Katalog

^ĞUSTOS 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 «çbmk'tan fdckart çozumu I Ekommi Servisi - x>pank perakende ve c a i pi>asalara yönelik 'etcartiistemi ile Lraalann tahsilat ve nakit lcı$. ihrj/açlanna çözüm stmyor Koçbank'tan apılan açıklamaya göre nüşteri alacak nskini asmen \a datümünü .stlsndiği Çekkart. mevcut atışlaruıı çek veya nakit carşılığı doğnıdan satış töntemiyle gerçekleştiren îirmalann tahsilatlannda jaşadığı zorluklann nderilmesini amaçlıyor. Çayve şekerezam •ı Haber Merkezi- TÜRKŞEKER AŞ Genel Müdürlüğü, şekerin fabrika satış fiyatını yüzde 8 artınrken Çaykur. paketli çay Fıyatlanna yüzde 4.4 ile 7.5 arasında değişen oranda zarn yaptı. TÜRkŞEKER'den yapılan açıklamaya göre. 50 kg'lık polipropilen torbada 1 kg'hk kristal şekerin fabrika satış fiyatı. KDV hariç 1 milyon 94 bin 300 liraya. küp şekerin 50 kg'hk polipropilen torbada kg. satış fiyatı 1 milyon 188 bin 500 liraya çıkanldı. Yeni fiyatlar, bugünden itibaren geçerli olacak. Mufettiş yönetime girdi • ANKARA (ANKA) - Elektrik Üretim Anonim Şirketi(EÜAŞ)Teftiş Kurulu Başkanı Abdülkadir Alba>Tam. teftişinden sorumlu olduğu Soma Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ'nin yönetim kurulu üyeliğine getirildi. Kurum'da şaşkınlık yaratan atamaya ilişkin olarak yapılan değerlendırmelerde. EÛAŞ bünyesindeki daire başkanlannın bağlı birimlerin yönetimlerinde de görevlendirildiği kaydedildi. Otomotivve • ANKARA (AA) - Maliye Bakanlığı. sektör odaklı vergi incelemelerinde otomotiv ve enerji sektörlerini de büyüteç altına alıyor. 15 Ağustos"ta başlatılacak denetim öncesi 5 yıilık bir süreçte incelenecek 3 bin mükellef belirleyen Kurul, bunlardan 232'sinin bu yıl içinde denetime tabı tutulmasını kararlaştırmıştı. Hesap Uzmanlan'nın 2002 denetim programına alınan işler için ise ihale, 28 Ağustos 2002 tarihinde Genel Müdürlük salonunda "kapalı teklif usulü" ile gerçekleştirilecek. KOBİ Bankası için atternatif: TÜPkbank • İSTANBUL (AA) - Türk Ticaret Bankası Emeklileri Yardımlaşma Derneği tarafından düzenlenen toplantıda, "Bir Kobi Bankası Alternatifi Olarak Türkbank" konusu tartışıldı. Dernek başkanı Şerafettin Livada. Türkbank'ın ilk ulusal özel gjişim bankası olduğunu aıımsatarak küçük ve orta ötçekli işletmeleri 90 yıldır fnanse ettiğine dikkat çekti. Livada, Türkbank"ın, "Kobibank" ihtiyacını rıhatlıkla yerine getirebilme imkânına sahip lir kurum olduğunu dile tetirdi. Türkbank"ı tasfiye çündemli genel kurul, cuma ninü toplanacak. fcrâl'de su satışı (onuşuldu IKIDÜS/ANKARA AA) - Resmi bir ziyaret çın îsrail'de bulunan Enerji .e Tabii Kaynaklar Bakanı ?eki Cakan'ın, lsrail 3aşbdcanı Ariel Şaron ile jöriişnesinde Türkiye ile îsrail arasındaki su. sulama ve emji alanındakı projeler konu:uldu. Ele alınan projeer arasında Manavgat Çayı'cıdan Israil'e su satışı ile G^P'taki sulama projeen de bulunuyor. Çaltaı. bugün temaslannı lamanlayarak akşam saatlîrinde yurda dönecek. Paşabahçe'nin ardından dün de TÜPRAŞ'ta 17 işçinin çıkanlması, gözleri iyice iş güvencesi tasansına çevirdi Yasaçıksaydıbunlarolmayacaktı• Paşabahçe çalışanlan, Şişecam'm önerilerinin, kayıp ve beklentilerini karşılamadığı gerekçesiyle protestoya devam ediyor. OLCAY BÜYÜKTAŞ Şişecam tarafından 15 gün boyunca iş durdurma olarak lanse edilen ve önceki gün kapatılma karan açıklanan Paşabah- çe Cam Fabrikası çalışanlan önerilerin ka- yıplan karşılamadığı gerekçesiyle protes- tolannı sürdüyor. Gerek Paşabahçe'de 870'i aşkın kişinin işten çıkanlmak isten- mesi, gerekse dün TÜPRAŞ'tan 17 çalı- şanın iş akitlerinin feshedilmesi, gözleri iş- çi ve işveren arasında tam bir meydan mu- harebesine dönüşen ış güvencesi yasa ta- sansuıa çevirdi. îlk olarak güçlü ekonomiye geçiş prog- ramına konulan ve geçen nisan ayından Cüvence Isteyen işçiler fabrikayı terk etmiyor Istanbul Haber Servisi - işverenin Paşabahçe Cam Fabrikası'nı kapatmasına karşm işçiler ve ailelerinin fabrikayı terk etmeme eylemi sürüyor. Kristal-Iş Sendikası yöneticileri, işverenin çözümü kendilerinin dışında aradığını öne sürerek "İşçilerimizin geleceğini korumaya kararbyız. tki yıldır yaşanan mağduriyeti gklerecek bir çözüm planı olmadan ve sendikayla anlaşmaya vanlmadan eylem bitmeyecek" diye konuşuyorlar. Tarihi Paşabahçe Cam Fabrikası dün işveren tarafından kapatılırken kadm ve çocukların da aralannda bulunduğu 3 bin kişinin barakalardaki bekleyişi sürüyor. İşçiler. gözyaşlan içinde "Yatay geçişten söz ediüyor, ancak başka bir kente gönderilip 3 ay sonra kapı dişan edilmeyecegimizin garantisi verümiyor. OnceHkle işçikrin geleceği güvenceye ahnsuT diye konuşuyor. tncirliköy semtindeki bir parkta bekletilen basm mensuplannın sorulannı yanıtlayan Kristal-îş Sendikası Paşabahçe Şubesi Işyeri Baştemsilcisi Muamroer Aydınoğlu, işverenin gazetelere ilan vermek yerine sendikayla masaya oturması gerektiğini belirtiyor. Aydınoğlu şunlan söylüyor: "Fedakârhk yapbğunız, sıfir zam aldığımız dönemlerde dahi sendikamızuı inisiyatifinde olmuşsa her şey, bu gelinen noktada şu yapılan tebügat, uyanlar, duyurular, bunlar direkt kamuoyuna, halka değil, emniyet boyutunda aracılarla değil, bu direkt sendikamızla oturulur komışulur. İşçiler olarak da bizim burada istedigimiz sendikanuzla konuşuhnasKÜr." bugüne sürekli işverenin muhalefetine maruz kalan iş güvencesi yasa tasansı, eğer Türkiye'nin girmek istediği AB ül- kelerindeki gibi uygulanıyor olsaydı, Pa- şabahçe'de süreç biraz daha farklı gelişe- cekti. Çünkü iş güvencesi olsaydı, öncelikle işveren ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri gerekçelerle yapacağı toplu işten Çikarmalan en az 30 gün önce sendikaya, il bölge müdürlüğüne ve Türkiye tş Kuru- mu'na haber verecekti. Yani bugün Paşabahçe örneğinde yaşan- dığı gibi işyerinde örgütlü sendikaya ha- ber vermeden önce işçilere izin verip son- ra da bir gün içinde yine sendikaya haber vermeden işyerinin kapandığını açıklaya- mayacaktı. Gerekli görüşmelerin yapılmasının ar- dından eğer işveren işyerini kapatmaya ya da toplu işten çıkarmaya kararhysa, işçi- ler yargıya başvurarak haklannı arayabi- lecekti. îşyerininkapatılmasının gerçekten ekonomik ve teknolojik kaynaklı olup ol- madığı dava konusu olabilecek, bilirkişi- lerce yapılacak araştırma son karann ve- rilmesinde etkili olacaku. Öte yandan, Paşabahçe fabrikasının ka- patıldığını açıklayan Şişecam yönetimi tarafından açıklanan teşvik ve nakil öne- rileri Kristal Iş Sendikası tarafından kabul görmüyor. Tek taraflı alınmış kararlar ola- rak değerlendirilen önerilerin, işçilerin ka- yıp ve beklentilerini karşılamadığı ileri sü- rülüyor. Zira, Paşabahçe fabrikası çahşan- lannın, fabrikanın kapanmaması için 2000 yılından beri aynı ücretleri aldığı biliniyor. Bunun da çahşanlann ücret ve kıdem taz- minatlannda ciddi kayıplara yol açtığı, ya- pılan teşvik önerilerinin, bu kayıplann an- cak dörtte birini karşıladığı belirtiliyor. 1 LJl l\/\y 13. Türkiye Petrol Rafınerikri AŞ işçilert 19 işçinin işten çıkanlmasını protesto ettL TUPRAŞ üe bir süre öncebirieşenPETKİM'inkadrosundan 19 işçinin çıkanlmasmı protesto için Perrol-tş Sendikası yö- netküern İe birlikte sabah giriş kapısında toplanan yaklaşık 300 işçi, yönetim binasına kadar alkış ve sloganlaıia yûriidü. Petrol-lş Sendikası Şube Başkanı Yaşar Erbaş, burada yapnğı konuşmada. işten anlanlann büyük bölumünün emekliliğine bir- kaç yıl kaldığıru belirterek bu işçilerin tekrar işe ahnmasını istedi. İşten çıkanlanlann, kalifıye olsalar bile kriz ortamında iş bulmalanıun mümkün olmadığını ifade eden Erbaş, "Ankara'dakiler TLTRAŞ işçileriylc uğraşacaklanna, borsada 10 kat geriye giden hisse seneüeriyie uğraşsınlar. TÜP- RAŞ, emekMğine 1 yıl kalrnış işçikri atarak kurtuunaz" dedi. (Fotoğraf: AA) Uzlaşma çabalarına 'işgüvencesi'damgası Ekonomi Servisi - Tekstil sektöründe dün başlayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde, iş dünyasının büyük tepkisine yol açan iş güvencesi yasası güne damgasmı vurdu. 40 bini aşkın işçiyi temsilen üç ayn ışçi sendikası arasında yürütülecek yeni dönem grup toplu iş sözleşmesi görüşmelennin ilk toplantısı dün yapıldı. Toplantıda konuşan Türkiye Tekstil, Orme ve Giyim Sanayii Işçileri Sendikası (TEKSÎF) Başkanı Zeki Polat, verdikleri teklifte ücretler ve sosyal yardımlann arttınlması konusundaki isteklerine dikkat çekti. ilk 6 ay için yüzde 25, sonraki 6 aylar için enflasyon oranında zam istediklerini belirten Polat, iş güvencesi yasasınm önemine de değindi. Türkiye Tekstil Sanayii tşverenleri Sendikası Başkanı Haüt Narin, yasanın çıkması durumunda "üretimi devam ettirebihnek için" taşeron şirketlerle çahşarak kadrolaşmanın önünü kesecebilecekleri tehdidini savururken TEKStF yöneticileri buna, "Siz Avrupahlaşacaksınız da bizi Anadolu'da mı bırakacaksuuz" diye cevap verdiler. Yasanın daha önce AB'ye uyum yasalan paketinin içinde olduğunu ve bunun iş dünyası tarafından engellenerek paketten çıkanldığına işaret eden Polat, "Bu yasayı çıkarmazlarsa 3 Kasım'da kimse bizden o> bcklemesin" diye konuştu. Halit Narin ıse bu yasayı çücaracakların 3 Kasım'dan sonra olup olmayacağının belli olmadığını ifade ederek "AB u\Tim yasalan, hükümetin yapöğı en iyi işlerdendir. Fakat AB ülkelerinin sendikalaşma karşısında atmakta olduğu büyük adımlara karşılık bugün Türkrye'de iş güvencesi yasası gündemde. İş güvencesi yasasını çıkarnıak için çahşan hükümet uyum yasalanna uvmamaktadır" diye konuştu. Yasanın, dışardaki büyük işsiz grubunun bir daha iş bulmasma imkân sağlamadığını ve çalışan küçük bir grup işsiz için çıkanldığını savunan Narin, yasanın çıkması durumunda yatınmlann duracağını iddia etti. "Siyasiler bütüniş âlemini karşısına alacak kadar rahat davTanıyorlar" diyen Narin, kendilerinin üretici olmadığmı ve bu yüzden müteşebbisin kalacağı zor durumu anlayamayacaklannı vurguladı. BlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK ozlemyTiCayahoo.com İşveren tek yürek olmuş topye- kûn. !ş güvencesi yasatasarısının Meclis'te görüşülmesini ertelet- mek için her yol deneniyor. Millet- vekilleri, bakanlar, hatta parti li- derlerı ile kulisler yapılıyor. Türki- ye'nin dört bır yerinden sanayi ve ticaret odaları başkanlannın yazı- lı ve sözlü açıklamaiarı haber tra- fiğimızi sekteye uğratacak kadar yoğun. Acındırmalar, tehditler... "Bu ışin hesabını sorarız. Kayıt dışı bu şekilde daha çok artar, iş dünyası dinamitleniyor" gibisin- den... Nasılbırülkeki, nasıl bir yö- netim felsefesi kı "kayıt dışı artar ha" diye gözdağı verenden hesap sormak bile akıldan geçmiyor. Oysa 1994'te imzalanan 158 sayılı ILO sözleşmesinin birgere- ği olan Iş Güvencesi Yasası, en temel demokratik haklardan biri. Her şeyden önce çalışma ve ör- gütlenme konusundaki eksîklikte- rin giderilmesinın yolunu açacak bir düzenleme. Ancak "değişim" sloganlannı atanlar, sıradeğişimin somut gerçeklerinden birine "iş güvencesine" gelınce nasıl da kendılerını korumak için aslan parçası kesılıveriyorlar. Oysa on- Bir Tehdit, Bir de Acındırma... lar değil miyd 1 r krizin en yo- ğun dönemle- rinde "Biz ça- lışanımızı iş- ten atmadık" diye övünen- ler. Yoksa ba sözcükleryal- nızca bir rek- lam malze- mesi miydi? Pekinediriş güvencesi ya- sa tasarısında işvereni bu denli korku- tan? Yalnızca iki madde. Biri, — — "Ey işveren. çalışanını işten çıka- rabilirsin ama sağlam gerekçele- rini ortaya koymahsın" diyor. Ikin- cisi, "Sendikal örgütlenmeden dolayı da işçinı çıkartabilirsin ama bir yıilık ücreti kadar ekstra tazmi- nat ödeyeceksin" diyor. Önce sonun- cudan başlaya- lım. Türkiye'de resmi verilere gö- re 8.5 milyon ça- lışan bulunuyor. Bunun yalnızca 650 bini sendika- lı. Yüzde 10'un bile altında. 65 milyon nüfuslu koca Türkiye'de ahı gitmiş vahı kalmış birkaç sendikanın bir- kaç yüz bin çalı- şanı mı ürkütüyor ekonominin dev- lerini? Bugün ülkenın en acı gerçeklerinden biri kayıt dışı. Tekstil işkolundaçalışanlann yalnız- ca üçte bırı kayıtlı. İşsiz sayısını bu- labılmek mümkün bile değil. Ağızlar- da dolaşan rakam 2.5 milyon teks- til işsizi olduğu yolunda. Işsizinin sa- yısını bile bilmeyen bırTürkiye'de iş- verenin ış güvencesine bu denlı di- rencini anlayabilmek mümkün. Oy- sa ne güzeldi Iş Kanunu'nun 13. maddesi. Işverene tanınan "gerek- çe göstermeden çalışanını işten çı- kaıma" hakkı. Şimdi işin gücün yok- sa gerekçeni ispat etmeye çalış. "Türkiye değişiyor" çanlannı ça- lanlar, AB'ye uyum paketini alkışla- yanlar, iş güvencesinin demokratik- leşmenin sacayaklarından biri oldu- ğunu anlamamakta direniyor. Oysa bu ülkenin emekçisi daima işverenin halinden anladı. Enflasyona karşm yıllarca zam almadan, kriz dönem- lerinde kimi zaman yan ücretle, hat- ta boğaz tokluğuna bile çalıştı. Dö- nem artık karşılıklı hoşgörü, diyalog ve uzlaşma dönemi. Bırakın emeğin o sıkı sıkıya tuttuğunuz iplerini... Eyvah! Saat 15.00 oldu, kira ödemesi için EFT yapacaktım, geç kaldım. KITA AMERİKASI KARIŞTI ugu Bankalar açıldı, halk hücum ettiEkonomi servisi - Uruguay 'da altı gündür kapalı olan ticari bankalann çoğu ABD'nin 1.5 milyar dolarlık yardım açıkla- malannın ardından önceki gün tekrar açıldılar. Halkın uzun kuyruklarda sa- atlerce paralannı çekebilmek için beklediği ülkede, pazar gü- nü kongrenin kabul ettiği "Ban- kacıbk Sistemi İstikrar Anlaş- ması (BSİA)" ile birlikte Banko Commercial ve Banco de Cre- dito dışmdaki bütün bankalar çahşmalanna yeniden başladı- lar. Kongrenin ABD yardımım alabilmek için kabul ettiği yasa, Uruguay'ın uluslararası borç ödemelerinin yeniden yapılan- dınlması ve devlet bankalann- da üç yıla kadar olan mevduat- lann mevduat sahiplerince çe- kiknesine devlet tarafından el konulması konulannı içeriyor. Yasanm kabulü halk tarafından ise olumlu karşılanmadı. Sen- dikalar dün 11 saatlik bir grev çağnsmda bulunurken bugün banka çahşanlannın da sendi- kaların çağnsı doğrulrusunda greve gitmeleri bekleniyor. ara Fonu'ndan ekonomiye uyarı Ekonomi Servisi - Uluslararası Para Fonu (TMF) ABD'deki eko- nomik toparlanmanın hisse piya- salanndaki düşüşlerden olumsuz eikilendiğini büdirdi. ABD eko- nomisi yetkilileriyle IMF direk- törlerinin görüşmelerinin ardın- dan yapılan açıklamada, ekono- minin olumlu olduğu, ancak olumsuza yönehne riskinin de sürdüğü dile getirildi. Reel fiyat- larla 2002'de yüzde 2.5,2003'te de yüzde 3.25 büyümesi öngörü- len ABD'nin, denge fıyatlannda- ki keskin düşüşlerin bireysel tü- ketim ve yatınm gibi konularda ekonominin nskini derinleştirdi- ğine değinildi. 2002 yüında büyü- menin normal büyüklükte oldu- ğuna değinen IMF yetkdlileri ya- tırunlarda artış, tüketim harcama- lannda devamlüık ve verimlilik artışı gibi konulannyerine getiril- mesi gerekliliğinin altını çizdi. urttaşlar sokağa döküldüEkonomi Servisi - Bolivya'da başkanlık seçimlerini yeniden kazanan Gonzak) Sanchezde Lo- zadanın başı ekonomik krizle dertte. "Gringo" lakaplı Sanc- hez, seçim kampanyasında eko- nomiyi tekrar canlandırma, giri- şimciliği ve yaratıcıhğı destekle- me iddialannda bulunmuşru. Ancak kongre tarihinin en ge- niş çaplı muhalefetiyle karşıla- şan Sanchez"e tepkiler sokaklar- da da giderek arttıyor. Öte yandan Paraguay'da da iş- ler kanşık. Paraguay'dabaşansız bir darbe girişiminden sonra sür- güne gönderilen Lino Ovi- edo'nun taraftarlan dün başkent Asuncion'da toplanarak yolsuz- luklara bulaştığı iddia edilen Devlet Başkanı Luis Gonzales Macchi'yi protesto ettiler. O'Neill politikalan övdü Ekonomi Servisi - Latin Ame- rika ülkelerine yaptığı ziyareti sürdüren ABD Hazine Sekreteri PaulO'NeüT, bölgedeki fınansal kargaşa karşısında Brezilya'nın uyguladığı politikalan cesaret ve- rici bulduğunu söyledi. Uzam za- mandır Brezilya ekonomisinin doğru işler yaptığına değinen O'Neill, verilerin de zaten bu iyi gidişata işaret ettiğini belirtti. Brezilya Finans Bakanı ve Mer- kezBankası Başkanı'nın da kaül- dığı toplantıda IMF ve Brezilya arasında yeni bir anlaşmanın da- ha gerçekleştirilmesi senaryolan üzerinde duruldu. Brezilya'nın uyguladığıpolitikalan memnuni- yet verici olarak niteleyen O'Ne- ill, IMF'nin gelecek yıl için 10 milyar dolarhk bir yardnnı ser- best bırakabüeceğini belirtti. - Televveb'den, saat 16.30'a kadar EFT yaparsanız, aynı gün işleminiz gerçekleşir. Üstelik ücretsiz. www.teleweb.com.tr YAPI^CKREDi