Katalog

2T7 AĞUSTOS 2002 SAUI CUMHURİYET SAYFA MİiJvUIl UJVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Artrt çeyiz de ikinci elden • KONYA (AA) - Konya Eski Ev Eşyalan Derneği Başkanı tsmet Çakır, ekonomik sorunlar ve işsizlik sonucunda ikinci el eşyalardaki satışlann geçen yıla oranla yüzde 100 arttıgını, yeni evli çiftlerin bile müşterileri olduğunu söyledi. Çakır, orta gelirlilerin yeni bir buzdolabı almak için 650 milyon ile 1.5 milyar lira, televizyon almak için ise 750 milyon ile 1.4 milyar lirayı gözden çıkarmalan gerektiğini belirtti. Kriz fırsat yarattı • İZMİR (AA) - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, son 10 yıldır uygulanan yanlış uygulamalann ve politikalann sonucu olarak 1.5 yıldır benzeri görülmeyen ekonomik krizle karşı karşıya bulunulduğunu kaydetti. Bakkal amca zor durumda • ZONGULDAK (AA) - Zonguldak Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Şükür Küçükali, küçük esnafın 7 milyar 500 milyon lira tutanndaki kredi limitlerinin yükseltilerek, eski borçlann yeni kredilerle çahşır hale getirilmesini istediklerini söyledi. Küçükali, merkez ilçede 250 adet bakkal esnafının icralık olduğunu ve Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle geçen yıl kentte 200 civannda bakkal esnafının işyerini kapatmak zorunda kaldığını belirtti. Vakko, Berlin'de mağaza açıyor • ANKARA(ANKA) -Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayii, ihracat faaliyetlerini geliştirmek amacıyla Beriın'de şirket kuruyor. Vakko'dan yapılan açıklamada, şirketin ihracat faaliyetlerini geliştirmek ve markasını tanıtmak amacıyla Berlin'de kurulacak şirkete yüzde 99 oranmda iştirak edeceği belırtildi. Kurulacak şirkete "Vakko GmbH" unvanı verilecek. Renault ye Tofaş'ta işbaşı • BURSA (AA) - TOFAŞ-Fiat ve Oyak Renault'ta, çalışanlann yıllık izne çıkmalan nedeniyle ara verilen üretime, yeniden başlandı. Oyak Renault'da, 26 Temmuz'dan itibaren dönüşümlü olarak yıllık izin kullanan 2 bin 900 işçi bugün işbaşı yaptı. Bir diğer önerali üretici TOFAŞ-Fiat'ta ise 3 bin 350 dolayında perscnel üretime yenicen başladı. Fabrika çahşanlan, 5 Afustos'tan bu yana yıllık izinde bulatuyorlardı. Vergiyiindirin akaryakıtucuzlasın Sektör temsilcileri: Fiyat 800 bin lira olsun AIVKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Akaryakıtçılar, akaryakıt fiyatının 800 bin liraya çekilmesi önerisini ekonomi- den sorumlu Devlet Bakanı Masum Tûrker'e götürdü. Devlet Bakanı Tür- ker ise "Dolar befli bir istikrara kavuş- tu, iç piyasada da ciddi dalgalanmalar ohnazsa 97 sent olan akaryakıt fiyaü 90 sentin attma çekuebiHr" dedi. Bakan Masum Türker, tsmail Ayte- miz başkanlığında Akaryakıt Ana Da- ğıtım Şirketleri Derneği (ADER) Genel Başkanı Fikret Öztürk, Petrol Sanayi- cileri Derneği (PEDDER) Yönetim • Devlet Bakanı Masum Türker ile görüşen akaryakıt sektörü temsilcileri, litresi 1 milyon 584 bin lira olan akaryakıtın 1 milyon 150 bin lirasımn vergi olduğunu ileri sürerek fiyatın 800 bin liraya indirilmesini istediler. Kurulu Üyesi ve Petrol Ofisi Genel Müdürü Ertuğnıl Tuncer, Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol Gaz Şirketle- ri Işveren Sendikası (TABGtS) Genel Başkanı Abf Ketenciyi kabul etti. Edi- nilen bilgiye göre görüşmede, akarya- kıt sektörü temsilcileri akaryakıt fiyat- lannın 800 bin liraya çekilmesi gerek- tiğini söyledi. Akaryakıt fiyatlannın enflasyon açısından önem arz ettiğini belüien Türker ise sektörün sorunlan- nın çözümü için taraflann ortak gayret sarf etmesi gerektiğini söyledi. Türker, *Şu anda iç piyasada dolar befli bir is- tikrara kavuştu. Bizim en büyük enge- Bmiz dış piyasalarda görülen petrol fi- yat değişikÜkleri. İç piyasada ciddi dal- galanmalar yaşamazsak, halen 97 sent olan akaryakıt fiyaüannı 90 sentin ata- na çekebiKriz" dedi. PÜİS Genel Başkanı tsmail Aytemiz de Türker'in yapılması gerekenlerin ya- pılacağı sözünü kendilerine verdiğini söyledi. Tüketicinin 1 milyon 584 bin olan akaryakıt fiyatı nedeniyle akarya- kıt alamadığını vurgulayan Türker, "Biz bu rakamın 800 bin liraya çekttme- sini istedik. Sayın Türker ise tüketiciye yönelik önlemİerin afanması konusun- da gayret sarf edeceğini söyledi'' dedi. İŞADAMLARI StYASETTE Tannverdi Malatya'dan aday adayı • Malatyaspor'un başkanı olduktan sonra memleketinde yapılacak çok işler olduğunu farkettiğini Tannverdi, elini taşın altına koyması gerektiğini düşündüğü için politikaya atıldığını anlattı. OLCAY BÜYÜKTAŞ Adaylık için son başvuru tarihinin yaklaşmasıyla, siyasete atılmaya karar veren işadamlan da niyetlerini bir bir açıklamaya başladı. Birikim ve deneyimlerini siyaset sahnesinde kullanmaya karar veren işadamı kervanına Inci Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Tannverdi de katıldı. Malatya'dan aday adayı olarak başvurduğunu söyleyen Tannverdi, Malatyaspor'un başkanı olduktan sonra sık sık gittiği memleketinde yapılacak çok işler olduğu ve işadamı olarak elini taşın altına koyması gerektiğini düşündüğü için politikaya atılmaya karar verdiğini anlattı. Bulunduğu komım itibanyla uçlarda olamayacağı için Doğru Yol Partisi'nden aday olduğunu söyleyen Tannverdi, daha önce sivil toplum örgütlerinde çalıştığını, Merter Sanayici ve işadamlan Derneği'nin bir süre başkanhğını yürüttüğünü hatırlattı. Siyasete giren ınsanlann, bulunduğu illerde kendi siyasi kimliğini ön plana çıkarmadan pek çok şeyi yapabileceğini dile getiren Tannverdi, Malatya'nm toplam 7 milletvekili çıkardığını ve Malatya için yapılacak projelerde milletvekillerinin hangi partiden olursa olsun bir araya gelmeleri gerektiğini vurguladı. Bugün itibanyla en sağdan en sola tüm siyasi partilerin programlannın birbirinden çok da farklı olmadığına değinen Tannverdi, DYP'nin daha önce Malatya'dan milletvekili çıkaramadığını da sözlerine ekledi. Banş Harekâtmdan bu yana giriş çıkış yasağı getirilen Maraş Bölgesi furizim yatınmcılannın ilgisini çekiyor. KKTC'ye yatınmhamlesi USİAD 'a göre şimdilik Kıbrıs 'a 125 girişimci gidiyor. Ortak ekonomik alan oluşturulması için 140 milyon dolarhk kredi kullandırılıcak. FATMAKOŞAR Ulusal Sanayici ve Işadamlan Derneği'nin (USlAD) son bir yıldır yoğunlaştığı Kuzey Kıbns Türk Cumhuri- yeti'nde önemli bir yatınm hamlesi yaşanıyor. Turizm ağırlıklı olmak üzere çeşitli alanlarda yatınm için 125 işa- damının başvuru yaptığı Kuzey Kıbns'a en az 10 otel ku- rulması ve 3-4 bin işsize istihdam yaratılması hedefleni- yor. Araziden vergi muafiyetine kadar çeşitli unsurlarla teş- vik edilen yatınmlara 140 milyon dolarhk kredi desteği de veriliyor. Türkiye Kalkınma Bankası (TKB), Türkiye ile Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti (KKTC) arasında or- tak ekonomik alan oluşturulması ve özel sektör yatınm- lannm teşviki için 140 milyon dolarhk kredi kullandıra- cak. Bu krediden yararlanma şartlanna göre KKTC toprak- lannda yatınm yapacak olan girişimcilerin, katma değe- ri yüksek, ileri teknoloji kullanılan komple yatınm yap- malan gerekiyor. Asgari sabit yatınm tutannın turizm yatınmlan için 5, diğer sektörler için 3 trilyon lira olma- sı şart koşuluyor. En yüksek kredi tutan projede öngörü- len toplam yatınmm yüzde 6O'ı oranında olabilecek. Ya- tınm kredilennde vade 3 yıl anapara ödemesiz 7 yıl, iş- letme kredilerinde ise bir yıl anapara ödemesiz 3 yıl ola- cak. Kredi faiz oranı yatınm kredilerinde yüzde 10, işlet- me kredilerinde ise yüzde 15 olarak uygulanacak. USÎAD Genel Başkanı Kenıal Özden, 125 işadamının başvuru yaptığını belirterek sağlıktan tanm ve hayvancı- lığa kadar geniş bir yelpazede yatınm yapıldığını, ancak ağırlığı turizmin oluşturduğunu kaydetti. Özden, teşvik- lerin takipçisi olduklannı belirterek 3-4 bin işsize iş ola- nağı sağlanacağını, aynca oteJlerin satın almalarla eko- nomiyi hareketlendireceğini dile getirdi. SENDÎKA 9 ÇALIŞANINIÎŞTEN ÇIKARDI Petrol-İş Sendikası 'nın yıllıklan tarih oldu Dört bin yeni işsiz Ekonomi Servisi - Alman elektro- nik devi Siemens, dört bin çalışa- nmı daha işten çıkarmayı planlıyor. Şirket sözcüsü, geçen hafta şirke- tin sabit telefonlara ağ sağlayan ICN bölümünde 1300 kişinin işine son verileceği yönündeki açıkla- manm ardından, bu rakama dört bin kişinin daha ekleneceğini be- lirtti. Öte yandan, işten çıkarılmalar karşısında tepkisiz kalmayacaklan- nı belirten işçi temsilcilerinin, şir- ket idaresine işten çıkarmak yerine işçiler için part-time çalışma saat- leri ayarlamalan yönünde çağnda bulundukları ifade edihyor. Telekom ve yüksek teknoloji sek- töründe yaşanan olumsuzluklar ve yatınmların azalmasıyla zor du- rumda kalan Siemens'in dünya ça- pında yer alan tüm bölümlerinde 30 bin civannda işçi çıkarmayı ka- rarlaştırdığı bildiriliyor. Ekonomi Servisi- Ekonomik gelişme- lere ilişkin araştırmalan, değerlendir- meleri ve öngörülenyle bilinen Petrol- Iş Sendikası'nın araştırma servısı, eko- nomıst Erhan Bilgin, Rifat Çelebi, Ha- kan Koçak'ın da aralannda olduğu uz- manlann işine son verilerek "kapabl- dı". Sendika toplam 9 çalışanını işten çı- kardı. Petrol-tş yıllıklaruun gelecegi be- lirsiz. Sendika yetkilileri, bundan sonra sek- tör araştırmalanna ağırlık vereceklerini belirterek "Ekonomik sorunlanmızvar, küçülüyoruz" derken işten çıkanlan Er- han Bilgin, "Paşabahçe Cam'dan son dönemde çıkarblan 870 işçi ve 17 TÜP- RAŞişçisi ile aynı işleme tabi hrtulmadV ğımızı kim iddia edebüir" değerlendir- mesinı yaptı. Bilgin, Petrol-tş üst yönetiminin, 16 Temmuz'da, 6 yıldır sürdürdüğü işine hiçbir gerekçe göstermeden son verdi- ğini belirtti. tşten çıkanlması karannın "bir özel sektör davranışı mı yoksa bir sendika önderi tavn mı" olduğuna öncü işçiler, demokratik kamuoyu ve Petrol- Iş teşkilatının karar vereceğini belirten Bilgin, şu değerlendırmeyi yaptı: "Mev- cutİş Yasası'nın ruhunu dolaysız olarak hissetme nrsaö buldum. tş güvencemin, işverenin iki dudağının arasında oldu- ğunu, yaşayarak öğrendim. Ve böyle ça- hşma ortamında yaraüa ürünler ortaya konulamayacağına kanaatim güçlendi. Çünkü böyle bir ortam, çalışma özgür- lüğü ve demokratik düşünce üzerinde ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Ancak işten çıkanlmam. işçi sımfinın öz çıkar- laruu her şeyin üzerinde gören anlayışla çahşmalanna engel olmayacak." Petrol-îş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Oztaşkın, üye sayısuıın 30 bi- nin altına uıdiğini ve son dönemde ge- lir-gıder dengesinin negatife düştüğünü kaydederek küçüldüklerini belirtti. Bu- na karşın araştmna servisini tamamen kapatmadıklarını, sektör araştırmalannı sürdüreceklerini belirten Oztaşkın, Pet- rol-Iş yıllıklanyla ilgili henüz bir çözüm bulamadıklannı bildırdi. ÎŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Emeğin Partisi Bildik bileli seçimlerde siyasi parti destekleyen DİSK ile partılerüstü politikadan vazgeçmiş ve iç- tenlikle parti destekleme kararı almak isteyen Türk- lş zorlanıyorlar. Başkanlar kurulu toplanıyor. Sen- dikal kimlikyadsınmadan, emeğe, çıkarlanna, ilke- lerine yakın (kötünün iyisi de olsa) parti bulunamı- yor. Programları, ilkeleri, emek çıkarlan ile çakışan partılervartabii. Pek çok bile bulunabilir. Ancak se- çilme şansı olanlar içinde değiller. Sendikacı ger- çekçi, pratik insan; işçiye seçılme şansı olmayan parti adresi veremez ki. Hele de işçinin kendisini dinlemeyeceğini biliyorsa. Üstelik sadece sıyaset- te değil, bütün örgütlenmeler ve elbette sendika- larda da güven bunalımının yaşandığı bir süreçten geçıyoruz. Türk-lş, DİSK, Hak-lş başkanlar kurulları seçilme şansı olan partilerden ya da ilkesel olarak işçiye en yakın partilerden adres gösterseler, kaç işçinin oyu- nu yönlendirmış olacaklar ki? Uzun yıllar öylesine sınıf bilincinden kopuk, ilkesiz. egitimsiz, 12 Eylül, artı küresel saldırı, medyanın ışçileri de kendilerine, çıkarlanna yabancılaştırması sürecinden geçildi ki işçilerin oyları darmadağınık. Zaten çoğunluk kayıt dışı, sonra sendıkasız. Sendikalı olanlarda dahi oy- lar emek ideolojısı ile yüzde yüz çatışır konumda ırk- çı, dinci partilere bile ağırlıklı kaymış durumda. Yine de Türk-lş ve DİSK başkanlar kurulları se- çimlerde görüş belirleyebilmek, emek çıkartanna uygun parti ve oy kullanımını yönlendirebilmek üze- re toplantı üstüne toplantı yapıyor, tartışıyortar. Or- talıkta emeğin partisi kimliğinde tartışmasız kabul görecek, baraj aşma şansı da olan bir parti görül- mediğinegöre, eşyanın tabiatına uygun olanı, prog- ramı emek çıkariarına en yakın partiler içinden se- çim yapmak. Tabii ki akıl ve mantık sosyal demok- rat parti seçimine öncelik veriyor. Geçmişte DİSK içinde sosyalist eğilim ağır bastığı yıllarda bile, se- çimlerde sosyal demokrat partinin adres gösteril- diğı çok olmuştu. Türk-lş'in partilerüstü politikalar- dan vazgeçtiği yıllarda ise adres gösterme işi zor- laşmıştı. Bu seçim daha da bir zor. DSP, IMF programında ıktidar uygulamaları ile karşı karşıya kalınan parti. CHR geleneksel kimli- ği ile sosyal demokrat ama Kemal Derviş'in katı- lımı ile ilkesinin IMF programına devam etme ola- cağı vurgulanıp duruyor. YTP, kadrolan ile yeni bir parti olmadığı gibi, kimlik vurgulamalan tümden li- beral. Sağdakı partiler için (ANAP ve DYP) söyle- nebilecek söz, destek için gerekçe bulmak olanak- sız. Tepki oylannı toplamak üzere populizme oyna- yan başta AKP, MHR HADEP, Saadet emekten ya- na inandıncı, ilkesi, cıddiyetı olan anlamlı bir prog- ram sunmuş değiller. Sermaye ideolojisı ile çatış- mamayı seçip, yoksul ve yoksun kitlelerin oylannı ırk ve din duygularını, alt kimliklerini sömürerek al- maya oynuyorlar. Emek Platformu olarak işçi konfederasyonlan, kamu sendikaları ve meslek örgütleri ile birlikte, uz- man ekonomistlere, krizden çıkışta alternatif eko- nomik model programlan hazırlatıp, hükümet-IMF- Dervış patentli modelin her aşama uygulamasına şiddetle muhalefetyapmışlardı. Bu doğrultuda bü- tün kuruluşlann sayısız çıkışlan, açıklamaları, uya- rı eylemleri olmuştu. Şimdi kendilerini reddedip se- çimler için eleştirdiklerinın tam tersi programla oy isteyen partıleri nasıl adres gösterebilirter ki? Türk-lş Başkanlar Kurulu bu nedenle bir karar alamadan, ne denildiği anlaşılmayan bir açıklama ile yetinmek zorunda kaldı. Yürütme kuruluna ge- lişmeleri izleme görevi verildi. Partilerin seçime da- ha yakın günlerde söylem, program, aday listeleri- ne bakılacak, işçiler için kabul edilebilir bir şeyler yapılırsa, buna göre işaret verilmeye çalışılacak. Aslı aranırsa parti gösterme güçleştiğinden, çok sayıda sendikacının parlamentoya sokulabilmesi yolları aranacak. Bunun da ne kadar yararlı, ılkeli, işçiler açısından kabul edilebilir olduğu, hele de partilere ilkesiz dağılmış sendikacıların işlevi ayn bir tartışma konusu. Bu yazı yazılırken DİSK Başkanlar Kurulu henüz sonuçlanmamıştı. Önceki hafta da toplandığı, çok tartışmalı geçtiği anımsanırsa, aynı sıkıntıların ora- da da var olduğu sürpriz değil. Karar alınmış anla- mına gelebilecek bir metin ortaya çıkarsa da taban tarafından kabul görüp üzerinde çalışılacağı anla- mına gelmiyor. öyle bir seçim süreci ıçindeyiz kı, işçiler, emek çı- karları açısından bırakınız emeğin partisi denebile- cek bir konumu, kötünün iyisi olarak işçilere bu se- çim için adres gösterilecek bir parti bulunamıyor. Belırleyici nedeni şu aşamada bütün partilerin emek karşıtı ekonomik modelde buluşmalan. ön- cesinde elbette emek örgütlülüğünün, sendikala- rın, sendikacılann, siyasiler karşısında ilkesel var- lık, ağırlık olamamaları, siyaseti sermaye gücünün tek yanlı belirlemesi yatıyor. soner@cumhuriyet.com.tr irak Ticaret Bakanı İzmir'de Salah: Türkiye'ye öncelik veriyoruz tZMÎR (AA) - Irak Ticaret Bakanı Mo- hammed Mehdi Salah, Körfez Savaşı öncesi ve sonrasında Türkiye'nin ticarete öncelik verdik- leri bir ülke olduğunu belirterek "Devlet Baş- kanumz Saddam Hüse- yin Türkiye '\i dost ve kardeş bir ülke olarak görüyor, ticarette önce- lik verilmesi için bizi yönlendiri}or'' dedi. Mohammed Mehdi Salah, beraberindeki bir heyet ile Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı SaBh Esen' i ziyaret etti. Salah, ziyarette yaptı- ğı konuşmada, îzmir'e fiıara katılmak üzere geldiğini belirterek iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin ge- liştirilmesi için temas- larda bulunacaklannı söyledi. Salah, Türki- ye'nin Körfez Savaşı öncesi ve sonrasında ti- carette öncelik verilen ülkeler listesi içinde en başta yer aldığını kay- detti.