Katalog

2 = 5 EYLÜL 2O02 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMf ekonomi@cumhurryet.com.tr 13 «BKte eylem harırlığı fflemuryine &okağa çıkacak Isstanbul Haber Servisj - Kamu EarneJçıJen Sendikalan îGonfederasyonu (KESK), ücret artış taHeplerini kabul etmeyen hükümetin tarvnm protesto etmek amacıyla 17 Etomdeeylemehazırlanıyor. KESK G-ernel Başkaru Sami Evren, yaphğı basın toplanüsında, konfederasyon oLarak yaptıklan toplu görüşmelerde, sadece hüküınet temsikileriyle değil, IV4F iJe de bır pazarlık yaşandığma işaret etti. Kaynaklann nerede aranacagı ve nasıl dağılacağı tartışmalannın IMF"ye çevrilmiş rocasııu dıkkat çeken Evren, "îşveren temsücileri. IV1F eksenli politik tercihler içe-risinde kalarak öneri getirdiler. Biz kendflerine emekten yana poütikalar doğnıttusunda kaynaklar gösterdik. Tercihini IMF'den yana yapan . hüBoimet,gösterdiğuııiz kaynaklan gündemine almaktan kaçındı" diye konuştu. Evren, "En düşük ücret alan kamu emekçia ücretinin 638 mihon lirarya vükselnTerek. bunun üzerinden Ukâltıaş icinyüzde20, ikinciata ay için yüzde 20 arnş yapılmasını ve ayhk enflasyon farkîannın da eklenroesini talep edjyoruz" dedi. Ttıuraya'dan yenl slstem 'Ulaşüamıyor' sorununa son Ekonomi Servisi - Dedeman Holding ve Teknobil'in ortaklıgıyla Türkiye ayağı oluştnrulan uydu mobıl telekomünıkasyon sıstemi, Thuraya telefonlan, her ortamda kesintisiz iletışim olanağı sunacak. Uydu, GSM ve GPS (Global konumlama sistemi) özellikJeruıi tek bir cihazda toplayan çift modlu Thuraya telefonlan dün tanıtıldı. 23 milyar ınsaıun yaşadığı bir aJanı ve 99 ülkeyi kapsama alanına sahip Thuraya'nın, Avrupa, îskandinavya'nın bir kısmı, Rusya, Kazakistan, Çin, tran, Irak, Arap yanmadası gıbi birçok yerde kesintisiz iletişim sağladığı ifade edildi. İkincl adım Aycell Ericsson işbırhgı Ekonomi Servisi - Aycell ile Ericson 20 Mari 2001 'de imzaladıklan ve yedi ilde bin adedin üzerinde Radyo Baz îstasyonu'nun (RBS) kuruluşunu içeren anlaşmanın ardından işbiıiiklerinin devamı niteleliğinde bir ikinci anlaşmaya daha ımza attılar. 5 Ağustos 2002 tarihli yeni anlaşma üe Ankıra, Istanbul, Izniir, Antalya, Adaaa, Bursa ve Muğla illerinde anahtar teslimi olarak kapsama alananrun ve kapasitenin genisletilmesi için 800 yeni baz ıstasyonu kurulması öngörülüyor. Düz;nlenen basın toplatısında konuşan Aycell Genel Müdürü Fahrettin Aydm, Ayall'in diğer GSM operatörlerine göre farklı bir misyonu olduğunu bu bağlımda abonelerine uluslararası kalıede hızmetı en ekonomik şartlarda sunnayı amaçladıklannı belırtti. Atıksu bedeli ödediği halde temizlik vergisi de ödeyen tüketici, belediyeden bu parayı isteyebilecek Çöp veıgisine iadeyolu• 1994 yılından itibaren ödediği vergi makbuzlarıyla, ilgili belediyeden mahsup ya da iade isteme hakkı kazanan tüketici, sorun çıkması halinde, alacağını mahkeme yoluyla tahsil edebilecek. OLCAYBCYÜKTAŞ Bursa-Yıldınm Tüketici Sorunlan îlçe Hakem Heye- ti'nin atıksu bedeli ödeyen tüketicınin çevre temizlik ver- gisini ödemeyeceğine ilişkin karan, bu konumdaki vatan- daşlan mükerrer vergi ödemekten kurtanrken 1994 yılın- dan itibaren ödenmiş vergilere de iade yolunu açtı. 8 Ocak 1994 tarihinden itibaren ödediği çöp vergılerinin makbuzlanyla ilgili belediyeden mahsup ya da iade iste- me hakkı kazanan tüketici, sorun çıkması halinde, alaca- ğını mahkeme yoluyla tahsil edebilecek. Söz konusu ka- rann vatandaşlara bu hakkı kazandırdığını söyleyen Tü- keticiyi Koruma Derneğı (TÜKODER) Başkanı Mehmet Sevim, bu konumda olan tüm tüketicilerin belediyelerden mahsup ya da iade isteyebileceğini dile getirdı. Belediye- lerin sorun çıkarması halinde vatandaşlann hakem heyet- lerine başvurabileceklerini anlatan Sevim, alınmış olan söz konusu karann ışleri hızlandıracağına dikkat çekti. Alacak davalannın şahsi davalar olduğunu da hahrlatan Sevim, bu nedenle dernek olarak dava açamayacaklannı. ancak vatandaşlann bu davalan emsal olduğu için çok ra- hat kazanacaklannı vurguladı. 7 yıldır uygulanıyor Atıksu bedelinin, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanu- nu'nun 3914 sayılı kanunJa mükerrer 44. madde hükmü uyannca çevre temizlik vergisi kapsamına dahil edildiği- ni ve bunun 8 Ocak 1994 tarihinde Resmi Gazete'de ya- yımlanarak yürürlüğe konulduğunu hatırlatan Sevim, pek çok belediyenin çöp vergisinı 7 yıldır almaya devam etti- ğıni dile getirdı. fstanbul"da 1 Ocak 2002 tarihinden itiba- ren ISKl'nin su faturalannda atıksu ya da kullanılmış su- yu kullanma bedelinin, yeni bır tariflendirme ile kaldırdı- ğını söyleyen Sevim, yine de aradaki 7 yıllık sürede öde- nen vergilerin iade edilmesi gerektiğini savundu. Alınan karar çöp vergisi kuyruğunu pek çok beledrye için bir anıya dönüştürürken önemli bir geür kavnağından olan belediy elerin, bu kavbı benzer yollardan telafi etmesi bekleniyor. Blz bunu hep yapıyoruz Yakın geçmişte kamusal hizmet alanlannda mükerrer tahsilat ya da yasadışı uygulamalara sıklıkla rastlanıyor. Dava açılarak kaldmlan uygulamalar da ya yasa ile ya da özel uygulamalarla yeniden yatandaşa dayatıldı. Örneğin Türk Telekom'un yapmış olduğu sabit ücret uygulaması tüketici demeklerinin çabalan sonucu Danıştay tarafından iptal edilmişti. Ancak yasalar çıktıklan günden itibaren ileriye dönük olarak uygulanırken, Enis Oksöz'ün Ulaştırma Bakanhğı döneminde bu konuda özel bir yasa çıkanlarak geçmişe yönelik uygulatıldı. Elektrikte, konutlarda 4 milyon, işyerlerinde 10 milyon lira olarak alınan güç bedeli, Danıştay tarafından iptal edilen bir başka uygulama. 2000 yılında yasadışı . bulunan bu uygulama 2001 bütçe görüşmeleri sırasında bütçeye konularak uygulandı. Ocak 2002 tarihinde İGDAŞ'aaçüandava sonunda da tüketici, faruralarda yer alan sayaç bakım bedelini ödemekten kurtuldu. Tekstilde Ulusal Kalite Ödülü'ne aday ilk firma Özen Mensucat'ın genel müdürü: Teknoloji buhınur, insaıı bıılıııımaz .SERDARESENLİ Ulusal Kalite Ödülü'ne tekstil sektöründen aday ilk firma olan Ozen Mensucat Boya ve Terbiye İşletmeleri, üretiniinin yüzde 25'ini, üyesi olduğu Taha Şirketler Grubu tarafından LCW-LC.Waiküd markasryla yurtiçi pazara sunuyor. Özel işletmelerkategorisinde 2002 Ulu- sal Kalite Ödülü adayı olan Özen Mensu- cat Boya ve Terbiye işletmeleri AŞ Genel Müdürü Ahmet Temirlioğlu, işletmelerin makine ve teknolojiyi plan ve bütçe yapa- rak imkânJan nispetinde sağlayabilecek- lerini, bilgili ve eğitimli kalifiye insan gü- cünün ise kolayca bulunamadığını belirt- tı. Ulusal Kalite Ödülü'ne tekstil sektöründen aday olan ilk firma ol- malarmın diğer tekstilcileri de te- tiklemesini bekle- diğini ifade eden " • ^ • ^ ^ • ^ ^ • ^ ^ Temirlioğlu, ödüle aday olmalarıru sağla- yan temel faktörün her kademedeki firma çalışanlannın birbirlerine ve firmaya. so- rumluluk ve sevgiyle da\Tanmalan oldu- ğunu söyledi. Toplam kaliteyi "Işçisinden müdürüne kadar rüm çalışanlann şirketin kânna ve üretimin kalitesine odaklanmak" olarak tanımlayan Temirlioğlu "Toplam kaliteça- Iışmalan insan sevgisiyie ve insan kayna- • Temirlioğlu, ödüle aday olmalannı saglayan faktörün her kademedeki firma çalışanlannın birbirlerine ve firmaya, sorumluluk ve sevgiyle davranmalan olduğunu söyledi. ğma verilen önemlebaşanya ulaşabflir. Flr- mamızda her üretim döneminde çabşan- lannuz çeşitii nedenleıie ydda 5-6 kez pa- rasaJ ödüfler ve gjda yardımlan almakta- dırlar. Bu yaklaşımımız karşıhkfa memnu- nivete ve toplam kata'tenln sürdürülebüır- Hğine dönüşmektedir" şeklınde konuştu. Ürerimlerinin yüzde 25'inin, üyesi ol- duklan Taha Şirketler Grubu tarafından LCW-LC.Waikiki markasıyla yurtiçi pa- zara sunulduğunu belirten Temirlioğ- lu. Türkiye ihra- catmm yüzde 37'si- ni yapan tekstil sek- törunde ileriye dö- nük stratejik plan- lamadan yoksun çahşan fîrmalar maalesef çoğunlukta. KaBteB üriinü her- kes yapabiür, önemli olan kalifiye eleman yetiştirmek, tasanm yapmak marka ol- mak. Kalite bir bütünseDiktir, kaliteye ait sertifikalan, belgeJeri aüp duvara asmak yeteriü değildir. İçeriklerinin uygulanması gereldr. ISO 9001 ya da başka benzeri bir belge abp gerekJerini yapmay anlar ya da bir süre sonra bu belgeleri iade edenler küçük düşünmektedirkr" dedi. EN ÇOK İHRACAT GERÇEKLEŞTÎREN İLK 25 ARASINDA YOK Türkiye teknoloji ihracatmda ancak üçüncü ligde emekliyor DAMPtNG tDDÎALARI Türk huru üzümüne sovoş : WASHEVGTON (AA) - ABD'de Ermeni lobisi, Ermeni asıllılar başta olmak üzere yerel kuru üzüm üreticilerini zor durumda bıraktığı gerekçesiyle Türkiye'den yapılan kuru üzüm ithalatının engellenmesi için, ABD Başkanı George Bush yönetimi nezdinde kampanya başlattı. ABD'nin en etkili Ermeni kuruluşlanndan Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi'nin Başkanı Aram Hamparyan, Türkiye'nin kuru üzüm ihracatında damping uyguladığını iddia ederek, ABD'deki yerel üreticilerin haklannı korumak için girişim başlattıklannı söyledi. Bu çerçevede Ermeni lobisi, Kongre'den, Türkiye'den yapılan kuru üzüm ithalatının incelenerek en azından ek ithalat vergileri konulması için Bush yönerimine baskı yapmasını istedi. Hamparyan, başta California eyaleri olmak üzere, birçok bölgede yaşayan Ermeniler için kuru üzüm üretiminin önemli bir geçim kaynağı olduğunu, ancak Türkiye'den yapılan ithalat yüzünden bu kişilerin işlerini kaybettiğini ya da zor durumda kaldığını saviındu. AVKARA (ANKA) - Tirkiye, dünya tek- nolci ürünleri ihraca- tındancak üçüncü lig- de y;r alabildi. Brleşmiş Milletler Sına Kalkınma Örgü- tü'nın (LTNIDO) 2O0:-20O3 Suıai Kalkınma Rapo- ru'a göre yüksek ve orta tekno- loji ıriinlerinde en çok ihracat ger- çekliştiren ilk 25'er ülke sırala- malaında adı geçmeyen Türkiye, ancs "düşük teknoloji üriinü" ih- raç elen ülkelerde "top 25"e gire- biliw. Ülkelerin, 1985-1989 dö- nermdeki performansını yansı- tan rpor, Türkiye'nin bu dönem- de dşük teknoloji ürünü ihracat- çılar su^lamasında 19'unculuk- tan Tinciliğe yükseldiğini orta- ya kydu. A3D, katma değerinin yüksek- liği sdeniyle dış ticarette üstün- lük ağlayan yüksek teknoloji üriiKri ihracatında ilk sırada yer ahyc 1998 yılında 170.5 milyar dolauk yüksek teknoloji ürünü ihraıeden ABD'yi 109.6 milyar • UNIDO'nun yüksek ve orta teknoloji ürünü ihracatçısı ilk 25'er ülke sıralamalanna giremeyen Türkiye, ancak "düşük teknoloji ürünleri" ihraç eden ülkeler kategorisinde yer alabiliyor. dolarla Japonya. 83.3 milyar do- larla Almanya izledi. Sonraki sı- ralan Ingiltere, Singapur, Fransa, Tayvan, Hollanda, Güney Kore ve Malezya paylaştı. Anılan yılda toplam 952.7 milyar dolar olan dünya yüksek teknoloji ürünleri ihracahnın 922.7 milyar dolannı 25 ülke gerçekleştirdi. Orta teknoloji ürünleri "Orta teknoloji ürünleri" ihra- catında ise başı 232.4 milyar do- larla Almanya çekti. Almanya'yı 190.7 milyar dolarla Japonya, 189.2 milyar dolaria ABD izledi. Fransa, Italya, îngiltere, Kanada, Belçika, Güney Kore, Meksika, bu ürünlerde en çok ihracat ger- çekleştiren ilk 10 ülke arasında yer aldı. Anılan yılda dün- ya orta teknoloji ürünü ih- racatı 1 trilyon 445 milyar dolara ulaştı. Bunun da 1 trilyon 380.3 milyar dola- nnı 25 ülke gerçekleştirdi. Üçüncü llg Üçüncü lig olarak nitelendirile- bilecek "düşük teknoloji ürünle- ri" ihracatında ise Çin 76.5 milyar dolarla birinci, Italya 70.2 milyar dolarla ikinci, Almanya 66.8 mil- yar dolarla üçüncü sırada yer al- dı. Bu ülkeleri ABD, Fransa, Tay- van, Ingiltere, Japonya, Belçika, Güney Kore izledi. Söz konusu ürünlerdeki 11.3 milyar dolarlık ihracatıyla 18'in- ci sırada yer alan Türkiye, Hindis- tan, Tayland. Isveç, Portekiz, Po- lonya, Danimarka ve Çek Cumhu- riyeti'ni geride bırakti. Anılan yılda dünyada toplam 694.1 milyar dolar olan düşük tek- noloji ürünleri ihracannın 615.2 milyar dolarla yüzde 89'u 25 ül- ke tarafından gerçekleştirildi. r LGITOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÜZAK ozjemvu@yahoo.coni Ipler birbırine bağlı. Iş- sizlik sorununa çare bul- mak istiyorsan vergi ile oy- nayacaksın ki, yeni yatınm alanları açılsın, istihdam arttsın. Vergiyi düşüremiyorsun çünkü bo- ğazına kadar borca saplanmışsın, hem iç hem de dış borç yükün ala- bildiğine ağır. Borcunu ödemek için sürekli borçlanmak zomnda- sın. Uluslararası piyasalardan en uygun koşullarda borçlanabilece- ğin yegâne kurum IMF. Istemesen de, nefret etsen de göz ardı ede- miyorsun. Edemezsin. IMFise ver- diği kredinin nereye kullanıldığının da hesabını soracak, faizi ile birlik- te geri ödeyip ö'deyemeyeceğinin hesabını dayapacak. Dedikya, ip- \er hem birbirine bağlı hem de sen o iplere sarılı vaziyettesin. Ne yapacaksın? Ya bugüne kadar yürüttüğün ağ- lama sızlanma edebiyatını sürdüre- ceksin, "önceki iktidartann pisliği", "dış mihraklar", "bizi sömürüyor- lar", "kahrolsun IMF", "küreselleş- me belas/" söylemlenne bel bağ- layıp, günü kurtarma politikalanna sığınacaksın. Yeni, bembeyaz, pı- rıl pırıl bir ekonomik program daha ortaya atıp, ışıltılı vaatlerle göz bo- yayacaksın: Örneğin, IMF'ye yeni bir nfyetmektubu daha sunup "Bu kezhepsinden farklı" diye bilecek- Devletçilik ile Uberalizvn Arasındaki Çizgi sın. Örneğin Irak savaşını bir umut ışığı gibi göreceksin, savaşın kar- şılığında ABD'nin akıtacağı ya da senin akıtacağına inandığın dolar- lara bel bağlayabileceksin....Örne- ğin özelleştirmenin ardına sığına- caksın. Türkiye'ye ne kazandıraca- ğına bakmadan yok pahasına el- den çıkaracağın kurumlardan elde edeceğın gelirle borcu kapatmaya çalışacaksın Yada? Öncelikle suçlu arama alışkanlı- ğından vazgeçeceksin ve radikal bir değişimi başlatacaksın. Tek ba- şına değıl. Ekibinle, güçlü bir kad- ro ile hertürlü detayı en ince aynn- tısına kadar planlayarak. Tanm ke- siminden öğrencisine. bürokratın- dan işçisine kadar radikal bir de- ğişim. Ulaşılabilir olacaksın. Şef- faf, güven verici. Sözünün arkasın- da duran. Kendi yurttaşını ezme- den dış dünyaya açılacaksın. Yol- suzluğa izin vermeyeceğim deyip, bunun sözünü tutacaksın. Kural koyucu ve denetleyici devlet kav- ramını benimseyeceksin. "Gırtlağı- na kadar borcun içindesin, hangi kaynakla?" diye soranlara yanrtın hazır olacak: Koordinasyonla, atıl kapasiteyi harekete geçirerek, bo- şa israfı önleyerek, eşgüdümü sağlayarak, kaynaklarını doğru kullanarak, doğru eğitimi vererek. Anlattığımız senaryolardan ilkini liberalizm diye tanımlamak müm- kün. Ikincisi devletçilik ile libera- lizm arasındaki çizgi. Projeye talıp olan parti ise CHR Ya bizler, sokaktaki halk? Bizler, artık öyle bıkkınız, öyle umudumuz yitik ki....O birbirine bağlı iplerden biri çekildikçe yeniden kanayan yaralanmıza karşın ses çıkartmak- tan bile çoktan vazgeçmişiz. Alda- tılmaktan yorulmuş bir toplumuz biz. Kimimiz aç, kimimiz işsiz ama vaatlere karnımız tok. Yine de manzarayı önümüze ko- yup CHP'nin söylediklerine kulak vermeye çalışalım... "Liberalizme hayır" demiyor. "Aşınlıklannı törpüleyeceğiz, sos- yal devlet normunu katacağız" di- yor. "Iktidara gelirsekyeni birekono- mi paketi açıklayacağız" demiyor. "Toplumun herkesiminin bugüne kadar çektiği sıkmtıları sil baştan yaşatma lüksüne sahip değiliz. Var olan ekonomik programı tamam- layacağız. Sıra programın ürünü- nü almaya geldi. Neden vazgeçe- lim?" diyor. Ülkenin en önemli sorunlarından biri işsizlık. Hem çalışan kesimin mevcut işini kay- bettiği, hem de yeni me- zun on binlerce gencin çaldıklan hıç bir iş kapısının açılma- dığı kötü bır dönemden geçiliyor. CHP'nin hedefi ise "Heryılbir mil- yon kişiye istihdam olanağı sağla- mak." Iddialı, ancak incelediğimiz kadarıyla somut verilere dayana- rak belırlenmiş bir hedef. Yine de nasıl gerçekleşecek diye soruyor ve aldığımız yanıtı aktanyoruz: - işverene ait Sosyal Sigorta primlerıni makul ölçülerde indire- rek. - Kamu kesiminin öncülüğünde geçici istihdam projelerinı uygula- maya koyarak. - Eğıtilmiş Gençlere İş Bulma Projesi ile 3 yıl ıçinde 150 bin gen- cın bir taraftan çalışırken diğer ta- raftan iş başında kendisine bir meslek ve iş becerisi kazandıra- cak eğitim almasını sağ/ayarak. -Genç Işkur Projesi ile, en az on ortak gencin, ileri teknoloji alanla- nnda geliştirecekleri projeleri, as- gari yüzde 20 özkaynak koşulu ile desteklemek. Bu yolla ilk aşama- da en az 3 bin yeni girişimin yaşa- ma geçirilmesi hedefleniyor. - Eximbank'ın sürekli finansman modelini geliştirerek ihracatçıyı bir ölçüde rahatlatmak. Ne dersiniz denemeye değer mi?...