodövans (kiralama) uygulamasrnı iptal ederek kurumu, kömür üretiminde tekel ilan etmesi üzerine TBMM KÎT Komis- yonu harekete geçti. CHP Zonguldak Milletvekili ve KÎT Komisyonu üyesı Harun Akm, Danıştay karannın Zonguldak'ta önemli bir sorunu gündeme getirdiği- ni belirterek şu bilgileri verdi: " TürkiyeTaşkömürü KurumuZon- gukiak'la özdeşleşmiştir. Taşkömürü üretimi Danıştay karannda görüktiiğü gibi TTK tekeündedir. Ama bugünkü uygulama 20 bine yakm insanı yakm- dan ilgilendirryor, sosyal boyvtu büyük bir olay, sorunun her ild tarafin da mağdur ohnadan çözümlenmesi gere- kiyor. En ktsa sürede KÎT Komisyo- nu'nda bu meseleyi görüşeceğiz.'' TTK Genel müdürü Ömer Yenel de sorunun kurumun geleceği açısından da önem taşıdığına dikkat çekerek "Danıştay kararuun belH olmasından sonra Rodövans sistemiyle çahşan iş- letmeiere durumu bikürdik. Aynca, yasanın değJşmesi konusun- da da çahşma başlatüdı. Yeni yasada muttaka TTK'nin yaşaülması için it- hal kömürden fondan para aktanbna- sı için düzenleme yapdmahdır." dıye konuştu. AKP HÜKÜMETİYLE İLK TOPLUGÖRÜŞME Memur rest çekti: Sokağa çıkanz ANKARA(CumhuriyetBürosu)-57 hükümet ile memur sendikalan arasın- daki uzlaşmazhk nedeniyle AKP ikti- danna kalan toplugörüşme sürecinin ilk toplantısı dün gerçekleştirildi. En düşük memur maaşının 672 milyon liraya çı- kanlmasını isteyen KESK ve Kamu- Sen, AKP'nin önerilerini dikkate alma- sını, aksi halde haklannı sokakta araya- caklannı vurgulayarak hükümete rest çektiler. Başbakanlık Müsteşan FlkretÜçcan başkanlığındaki alt komisyon, 15 Ağustos 2002 tarihinde başlatılan top- lu görüşme sürecindeki anlaşmazlıkla- n ele aldı. Türkiye Kamu-Sen Toplu görüşme Genel Sekreteri NazmiGüzel, "3 ayhk geçici bütçede kamu çahşanla- nnın maaşlanna yüzde 6.5 gibi komik bir arüş" öngörüknesine tepki göster- di. KESK Hukuk Sekreteri Mustafa Ecevit, hükümete "Bizim görüşümüzü almadan kamu çahşanlan ile Ugtti hiç- bir alanda hiçbir şey yapamazsınız. Bu- nun çözümü sokaklarda olacaksa soka- ğa çıkanz" uyansında bulundu. Otomatik tesvik geliyor Islami holdinglere kolaylık HACER BOYACIOĞLU ANKARA - AKP hükümeti, kamu- oyunda Islami holding olarak bilinen şir- ketlere teşvik verilmesinin yolunu aç- maya hazırlanıyor. Teşvik belgesindeki bürokratik işlem sayısını azaltacak olan hükümet, vergiye ilişkin teşvikleri oto- matik olarak uygulamayı planlıyor. Teş- viklerin otomatiğe bağlanması duru- munda, daha önce istihbarat birimlerinin olumsuz raporlan nedeniyle Hazine ta- rafindan istemleri reddedilen îhlas, Kombassan gibi şirketlere de teşvik alma olanağı sağlan- mış olacak. Hükümet, reel sektör ve doğrudan yabancı yatınm- lara yönelik düzenlemeler kapsamında teşvik sistemini de revize etmeyi planlıyor. Hü- kümetin planı kapsamında, ge- lir, kurumlar, damga ve güm- rük vergisi yasalan, Harçlar Yasası ile ilgili yasalarda değişiklikler yapılarak, şu anda teşvik belgesine bağlı olarak uygulanmakta olan vergiye ilişkin teşvikler, otomatik olarak tüm yatınmla-'" ra uygulanır hale ge- lecek. Bütçe kaynaklı yatırım ve işletme kredilerinin miktan arttınlacak, bu kre- diler Türkiye Kalkınma Bankası'nın ko- ordinatörlüğünde tüm kamu ve özel ban- kalan ve özel finans kurumlan aracıü- ğıyla teşvik belgesiz olarak kullandınla- cak. Uygulamalann mahalli kurumlarla meslek kuruluşu gibi sivil toplum örgüt- leri tarafindan yürütülmesi için gerekh mevzuat düzenlemeleri gerçekleştirile- cek ve bürokratik işlemler azaltılacak. AKP hükümetinin teşvikleri otomatiğe bağlama yönündeki çalışmalan, geçen hafta içinde Yatırım Ortamını lyileştir- me Koordinasyon Kurulu'nun toplantı- sında da ele alındı. Toplantı sonunda, teşviklerde bürokrasinin azaltılması yö- nünde bir prensip karan alındı. AKP'nin projesi, îslami holdinglerin de lehine olacak. Bugüne kadar güven- lik soruşturması ve istihbarat birimle- rinin olumsuz raporlan nedeniyle uy- gulamadan yararlanamayan holding- ler, otomatik teşvik uygulamasıyla teş- vik kolaylıklanndan yararlanabilir du- ruma gelebilecek. ÇELEBÎ: ILO KOŞULLARINA UYULMALI DÎSK'ten AKP hükümetine uyan OKTAYAPAYDIN DİSK Genel Başkan Süle>nıan Çe- lebi, örgütlenme, toplu iş sözleşme- si ve grev hakkı üzerinde kısıtlama- lar ve yasaklann kaldınlmasını iste- di. TBMM tarafindan da onaylanan ILO sözleşmelerine uygun düzenle- melerin AKP iktidan tarafindan ge- ciktirilmeden hayata geçirilmesini is- teyen Çelebi, "2821 ve 2822 sayıh ya- salar işçilerin hak ve özgürraklerini düzenlemekten çok kısıtiama ve ya- saklama üzerine kurulmuştur. Üye- likte ve ayrümada noter koşulu, top- hısözleşme yetkisinin betirlenmesmde çifte baraj sistemi. grev yasak ve \a- sıtlaması, sendikalann eHni kolunu bağlamışür*' dedi. Irak harekâtınm, bunalımdaki ABD ekonomisinin kurtanlması, petrol ve silah tekellerinin çıkarlan- nın kollanmasına yönelik olduğunu savunan Çelebi, bu savaşa karşı baş- latılan mücadelenin sürdüriilmesini istedi. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Yaşamdan... Müsteşar sendika başkanını anyor, "5 fabrika kapanacak, 7 tanesi özelleştirme için ihaleye çı- kacak. Gerisini sonra düşüneceğiz" diyor. Şeker fabrikalarında çahşan kaç işçi işsiz kalmaya aday dersiniz? Oysa sendikanın gündeminde, yılda 12 ay çalıştırılıp yıllardır kadroya alınmamış, yasaya karşı hile olarak geçici statüde çalıştırılan işçilerin sözü verilmiş kadrolarının alınması var. Sümerbank'ın 12 fabrikası çalıştınlmıyor. Emek- liliklerte çahşan işçi sayısı 3200'e düşürülmüş. On- lar da çalışmadan, üretim olmadan ücret almanın, sokakta kalacaklannın bunalımı içindeler. İşletme elbette 170 trilyon gibi birzarara sürüklenmış olu- yor. Teksif Sendikası, 3200 işçinin üç fabrikada toplanıp sağlıklı üretime geçilmesine gönüllü. Ik- tidardan karar verecek yetkili ve sorumlu peşine düşmüş. Sümerbank'ı zarardan, üyelerini haksız ücret alma konumundan, bunahmdan kurtarma- ya çalışıyor. Hükümetin gündeminde hızlı özelleştirme var. İl- gili bakanlar, Başbakan, parti başkanı fırsat bul- dukça bu ilke kararlan ile övünüp duruyorlar. Bili- yorsunuz karşıhğı olmayan bütçedeki harcamala- rın, açığın bu satışlardan gelecek paralaıia kapa- tılması hesabı var. Özal'dan bu yana kamu malla- rı satılarak, özelleştirmelerle bütçe açıklarının ka- patılması düşü kuruluyor. Kamu kaynaklan hızla tüketiliyor. Açık maçık kapanmıyor. Şimdi AKP de aynı yolun, aynı programın çiçeği burnunda iddi- alı yolcusu. Uğurlarola.. Türk-lş'in uzun zamandır genel başkan degişi- mi nedeniyle toplanamayan Başkanlar Kurulu'nun en can yakıcı konulanndan biri elbette özelleştir- meler. Sendikal üyeliklertabana vurmuş. özelleş- tirmeler sendika üyelerinin hem işlerinden, hem de sendikal örgütlenmeden olmalarının simgesi gibi. Kimi sendikalar AKP'nin hızlı özelleştirmelerine karşı direniş odaklan oluşturma niyetindeler. An- cak tek tek direnmenin daha önceki acı deneyim- lerden hareketle, birlikte, dahaetkin, caydıncı kar- şı duruşun yollan aranıyor. Zorunlu tasarrufta kalan işçi alacakları, yargı ka- ranna rağmen ödenmeyen, devletin el koyduğu paralar üzerine kamuoyunda bilinmeyen yok. Da- ha önceki iktidarlar gibi AKP de "Hakkınız var ama paramızyok" demekle yetiniyor. Şu günlerde iş- çilerin, kamu çalışanlannın yargı yolu ile bu ala- caklarını almalan üzerine görüşler geliştiriliyor. Ancak milyonlaria işçi adına davalar açıldığın- da mahkemeler kitleniyor, davalann sonuçlana- bilmesinde, 3-5 yıla uzanabilecek bir tablo orta- ya çıkıyor. Kaldı ki, zaten hukuken var olan ala- cağınızı bir daha mahkeme kararı ile onaylatsa- nız ne olacak? Devlet malına haciz konamıyor. Iş- çiler; ya AKP'nin başka odaklara, banka kurtarma- larla başlayan sermayeye aktarılan kaynaklardan sıra gelirse kendilerine kaynak aktanlmasını bek- leyecekler. Ya da başka odaklardan daha ağırlık- lı, öncelikli odak olmanın bir yolunu bulacaklar... İşçinin Godo'yu bekler gibi beklediği İş Güven- cesi Yasası 15 Mart'ta yürürlüğe girecek. Işveren cephesi, sınırsız, keyfi işçi çıkarmayı gerekçelen- dirmeye, haklı nedene dayandırma fikrine hâlâ kat- lanamıyor. "Işçiler iş güvencesinden vazgeçsin- ler, biz de kıdem tazminatı hakkını kısıtlamaktan vazgeçelim" türünden işveren önerileri yapılabili- yor. Işverenler AKP iktidanna, iş güvencesi yürür- lüğe girene kadar iş yasası degişiklikleri için şan- taj niteliğinde bastırıyoriar. Bu arada zaten kriz bahane.. uyguladıkları key- fi çahşma düzenini, fazla mesaisiz, iş yasası hü- kümleri uygulanmaksızın istedikleri saatlerde faz- la çahştırmayı, esnek çahşma düzenini yasalaştır- mayı kafaya koymuşlar. Bir de kıdem tazminatını 12 Eylül sonrası ikinci bir darbe ile budamayı... İşçi sendikalannın onayına dayatılan, AKP hü- kümetinin de oldubitti ile yasalaştırma eğiliminde olduğu iş yasası tartışmalannın özü bu işte. Yıllar- dır uygulanmış kazanılmış işçi haklan, iş yasası dü- zenlemelerini geri almaya yönelik operasyonun sonucu işçi örgütlerinin Türk-lş, Emek Platformu çatılan altında gösterecekleri dirençle doğrudan ilişkili. Hükümet iktidarda dayandığı sermaye gü- cü ile gündemdeki Başkan Tayyip Erdoğan'ın ye- niden seçıme girmesi, yerel seçimlerde oy vere- cekler ikileminde. Savaş tehdidi, AKP iktidarının irticai niyetleri ile yaratılan yakıcı günlük gündem, ekonomik zikzak- la- rarasında atlanan, yaşamdan, yaşamsal ne kadar da çok konu ve sorun var. Son Türk-lş Başkanlar Kurulu gündemine gelenlerden sadece birkaçını sizlerie de paylaşmak istedim.. soner@cumhuriyet.com.tr Kurula, programın politikalanndan taviz vermeyeceklerini söyleyen Ali Babacan da katıldı ABD'yle ilişkiler yerefleşecek Petrolde yükseliş sürüyor • LONDRA (AA) - Petrol fiyatlannda bir önceki gün başlayan yükseliş dün de sürdü. Londra piyasasında Brent türü petrolün varil fiyatı 21 sent arhşla 29.85 dolara çıktı. ABD hafif petrolünün varil fiyatı da 12 sent artarak 32.11 dolara çıktı. Fiyatlann artışında Venezüella'da 40 gündür süren grev ve BM denetçilerinin "Irak yönetiminin silah bildiriminde açıklığa kavuşmamış hususlar olduğuna" ilişkin açıklamalann yarattığı kaygılar etkili oluyor. BICONOMİ Devlet Bakanı Ali Babacan, büjüme modeUerinin öıel sektör ağniıkh olduğunu söyledL(Fotoğraf: AA) Ekonomi Servisi - Türk Ameri- ka îş Konseyleri'nin (Türk-Ame- rikan, Türk-Kanada) dün gerçek- leştirilen Olağan Genel Kurul Toplantısı'nda, Türk-Amerikan îş Konseyi Başkanlığı'na Dr. Mı- ral Akışık seçildi. Başkanlığı, 3 yıldır bu görevi yürüten Akm Ön- gör'den devralan Akışık, halen Dışbank Yönetim Kurulu'nda başkanlık görevini sürdürüyor. Faaliyetlerinin genişletihnesi öngörülen Türk-Amerikan îş Konseyi, temel strateji olarak eyalet bazında ve sektörel işbirli- ğine yönelik faaliyetlere odaklan- ma karan aldı. Genel Kurul son- rası verilen yemeğe katılan Dev- let Bakanı Ali Babacan. yüzde 6.5 oranındaki faiz dışı fazlayı ürete- cek bir bütçeyi ay sonuna kadar mutlaka tamamlayacaklannı açıkladı. Babacan: Tavlz yok GSMH'ye oranla çok yüksek olan kamu borç stokunun hızlı bir şekilde düşürülmesi gerekri- ğini kaydeden Babacan, temel hedefleri olan "düşük enflasyon ve bmümeden" taviz verihnesi- nin kesinlikle söz konusu olma- dığım söyledi. Büyüme modellerinin özel sek- tör ağırlıklı olduğunu ifade eden Babacan, alınan tedbirler sayesin- de yerli ve yabancı yatınmcı ara- smda hiçbir fark kahnayacağmı belirterek "Arük Türkiye'de bir günde şirket kurulabflecek" dedi. Rakamlar kesinleşmemesine rağmen 2002 yılının yüzde 6.5'inin üzerinde bir büyüme ile kapatılacağını belirten Babacan, 2003 için de yüzde 20 enflasyon ve yüzde 5 civannda büyüme ön- görüldüğünü ifade etti. \ 1942: Ankara'da halk ekmek karneleri dağrtıldı. 1954: Vakıflar Bankası Kuruluş Kanunu kabul edikJi 1954: Malatya'ya şeker fabrikası kuruldu. J 1989c Türkiye'de ilk sinemagrevi, IstanbulŞehzade- \ başTndaki Yeni Sinema'da başlaöldı. I ^972:BoğazKöprüsükılavuzhatlannınçekilmesine- l deniyle Boğaz 2 gün trafiğe kapatıldı. \ 1973: Istanbul Demir Döküm Fabrikası'nda 99 gün- lük grev anlaşmayla sona erdi. îSeaYataganTermikSantralıhizmetegirdi. 1991: İş Bankası, iştiraki Ipek Mensucat'ın hisseterinin tümünü 64 miiyar liraya Bastaş Çimento'nun sahibi Tarman Kardeşler'e satb. 2001: TAİ, Airbus'un üreteceği dünyanın en uz menzilli naMiye uçağı A-400 M'yi üretecek AMC şirketine yüzde 9 oranında ortak oldu. 2001:2000 yılındaki motorlu taşıt üretiminin 468 bin, satışlann da 659 bin adetJe rekor kırdığı, ilk kez 104 bin araç ihraç edildiği açıklandı. 2001: Alkotlü içkilerde tekel kaldınldı.