Katalog

SATA CUMHURİYET 25 EYLÜL 2002 ÇARŞAMBA 10 DIŞHABERLER dishaba cumhuriyet.com.tr Raporda Irak'ın elindeki silahlann Türkiye ve Yunanistan'ı da hedef alabileceğine ilişkin harita bulunuyor Blairdosyasıtatmin etmedi Parlamento üyesi George Gallovvay, Lond- ra'nın simgesi olan çift katlı otobüsle yap- ögı turda, savaş karşıü mesaj veriyor. (AP) MUSTAFA KEMAL ERDEMOL LONDRA-lngiltere Başbakanı Tony Blair, Irak'a yapılacak askeri harekâta îngiltere'nin desteğini gerekçelendi- ren raporunu dün sabah Başbakanlık'ta kamuoyuna açıkJadı. Blair, 50 sayfalık raporunun oldukça gizli istihbarat bil- giierine dayandığını kaydetti ancak ay- rıntı vermedi. Önsüzünü Blair'in yazdığı ve "Irak- Kitk Imha Silahlan" adını taşıyan ra- por 3 bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Irak'ın kimyasal, bi- yolojik, nükleer ve balistik föze prog- ramlanyla ilgili bilgiler yer alıyor. Bu bölüm de kendi içinde üçe aynlıyor: A) ıstihbaratın rolü; B) Irak'ın 1971 -1998 yıllan arasındaki silahlanmaprogramı; C) Irak'ın 1998-2000 yıllan arasında- b, yani yakın geçmişteki durumu. Raporun 2. bölümü Bırleşmiş Millet- ler'in silah denetçilerinin Irak'taki ta- rifesını ele ahyor. Son bölümde de Sad- dam Hüseyin yönetimi alhndaki Irak an- latılıyor. Rapor ana hatlanyla şöyle: 1. Saddam Hüseyin, bir ya da iki yıl içerisinde nükleer silah üretecek nok- taya gelecek. 2. Ingiltere'nin Kıbns'taki üslerini vurabilecek nitelikte fîize denemesi ya- pacak. Hazırlıklan tamamlamış du- rumda. 3. Irak kimyasal ve biyolojik silah üretmeye devam ediyor. Saddam Hü- seyin'in elinde, ülkesindeki Şiileri de hedef alabilecek kimyasal ve biyolo- jik silahlan kullanmak ıçin bir aske- ri plan var. Ülkedeki kimyasal ve bi- Unsözünü İngiltere Başbakanı 'nın yazdığı raporda Saddam Hüseyin 'in Afrika 'dan önemli miktarda uranyum elde etme "girişiminde bulunduğu " bildirildi. yolojik silahlar Saddam Hüseyin ta- rafindan kontrol ediliyor. 4. istihbarat raporlanna göre, Sad- dam Hüseyin yakın geçmişte Afri- ka'dan hatın sayılır miktarda uran- yum alma girişiminde bulundu. 5. Irak geçmişteki BM denetçilerin- den dersler alarak elindeki kitle imha sılahlannı gizlemek içın büyük bir ça- ba gösteriyor. Blair, raporu açıklarken buna bir ekleme de sözlü olarak kendi- si yaptı ve "Saddam Hüseyin'in bu si- lahlan saklamak için her türlü yolu de- neyeceğine inanıyorum" dedi. 6. Raporda Irak'ın İsrail, Ortado- ğu'nun tümü, Yunanistan, Kıbns ve Türkiye'yi vurabilecek menzilde si- lahlara sahip olduğunu gösteren ha- ritalar da var. 7. Raporda aynca Irak'a karşı uy- gulanan hukuki yaptınmlann kaldı- nlması halinde Saddam Hüseyin'in 12 ay içerisinde bir nükleer silaha sahip olabileceği belirtiliyor. 8. Yine rapora göre, Irak'ın elinde- ki bazı silahlar Iraklı komutanlann verecekleri emirden sonra 45 dakika içinde atılabilecekler. 9. Raporda. Saddam Hüseyin'in kar- şıtlanna işkence ve baskı uyguladığı, onlan öldürttüğü üstelik bununla da kal- mayıp karşıtlannın aile ve yakınlanna da bu uygulamalan yaptığı belirtiliyor. Blair, daha sonra ingiltere Parla- mentosu'nun Irak konulu özel oturu- munda da konuştu. Bilgilendirme top- lantısında, parlamentonun saldınya karşı olan üyelerinin Blair'i sıkıştırdı- ğı gözlendi. Bush'un acelesi var WASHİNGTON (AA) - ABD Başkanı George Bush, Kongre'nin Irak operasyonuna yeşil ışık yakmak için "hemen davranmasını" istedi. Kabıne üyeleriyle Irak konusunu görüştükten sonra gazetecilerin karşısına geçen Bush, "Kongre, Saddam Hüseyin'i artık sorumlulnklanyla başbaşa bırakacak kararı almak için harekete geçmeU" dedi. Eski Başkan Yardımcısı Demokrat Al Gore'un Irak polirikasına yönelik eleştirilerini reddeden Bush, "Eminim ki, nice Demokrat, Saddam Hüseyin'in ABD için ciddi tehdit olduğunu anlayacaktır. Ben de sağlam bir karar tasansı çıkartabilmek için onlarla çaüşacağım" diye konuştu. Gore, Bush'un Irak politikasından kaygılı olduğunu belirtmiş ve Bağdat'm vurulması halinde, bunun müttefiklerle ilişkileri zedeleyebileceğini söylemişti. Türk azınhk raporda • ANKARA(ANKA)- Yunanistan'da ciddi insan haklan Uılallerinin sürdüğü bildirildi. Uluslararası Af Örgütü ile Uluslararası Helsinki Federasyon'unca ortakJaşa hazırlanan raporda Yunanistan'm Türk azınlıgı dahil olmak üzere, çeşitli azınlıklara olumsuz uygulamalanna da dikkat çekildi. Raporda Yunanistan'da ciddi insan haklan ihlallerinin sürdüğü belirtilirken özellikle işkence dahil olmak üzere, polis karakollannda gözaltına alınan kişilere yönelik kötü muamelelerin yapıldığı bildirildi. Bask bölgesinde bomba • MADRtD (AA) - Ispanya'nın Bask bölgesinde dün meydana gelen patlamada bir polisin öldüğü 3 polisin de yaralandığı bildirildi. Yetkililer, Bask bölgesinin güneyindeki Berastegui ile komşu Navarra bölgesinin Leiza şehirleri arasındaki karayoluna yerleştirilen bubi tuzaklı işaretin, polisin kontrol etmek için durduğu sırada patladığını kaydettiler. Bilbao kentinde önceki gece de, aynlıkçı ETA örgütü üyesi iki kişi, bomba yüklü araçlannın infilak etmesi sonucu ölmüştü. BLAIR/E YANIT Irak: Savlar asılsız Irak yönetimi, ingiltere Başbakanı Tony Blair'in dün sabah kamuoyuna açıkJadığı Irak dosyasındaki iddialanmn asılsız olduğunu bildirdi. Irak Kültür Bakanı Hamid Yusuf Hammadi Tony Blair'i "Irak'a yönelik siyonist kampanyaıun bir parçası olarak hareket etmekle" suçladı ve "Blair'in tümiddialan asılsızdır" diye konuştu. lıııh , Saddam'ın resmi, eğer gözlehnizi kısıp bakarsanız, Usame olabilecek sakallı biradamın fotoğrafı... Ve de bana Bağdat' ta büyük bir füze rampası gibi gözüken uydu görüntüsü! Eveet; Şu ana kadar elimizdeki dosyada neler var? Saddam karşıtlan Türkiye'de ilk kez bir araya gelerek Irak'ın yeniden yapılanmasını tartışacak Muhabflerin Kapadokya zîrvesi AYHANŞtMŞEK ANKARA - Iraklı muhalif gruplann temsilcilen Türkiye'de ilk kez biraraya ge- liyor. Ankara merkezli Irak Araştırma Enstitüsü, Irak'ın geleceği ve yeniden ya- pılandınlmasını tartışmak amacıyla Sad- dam Hüseyin muhaliflerini cuma günü Nevşehir'de başlayacak konferansta buluş- turacak. "Irak ve Demokrasi" başlıklı konferans. bugüne kadar ABD ve Ingil- tere'nin öncülüğünde düzenlenen benzer toplantılara temkinli yaklaşan Dışişleri Bakanlığı'nın onayıyla gerçekleşecek. Irak Türkmen Cephesi'nin baştan so- na temsil edileceği konferansta, Kuzey Irak'taki Kürdistan Demokratik Partisi ile Kürdistan Yurtseverler Birliği yalnız- • ABD yönetiminin Saddam rejimini devirerek Irak'ı yeniden biçimlendirmeyi amaçlayan politikalanna seyirci kalmak istemeyen Türkiye, daha etkin bir politikayı yaşama geçiriyor. ca açılış orurumuna kahlabilecek. Kon- feransta, "Irak'ta etnik gruplar ve statü- leri,ABD'nin politikası. federafizm tarnş- malan ve Irak'ın yeniden yapüandınlma- sı" gibi sıcak konular masaya yatınlacak. Amaç banş için düşünce üretmek Girişimin ABD ve ingiltere önderli- ğinde yürütülen ve Saddam Hüseyin' i de- vümeyi amaçlayan çabalardan farklı ol- duğunu belirten kaynaklar "Irak'ta yü- rümeyen bir sistem var. Müdahale olsun ya da otanasm, bunun iyileştirilmesi ge- reldyor. Amacuıuz, kahcı bir banşın sağ- lanabileeeği üzerine düşünce üretmek 7 ' görüşünü kaydettiler. Yetkililer, toplantının ağırlıklı olarak akademik göriişlerin tarnşılacağı birplat- form olmasının düşünüldüğünü dile ge- tirdiler. Ancak katılımcılann çoğunluğu- nun muhalif gruplan temsil eden isimler ohnası, gündem dışı yapılacak siyasi gö- rüşmeleri de berabennde getirebilir. "Irak ve Demokrasi Konferansı" için Irak muhalifi isimler ile birlikte diplo- matik misyonlardan yaklaşık 160 kişiye davetiye gönderildi. Katılımcılar arasın- da Irak konusunda sayılı anayasa uzman- lanndan olan Dr. Ghassan Afüyah da \ar. 27 Eylül Cuma günü Nevşehir'in Ava- nos ilçesinde başlayacak konferansın 3 gün sürmesi planlanıyor. ilk gün "tarihsel sü- reç içerisinde Irak'ın siyasi yapılanmasr tartışılacak. Ikinci gün "Irak'uı etnik gruplan ve statüleri" ele alınırken azın- Iık haklan, anayasal uygulamalar, demog- rafik değişimler, iç ve dış göçler ile "Ker- kük sorunu" masaya yatınlacak. Konfe- ransın son gününde son siyasi gelişme- ler ile birlikte .ABD'nin Irak politikası, Irak muhalefetinin durumu, federalizm tarhş- malan üzerinde durulacak. Çalıştaylar sonrasında ortak bir bildirinin hazırlan- ması hedefleniyor. Dışişleri Bakam'ndan uluslararası mesruiyet vurgusu GürePden LondraMa Irak mesajı LONDR4 (Ajanslar) -Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şükrü Sina Gürel, Avrupa ülkelerine yaptığı ziyaretler çerçevesinde dün vardığı Londra'da, Irak operasyonunda uluslararası meşruiyetin çok önemli olduğunu söyledi. Ingiltere'nin başkenti Londra'da temaslannı sürdüren Gürel, sabah Parlamento Dış Ilişkiler Komisyonu Başkanı DonakiAnderson ile yaptığı görüşmenin ardından, Türkiye'nin Londra Büyükelçiliği'nde yabancı basın kuruluşlannın temsilcilerini kabul etti. BBC'nin "Newsnight" adlı programının sorulannı yanıtlayan Gürel, özellikle Irak konusunda yoğunlaşan soruları yanıtlarken muhtemel bir Irak operasyonunda öncelikle operasyonun meşruluğunun büyük Önem taşıdığuıı vurguladı. Bunun için de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin konuyla ilgili tam desteğinin aranması gerektiğini belirten Gürel, Türkiye'nin, 1980'li yıllarda bütün dünyayı uluslararası terorizme karşı uyaran ve işbirliği çağnsında bulunan ilk ülke olduğunu kaydetti. Gürel, Financial Times'ın da Türkiye'nin AB üyeliği'nden, Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği'ne, Türk-Yunan ilişkilerinden Kıbns meselesinin çözümüne kadar geniş bir yelpazedeki sorulannı yanıtladı. Raporda yeni unsur yok Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Gürel, daha sonra elçilikten aynlarak ingiltere Savunma Bakanlıgı Müsteşan Lord Tebitt'in onunjna ver- diği yemeğe katıldı. Öğleden sonra. Avrupa iş- lerinden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Pe- ter Hain ile bir araya gelen Gürel, akşam üzeri de Dışişleri Bakanı Jack Straw ile görüştü. Gürel. Tony Blair tarafından açıklanan Irak dosyasının içeriği hakkındaki görüşlerinin so- rulması üzerine, dosyanın kamuoyunun ve par- lamentonun önüne konuhnasının bir şeffaflık an- layışının sonucu olduğunu belirterek, "Bu tek başına son derece önemli bir adımdır. Ancak dosya içeriğinde Irak ile ilgili yeni gelişmele- re kapı açacak, çok yeni bir unsur bulundu- ğunu söyleyemeyiz" dedi. Gürel, "Siyasal çö- züm bulma denemelerinin ciddiyetle sürdü- rülebileceği kanısındayız. Bunlar sürdükçe de herkesin eylemlerini uzlaşma temeline da- yandırması gerektiğini sa\Tinuyoruz" dedi. Dışişleri Bakanı Şükrü Sina Gürel Londra'da İngiliz Dışişleri Bakanı Jack Straw ile görüştü. (Fotoğraf: REUTERS) Cecenler zorda ABD Rusya'yagöz yumacak • ABD Dışişleri Bakanı ColinPowell, Çeçenlerin sınırlardan özgürce girip çıkmalanrun engellenmesi için sıkı yaptınmlar uygulaması gerektiğini ifade etti. MOSKOVA (AA) - ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Rusya'nın Gürcistanda bannan Çeçen militanlara karşı kendini savunma hakkı olduğunu, ülkesinin bu konuda Rusya'ya akıl vermeyeceğini söyledi. Powell, Rusya'nın Itar-Tass haber ajansına Washington'da verdiği demeçte, Çeçen sorununa askeri çözümden ziyade siyasi görüşmeler yoluyla çözüm bulunabileceğine inandığını belirtti. Gürcistan'daki sorunla ilgili olarak ABD, Rusya ve Gürcistan'ın görüşmeler yaphklannı doğrulayan Powell, üç ülkenin bölgede ortak askeri operasyon yapmalan olasıhğmın düşük olduğunu kaydetti. Moskova'nın, Çeçen militanlann Gürcistan'a girip çıkmalannı önlemeye çahşan Tiflis yönetimine destek vermesi gerektiğini söyleyen Povvell, iki taraftn da teröristlerin sımrlardan özgürce girip çıkmalannın engellenmesi için sıkı yaptınmlar uygulaması gerektiğini ifade etti. Rusya, Gürcistan'dan topraklanna saldın düzenlenmeyeceği konusunda Tiflis hükümetinden güvence istiyor. Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze. dün yaptığı açıklamada, Rusya'nm silahlı Çeçen gruplann gizlendiğini öne sürdüğü Pankisi geçidine askeri gözlemci gönderebileceğini söylemişti. Şevardnadze ile Kremlin arasındaki ihşkiler, 1999'daki Rus-Çeçen savaşından bu yana gergin bulunuyor. Moskova, TifJis'i Çeçen militanlara topraklanm kullandırtmakla suçluyor, Tiflis ise bunu yalanlıyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Ivanov, Gürcistan topraklanndan Rusya topraklanna bir saldın düzenlenmeyeceği konusunda, Gürcistan hükümetinin garanti vermesini istedi. Ivanov; Madrid'de Ispanyol Savunma Bakanı Federico Trillo ile düzenlediği basın toplantısında. Gürcistan'ın "Terörizme karşı savaşta üzerine düşeni yapması gerektiğini" vurguladı. Ivanov. "Rusya'nın, Gürcistanıın toprak bütünlüğüne hiçbir şekilde zarar vermek istemediğinin" altını çizdi. NATO toplantısı Rıımsfeld20 bin askerlik güç önerdi Dış Haberler Servisi - Türkiye'den Milli Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu'nun katıldığı NATO Savunma Bakanlan Sonbahar Toplantısı, dün Polonya'nın başkenti Varşova'da başladı. NATO Genel Sekreteri George Robertson toplannnın açış konuşmasında kitle imha silahlannın yarattığı tehditler ve terörle mücadelede esaslı bir rol üstlenmesi için Ittifak'ın değişimden geçirilmesi çağnsında bulundu. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld de. îtnfak bünyesinde, gerektiğinde dünyanın herhangi bir yerine hızla konuşlandınlacak 20 bin kişilik acil müdahale gücü kurulması önerisini getirdi. Kurulması îttifak'a büyük maddi yük getirecek olan gücün, AB'nin gelecek yû tam olarak faaliyete geçecek 60 bin kişilik "Acil Müdahale Gücü* projesini baltalamasından endişe ediliyor. Bir karargâh da İstanbul'da NATO A\Tupa Kuvvetleri Komutanlığı (SHAPE), Avrupa'da acil müdahale birimlerine yönelik 4 yeni genel karargâhın hizmete sokulduğunu, bunlann birinin Istanbul'da olduğunu açıkladı. SHAPE'den elde edilen bilgilere göre, NATO Avrupa Km-vetleri Komutanı General Joseph Ralstonuıı emrinde, bundan böyle toplam 5 çokuluslu acil müdahale karargâhı bulunacak. NATO'nun, bir karargâhı, Almanya'nın batısında Rheindahlen'de bulunuyordu. Askeri kaynaklar, yeni genel karargâhlann Almanya'nın Münster, Italya'nın Milano, Ispanya'nın Valencia ve Türkiye'nin Istanbul bölgelerinden NATO'ya bağlandığını bildirdiler.