Katalog

5 ^EYLUL 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA SIGARA $ milyon, TijrkiyeMe ise20û bdtidûstinin sigaradan ^s» VTîRALAHI Son araştırmalar, tütünün sıgara halıne geldığınde, ıçinde 4 bin ayn zehırlı maddeyle msan sağhğını olumsuz etkiledığini ortaya çıkardı. Tütündeki nikotin kişide bağımlılık yaparken katran kansere yol açıyor. Karbon- monoksit, egzoz gazı içeriyor. Türkiye'de erkeklerin yüzde 84'ü, kadınlann ıse yüzde 36'sı sigara içıyor. Erkeklenn eğitim düzeyi arttıkça sigara kullanımı alışkanlığı azalıyor, kadınlarda ise artış gösteriyor. Ağız. gırtlak, akcıger, mesane, böbrek, mide, rahim ağzı kanserlerine neden olan sigara, aynı zamanda kalp ve damar hastalıkJanna, felç, solunum >etmezliği, ülser gibi 25 ayn hastalığa yol açıyor... Dünyada heryıl 5 milyon, Türkiye'de ise 200 bin kişinin sigaradan öldügü saptandı. Kandald tahribat Karbonmonoksit (CO), içınde karbon bulunan maddelerin tamamlanmamış yanmasıyla oluşan, solunum sistemiyle alınıp, kanda hemoglobinin oksijen taşıma kapasitesinı düşürerek ınsan sağlığına etkisini gösteren ve yurdumuzda her yıl zehirlenme sonucu oluşan ölümlerin bir kısmından sorumludur. Yapılan çalışmalarda günde 1 paket sigara içimi sonucunda kanda oluşan Cenclerin başlama nedeni Sigara kendini kanıtlama aracı Hıç olmazsa tütün alışkanlığına başlamadan önce ergenlik çağına yeni ayak basan gençleri ruhsal yönden güçlendirmek gerekmez mı? Şimdiye dek sözlü ve yazılı basında yer alan sigaranın zararlannı anlatan yazılar ne işe yaradı ki. "Sigara içmeyiıüz" kampanyalarına karşın veriler ortada ışte. Sonuç: "Sigara tüketimi arüyor." Ruhbilimcilere göre sigaraya başlama nedenlerinin başında kendisini kanıtlama, ailesine ve çevresine karşı olma duygusu gelıyor. Gençlere anlayışlı yaİclaşım ve isteklerine saygı duyma. onun ruhsal dengesini sağlamak için zararlı ahşkanlıklara yönelmesini önler... Çok sayıda olan savunma mekanizmalanndan biri de özdeşleşmedir. Kişi kendisini, saygı duyduğu, güçlü gördüğü kişilerin yenne koyarak doyuma ulaşmak ister. "Bazen sigara içmek, genç için güçlühik simgelerinden biri olur" diyen emekli psikiyatri profesörü Dr. Tuncer Ozkan, "Sigara aüşkanlığını yalmzca koşullanma ile açıklayabilmemiz olanaksızdır. Bu auşkanlıkla rol oynayan diğer bir neden, kişinin kendini yok ernıe duygusu olabilir. Bazı kişilik yapılannda görülen en belirgin özellik, bir hareketi tekrar tekrar yapma halidir. Bu kişilerde, birbiri ardı sıra sigara içmek bu tekrarlamalann bir gösterisi olabilir'' diyor. • Türkiye'de erkeklerin yüzde 84'ü, kadınlann ise yüzde 36'sı sigara içiyor. Erkeklerin eğitim düzeyi arttıkça sigara kullanımı alışkanlığı azalıyor, kadınlarda ise artış gösteriyor. Ağız, gırtlak, akciğer, mesane, böbrek, mide, rahim ağzı kanserlerine neden olan sigara, aynı zamanda kalp ve damar hastalıklanna, felç, solunum yetmezliği, ülser gibi 25 ayn hastalığa yol açıyor. CO hemoglobin bağlantısı yüzde 5-7 arasındadır. Bu oran pasıf ıçiciler olarak ısımlendirilen dumanaltı personelınde daha da yükselebılıyor. IÜ Tıp Fakültesı Halk Sağhğı ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hihni Sabuncu'nun yürütücülüğündeki çalışmalarda 42 sigara ıçen ve 18 sigara ıçmeyen. otobüs şoforü ve garaj ışçılennden oluşan 60 kişılik deney grubu ıle 20 sigara içen ve 30 sigara içmeyen 50 kişiden oluşan, mesleksel riskı olmayan kontrol grubunda, kanda CO ve hemoglobin bağlantısı karşılaştınlmış, sonuçta meslek riski olan grupta yaklaşık yüzde 5 civannda CO'nun hemoglobine kanştığı, bu değere sigara içmekle yüzde 5 civannda CO eklendiğınden sağlığa olumsuz etkisi daha fazla olduğu gözlenmıştir. Kentsel yaşamın içınde olan, hiç sigara içmeyen kişilerde dahı yüzde 2 oranmda kana karbonmonoksit karıştığını söyleyen araştırma yürütücüsü Prof. Dr. Hilmı Sabuncu, "Bu yönden riskli meslekkr. trafık polisleri, uzun yol şofbrleri, otoban ve köprü gişe memurlan, oto-tamir ve garaj işçileri, ocak başı çalışanlar, egzoz tamircileri getiyor" dedı. Ahşkanhğuı sonu Her yıl Türkiye'de 50 bin kışinın akciğer kanserine yakalandığına dıkkati çeken uzmanlar, bu hastalıktan korunmanın ilk adunının sigara içılmemesi \e pasıf ıçıcilıkten kaçınılması olduğunu vurguladılar. Marmara Üniversitesi Göğüs Hastalıklan ABD Başkanı Prof. Dr. Türgay ÇeHkel, sıgara içıminın bır çocukluk çağı hastalığı olduğuna işaret ederek şunlan söylüyor: "•Çocuklan daha Ukokul çağında sigaraya karşı bilinçlendirnıeliyiz. Gençlerin sigaraya başlamaması için devlet poMkası ohışturulnıaİKİır. Sigarayı bırakmak çocuğun bisüdete binmesini öğrenmesi gibidir. 3-4 kezdüşer, 5. deneyişinde gayet güzel btsiklete biner. Bu nedenle sigarayı bırakmak isteyenler j i | | J 11 1 1 umutsuzhığa kapdmamabdnf Akciğer kanseri açısından en rısklı grubu çok sıgara ıçmiş 45 yaşın üstündekı kişılerın oluşturduğunu söyleyen Çelıkel, "Sigarayı bıraknktan sonra akciğer kanserine yakalanma riski süratle azabyor. 20 yıl sigarasız bir süre geçirdikten sonra kanser oluşma riski, hiç içmemiş kişilere yakın bir değerde oluyor" diyor. Sigara tiryakisiyle kokainman benzeriiği Sağlık yetkılileri, sigara içenlenn tıpkı kokain bağımlılan gibi belirtiler sergiledik- lennı, sigara ıçenlerde görülen belirülenn, alkol ve manhuana kullananlara göre, çok daha fazla bağımlılık özellığı taşıdığını ileri sürüyorlar. Venlen rapora göre süreklı sigara ıçenlerde kokain kullananlar günlük miktann azaltılmasında çok güçlük çekiyor ve büyük olasılıkla bırden çok maddeye karşı bağımlılık sergılıyorlar. Aynı raporda sürekli sıgara içenlerin yüzde 91"ının sigarayı bir türlü azaltmada. sigaraya bağımlı olma. daha çok içme arzusu ya da sıgara ıçmeyınce kendisini kötü hıssetme türünde en az bır bağımlılık belırtisi sergilediklennı. bu oranın kokain bağımlılarında yüzde 78.9. manhuana içenlerde yüzde 59.8, alkol alışkanlığı olanlarda ise 48.1 olduğunu vurguluyor. ABD, düzenlediği kampanyayla 15 milyon vatandaşını bu illetten uzakla|tırdı ama yurtdışı satışını arttırdı Emperyalizm ve sigara ilişkisiSigaraya karşı etkili kampanya yürütmek için sigara düşmanı dernekler çoğalıyor. Bu- na karşın sigaranın olumsuz ve de ölümcül et- kılenne aldınş etmiyor Türkinsanı. Sigaranın zararlannı dile getiren toplantıların antrakla- nnda bırkaç dakıka önce sigaraya ateş püskü- ren konuşmacılann elinde sigara ıle ayakta sohbet etmelenne ne demeli? Aldığımız du- yumlara göre sigara ile mücadelede çok ciddi bir tavır alınacakmış. Bu habere haydi hayır- lısı diyelim ve sigarayı Türk ulusuna ahştırmak için kımın kışkırttığını öğrenip asıl kimle sa- vaşım venlmesı gerektiğini de bilelim... Bundan bir süre önce Swisotel'in salonla- nnda bır ilaç fırmasının düzenlediği "Hiper- tansiyon ve Kalp-Damar Hastalıklan" sem- pozyumuna çağnlı olarak gelen Teksas Cni- versitesi'nin dünyaca ünlü hipertansiyon uz- manı Prof. Dr. Nonnan M. Kaplan konuşma- sında, hipertansiyonun sigara ıle ılişkısini an- latırken, bır ara şöyle konuşmuştu: "Ülkeniz- F TutröahşkanlıgıtumdünvadakadiD-: ^ f da etfcilerfcen gırtiak ve âkciger" • kanserind^artışlar görühiyer. deki tütünlerin çok kaliteli olduğunu duyuyo- nım. Buna karşın Amerika size ve diğer üçün- cü dünya ülkelerine ölüm silahian sarogı yet- miyornıuş gibi, bir diğer ölüm aracı oian tütü- nü de sanyor... Amerika on yıldır sigaraya aç- tığı sa>aş sonucu 15 mihon \atandaşım bu il- letten uzaklaşnrdı. Ama dainıa kâr kafasıyla hareketeden ülkem, bu kez Türkiye'ye acınıa- sız \ öntemlerini uygulayarak sigara içünini kö- rükiedi ve zarannı böjiece telafî etti Bu yüz- den Amerika"dan utamyorum'' dedi. Simülta- ne çeviriyle dinlediğımiz konuk profesör, bu tümcelerle herkesi şaşırtmıştı. Amerika'da ünü yayılan, yaptığı bilımsel çalışmalanyla pek çok tıp ödülü kazanan ve televizyonda düzen- lediği sağlık programlanyla geniş yığınlara kendini kabul ettiren bir Amerikan yurttaşı bi- lim adamı, vahşi kapitahzmin kurallannı ken- dı ülkesinin çıkanna kullandığı için, ülkesin- den utanıyor ve açık yüreklılikle kınayabıliyor- du... O zaman düşundüm ki Amenkalı bılim ada- mı evrensel boyutlarda insanı ele alırken dın, mezhep ve milhyetçılık gözetmeden yargısını yüreklı bir bıçimde söyleyebilmiştı. Bilimin er- demhliği de bu değıl midir? Ne var ki biz, kendi ülkemiz için aynı yargılarda bulunabilır mi\nz? Örneğin Amerika'ya bağımlılığın Tür- kıye'nin onurunu zedelediğini. ekonomımızı yabancılara teslim etmenın birutanç olduğunu... Bu ülkede kaç kişi bu bılince sahıptir acaba? eıııilıııesiııi gecîktiriyor tngiltere'de en son yapılan çalışmalarda sigara içilmesinin, besinlerin mideden bağırsağa geçiş hızı üzerindeki etkileri incelenmiş ve sigaranın, 30 dakika içerisinde mideyi terk eden test yemeği miktannı azalttığı görülmüştür. Aynca sigara, test yemeğinın yüzde 50'sinin mideden bağırsağa geçmesi için gereken süre olan 37 dakikayı 56 dakikaya uzatmıştır. Böylece sigara, besleyici maddelerin bağırsaktan emilip kana kanşmasını geciktiımektedir. Yemek sırasında alkol alındığında sigara içilmesinin, kandaki en yüksek alkol düzeyini azaltması da bunu doğrulamaktadır. Başka bir çalışmada da sigara içenlerin aldıklan ilaçlar emilim sorunlan yüzünden biyo yararhlıklan azalıyor, bu da ilaçlardan yararlanma gücünü oldukça düşürüyor... Sigaraya alışmak bir kişilik sorunudur Sigaranın zararlan sayısız... Tıp bilimi bu zararlan ortaya döktükçe, halk bundan ecel teri dökmesine karşın, istencine ve kişiliğine güvenip de ölümün karşısına pek dikılemiyor. Bunu denese de çoklukla yenik düşüyor. Ne ki sağlık uzmanlan sigaranın insan organizmasma yaptığı tahribatlan sayadursun, bu denli insanı tutsak eden sigara ahşkanhklanmn altında yatan nedenler ortaya çıkanlmadıkça. sigaraya başlamış bulunanlan bu illetten vazgeçirmek olanaksızdu-. Reklamlarda patlama lurkgençlığııu zehirleyen yabancı eller Özelleştirme furyasmda Tekel'in de payını alması çabalan sürüyor. Son yıllarda sigara aleyhine yürütülen kampanyalar yüzünden Amerika, Ingiltere ve Fransa'da sigara satışlan çok düştü. Amerikan sigara sanayicilerine göre en verimli pazar her şeyde olduğu gibi yine Türkiye! Philip Morris-Sabancı ortaklığı olan Philsa'nın Genel Müdürü Marce TerribiKni. Philip Morris'i Türkiye için büyük potansiyele sahıp bir ülke ilan etmişti ve Anadolu'nun dört bir yanını sigara reklamlanyla donatıp ilkokul çocuklannı bile sigaraya alıştırmışlardı. Gerek basının gerekse sağlık konusunda bilinçli kesimin çabalan ~" emperyalist güçleri biraz da olsa geriletmiştır. Ne var ki bugün Türkiye'de sigara tüketimi hızla artmaktadır. Acımasız kapitalizm, kârlan uğruna halkı sinsi ve yavaşca ölüme itmeyi aklına koymuşa benziyor...