Katalog

* TEMMUZ 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMt ekonomiCacumhuriyet.com.tr 13 MF'nin başı iertte *WASHINGTON(AA) —Esta Uluslararası Para Jtnu (IMF) baş •eonomistı Michael JMassa. Arjantin'in «;3cüşünden fonun scrumlu olduğunu ileri siıdü. Chıcago triversitesi'nde ekonomi p-ofesörii olan Mussa, ~\\nantin ve IMF, zaferden trajediye" adlı krtabında ciddi sulamalarda bulunurken I~MF ve Dünya Bankası'ru eleştiren bir başka ekonomist de Dünya Bankası'nın eski üst düzey yöneticisi Joseph Stiglitz oldu. Stiglitz de kıtabında gelışmekte olan ülkelerde faldrliği daha da armrdıgına ışaret etti. TİMAD iiyelepi karamsar • Ekonomi Servisi - Tiirk Sanayıcıleri ve Işadamlan Derneği (TÜStAD) üyeleri, siyasi istıkrar ve ekonomik duruma ilişkin öngöriilerinde karamsar bir tablo çızdiler. Aylık siyasi ve ekonomik değerlendırme anketinin hazıran ayı sonuçlanna göre, genel siyasi ortam açısından önümüzdeki 3 aylık dönemde siyasi istıkrann kötüleşmesini bekleyenlerin oranı haziranda yüzde 51.5 'ten 76.7'ye firladı. Ekonomiyi de istikrarsız bekleyenlerin oranı yüzde 6.1'den52.7'yeçıktı. Paradövize yönddi • ANKARA (AA) - Bankalardaki toplam mevduat, bır haftada 837 tnlyon lıra azalarak 5 Temmuz 2002 itibanyla 117 katrilyon 514.2 trilyon liraya indi. Merkez Bankası verilerine göre, 28 Haziran'da toplam mevduat 118 katrilyon 351.2 trilyon lıra düzeyindeydi. Bir haftada bankalardaki döviz hesaplanndada811.6 trilyon lira artışoldu. Unda, katkı maddesme son • ANKARA (AA) - Un Sanayicileri Derneği Yönetun Kurulu Başkanı Adnan Helamoğlu, unda beyazlamayı sağlayan benzoil peroksit adlı katkı maddesinin kullanımının Türkiye'de de önlenmesi yolunda karar alındığını bildirdi. Hekimoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, maddenin gelişmiş bazı ülkelerde kullanımın önlendığini söyledi. Busft, Cheney'i savundu • VVASHTNGTON (AA) - ABD Başkan yardımctsı Dick Cheney'nin, Beyaz Saray görevuıden önce başında olduğu bır petrol şirketinde yolsuzluk yaptığı iddialanna karşı en güçlü savunma, kendisi hakkında da şirket yolsuzluğu iddialan ortaya atılan ABD Başkanı George W. Bush'tan geldi. Bush. "Cheney'e yönelik suçlamalaraı haksız olduğu ortaya çıkacak" dedı. Euro kısa vadede avantajsağlar • ANKARA (AA) - Euro'nun dolar karşısında değennın artması, Avrupa'yla yoğun tican ilışkılen olan Türkiye'de de yankı uyandırdı. Türkiye îhracatçılar Meclısi Başkanı Oğuz Satıcı, Euro bölgesinde alım yapan fırmalann fıyatlandırmalarının daha kolay yapılacağını belirtti. Türkiye Gıyim Sanacileri Derneği Başkanı Umut Oran, hazır giyim ve tekstıl ihracatının yüzde 60'ının Euro bölgesine yapıldığına işaret ederken Euro'nun değer artışının "kısa" vadede avantaj olduğunu söyledi. 32 milyon kişiye hizmet sunan kurumda, kalem ihtiyacına dahi 'ödenek yok' yanıtı veriliyor SSK maliçöküntü içindeHACER BOYACIOĞLU ANKARA - Yaklaşık 32 milyon insana hizmet veren Sosyal Sigortalar Kunımu (SSK) uygulanan yanlış politikalar nede- niyle iflasın eşiğine geldi. Kurumda, son 1 aydır "kâğrt ve kalem" taleplerine dahi "Ödenekyok* gerekçesıyle olumsuz yanıt verildiği öğrenildı. Kurumun, mali açıdan iflasın eşiğine gelmesinin nedenleri arasın- da, yüksek maliyetli bina ınşaatlan, sigorta müfettişlerinin denetim yapma yetkilerinin ortadan kaldınlması ve sosyal güvenlik re- formu sonrasında primlerin ciddi oranlarda arttınlması gösterıliyor. Sosyal güvenJik lcurumlannj ciddi bir ekonomik darboğaza sürükleyen uygula- malarm, Çalışma Bakaru Yaşar Okuyan'ın döneminde yoğunlaştığına dikkat çekiliyor. Okuyan döneminde yaşama geçirilen ve hastaları ilaçsız kala Ekonomi Servfci - îlaç Endûstrisi Işverenler Sendikası (İEıS) Başkanı Bölent Eczaabaşı, ılaç endüstrisinin SSK 577 trilyon lirakk alacağı bulunduğunu belirterek, borçlann acilen ödenmemesi durumunda SSK hastalannın ilaçsız kalma ve tedavi edılememe sorunlanyla karşılaşabileceğine dikkat çekti. Eczacıbaşı açıklamasında, soo bir yıldır SSK'ye sattığı ilaçlarm bedelını alamayan ilaç endüstrisinin finansman sıkıntısı içinde olduğunu vurguladı.Alacaklann tahsil edilmemesi halinde üretim ve ithalaünı durdurmak zonmda kalabileceğini belirten Eczacıbaşı, SSK'nin ilaç endüstrisine 577 trilyon lira, Bağ- Kur'un da eczacılara 134 trilyon lira borcu olduğunu kaydettı. Eczacıbaşı, söz konusu alacaklann ilaç endüstrisinin yıllık cirosunun yüzde 20'sine ulaşöğını da sözlerine ekledi. Öte yandan, Ugili bakanlann bir araya geldiği toplantıdan SSK ve Bağ-Kur'un ilaç sanayiine olan yaklaşık 711 trilyon liralık borcunun "Odenekte" Arasmda Kaydmna" yöntemiyle ödenmesı karan çıkb. ilaç fırmalanna SSK'nin 557 trilyon lira, Bağ-Kur'un 134 trilyon lira borçlu olması- na, iki kurumun sağlık hizmetleri borcunun da 200 trilyon liraya ulaşmasına neden olan bazı uygulamalar özetle şöyle sıralamyor: • tlaç firmalanna toplam 134 trilyon li- ra borcu olduğu belirtilen Bağ-Kur, yeni ge- nel müdürlük binasının inşaatı için 6.5 mil- yon dolan gözden çıkarmış durumda. Bina- nın inşaaü, Okuyan'a yakınlığıyla bihnen Ahmet HamdiAyan'ın sahibi olduğu Ahsel tnşaat'a yönetmelığe aykın bir şeklide ve- rildiği iddia edildi. • Okuyan, çıkardığı 616 sayılı KHK ile, sigorta müfettişlerinin işyerinde denetim yapma ve ceza verme yetkilerini kaldırdı. Şu anda kurumla ilgili 60 bin dava dosya- sının bulunduğuna dikkat çeken YDK da, SSK'yi uyardı. Kurul, "Sigorta müfettişle- rinin2001yThnınflk6ayındabeliriediğinok- san işçüik tutanmn 23 trüyon Kra olduğu dikkateahmrsa, önemlibirmaK sorunla kar- şk karşıya kalındığı görülür" saptamasında bulundu. • Ilaç fırmalanna 557 trilyon lira borcu bulunan SSK, belediyelerin prim borçlan karşılığında, hamam, fınn, otel gibi taşın- mazlara el koymaya başladı. Bu yolla SSK'nin 509 trüyon 802 mılyar lıralık taşın- maz sahibi olduğu kaydedildi.Taşınmazla- nn, kurum ihtiyaçlannı karşılamaktan uzak olması ve nakte çevnlememesı, maddi sı- lontıyı arttırdı. • Gayrimenkul zengini olan SSK, kendi ihtiyaçlan için gayrimenkul kiralamayı da sürdürdü. Kurum, Sağlık îşleri Genel Mü- dürlüğü binası içın Sıhhiye'de aylık 65 bin dolar karşılığında bına kiraladı. • Sosyal güvenlik reformunun uygula- maya geçırilmesinin ardından, 1 milyon 700 bin sigortaiı kayıtdışına çıktı. Satıcılar, 'Umut fakirin ekmegi' atasözünü boşa çıkanrcasına gerileyen bilet sabşlannın hiç bu kadar kötü ohnadığuu vurguhıyor. (Fotoğraf: VEDAT ARIK) îşsizlik ve alım gücünün düşmesi millipiyango bileti ileşans oyunlanna ilgiyi azalttı rtık umut bile satılmıyorEkonomi Servisi - Krizin uzamasına paralel olarak artan îşsizlik ve düşük ücretlerle gerileyen alım gücü, milli pi- yango bileti ile şans oyunlanna ilgiyi azalttı. "Umııtfakirin ekmeği" atasözü- nü boşa çıkanrcasına gerileyen bi- let satışlannı canlandırmaya çalışan Milli Piyango Idaresi bu doğrul- tuda reklama yönelirken satıcılar, "iş- lerin hiç bu kadar kötü oimad^mı" vur- guluyor. 17 yıldır Istanbul'da başta bilet ol- mak üzere Milli Piyango'nun bütün ta- lih oyunlannı satan Bahçekapı Gişesi yetkililerinden Ergün Yıldız, eskiden 5-10 bilet birden alan yurttaşın artık rada bir, 1-2 tane" aldığını be- lirtıyor. Yalnızca yılbaşı çekiliş- lerinin eskisi kadar ilgi gör- düğünü belirten Yıldız'ı seyyar bilet satıcılanmn yanı sıra Milli Piyango Idaresi'nin rakamlan da doğruluyor. Yıldız, müşteri kit- lelerinin alt ve orta ge- lir grubundan olduğu- nu belirterek "Umutfa- Idriğin ekmegi. doğru da- öyle bir dö- nem yaşiyoruz ki insanlar evine aş gö- türmekte zorlanabüiyor. Önce gerçek- ten ekmek alacak ki umudu saün alabü- sin. Eskiden çekUişkrde 5-10 bilet alan arükbu kadar alaînryor" diyor. Milli Piyango Idaresi'nin (MPl) ku- ruluşunun 63. yıldönümüne rastlayan bugunkü çekilişte, 7 çekiliştir dağıtıla- mayan devirli ikramiyeyi talihlilere tü- müyle dağıtma karan satıcılar içın de umut oldu. îkramiye tutanmn 1 trilyon 750 milyar liraya ulaşmasının satışlan olumlu yönde etkilemesini bekleyen sa- tıcılardan bazılan ise ikramiyenin pay- laştınlması durumunda daha çok satış olacağını belirtiyor. Sattığı biletlere bir- kaç kez üst üste büyük ikramiye çıkan Nimet Abla gişesinin yetkilisi Hasan Pan, bugünkü çekilişin yoğun ilgi gör- düğünü belirtiyor. Milli Piyango Idaresi'nin verilerine göre, 1995 yılında 125 milyon 456 bin 907 adet bilet satüırken 1997'de 83 mil- yon 188 bin 657'ye 1999'da 70 milyon 31bin871'egeriledi. Satış düşüyor 2000 yılında da sadece 60 milyon 983 bin 859 adet bilet satıldı. Bu arada "hemen kazan" bileti satışı da geriledi. Bu gruptaki biletlerin sanşı 1995'te 290 milyon 900 bin 494 adet olurken 2000 yılında da 258 milyon 561 bin 500'e düştü. Sayısal lotonun satış göstergelerine göre 1999'da 1 milyar 917 milyon 944 bin 946 kolon oynandı, 2000'de ise 1 milyar 634 milyon 681 bin 228 adet ko- lon oynandı. Öte yandan, yılın aln ayın- da talih oyunlanndan yaklaşık 308 tril- yon lira gelir elde edildi. Japon devleriraıı Türkiye atağı Ekonomi Servisi - Yaşanan siyasi belir- j~ sizliklernedeniyle büyük umutlarbağlanan ' Yatınm Danışma Konseyi'nin iptal edilme- sine karşın, dev Japon firmalannın Türki- ye'ye ilgisi sürüyor. Toyota'nmveliahtı, konsey toplantısı için ! yaptığı programı bozmayarak Türkiye'ye gelirken yıllık ticaret hacmi 103 milyar dolarlık Mit- sui, her yıl bir Avrupa kentinde yaptığı konferansı bu yıl Istanbul'da yaptı. Şirket bugün de tstanbul Teks- til ve Konfeksiyon îhracatcılan Birliği'ni ziyaret edi- yor. Tekstil sektöriindeki ticaret hacmi 5 milyar dolan bulan Mitsui'nin üst düzey yöneticileri, her yıl bir Av- rupa kentinde yaptıklan konferanslanm bu yıl Istan- bul'da yaptılar. Dün konferansı gerçekleştiren şirket, • Ticaret hacmi 103 milyar dolarlık Mitsui ile 2 yıl sonra Türkiye yatırımını 750 milyon Euro'ya çıkaracak Toyota Istanbul'da. bugün de Türkiye'deki tekstil ihracatçılannı tanımak üzere iTKİB'yi ziyaret ediyor. 93 ülkede 10 bin 337 kdşiyi istihdam eden şirketin 17 yöneticisi Türkiye'de bulunuyor. Öte yandan, iptal edilen Yatınm Danışma Konse- yi toplantısı davetlileri arasmda yer alan, dünya oto- motiv devlerinden Japon Toyota'mn AvTupa Ceo'su Dr. Shubei Toyoda, Türkiye programını bozmayarak Istanbul'a geliyor. Türkiye'deki yatırımlannı 2004 yılına kadar 750 milyon Euro seviyesine çıkarmayı hedefle- yen Toyota'nm Avrupa Başkanı ve CEO su Toyoda, bugün Istanbul'da bir basın toplan- tısı düzenliyor. Toyota Motor Corporation tarafindan yapılan bir değerlendirmeye gö- re, Japonya dışmdaki fabnkalan arasmda en üst kalite üretim yapan fabrikası olma ba- şansını yakalayan Toyota Türkiye, ihracata başladı- ğı şubat ayından bugüne kadar 10 bin adedin üzerin- de Corolla ihracatı gerçekleştirdi. Toyota Türkiye, halen üretilmekte ve ihraç edil- mekte olan Sedan modeline, gelecek aydan itibaren Station Wagon versiyonu da ekleyecek. Üçüncü mo- delle birlikte, yıllık üretimin 100 bin aracın üzerine çıkması ve 1 milyar Euro'nun üzerinde bir ihracat ge- liri elde edilmesi hedefleniyor. AFLATOKSİN IÇtN 320 BtN DOLARLIK PROJE Fındık korumaya alındı Ekonomi Servisi - TÜBlTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile Fmdık Tanıtım Grubu tarafindan yapılan projeyle, fındıklarda aflatoksin oluşumuna etki eden faktörler belirlenerek önleyici tedbirler geliştirilmesi amaçlanıyor. 320 bin dolara mal olacak proje, üç yıl sürecek. TÜBlTAK MAM Başkanı Prof. Dr. Naci Görür, AB'nin Türk fındıklan içinde bulunan düşük orandaki aflatoksin için sorun çıkardığını belirterek fındığın değerinin düştüğünü ve buna bağlı olarak fındık üreticilerinin gelirlerinin düştüğünü belirtti. Projenin amacının daha hasat zamanından başlayarak depolanması ve işlenmesi sürecinde oluşabilecek aflatoksini en aza üıdirmek olduğunu ifade eden Görür, "Bu proje için 35 kişih'k bir ekip oluşturuldu. Hasat sonrası harman ve kurutma çahşmalan için de pilot alanlar betiriendi" diye konuştu. Toplam 72 bahçede aflatoksinin inceleneceği çahşmalann yanmda çalışmalann geçen ay başlamasına karşm yaklaşık iki bin çiftçi ve tüccar bu konuda eğitildi. KOBİ KONSEYİ BDDK'YE BAŞVURDU: Türkbank'ı bize verin Ekonomi Servisi - Küçük ve Orta Büyüklükteki Işletmeler (KOBl), kapatılan Türk Ticaret Bankası 'nın (Türkbank) "KOBİBANK" olarak yeniden işlevli hale getirilmesi için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na başvurdu. KOBl Konseyi Başkanı Kenan — Be»smlu tarafindan yapılan başvuruda "sorunlan\1a MÜardan beri daima gündemde olan KOBt'lerin yeniden yapılandınlnıalan" için bir bankaya ıhtıyaç duyulduğu belirtildi. Yazıda, Türkbank'ın da 2 bin 200 çahşanı ve 8 bin emeklisiyle bu şekilde yeniden hayat kazanacağına dikkat çekildi. "KOBİBANK'' düşüncesinin Türkbank çalışanlann tarafindan da desteklendiği ve çalışanlann bugün bir etkinlik düzenleyeceği öğrenildi. Beysoylu'nun yazısmda, "Ülke şartiannda yeni bir bankanm kurulması henı hukuksal bem de SPK'nin koyduğu kuraBar mertebesinde pek de rantabl bulunmamaktadır. Kurumunuz denetimindt bulunan Türkbank'ın bir 'KOBtBANK' işleAİ görecek şekilde sisteme kazandınlmaa iki amaa birden gerçekleştirecektir" ifadesi kullanıldı. Ortadoğu'ya dıssatım düşüyor Dün Afganistan bugün Irak E4TM4 KOŞAR Özellikle Güneydoğu Anadolu'nun "gekneksd pazan" konumundaki Ortadoğu ülkelerine ihra- cat, ABD'nin Afganistan operasyonuyla neredeyse yan yanya geriledi. Orta- doğu'ya ihracat, Kürşat Tüzmen'in Dış Ticaret Müsteşarlığı döneminde komşularla ticareti geliş- tirmeçabalanyla2001 yı- lmın ocak-temmuz döne- minde yüzde 35.6 oranın- daarttı. Ancak Afganistan ope- rasyonunun ardından to- parlanamayan ve şimdi de Irak'a olası bir operasyon tehlikesiyle karşı karşıya olan ihracat, Ocak-Haziran 2002 döneminde de yüzde 5.2 oranında düşerek 1.522 milyon dolar- da kaldı. 2001'in ikinci yansında da yüzde 7.5 düşen Or- tadoğu'ya ihracatın aksamasından Türia- ye'nin kaybı, en az 2.5 milyar dolarlık ihracat geliri oldu. Ortadoğu'ya ihracat, yüzde 40Tık artış ve bavul ticaretinin ge- tirdiği dö\izle birlik- te 3.5-4 milyar dola- n buluyordu. Öte yandan, Işçev- releri, hükümete uya- n üstüne uyan yapı- yor. ABD Irak ope- rasyonuna destek vermesi karşılığında Tür- kiye'ye 28 milyar dolar verebileceğini açıklarken körfez savaşında onlarca milyar dolar zarara karşı- lık Türkiye'ye çok düşük miktarda tazminat veril- diğine işaret ediliyor. Metiş Şirketler Grubu Başkanı Kadir Sever, Türkiye'nin körfez sava- şından on milyarlarca do- larlık kaybına karşm sa- dece 4 milyar dolarlık taz- minat ödemesinin plan- landığını \'e bunun da tü- münün ödenmediğini be- lirtti. Sever tazminatın bir kısmının Kuveyt'ten pet- rol verilerek ödendiğini ifade etti. Arayıştaki Irak: Şirketlerle anlaştık Irak Başbakan Yardımcısı ve Sanayi Komitesi'tıin Başkanı Abduttevab Mofla Huve>-ş, Irak Millet Meclisi'ndeki konuşmasında, önümüzdeki ydlarda Irak'ta petrol araşnımalan alanında, büyük bir ilerleme olacağını ve olası petrol rezervinin çok büyük miktarda olduğunu bildirdi. Huveyş, Irak'ın 2002 yılında 350 petrol kuyusu açmak için birçok şirketle anlaştığını ve kuyu açmakta kullanılacak 38 cihaz satın alındığını açıkladı. Anketler MB Başkanı'nı yalanlıyor Greenspan saidn halkendişeli Ekonomi Servisi - ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan, aralann- da Enron ve VVorldCom'un da olduğu şirket skandalla- n sonrası Amerikan eko- nomisinın temellerinın sarsılmadığını söyledi. Tüketicilerin güveninin sarsılması nedeniyle piya- salarda hisse senedi fiyat- lanndaki düşüşün sağlam inşaat sektörü sayesinde hafiflemesinin olası oldu- ğunu ifade eden Greens- pan, "uzun vadede ABD ekonomisinin genel görû- nümü gerçektençoketkik- yid" yorumunda bulundu. Öte yandan Amerikan hal- kının bu skandallar sonra- sı ekonomik dunımun gı- derek kötüleştığine inandı- ğı ve borsayı "riskfi" bul- duklan ortaya çıktı. Medya kuruluşlan tara- findan yaptınlan kamuoyu yoklamalannda ABD'nin ekonomik olarak doğru yolda olmadığına inanan- lann oranı yüzde 48 iken ülkenin gidişatmı iyi ola- rak nitelendirenlerin oranı yüzde 42 olarak açıklandı. Her 10 kişiden 6'sı, şirket skandallannın "çokckkh"" bir problem olduğuna işa- ret etti. ABC-VVashington Post anketinde ise her 10 kişiden 8'i, borsannı "çok riskK" olduğunu, 10 kişi- den 7'si, borsadaki düşüş- ten çok endişeli olduklan- nı söyledi.