Katalog

3 TEMMU22002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYT DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 1] ABD'de tren raydan çrfrtı • WASH1NGTON (AA) - ABD'de Chicago-Washington seferini yapan bir yoicu treni başkent Washington yakınlannda raydan çıktı. Kazada onlarca kişi yaralandı. Amtrak şirkerine ait yolcu treninın raydan çıkması sonucu meydana gelen kazada can kaybı olmadığı beJirtildi. Suudi prens gusifzJufctan öldü • RtYAD (AA) - Suudi Arabistan'da Prens Fahd Bin Turki Bin Suud EI Kebir'in (25) çölde susuzluktan öldüğü biJdirildi. Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'nın haberinde, Rimah bölgesinden güneydeki EI Ammaniye'ye giden Prens Fahd'ın, çölde susuzluktan hayatını kaybettiği belirtildi. Prens Fahd, son bir haftada ölen 3. Suudi prensi oldu. Suudi Prensi Ahmed Bin Salman Bin Abdülaziz (43), 8 gün önce kalp krizi geçirerek ölmüşfü. Cenazeye giden kuzeni Prens Sultan Bin Faysal Bin Turki El-Suud da (41)geçensalı günü trafik kazasında öldü. 'GM litferi öldürüldü' • CEZAYİR (AA) - Cezayir'de Silahlı Islami Grup'un (GIA) yeni lideri Raşid Ebu Turab'ın geçen hafta düzenlenen bir operasyonda öldüğü iddia edildi. Cezayir basmında çıkan iddialara göre Turab, başkent Cezayir'in 80 kilometre güneyindeki Medea bölgesinde güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyonda 14 railitanla birlikte öldürüldü. Haber güvenlik güçlerince doğrulanmadı. Cezayir basınında sık sık Turab'ın öldürüldüğune iiişkin haberlere yer veriliyor. Turab, 8 Şubat'ta. öldürülen eski lider Antar Zurabi'nin yerine geçtikten sonra "Ekinlerini yok etmeye devam edeceğiz, kadmlanna tecavüz edeceğiz. baslamu keseceğiz" şekiinde açıldamayapmışh. Güpcütoprak/arı I TtFLİS (AA) - jürcistan hava sahasına ;iren yabancı uçaklann, 'ankisi Vadisi'ndeki azı bölgeleri ombaladığı biJdirildi. ağunsızlığını ilan eden ıcak tanınmayan üney Osetya jlgesindea PanJdsi ;çidi'neönceld gece ışan uçaklann ıkerala Dağı 'ndaki zı bd'liinıkri mbaladığmı ifade :n yetkilıier, uçaklann daşık 15 dakika sonra geyı terk ettiğini dettıler. Gürcistan lamentoju Savunma jüvenlü Komisyonu kanı Iraklı Bariaşvili Şer Gürcistan Mnatik vollarla sert anıt vermezse sonuç kötü olabilir" dedi. Atlantik'in iki yakasında ordular, şahin sivillere karşın Irak'a saldınyı akıllıca bulmuyor Askerler savaşistemiyor• ABD Genelkurmayı'nm yanı sıra fngiliz ordusu da Irak'a yönelik çeşitli saJdın seçeneklerinin yüksek derecede riskli olduğu görüşünde. Irak'la savaşa girmenin 'deJilik' olduğunu söyleyenter de var. Dış HaberJer Servisi - ABD'de gene- rallerin Bush yönetiminin Irak'ı işgal planına karşı çıktığı yönündeki haberle- rin ardından, îngiltere ve kıta Avrupa- sı'nda da askerlerin işgal planını akılcı bulmadığı belirtiliyor. tngiltere'de yayımlanan The Guardian gazetesi. Atlantik'in iki yakasında da ABD'li ve Îngiliz üst rütbeli askeri yet- kililerin, Irak'a yönelik olası birharekâ- tın "yüksek risk" taşıdığına dikkat çe- kiyorlar. ABD Başkanı George Bush'un Irak'a saldın plannıdan büyük rahatsız- lık duyan askerler, bunu "ateşi büfün Ortadoğu'ya sıçratabilecek bir plan" olarak göriiyorlar. Gündeme gelen senaryolar ABD'nın Irak'a yönelik operasyonuna dairbugüne kadar çeşitli senaryolar dile ge- ririldi: 1 - Şiddetli hava bombardunanı des- teğinde 5 bin askerlik küçük bir kara ope- rasyonu... 2- 50 bin askerle Irak'm içleri- ne hızla sızarak sürpriz saldınlar gerçek- leştirmek... 3- 250 bin askerlik kara gücü ve bu güce en az 25 bin Ingiliz askerinin dahil edılmesi... 4- Öncelikle Bağdat'ın vurulması, Saddam Hüseyin'in komuta merkezlerinin tahrip edilmesi. Ingiltere'de başta Genelkurmay Başka- nı Oramiral Sir Michael Boyce olmak üzere, askerlerin olası bir saldın ve işgal harekâtına "temkinli" yaklaştığmı vur- gulayan gazeteye göre üst riitbeli Ingiliz askerleri üç planı da "son derece yük- sek riskli" buluyor. Bu yüzden de gele- cek ilkbaharda emekli olması beklenen Boyce'un önderliğindeki Ingiliz ordu- sunda "gönülsüzce de olsa ABD'nin tn- giltere'den asker istemesi olasılığına karşı bazı planlar yapıhyor." Bazı Ingıhz askeri kaynaklan ise Pen- tagon tarafından basuıa sızdınlan savaş planlannın, yalnızca Washington tarafin- dan yürütülen psikolojik savaşın bir par- çası olduğu görüşündeler. Bu kaynaklar, uçuşa yasak bölge ve Saddam Hüseyin re- jiminın istikrarsızlaştınlmasına dayalı şimdiki uygulamalann sürmesinden ya- nalar. Haberde, eski SAS komutanı ve Bosna'daki Birleşmiş Milletlergüçlerinin eski komutanlanndan General Sir Mic- hael Rose' un, Evening Standart gazete- sinde yayımlanan makalesinde "Irak'la savaşa girmenin delilik olacağı" şeklin- deki sözlerine yer verildi. 'Ateşe benzin dökmek' Eski genelkurmay başkanlanndan Lord BramalTın da Irak'a saldınyı ateşe ben- zin dökmeye benzetfiğüıi hatırlatan gaze- te, Bramall'ın "Savaş EI Kaide'ye yeni flveler kazandırır" sözlenni de kullandı. hazırlık! Iraklı öğrenciler, başkent Bağdat yakınındaki askeri kampra yaz programı çerçevesinde askeri eğitimden geçiyor. 3 hafta süren askeri kamp, öğrencileri Irak'a yönelik olası bir saldırıya askeri ve psikolojik açıdan hazırlamayı hedefliyor. (Fotoğraf: AP) ABD'de yayımlanan Washington Post ga- zetesi de ABD'li generallerin Beyaz Saray ve Pentagon'daki sivillerin aksine işgal pla- nını riskli bulduklannı yazmıştı. Ancak özellikle ABD'de Saddam Hü- seyin'in "kellesini istemekte" ısrarlı olan şahinler grubunun önde gelen tem- silcilerinden Pentagon Başdanışmanı Ric- hard Perle, askerleri kastederek "Sad- dam'a saldırmaya ve devirmeye yöne- lik kararlar önemli siyasi kararlardır. Onlar da bu değerlendirmeyi yapacak yetenekte değiller" ifadesini kullandı. Eş Şark EI Avsat gazetesi, örgütün saldırı hazırlıklannı tamamladığmı yazdı: EI Kaîde ağustosta vııracak KarzaVye suikast girişimiönlendi Dış Haberler Servisi - ABD'de 11 Eyiül'de düzen- lenen saldınlann sorumlu- su olarak görülen Usame Bin Ladin'in El Kaide ör- gütünün, ağustos aymda "büyük bir askeri ope- rasyon" düzerüeyeceği ile- ri sürüldü. Amerikan Fe- deral Sonışturma Bürosu (FBI) yetkilileri, su kay- naklanna zehir katmayı planladıklan iddia edilen iki El Kaide üyesi- — — — ni tutukladı. Londra'daArap- ça yayımlanan Eş ŞarkEl Avsatgaze- tesi, Bin Ladin'e yakm kaynaklara dayandırdığı habe- rinde, "hazırlık- ların tamamlan- dığı ve muhtemelen 11 Ey- lül saldınlarının vıldönü- münden önce vapılacak operasyonun sadece uy- guJanmasının kaldığı" be- lirtildi. Bu bılginin bir in- ternet sitesinden edinildiği- ni yazan gazeteye göre he- defi belirtilmeyen bu ope- rasyonun ardından Bin La- din'in televizyon kayıtlan yayımlanacak. Aynı kay- naklar, "Bin Ladin'in ha- yatta olduğunu ve operas- yonun ardından ABD ile savasmayı sürdüreceğini doğrulamak için ortaya çıkacağını" belirîiyor. Öte yandan FBI su kay- naklannı zehirlemeyi plan- layan iki mılitanı yakala- dığını bildirdi. Fox News televizyonu- nun haberine göre James Ucaama geçen hafta Den- ver'da FBI'a teslim oldu. • • • FBI, Ucaama'nın evinde, terorizm- le ilgili birçok belgenin içinde, Amerikan su kay- naklannanasıl ze- hir katılacagına iiişkin planlan da elegeçirdi. Uca- — — — ama'nın kardeşi Mustafa'nın da Seattle'da kapatılan Dar-üs Selam ca- miinin kurucusu olduğu or- taya çıktı. Uzmanlara göre, bu caminin üyeleri, Ore- gon'da bir terörist eğıtim kampı kurmaya hazırlanı- yorlardı. Ucaama kardeş- ler, bütün dünyada radıkal tslamcı din adamlan ara- sında bir internet bağlantı ağı kurulmasuıa yardım et- meleriyle de biliniyor. , SU kaynakJannı zehirlemeyi planlayan iki militan yakaladı. Araçta C-4 tipi patlayıcı bulundu. Dış Haberler Servisi - Afga- nistan 'da. Devlet Başkanı Hamid Karzai'ye suikast planladıkla- n ve El Kaide örgüfüyle bağ- lantılı olduklan belirtilen 2 ki- şi rutuklandı. Afganistan Içişleri Bakanlığı Kamu Güvenliği Bölümü Başka- nı Din Muhammed Curat, baş- kent Kâbil'de patlayıcı yüklü bir araçta önceki gün yakalanan 2 ki- şinin, Karzai ya da Afgan bakan- lardan birine suikast düzenleme- yi tasarladığmı söyledi. C-4 tipi patlayıcı bulunan araç- taki 2 kişinin tutuklandığını beür- ten Curat, Savunma Bakanı Mu- hammed Fehim'in de hedef alı- nan (dşiler arasında buJunabilece- ğini ifade etti. Curat, yakalanan kişilerin El Kaide ya da onunla işbirliği içinde olan Hizb-i Isla- mi örgürüyle bağlantılı olduğu- na inandıklanıu söyledi. raporu ABD'yi yalanlıyor Dış Haberler Servisi - Birleşmiş Millet'er (BM), Afganistan'ın Uruzgan bölgesinde 1 Temmuz'da çok sayıda sivilin ölümüyle sonuçlanan ABD bombardımanıyla ilgili incelemesûıin ardından hazırladığı ön raporu dün Kâbil ve Washington'a ilerti. Bombardımanda 48 sivil öhnüş 118 kişi de yaralanmıştı. BM'nin ön raporunda "Pentagon'un tahmininden daha fazla kayıp bulunabileceği" befirtilirken "ölö sayısının tam olarak belgelenmediği" kaydedildi. Raporu yayımlanmadan ele geçiren The Times, raporda ABD'nin ölü sayısmı düşük göstermiş ve kanıtlan ortadan kaldırmış olabileceğinin belirtildiğini yazmıştı. BM Afganistan Özel Temsilcisi Lahdar Brahimi'nin bazı şeylerin tam olarak belgelenmediğine inandığı belirtiliyor. BM aynntıh bir rapor daha hazu"layacak. Rumsfeld: Her okudıığunuza inanmavın. ÖRÜŞ/GİJISER ÖZTEK (E. Büyükelçi, Ortadoğu ve Baikan İncelemeleri Vakfı Yöneîim Kurulu Başkanı) Olası operasyon Rumsfeld basuıa taşatü WASHINGTON (AA) - ABD Savunma Bakanı Donald Rums- feld, Washington Post ve New York Times gibi gazetelerde Irak'a yönelik saldın planlan haberle- riyle ilgili olarak, "Gazetelerde okuduğunuz her şeye inanma- >ın" dedi. Washington Post gazetesinin haf- ta sonunda yayımladığı bir haber- de, komutanlann. Irak'a askeri ha- rekât yerine, uçuşa yasak bölge ve yahtma polirikasının sürdürülme- sinden yana olduğu belirtilmişti. Rumsfeld, bu yoruma karşıhk ga- zetecilere açıklamasında, "Gaze- telerde okuduğunuz her şeye inanmryorsunuz değil nu" diye so- rarak güldü. New York Times da ha- berinde, ABD'li yetki- lilerin, Sad- dam hüküme- tini devirmek için önce Bağ- dat'ıelegeçır- mek niyetinde olduğunu yaz- mıştı. Ameri- kan gazetele- rinde, ABD;nın, Ku- veyt, Ürdün ve Türkiye'deki üslerini kullanarak Iraka karşı bir saldınya geçme hazırhklanm yo- ğunlaştırdığı haberleri sıkçayeral- maya başladı. Hava bombardımanı yetmez Donald Rumsfeld, Irak'ın kitle imha silahlannın havadan bom- bardımanla yok edilmesinin zor olduğunu da belirtti. ABD'de 13 bin 500 kişinin katılımıyla ülkenin 26 ayn bölgesinde yapılan tarihin en büyük askeri tatbikatı "Mıllenni- um Challenge 2002 "nin bir aya- ğının başladığı Virginia eyaletin- deki SufFolk'u ziyaret eden Rums- feld, "Iraklılann kimyasal, bi- yolojik silahları var ve nükleer silaha da sahip olmak istiyorlar, üsteu'k bunJarın >erlerini çok i>i saklamayı öğrendiler" dedi. Irak istemiyor Denetçiler yine suçJandı BAĞDAT (AA) - Irak Dışişle- ri Bakanı Naci Sabri, ABD'nin, BM silah denetçilerinin Saddam Hüseyin yönetimini devirmeyi amaçlayan bir harekâta iiişkin bil- gi toplamalan için Bağdat'a dön- melerini istediğini savundu. Reuters ajansına demeç veren Sabri, "VVashington'un dünya- nın ikinci büyük rezervine sahip Irak petrolünü kontrol etmek amacıvla Irak hükümetini de- virerekyerine bir kukla rejün ge- çirmek istediğini" söyledi. ABD'nin gözünü Irak petrolü- ne diktigini anlatan Sabri, Irak'a dönecek BM silah denetçileri ara- sında Amerikan ve Ingiliz casus- lannın bulunacağını ileri sürdü. Sabri, "bu casuslarm askeri ve güvenlik pozisyonları, si\1IIer, ekonomik kurumlar hakkında bügi toplayarak, verileri Ameri- kan istihbararma aktaracakla- nıu, dolavısıyla veriJerin Irak'ın bombalantnasında kullanılaca- ğını" belirtti. Amerika'nın Ortadoğu'ya yönelik poli- tikası 1990'lara kadar başlıca 3 hedefe yö- nelikti. Bunlardan birinc/si petrolün dü- zenli bir şekilde uluslararası piyasalara ulaşmas/, ikincisi Israil'in güvenliğinin sağ- lanması, üçüncüsü de bölgede istikra- nn teminat aftına alınması idi. Bu hedeflere, 1979 Iran ihtilalini taki- ben bir dördüncüsü daha ilave edil- di. Bu da Iran ihtila/inin çemberlenme- si ile Iran'ın bölgede ve Körfez'de denge- lenmesi idi. Bu görev Irak'ın omuzları- na bindi. Bu politika Saddam Hüseyin'in Kuveyt'i işgaline kadar yürütüldü. Kuveyt'in işgali ile Saddam'ın ortaya ç/kan yayılma- cı emelleri bütün denklemi değiştirdi. ABD Irak'a karşı da bir çemberleme politikası- nayöneldi. 11 EyliilsaldırtlanAmerika'nın bölgeye yönelik politikasına bölgenin glo- balterör kaynağı ve Kitle İmha Silahlan (KİS) için depo haline gelmesini önlemek istika- metinde öncelik getirdi. 11 Eylül saldınlan Amerika'nın kendi top- raklarında uğradığı ilk ve en büyük saldı- rıydı. Saldırılar Amerikalılara terör bölge- lerinden çok uzaklarda bulunmalanna rağ- men kendilerinin de bu çapta saldırıya uğ- ABD'nin Irak'a Olası Müdahalesi Hakkında Düşünceler (i) rayabileceklerıni göstermiş ve paniğe ne- den olmuştur. lleride daha büyük zayiata neden olabi- lecek kimyasal, biyolojik hatta radyoaktif patlayıcıların kullanıldığı saldırılar üzerin- de türlü senaryolar üretilmiştir. Bu bağ- lamda, ABD kamuoyu, Saddam'ı gerek sahip olduğu KlS'leri, ge- rekse ABD'ye savurduğu tehditler nedeni ile büyük tehlike olarak algılamakta, Saddam'ın fırsatı yakaladı- ğında ABD'ye darbe vura- cağından smın olarak Sad- dam'tn kendilerine saldında bulunmasını beklemeden Saddam'ın devrilmesini istemektedir. Bush da geçen ay CIA'ya Saddam'a karşı elin- deki bütün ımkânlan kullanma" (öldürme dahil) müsaadesi verdi. Saddam yayılmacı emellerini ne paha- sına olursa olsun geliştirmek isteyen bir lı- derdir. Irak 1991 'de yenilgiye uğradığında uluslararası alanda izole edildiğı, destek- çisinin kalmadığı ve ordusunun panik için- de geri çekildiği sıralarda Saddam'ı düşür- mek kolay olur, rejim dahi değiştirilebilir- di. Bu yapılmadı. Buna gerekçe olarak BMGK kararının sadece Kuveyt'in kurtul- ması ile sınırlı olduğu gösterildi. Saddam'ı kurtaran, Irak'ın yenilmesini ta- ijaddam Hüseyin, yayılmacı emellerini ne pahasına olursa olsun geliştirmek isteyen bir liderdir. Irak 1991 'de yenilgiye uğradığında uluslararası alanda izole edildiği, destekçisinin kalmadığı ve ordusunun panik içinde geri çekildiği sıralarda Saddam'ı - düşürmek kofay olur, rejim dahi değişririlebilirdi. Bu yapılmadı. kıben Güney Irak'ta vuku bulan Şii ayak- lanmasıdır. Bu ayaklanma çeşitli oranlar- da (Kuveyt yüzde 27, Katar yüzde 50-60, Bahreyn yüzde 60-65, Suudi Arabistan'ın doğu eyaletlerinde ekseriyetle) Şii nüfusa sahip Körfez ülkelerinde endışe yaratmış- tır. Bu ülkelerin birinin veya birkaçının ABD nezdindeki girişimi sonucu General Scruvarzkopf ilk ateşkes görüşmesinde Irak'a isyanı bastırma müsaadesini ver- miştir. Saddam, isyanı en kanlı şekilde kı- sa sürede bastırmıştır. Saddam, kuzeyde- ki Kürt hareketini de atlatmış, ABD ve müt- tefiklerle çatışrnaya girmemiş, var gücü ile ülke içinde iktidannı pekiştirmeye yönelmiş- tir. Aradan geçen 12 yılda Saddam içinedüştüğü izo- lasyonu kırdı, can düşma- nı Suriye ve işgal ettiği Ku- veyt dahil, ABD ve Ingilte- re'nin dışında, koalisyona dahil bütün ülkelerie ilişki- lerini düzeltti. Arap Birliği'ne geri döndü. Afganistan'da yıllardır Taleban'a karşı mücadele eden Kuzey Ittifak Kuvvetleri mevcuttu. ABD, bunları eğitti, silah verdi, yoğun hava desteği altında özel kuvvetle- rini de ise sokarak iyi eğitilmemiş, teçhizat yönünden geri olan Taleban'ı kolayca da- ğıttı. 68 ülke harekâtı destekledi, 17 ülke güç yolladı.lrak'ta nizami ve nispeten güç- lü birordu vardır. Ordu mensuplanna sağ- lanan maddi imkânlar, yüksek kademele- rin Saddam'ın yakınlarından seçilmeleri, ordu birliklerinin Baas partisiyle güvenlik ve istihbarat teşkilatlannın sıkı kontrolü al- tında tutulmaları nedeni ile herhangi bir darbe olasılığı mümkün görülmemektedir. Halkın çogunluğu Saddam'a karşı ol- sa da Saddam'ın gazabına uğramamak kaygısı ile pasif bir durumdadır. Bir halk ayaklanması hayal gibi görünmektedir. Saddam'a karşı darbe veya ayaklanma ih- timallerinin çok zayıf olması nedeniyle geriye askeri müdahaleden başka seçe- nek kalmamaktadır. Bugüne kadar Irak'ın 11 Eylül o/ay/arF^ na karıştığına dair kesin bir kanıt ortaya konamamıştır. Bu itibarla Irak'a karşı bir müdahalenin hukuki bir dayanağı olarak Nisan 1991 'de kabul edilen ve Irak'ın elin- de bu/unan KfS'lerin imhasını ve bu hu- susta'da Irak'a BM denetçilerinin gön- derilmesini öngören BMGK'nin 687 sayı- lı kararına Irak'ın uymamasından fayda- lanılacağı ileri sürülmektedir. SÜRECEK