Katalog

5» IBMMJZ 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA JİıIV\_Jl^l \JİVIJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Akaryakıt başta olmak üzere elektrik, tüpgaz ve diğer ürünlerdeki fiyat artışlan halkı bezdirdi Zamlar enflasyon dinlemiyor İîçüncü gözden geçirme 10 Tenmuz'da • ANKARA (ANKA) - Türkiye Masası Şefi Juha Kahkonen başkanhğındakı IMF heyetinin elconomik programm üçüncü gözden geçirme çalışmalan için 10 Temmuz'da Türkiye'ye geleceği bildınldı. Yaklaşık iki hafta Türkiye'de kalacağı bildirilen heyet, 2002 yılı bütçe uygulamalannda bugüne kadar kaydedılen gelişmeler ve yıluı ikincı yansına ılişkin öngörüler üzerinde duracak. Köy-Tur yeniden laaliyette • AKŞEHİR (AA) - Akşehir Tanmsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Ahmet Duman, Köy-Tur Piliç Kesımevi'nin 17 ay aradan sonra yeniden faaliyete geçeceğini söyledi. Köy-Tur'un çiftçilere ücretsiz civciv ve yem dağıtarak üretim yaptırdığını belirten Duman, kesimevinin açılmasıyla artık civcivleri Ankara'ya götürmek zorunda kalmadıklannı belırtti. Memura yüzde 5 zam düşünülüyop • ANKARA (AA) - Enflasyonun haziranda düşük çıkması nedeniyle memur maaşlanna bu ay. enflasyon farkından doğan zam yapılmayacak, ancak normal ikinci yanyıl zammı verilecek. 1 Temmuz'dan geçerli olacak önümüzdekı günlerde Bakanlar Kurulu gündeminde görüşülecek zammın yüzde 5 civannda olması bekleniyor. Milliyet ile Simge Yayıncılık bîrleşiyor • Ekonomi Servisi - Doğan Holding"in iştirakleri Milliyet Gazetecilik ile Sımge Yayıncılık ve Dağıtım'ın birleşmesine ilişkin işlemlerin başlatıldığı bildırildi. Borsa'ya gönderilen açıklamalarda, birleşmenm yaratacağı sinerji, daha yüksek satış hacimleri ve pazar paylannın birleşik şirket faaliyet sonuçlanna daha olumlu yansıyacağının beklendıği kaydedildi. KOSGEB'den KOBİ'lere yeniden destek • KAYSERİ (AA) - Sanayı ve Ticaret Bakanhğı, Küçük ve Orta Ölçeklı Sanayi Geliştirme ve Destekleme Idaresi Başkanlığı'nca (KOSGEB), KOBt'lere 'Istihdam desteği' uygulamasını yeniden başlattı. Uygulama çerçevesinde, yüksekokul mezunu olanları fırmalannda işe yerleştirecek olan ve ihracat yapan kuruluşlara 1 yıl, ihracat yapmayan kuruluşlara da 6 ay süreyle, asgari ücretin 6 katınm yüzde 60-70'i verilecek. Meksika ile Brezilya ticaret anlaşması yaptı • BREZİLYA (AA) - Latin Amenka'mn en büyük ekonomileri Brezilya ile Meksika arasmda, kapsamlı bir ticaret anlaşması imzalandı. İki ülke arasında dün imzalanan anlaşma, 800 kalem stnai ve tanmsal üründe, gümrük vergilerinin önemli oranda azaltılarak karşılıkh ticaretin teşvik edilmesini öngörüyor. Çelebi, Ispanya'dan destek aldı • Ekonomi Servisi - Çelebi Hava Servisi ile merkezi Madrid'de bulunan Ispanyol FCC Aqua Y Entomo Urbano firması arasmda stratejık işbirliği ve ortak gelişim anlaşması imzalandı. Çelebi Hava Servisi'nden Borsa'ya gönderilen yazıda, görüşmelerin 2 yıla yakın bir zamandır sürdüğü ve işbirliğınin Çelebi Hava Servisi'nin yeniden yapılanan, globalleşen, piyasalarda genişlemeye dönüştürecek sinerjiyi ürettıği ve stratejik ortakhğm da büyüme ve gelişme yönündeki amaçlanna uygun olarak yapıldığı behrtildı. Açıklanan rakamlara karşın halk zamlardan başını kaldıramıyor. Akaryakıt zammının her ay enflasyondan bir gün sonra açıklanması artık olağan hale geldi. Bu ayki artış oranı yüzde 0.5 ila 0.7. FATMA KOŞAR Enflasyonun düşüş eğılimine girmesıne karşın zamlar dur durak bilmıyor. Devlet Is- tatıstik Enstitüsü'nün hesabına göre tüketici fiyatlanndaki artış yüzde 0.6, toptan eşya fi- yatlanndakı artış da 1.2'de kalırken ücretli- ler zam yağmuruyla boğuşuyor. Öte yandan, Istanbul'da perakende fiyatlardaki artış, enf- lasyon hesabının "temel tüketim maddele- rindeki arbşı ne denli yansrttığı sorusunu" gündeme getinyor. Yılın başından bu yana perakende fiyatlar- daki artış yüzde 607 ı bulurken ücretlerdeki artış neredeyse yerinde sayıyor. Petrol-lş Sendikası araştırma uzmanlanndan ekono- mıst Erhan BOgin. "Asgari ücrette yaşanan aröş. enflasyon karşısında eksiye bile düşmüş bulunuyor. Bunu gösterge kabul edebiliriz. Zaten özel sektörde işçi ücretierindeki arüş, asgari ücrettekinin en fazla yüzde 20 üzerin- deoldu" dedi. 163.5 milyon liralık asgari üc- retin net 184 milyon lira 251 bın liraya çıka- nldığını anımsatan Bilgin, 2001'deki tablo- nun bu yıl da değişmediğini kaydetti. Petrol- îş'ın verilerine göre 1991'den 2000'in başı- na kadar yüzde 71 gerüeyen ücretler, ekono- mide tarihi küçülmelere yol açan kriz dalga- Takslcl tepkill Zam yagmuru durmuyor lannın yaşandığı 2001'de alım gücünü yan yanya kaybetti. Buna karşılık ücretlerden ya- pılan vergi kesintilen azaltdmadığı gibi mal ve hizmetlenn fıyatlan da gıderek arttı. Sokakta enflasyon düşmedl tstanbul Ticaret Odası'nın hesaplamalan- na göre haziranda kemiksiz dana eti yüzde 16.3, halı 12.2, çay 11.3 oranmda arttı. Ko- yun eti yüzde 10.5, süt yüzde 9.6, şehirlera- rası otobüs ücreti de 9.5 oranında arttı. Avu- katlık ve mahkeme ücretleri de son 1 yılda yüzde 250.9 oranında yükseldi. Elektrik, akaryakıt, tüpgaz zamlannı yerel yönetimlerin mal ve hızmetlerin bedellerin- de yaptığı fiyat artışlan izledi. Mayıs ayın- da kademeli fiyatlandırmaya geçerken suya yüzde 300'e varan oranda zam yapan îstan- bul Büyükşehır Beledıyesi son olarak ÎETT bilet fiyatını da 600 bin liradan 750 bin lira- ya çıkardı. Bu yılın nisan ayına kadarki bir yıllık dönemde ilaç fiyatlan yüzde 86.5 ora- nında arttı. Benıln ve telefona zam Öte yandan, benzin fıyatlanna dünden ge- çerli olmak üzere yüzde 0.73 ile yüzde 0.77 arasında zam yapıldı. Türk Telekom tarife- leri de yeniden düzenlendi. Kontör ücreti 50 bin liradan 59 bin liraya yükseltilirken şehir merkezi ve ilçeleri arasındaki görüşme üc- retlerinde ise yüzde 50 indirim yapıldı Akaryakıt ürünlerine art arda yapılan zamlar taksici esnafinın da teplâsini çekivor. Son olarakyüzde 25 oranındaki zamla birlikte tstanbul'dataksimetrelerin açılış ücreti 780 bin liraya çıktı. Genellikle LPG kullanan taksiciler, her zammın ardından müşteri kitlelerinin biraz daha küçüldüğünü belirtti. Türkiye Esnafve Sanatkârlar Konfederasyonu nun verilerine göre zamlann son üç ayda 35 bin şoförün mesleğini bırakmasına neden olduğunu anımsatan taksiciler, iş merkezlerine yakın durak çalışanlannı "biraz daha şanslı" olarak nitelendiriyorlar. Taksiye binebilen müşterilerin de özellikle uzun mesafeler için sıh pazarlık vaptığını anlatan taksicilere göre halkın alım gücünün düsmesi artık esnafin "maliyetine " iş yapmasına neden oluyor. (Fotoğraf: VEDATARIK) Rodop Dağları' tütün ür, Belh' başb tütün üreticilerinden biri olan Bulgaristan'da tütün üretiminin yapıldığı başhca alanlan, Türkfcrin yoğun olduğu günevdeki fakir bölgeler oluşruruyor. Rodop Daglan'ndaki Fotinovo kasabasında Türk asıllı bir Bulgar kadın, tütün yapraklannı kururulmak üzere ipe diziyor. (Fotoğraf: REUTERS) tŞ DÜNYASI: IŞIKLAR İMZALANDI; RAKS, KÖYTAŞ, KEREVİTAŞ GÖRÜŞÜYOR Olmayan talebin enflasyonu olmaz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Haziran ayında tüketici fiyatlan endeksindeki (TÜFE) artışın yüzde 0.6 olmasına karşın çekirdek enflasyon ve toptan eşya fiyatlan endeksinde (TEFE) yükseliş olması sanayiciyi endişelendiriyor. Açıklanan rakamlann talepteki durgunluğun en önemli göstergesi olduğunu vurgulayan TOBB Yönetim Kurulu üyesi îlhan Parseker. "Talep ounadığı için sanayici stok üretim yapıyor, maliyetindeki arnşlara karşı da zam yapamıyor" dedı. Özel sektörde geçen ay iç fiyat artışı olmadığını \ıırgulayan Parseker, "Ama aynı sürecte kamu yüzde 43 oranında zam yapabiliyor. Tüm bunlann ötesinde, çekirdek enflasyonun yüzde 2.8 gibi yüksek bir oranda çıkmasL, geiecek aylar için ka\gı vericidir" dedi. Falzler olumsuz etklleyecek TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu da faizlerde son 2 aylık süreçte yaşanan artışın, enflasyondaki rakamlan da olumsuz etkileyebileceği uyansmda bulundu. Mayıs ayından bu yana faizlerin yüzde 50 düzeyinden yüzde 75 seviyesine çıktığını \oirgulayan Hisarcıklıoğlu, "Bu arüşlann sürmesi, enflasyon rakamlannda istenilen sonuçlann ahnmasını engeDeyebitir" diye konuştu. Dardanel Yaklaşım' a adım attıEkonomi Servisi- Dardanel Grubu. bankala- ra olan yüklü borçlannı îstanbul Yaklaşımı çer- çevesinde bir kez daha yeniden yapılandırmak için harekete geçti. 2001 yılında sekiz bankaya olan toplam 97.7 milyon dolarlık borcunu, alacaklı bankalarla anlaşarak vadeye bağlatan, ancak zamamnda ödeyemeyen Dardanel Grubu, dün borsaya yaptığı açıklamayla bu ve diğer borçlannı bir kez daha yenidenyapılandırmak için ilgili ban- kalarla görüşme karan aldığını duyurdu. Dardanel Onentaş Gıda Sanayii Yönetim Ku- rulu Başkanı Niyazi Önen, başta tş Bankası ol- mak üzere toplam 7 bankaya borçlu olduklan- m hatırlatarak "Yeni kredi istemiyoruz. Tüm planlarumzı tamamladık. Elde edûecek katma değerin miktan görüJdüğünde isteklerimizin karşdanacağmı düşünüyoruz* dedi. Borçlann yeniden yapılandınlması kadar faizlerin de gözden geçirilmesi gerektiğinin altuu çizen Önen, şirket olarak tüm planlannın tamamian- mış olduğunu dile getirdi. Dardanel'inVakıf- bank, îş Bankası, Türk Ticaret Bankası, Pa- mukbank, Eximbank, Yapı ve Kredi Bankası ile Türkiye Kalkınma Bankası'na borcu bulunu- yor. îstanbul Yaklaşımı çerçevesinde, Işıklar Hol- ding bankalarla protokol imzalarken Kerevi- taş, Raks, Köytaş, Gümüşsuyu ve ÇBS şirket- leri de görüşmelere başlamıştı. DlE'NtN ENFLASYON SEPETİ Korna ve ahtapot da hesaba dahil HACER BOYACIOĞLU Renault, Türkiye'de üreteceği 600 bin aracın üçte ikisini ihraç etme hedefinde Bursa, Megane IPye üs olacak DOUAI (AA) - Renault, yem nesıl otomobıli Megane Il'yi üretecek dünyadaki 3 fabrikadan birini, Bur- sa"dakı Oyak-Renault Fabrikası ola- rak belirledi. 2.1 milyar Euro yatınmla gelişti- rilen x84 projesi kapsamuıda, 75 ül- kede 5.5 milyon adet Megane II sa- tışı öngörülüyor. Türkiye'de üretile- cek 600 bın Sedan modelinin üçte ikisi ihraç edilecek. Renault'un x84 projesi, çeşitli ülkelerden yaklaşık 500 gazetecinin katılımıyla Fran- sa'daki Douai'daki otomobil fabri- kasında tanıtıldı. Renault Başkanı ve CEO su Louis Schwehzer'in de yer aldığı toplantıda. Megane II mode- linin, Fransa'da Douai, Ispanya'da Palencıa ve Türkiye'de Bursa Oyak- Renault Fabrikası'nda üretıleceği açıklandı. Schweitzer, "Bursa'da miithiş bir fabrikamız var. Teknolo- ju kalhe yönünden Avrupa'daki en iyi otomobil fabrikalanndan biri. Tam kapasitede kullannıak istiyo- ruz" dedi. Türkiye"de 600 bin aracın üretileceğini ve üçte ikisinin ihraç edilecegini bildiren Schweitzer, Türk pazannın krizde olduğuna işa- ret ederek ''Bursa fabrikasında işgü- venliği, ihracata yönebnesi sayesinde sağlamyor" ıfadesını kullandı. Me- gane 1den daha fazla, 5.5 milyon araç satmayı tasarladıklarını belirten Louis Schvveıtzer. 75 ülkede pazara çıkacağını, kârh bir program olma- sını amaçladıklannı bıldirdi. Rena- ult'nun uluslararası operasyonlar ürün veplanlamadan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Georges Douin. Sedan modelinin sadece Türkiye'de üretileceğini söyledi. Douin, Stati- on Wagon üretiminin, talebin daha fazla olduğu Avrupa'ya, özellikle Is- panya'ya kaydınlacağmı, Ispan- ya'nın da Sedan'ın üretimıni durdu- racağını söyledi. Megane II üretümne geçişle bir- likte, Türkiye'de Megane 1 üretimi- ne son verileceğini açıklayan Geor- ges Douin, Türkiye'de 2003 yıhnda başlayacak Megane II üretimi için kesin bir tarih vermekten kaçındı. Georges Douin, Japon otomobil fır- malannın kriz döneminde üretim ve ihracat şirketlerinde Türk ortaklann- dan a>Tildıklannı hatırlatılarak "Siz de Türk ortağunzdan avTilmayı dü- şündünüz mü" sorusu üzerine, "Böyle bir şeyi hiç düşünmedik Oyak ile ortakhğunız sağlam ve uzun sürmesi gereken bir ortakhktır" dedi.Verilen bilgiye göre. x84 proje- si, ileri vadede özgün karakterli 7 farklı modeli içeriyor. llk 6 model, Batı Avrupaıda Ekim 2002-Ekim 2003 arasında satışa sunulacak. Megane II, "angorabeji" veya "ateş kınnızıs" gibi ilk defa Vel Satis ve Laguna H'de kullanılan farklı renk- leri sunuhnası düşünülüyor. Aynca otomobilde, "Osmanlı ma\isi'" ve "fimon yeşüi'' gibi özel renkler de önenlecek. ANKARA - DlE'nin enflasyonu hesaplamak için kul- landığı sepetlerde, soba borusu, patinaj zinciri, zımpa- ra, kereste, dinamit. hortum. korna, elektrik sayacı, dikenli tel, cam yünü , çuval, yem, hamam ücreti, gündelikçi kadın, lastik eldiven ve ahtapot gibi ürün- ler de yer alryor. Toplam 410 üründen oluşan enflas- yon sepetlennde, gıda harcamalannın ağırhgının yüz- de 31.09 olduğuna dikkat çekiliyor. DtE, enflasyon ra- kamlannı hesaplamakta kullandığı endeksleri 1994 yı- lında yenıledi. Enflasyon hesaplamasında kullanılan harcama grubu sayısı da 10 olarak belirlendı. Aylık enflasyonun belirlenmesinde harcama gruplannın ağırlıklan da şöyle şekillendi: • Toplam 130 üründen oluşan gıda, içki ve tütün se- petinin, enflasyon hesaplamasuıdaki ağırlığı yüzde 31.09 düzeyinde olurken giyım ve ayakkabı ürünlerin- den oluşan 73 maddelik sepetin ağırlığı da yüzde 9.71 olarak belirlendı. • Konut ve kira giderlerinden oluşan sepetin, hesap- lamadaki ağırlığı yüzde 25.8, ev eşyası ürünlerinden oluşan 67 maddelik sepetin ağırlığı da yüzde 9.35 ola- rak benımsendı. • Ulaştırma harcamalannı içeren 24 maddeük sepe- tin ağırlığı yüzde 9.3, sağlık harcamalanndan oluşan sepetin ağırlığı da yüzde 2.76 olarak belirlendi. ^ Enflasyon hesaplamasında, eğlence ve kültür ürün- lerinden oluşan 31 maddelik sepet için yüzde 2.95, eğitim giderlerinden oluşan 7 maddelik sepete yüzde 1.59, oteller, pastane ve lokanta ürünlerinden oluşan 13 maddelik sepete yüzde 3.07 ve çeşitli mal ve hiz- metlerden oluşan 34 ürünlük sepete de yüzde 4.38 oranında ağırlık verilmesı benimsendi. Türk-tş Araştırma Merkezi Müdür Yardımıcısı Enis Bağdadioğlu da, DlE'nin enflasyon sepetlerinin orta dıreğın harcama gruplanna uygun olmadığına dikkat çekti. Bağdadioğlu, "Orta diregin en ternel harcama grubu olan gıda harcamalannın, enflasyon hedef- lemesindeki yeri 1987 yıhnda yüzde 34.68'di. Bu pa>, 1994 vıhnda ise >üzde 31.09'a indirildi" dedi