Katalog

HAZİRAN 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA DEPREM Uzmanlann fayın nerede kınlacağı tartışmalan üzerine yoğunlaşması, yapılması gerekenleri unutturdu Depreme değil enkaza hazınz ÖZKANGÜVEN ÖZLEMGÜVEMLİ Yaklaşık 1 mılyonbinanınbiiyük bölümünün yeterli deprem güven- lıği taşımadığı Istanbul, olası bir depreme, ceset torbalan, çadırlar, ye- ni mezar yerleriyle hazırlanıyor. Uzmanlar. başta okullar ve has- taıeler olmak üzere bütün binala- nn kontrol edılip kötü durumda o^anların yıkılması, hasarlı olanla- nn da onanlması gerektiğini belir- tiyor. 17 Ağustos 1999 büyük Marma- ra depreminin üzerinden 3 yıl geç- ti. verilen hıçbir söz tutulmadı. ge- reken önlemler alınmadı. Valiliğin ve yerel yönetimlerin arama- kurtar- ma çalışinalanna yönelmesı. uzman- • îstanbul'daki binalann depreme karşı ne kadar güvenli olduğu hâlâ belirlenemedi. Belirlense de binalann güçlendirilmesi için yasaya ihtiyaç var. • Binalann çoğu yeterli mühendislik hizmeti almadığı için îstanbul'da deprem öncesi can ve mal kaybını önlemek için hiçbir çalışma yok. lann fayın nerede kaç parçalı kın- lacağı tartışmalanna dalması, acilen yapılması gerekenleri unutturdu. Binalann büyük bir çoğunluğu yeterli mühendislik hizmeti alma- dığı için risk altında olan Îstan- bul'da deprem öncesinde can ve mal kaybını önlemek için hiçbir çalışma yapılmıyor. Jeofizik Mü- hendisleri Odası fstanbul Şube Baş- kanı Doç.Oğuz Gündoğdu, mer- kezi ve yerel ycnetimlerle meslek odalan arasında ortak bir master pla- nına ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Îstanbul'daki riskli bölgelerin hâ- lâ belirlenemediğine dikkat çeken Gündoğdu. "Bugüne kadar yıkJ- ması gereken binalann yıkıbp ye- rine yenilerinin yapılması gereld- yordu. Bırakın yıkuıu-onaruru, he- nüz bir tek plan bile yapılmadı. Eğer zamanında harekete geçflsey- di Avcılar gibi depremi güçlü bis- seden, zemini güçsüz bölgelerdeki çabşmalar bugün tamamlanırdı" diye konuştu. Gündoğdu, bu çalışmalann yapı- labilmesi için özel yasaya ihtiyaç du- yulduğunu vurgulayarak bununla ilgili de hiçbir şey yapılmamasın- dan yakındı. Hastaneler sağlamlaytırılmalı Gündoğdu, tstanbul için sadece bilimsel dayanağı olmayan jeolo- jik birim haritalan yapıldığını söy- ledi. Gündoğdu, valiliğin deprem senaryolannın içinin doldurulma- sı gerektiğini ifade ederek "Has- tanelerin, okuDann, yollann duru- mu belli değil. Önce okul ve hasta- neler kontrol ediBp sağlamlaştml- mah" dedi. Inşaat Mühendisleri Odası îs- tanbul Şube Başkanı Cemal Gök- çe de Îstanbul'da sistemli bir çalış- ma yapılamadığmı vurguladı. Gökçe, deprem sonrasında hu- kuksal altyapı, kaynak ve teknik sorunlar nedeniyle yapılan çalış- malann bütünlük oluşturamadığı- na dikkat çekti. Cemal Gökçe, "Kaynak sorunu da ulusal düzeyde halledilmeli. Mevcut yapılann durumunun be- Krienmesi, güçlendirme yöntemi- nin tespiti gibi sorunlar odamızuı sertifikalandırdığı mühendislerce çözülebilir. Ancak, hukuki sorun- lann çözükmemesi bizi zorluyor" diye konuştu. HASARLIBİNALAR ONARILMADI Mikrobölgeleme sonuçlanmadı tstanbul Haber Servisi -Istanbul Büyükşehir Belediyesi Hasar Tespit Komisyonu tarafından yapılan hasar tespit çalışmalannda il genelinde 141 okul, 42 yurt, 14 hastane, 120 bin daire. 8 bin 10 dükkân, 149 büronun depremde hasar gördügü ortaya çıkmıştı. Ancak, Büyükşehir Belediyesi, 17 Ağustos depreminin ardından saptadığı bu hasarlı bınalar için 3 yıldır hiçbir şey yapmadı. tstanbul Büyükşehir Belediyesi, Istanbul'u depreme hazırlamak için yürüttüğü zemin ve deprem inceleme çalışmalan kapsamında Japon Uluslararası Işbirliği Ajansı (JICA) ile "Mikrobölgeleme" adı altında, "Îstanbul'da Sismik Bölgelendirme tçeren Afet Önkme- Azaltma Temel Pknı" projesine devam ediyor. 15 Ocak 2001 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan proje henüz sonuçlanmadı. Deprem öncesinde acil durum çalışma planlannın yapılabilmesi için a Deprem Risk AnaKzi ve Deprem Senaryosu" projesinin ihale hazırlıklan da henüz tamamlanamadı. SORUNLAR SAPTANDI Deprem riski taşıyan ilçeler tstanbul Haber Servisi - tstanbul'un ilçelerinde meydana gelen sorunlar ve nedenleri şöyle saptandı: Avcılar: Zemin, malzeme, bilinçsizlik, Bağcılar: Malzeme, projesiz yapılaşma, Bahçelievler: Zemin, malzeme, bilinçsizlik, Bakırköy: Zemin, malzeme, korozyon, Bayrampaşa: Malzeme, projesiz yapılaşma, K. Çekmece: Zemin, malzeme, bilinçsiz da\Tanış, Beyoğlu: Korozyon, yıpranma, bilinçsizlik, Büyiikçekmece: Zemin, malzeme, Eminönü: Yıpranma, korozyon, Esenler: Malzeme, korozyon, Eyüp: Yıpranma, korozyon, Fatih: Yıpranma, korozyon, bilinçsizlik, G.Osmanpaşa: Malzeme, Güngören: Zemin, malzeme, Kâğıthane: Malzeme, Kartal: Malzeme, Maltepe: Zemin, malzeme, Pendik: Malzeme, Tuzla: Zemin, malzeme, Ümraniye: Malzeme, bilinçsiz davranış, Üsküdar: Korozyon, yıpranma, Zeytinbunnı: Korozyon, yıpranma, Snltanbeyli: Malzeme, Beşiktaş: Ciddi bir sıkıntı yok. Beykoz: Ciddi bir sıkıntı yok, Kadıköy: Ciddi sıkıntı yok, az korozyon, Sanyer: Ciddi sıkıntı yok, Şişli: Ciddi sıkıntı yok. BAKAN KEMAL DERVÎŞ AÇDCLADI Konut için 94 milyon Euro ANKARA (ANKA) - Kemal Derviş, Avrupa Yatırım Bankası'ndan deprem bölgesindeki çeşitli projeler için sağlanan kaynağın 94 milyon Euro'luk kısmının konut inşaatlanna tahsis edildiğini bildirdi. Derviş, Avrupa Konseyi'ne üye ülkeler tarafından kurulan Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası ve hissedarlan Avrupa Birliği'ne üye ülkelerden oluşan Avrupa Yanrtm Bankası'ndan deprem bölgesinde konut inşaatlannm finansmanı için kredi sağlandığuıı belirtti. Derviş, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası'ndan sağlanan 253 milyon ABD dolan tutanndaki kaynağın, sadece konut inşaatlannm finansmam için ^ kullanıldığun kaydetti. Derviş, Avrupa Yahrnn Bankası'ndan deprem bölgesinde çeşitli projeler için sağlanan 450 milyon Euro tutanndaki kaynağın 94 milyon Euro tutanndaki kısmının da konut inşaatlan için tahsis edildiğini açıkladı. Istanbul f u bekleyen büyük deprem, kentiyine hazırlıksız yakalayacak Uzmanlar, okullar ve hastaneler başta obnak üzere pek çok binanın deprem güvenüğmin sağlanması gerektiğine dikkat çeldyoıiar. Yaıi özerk örgüt kurulmalı tstanbul Haber Servisi -Zaman daralıyor... Büyük deprem kapı- da. Yetkililer, her fırsatta "On- lemlerimizi aİryonız" diyor, an- cak bu tür açıklamalar toplu- mun büyük bir kesimini tatmin etmiyor. Uzmanlar Îstanbul'da acil olarak yapılması gerekenle- ri şöyle sıralıyor: >/ Istanbul'a özgü yan özerk ama merkezi dene- timüı altında Dünya Ban- kası'ndan ve merkezi büt- çeden gelecek kaynaklan depreme hazırlanması için kullanacak bir örgüt ku- rulmalı. • Bu örgüt önce tstan- bul'un deprem riski ile il- gili bugüne kadar bili- nenleri tarif edecek bir çalışma yapmalı. • Üniversitelerin, oda- lann da katılımıyla bir en- vanter çalışması yapılma- lı. Kısa bir sürede Istan- bul'un envanteri tamam- lanmalı. • Zaman geçirilmeksizin eylem planı yapılmalı. ^ Okullar ve hastanelerden başlanarak kamu kuruluşlan, ıl- gilinin sorumluluğunda ele alın- malı, deprem güvenliği açısın- dan değerlendirilmeli ve güç- lendirilmeli. • Ülkenin yaşamsal sistem- lerini aksatabilecek. özellikle deprem sonrası çataşmalan güç- leştirebilecek nitelikteld yapılar ile depremde hasar görmeleri sonucunda çok sayıda can kay- bına yol açabilecek nitelikteld yapılara öncelik verilmeli. Ekipler, fısıltıyı algılayan cihazlarla donatıldı Valiliğin aldığı önlemler CHası büyük bir depremde ValiHgin aldığı önlemler de şunlan • Îstanbul'da Marmara depremi öncesi 250 olan arama ve kurtarma görevlisinin sayısı 7 bin 660 oldu. » Arama kurtarma ekipleri, enkaz altnıdan canlı kurtarabilmek için gerekli olan teknolojik aletler, termal kameralar, 30 metre uzaklıktakı fısıltıyı bile algılayabilen cihazlarla donatıldı. • Çöken binalara müdahale için sivil savunma, itfaiye ekipleri, emniyet görevlilerinin yanı sıra çeşitli resmi kurum ve kuruluşlann çalışanlan da eklendi. • Yurtdışındaki gönüllü kuruluşlar, yaklaşık 1500 kişiye arama-kurtarma eğitimi verdi. • Deprem sonrası insanlann ihtiyaçlanm karşılamak üzere çok sayıda çadır alındı. ^ Baraj gibi yapılar çeşitli ci- hazlarla sürekli izlenmeli. • Geçmiş deprem hasarla- rının bilimsel değerlendiril- mesi ve kentsel risk analizleri çalışmalan yapılmalı. • Kentsel iyileştirme ve ya- pı güçlendirme işleri, toplumsal projeleri, altyapı, kentsel tasanm ve çevre düzenle- meleri, halkla ilişkiler ve kapasite geliştirme çalış- malan ve yerel topluluk- lan örgütleme çabalan ol- ması gerekiyor. • Belediyenin, kuraca- ğı yerel bürolarla halkın yanında yer alması, çok disiplinli meslekli ekip- lerle kentsel dönüşüm ve iyileştirme projelerini yü- rürmesi gerekiyor. \/ Mevcut yapılar, ön- ce sistematik düzen için- de deprem güvenliği açı- sından değerlendirilmeli. Daha sonra bu binalar dep- reme karşı güvenli duru- ma getirilmeli. DUZYAZI ORHAN BtRGİT Kıbrıs'ta Olup Bitmeyenlep... FutbolMilliTakımımızın, Dünya Kupası'ndasağ- ladığı başan Denktaş'la Klerides arasındaki gö- rüşmelerde olup bitenler hakkında kamuoyumu- zun bilgilenmesini engellemiş olmalı. Ama iki ta- raf da, görüşmeleri yarıda bırakan kimse olmak gi- bi sevimsiz bir kimlik kazanmamak için olabildiği- ne soğukkanlı davranmaya özen gösteriyor. Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nin, Türkiye'nin de desteğini alarak masaya getirdiği adada yeni oluşum, Rum yönetimini adamakıllı sıkıştırıyor. Kıbnslı Türkler, adada AB üyesi bir ülkenin, Belçi- ka'nın yaşayan modelini benimsiyorlar. Orada, "Volanlar" ile "Flamanlar"\r\, bir arada ve banş içinde yaşamalannı sağlayan modeli, Kıbns ada- sının koşullarına göre biçimlendiren Denktaş, bu- gün var olduğu bildirilen devleti ortadan kaldıran ve yerine yeni "Ortaklık Cumhuriyeti"n\n yapısal oluşumunu getiren önerisi ile Kledides'i adeta kö- şeye sıkıştırıyor. Yeni bir isim, yeni bir bayrak ve marşı olacak bu yeni Ortaklık Cumhuriyeti'nin iki ayağını güneyde Rum ve kuzeyde de Türk devlet- leri oluşturacak. Bu iki devlet, kuracaklan Ortak- lık Cumhuriyeti'nekısıtlıyetkilertanıyacak, artıkyet- kileri de kendileri kullanacaklar. Sacayağı birege- menlik hakkına sahip olan Ortaklık Cumhuriye- ti'nin, ana iki ayağı birbirinin içişlerine karışmaya- cak, birisi ötekinden üstün olduğunu ileri süreme- yecek; ortak polis, yargı, eğitim ve üzerinde anla- şılacak fonksiyonları demokratik bir yapı halinde yürütecekler. Ve elbette AB'ye, ortak iki devlet de üye olacak. AB, kendi üyelerinden birinde var olan bir olu- şumun Kıbnsta uygulanmasına ilke olarak itiraz ede- bilecek konumda bulunmuyor. ABD, bu oluşumu destekler görünüyor. Birleşmiş Milletler'in de bu- güne değin Türk tarafının önerisine ters bir tepki- si yok. Çünkü taraflann belli bir ilkeler demetinde anlaşması bekleniyor. Denktaş'ın önerisinin yaratacağı Ortak Cumhu- riyet, 1960 Garanti Antlaşması'nı geçerli sayaca- ğı için, özellikle garantördevletlerden Ingıltere'nin, yeni oluşumu desteklediğı, Kıbns özel Temsilcisi David Hanney'in özellikle CNN-Türk'te yaptığı açıklamalar ile aynca önem kazanıyor. Klerides köşeye sıkışınca... Rum Hukümet Başkanı, Denktaş'ın somut öne- rileri karşısında sıkışınca, masaya önce güvenlik sorununu getirmek istiyor. Avrupa ordusunun ada- ya gelmesıni ve güvenlikten sorumlu olmasını öne- riyor. Türkiye'den başka ABD ve Ingiltere de bu öne- rinin altında yatan gerçeğin, AB üyesi Rum dev- letinin Milli Muhafız Ordusu ile adadaki Yunan Ko- lordusu'na, AB üniforması giydirmek olduğunu açığa çıkararak, gündemden düşmesini sağlıyor- lar. Klerides, bu kez adadaki BM Banş Gücü'nün hem sayısının arttınlması hem de yeni yetkilerle do- natılmasını öneriyor. Denktaş bu öneriye, Banş Gücü'nün, özellikle 1974 öncesinde, adanın Türk halkına davranışla- nndan elbette Klerides'in de çok yakından bildiği örnekleri tek tek sayarak karşı çıkıyor. 20 Temmuz harekâtında BM Banş Gücü askerierinin yer yer dar- beci Samson çetelerine istihbarat hatta silah des- teği verdiğinin de unutulmamasını istiyor. Bu kez, Klerides'in yardımına adadaki muhale- fet partilerinin sözüm ona kendisine karşı diren- meye yol açan tepkilerı başlıyor. Rum Ulusal Kon- seyi'nin onaylamadığı bir Ortak Cumhuriyet mo- delini, Rum hükümetinin görüşme yetkisi olmadı- ğı ileri sürülüyor. Ve Rum tarafı bunun ardından ge- tirdiği toprak sınıriandırmasında doğuda sadece Magosa'nın Türk kesiminin Türk tarafında kalma- sını, batı ve kuzeyde Lefke ile Yeşilyurt'un da bu- lunduğu birbölgenin Rumlarageçirilmesini istiyor. Denktaş diplomatik atakları ile tam bir satranç oynayarak Günther Verheugen, Jacques Poos, Karen Fogg gibi AB ajanlannın "şah"\annı mat et- mek için hamlelerini sürdürüyor. Ama, öte yandan geçen hafta buluşan Çiller-Yıl- maz ikilisinin çıkışlan güneye ve Brüksel'e destek görüntüsü veriyor. Neyse ki. Mesut Yılmaz, DYP liderinin kimyamız bu kez buluştu sözüne omuz sil- kerek o görüşme için yaptığı açıklama ile 29 Ni- san belgesinin geçerliliğıni koruduğunu söylüyor. Ama Türkiye'nin ana muhalefet lideri yok mu? Tansu Çiller, ısrarla Kıbrıs konusunun AB ile gö- rüşmelerde en önde çözülmesi gerekli bir etken olduğu gibi tamamen saçma öneriler ile ortalarda dolaşarak Denktaş'ı çileden çıkartmakla kalmıyor; sorunu kördüğüm haline getirmeyc yöneliyor. Oysa Ecevit, kaç kez Kıbrıs'ın bir Avrupa değil Yakındoğu ülkesi olduğunun altını çizerek adada- ki sorun ile AB'nin ilgilenmemesi gerektiğini vur- guluyor. Konuyu adada yaşayan iki topluma ve on- ların variıklarını garanti altına alan anlaşmalara im- za atan üç devlete bırakmaktaki kararlığımızı yi- neliyor. Faks: 0212- 677 07 62 [email protected] Dünya Bankası'nın kredileri kullanılamıyor MtYASE tLICSfUR Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz, Marmara'yı depreme karşı yeniden yapılandırma projesi MEER'i unutturdu. Ekonomik krizin yanı sıra bir de hukümet krizi ile karşı karşıya kalan hükümetin gündeminde deprem yok. Dünya Bankası ile Türkiye arasında yapılan MEER Projesi'nin gerçekleştirilmesi için 550 milyon dolarhk kredi tahsis edildi. Kredinin 274 milyon dolarhk kısmı Afet sigortası için aynldı. Yedi projeye ayrılan kredi tehlikede • MEER adı verilen Marmara Bölgesini Yeniden Yapılandırma Projesi için Dünya Bankası ile Türkiye arasında yapılan bir sözleşmenin koşullan yerine getirilmediği için kredi kullanılamıyor. Toplam 550 milyon dolar olan kredinin süresi 2002 yılı sonunda bitiyor. MEER Projesi kapsamında Dünya Bankası'nın baskısıyla kurulan Türkiye Acil Durum Merkezi TAY'ın sorumluluğunda yürütülecek 7 proje için aynlan 110 milyon dolarhk kredinin kullanılması tehlikede. 2002 yılı sonuna kadar 7 proje sonuçlandınlmak zorunda. Ancak bu 7 projeden sadece "Türkiye'nin Afet Stratejisi" konulu sempozyumun düzenlenmesi için gerekli adımlar atıldı. Diğer 6 projenin gerçekleştirilmesi için öncelikle Acil Durum Yönetimi Merkezi binasının inşası ve depreme karşı gerekli iletişim sisteminin kurulması gerekiyor. Ancak hukümet henüz TAY'a arsa tahsisi dahi yapmış değil. Türkiye Acil Durum Yönetim Merkezi TAY'ın kuruluşu sırasında siyasilerin müdahalesi nedeniyle nitelikli personel istihdamı gerçekleşemedi. TAY'a siyasiler tarafından alınan personel, kurumun sorumluluğunda olan projelerin ihale dosyalannın incelenmesi ve danışmanlann seçümesi işini henüz tamamlayamadı. TAY Merkezi'nde genel müdür dahil sadece 2 dil bilen eleman olduğundan Ingilizce verilen 230 ihale dosyasının incelenmesi zaman alıyor. Proje danışmanlannın seçimi için de aynca danışman tutmak gerekiyor. Dünya Bankası ile Türkiye arasında imzalanan sözleşmenin karşılıklı yükümlülükleri var. 2002 yılı sonunda kredinin süresi doluyor. Türkiye bu tarihe kadar MEER projesi içinde yer alan sorumluluklan yerine getirmek zorunda. Bu süre sona erdiğinde Dünya Bankası süreyi uzatabiliyor. Ancak süre uzatımmın da Türkiye'ye bir maliyeti var. Ancak Dünya Bankası krediyi iptal etme yetkisine de sahip. Türkiye'nin sözleşmede yer alan yükümlülüklerini yerine getırmediğini gerekçe göstererek krediyi iptal edebilir. isıkara: Ankara kavıtsız Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof.Dr. Ahmet Mete Işıkara da, Ankara'nın kayıtsızlığını doğruluyor. Türkiye'nin yeniden deprem üzerinde yoğunlaşması için yeni bir depremin beklendiğini söyleyen Işıkara, MEER projesinin gereklerinin yerine getirilmediğini söyledi. Merkezi bina için arsa tahsisinin henüz yapılmadığını da doğrulayan Işıkara, sadece deprem sigortası için çalışmalar yapıldığını ve ekonomik krizin depremi gündemden çıkardığtnı vurguladı.