Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 NİSAN 2002 CUMARTES HABERLER DÜN1ADA BUGUN ALİ StRVEEN Osmanlı da, TC de Aynı Çıkmazın İçinde Tanzmat donemıne damgasını vurmuş olan Ta- nerTimur un Fransız Partısı'nden olduğunu be- lırttığı Fuat Paşa, tarıhe buyuk reformculardan bın olarak geçmı ştır Aynı Fuat Paşa. reformlar ve Avrupa konusun- dakı goruşlerını açıklarken şoyle yakınıyordu - Ne yapsak besğenmıyor az buluyor daha faz- asını ıstıyorlar bız de ıstedıklennı yapargorunur- <en elden geldığrnce dırenıyoruz Cumhurıyet donemınde çok hatta kanımca Diraz abartılı olduğu ıçın haksızlık da ıçeren bı- cımde eleştınlen Tanzımat'ın dramını, Fuat Paşa'nın bu sozlen çok guzel açıklar Bızzat Tanzıma"t Fermanı'nın kendısı, 1838 In- gılızTurkTicaret Anlaşması'nın ustyapı kurumu- dur 1856 yılında Afcdulmecid vallah bıllahla re- formlar konusundakı kararlılığını açıklarken, Av- rupa devletlerıne guvence venyordu Avrupa Osmanlı'ya reform ıçın bastınrken, bu devlete kendı çıkarlannın gerektırdığı bıçımı ver- mek amacındayd ı Reformlann ıtıcı .gucu Osmanlı degıl Avrupa ıdı Sorunun ozu de- bu noktada duğumlenmış bu- lunuyordu • • • Genç Turkıye C umhurıyetı'nın buyuk değışım yıllannda ıse d u r u n tumuyle tersıne donmuştu Bu kez radıka! değışımlenn ıtıcı gucu Ankara ıdı Hatta bu değışimın Ittıhat Terakkı ıktıdannın 1914-18 yılları arasındakı savaş donemındekı başdondurucu yerıılıklen ıle başladığını da soy- leyebılırız Cumhunyet buyuk bır hızla dunyaya açılmayı çağdaşlaşmayı he-deflemıştı ve 15 yıllık bır sure ıçınde bu yolda düşlenmesı bıle guç bır mesafe alınmıştı Ankara, Cumhunyet'ın yapısını çağdaşlaştır- mak ıçın kendı reformlannı, kendı bağımsız ıra- desıyle gerçekleştı rıyordu Artık bır dış baskı soz konusu değıldı Gerçı 1926'da kabul edılen Turk Medenı Ka- nunu'nun, oluşmasında Lozan Antlaşması'nın 42 maddesınin azınlıklara getırdığı yargı ayrıca- lığını ortadan kaldırma ısteğının rol oynadığı soy- lenebılırse de MK'yi donemın oburreform gırışım- lerının butunu ıçınde ele aldığımızda, bu kaygı- nın çok belırieyıcı bır etken olmadığını goruruz Ustelık bu reform gınşımlerının ekonomık yar- dım veya yabancı sermaye yatınmı gıbı karşılık- lan bekleyerek yapı Iması da soz konusu olamaz- dı çunkuodonemdeyaşanmakta olan buyuk eko- nomık krız, Batfdan Turkıye'ye sermaye veya kredı akışına da el vermıyordu • • • 2 Dunya Savaşı'nın olumsuz konjonkturu, Cumhunyet'ın genç devnmcı kadrosunun solu- ğunu tuketıp erken yorulmasına yol açtı Buyuk kırılma ışte bu donemde yaşandı ve ar- dından halkın oylanyla gelen karşı akım ıle bırlık- te Cumhunyet refo-rmlan donemı kapandı Turkıye reformlar yolunda, kazanımlan zengın- leştırecek, onlara yenılennı ekleyecek ve elde edılenlen gunun gereksınımlen doğrultusunda daha da yenıleştırecek adımlar atamadı, artık en buyuk kaygı olanı olduğu kadanyla koruyabıl- mek oldu ve bu alanda da her zaman başan ka- zanılamadı Eğer oyle olrnasaydı, hâlâ uyum yasalannı tar- tışmamıza bıle gerek kalmayacaktı Bugun ıse Tanzımat donemının çıkmazına don- muş bulunuyoruz Gumruk Bıriığı'nı ımzalamış olan veAB yeaday- lık ıçın uğraşan TC de reformlann ıtıcı gucu An- kara değıl, Avrupa'dır Ve Fuat Paşa'nın sozlen bugun Ankara'da ık- tıdarda olanların durumunu da yansıtmaktadır. Idam yasası bu olgunun en guzel orneğıdır 78 yaşındakı Turkıye Cumhurıyetı ıle Tanzı- mat'ın ortak çıkmazı, kendı reformlannı kendı ıra- desıyle zamanında yapmamış olan hâlâ da boy- le bır yola gırecek yapıyı oluşturamayan toplumun, dış baskıyla gerçekleştırmeye çalıştığı reform- larnda somutlaşmaktadır Cüvenlik birimleri uyardı Bostancıoğlu'na suikast ihban ANTRARA (Cumhuriyet Bürpsu) - Guvenlık bırırnlennın belirlemelenne gore, TBIMM'deAKPve SP'nın onderlığınde, tûrban konusundakı kararlı tutumu nedenıyle hakJanda soruşturma komısyonu kurulan Mılh Eğıtrn Bakanı Metin BostanooğhTna yasadışı şenatvi orgutlerce suikast duzenJeneceğı uyansı yapıldı Guvenlık bınmlennın Bostancıoglu'nu da bu konuda dıkkath olması ıçın uyardığı oğrenıldı Bu ıstıhbarat uzenne Bostaıcıoğlu'nun koruma onlemlen arttınldı Bostancıoğlu, lıse \ e unıversıtelerde tjrban konusundakı kararlı tutumu nedenıyle şenatçı kesımın hedefı halıne gelmıştı Turban konusundakı gınşımlennden dolayı «ureklı dıncılerce hakarete varan eleşhnlerle karşılaşan Bostancıoğlu hakkında>on olarak TBMM'de "kıbdk loyafet" yonetmelığını uyguiaması nedenıyle soruşturma komısyonu oluşturulrnıştu Mtin Bostancıoğlu Bakan, sahte emeklilik sayısının açıkladığı gibi 400 bin değil, 606 kişi olduğunu söyledi Okuyan kendisini yalanladıHACER BOYACIOĞLL ANKARA - SSK'de Cumhu- nyet tanhının en buyuk yolsuz- luğunun yapıldığını açıklayan Çalışma ve Sosyal Guvenlık Ba- kanı Yaşar Okuyan' ın daha on- ce gundeme getırdığı yolsuzluk ıddıalannı, Meclıs'te adeta tek- zıp ettığı ortaya çıktı 400 bın kışının sahte emekh olduğunu açıkladığı donemde bır soru onergesıne verdığı ya- nıtta konuyla ılgıh yalnızca 1380 kışı hakkında soruşturma başlat- tıklannı belırten Okuyan, bır hastanenın 100 yıl yetecek ka- dar pınnç aldığı yonundekı ıd- dıasının da asılsız çıktığını be- hrttı Savcı serbest bıraktı Ülkücüleri sınavları kıırtardı ANK-VRA (Cumhnriyet Büro- su)-GazıUnıversıtesı ndeMHP'h ulkuculer ıle BBP'lı Alperenler arasındakı sopa ve satırlı ka\ga- da adhyeye sevk edılen 71 oğren- cıyısavcıAhmetMutlu "dersini- zeçakşm" dıye oğut \ erdıkten son- ra serbest bıraktı Ulkucü ogren- cıler karan, alkışlarla karşıladı F tıpını protesto eden oğrencıler ">»- sadışı orgute vardım \e yatakhk" suçundan tutuklanıp yargılanır- ken, ulkucu oğrencılenn, dehcı ve kesıcı aletlerle kavgasuıın "sınav dönemİDde" olması nedenıyle ser- best bırakılmalan dıkkat çektı Gozaltına alınan ulkucu oğren- cıler, emnıyettekı sorgulannın ar- dından suçustu sav cılığına çıkanl- dılar Suçustu sav cısı Ahmet Mut- lu, yoklama yaphktan sonra grup- takı herkesı serbest bıraktığını açıkladı Ancak, Mutlu bazı nası- hatlarda bulundu Savcı Mutlu, adlı olaylarla ılgılı çalışma pren- sıplermı anlattı ve kendılenne sevk edılen kışılenn tutuklanmalannı talep ettne haklannın bulunduğu- nu soyledı Ünıversıtedekı olayla- ra kanşan kışıler arasında oğren- cı olmayanlann da bulunduğunu belırten savcı, "Ancak vicdanika- naatimi, yoğun ders programııuz vesmaviarmız nedeniylesizleri ser- best bırakmaktan yana kullaıııyo- rum"dedı SSK'dekı yolsuzlukJara ılış- kın olarak yaptığı açıklamalar- la tarhşmalara neden olan Bakan Okuyan'ın basın açıklamalan- nın, Meclıs'te yaptığı açıklama- larla çelışmesı dıkkat çekıyor Okuyan'ın 5 Ekım 2000 tan- hınde bır gazeteve \ erdığı "Yol- suziuklarda halktan insanlann da buyuk payı var. Yoksa hiç hak etmediği halde, 400 bin sahte emekti avhğını kim ahyor" yo- nundekı açıklaması uzerıne, DYP Izmır Mıllervekılı Yıldı- nın Ulupınar. soru onergesı \ e- rerek aynntılı bılgı ıstedı Oku- yan soru onergesıne verdığı ya- nıtta, SSK Başkanlığı mufettış- lennce yapılan muhtehf ıncele- me \e sonışturmalarda genye doğru 8 yıllık kayıtlann ınce- lendığını belırttı Tum bu ınce- lemeler sonucunda SSKden hak- sız yere gelır ve aylık aldıklan saptanan toplam kışı sayısının yalnızca 606 olduğunu kaydeden Okuyan, "Sdz konusu sahteciHk- lerde sommluluklan tespit edi- len 1380 kişi hakkında cumhu- riyetsavcıhğuıa suç duyurusun- da buhınuldu, 19 personel hak- kında göreve son, 20 personel hakkında muhtehf disipün ce- zaian öneriku'" dedı Okuyan, son olarak basına yaptığı açıklamada ıse sahte emekhlıklerle ılgılı suç duyu- rusu sayısının 1600'le sınırlı ol- duğunu ıfade etmıştı Bakan Okuyan'ın, kendısıyle çelışen dığer bır açıklamasını da hasta- nelere malzeme alımı oluşfuru- yor Okuyan konuyla ılgılı olarak 7 Eylul 2000 tanhınde bır ga- zeteye yaptığı açıklamada. "Bir hastanenüzpirinç ahnıs, bir >ıl- da bitirmiş. Ovsa aldığı pirinci 100 yıl kullansa ve hastalara her gün pinnç jedırse >ine bitire- mez. Bir hastanenüz fueloil al- mış, hastaneyi >az-kış her gün 40 derecede ısıtsa 10 yüda tiikete- mez. 6 a\da bitirdim diye rapor >azdu-mışM ıddıasında bulun- du Ancak Okuyan, DYP Antal- ya Mıllervekılı MehmetBavsa- n'nın soru onergesıne verdığı yanıtta ıddıalann asılsız çıktı- ğını ıtıraf ettı IHlri: İhale için uyarmı$ Bakan istifa etmeK ANKARA (Cumhuriyet Burosn) - îyıleştıncı sarf malzemelennın alunında ıhale yapılmadığını 2 ay once tesadufen oğrendığını savunan Bakan Okuyan a, Konya Bağımsız Mıllervekılı Hüseyin An tepkı gosterdı Konuyla ılgılı olarak Bakan Okuyan'ı 2001 yılı mayıs ayında uyardığını vurgulayan An, bakana ıstıfa çağnsında bulundu îyıleştıncı sarf malzemelennın alımında 1 katnlyon lıralık yolsuzluk yapıldığı ıddıasını gundeme getıren Bakan Okuyan'ın açıklamalanna yonehk tepkıler suruyor Konya Bağımsız Mılletvekılı An, stent alımmda yaşanan fıyat farklıiıklan konusunda Okuyan'ı, 21 Mayıs 2001 tanhınde uyardığını belırttı fĞNEIİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN Parti kurma çalışmalannı sürdüren emekli Tümg. Özbek'ten çarpıcı açıklama: Devletiıı nasıl soyulduğunu gördüm SAıMSUN (Cumhuriyet) - Eskı Yargıtay Cumhunyet Başsavcısı Viıral Savaş ve eskı Anayasa Mah- kemesı Başkanı YektaGungorÖz- den ıle bırlıkte parh kurma çalışma- lannı surduren eskı Jandarma Ge- nel Komutanlığı Harekât Daıresı Başkanı Emekli Tumgeneral Os- man Özbek, "Görevim sırasmda ülkemin nasıl soyulduğunıı, devle- tin kasalannın nasıl boşalükiığıni, içeriden ve dışandan işbüüği Ue ül- kenin nasıl geriye gotürühnek is- tendiğini gördüm, bu nedenk de si- vasete aöJdım" dedı Ondokuz Mayıs Unıversıtesı (OMU) Ataturkçu Duşunce Kulu- • Jandarma Genel KomutanJığı Harekât Daıresı Başkanı emekli general Osman Özbek, "Gorevım sırasında ulkemın nasıl soyulduğunu, devletın kasalannın nasıl boşaltıldığını. ıçenden ve dışandan ışbırlığı ıle ulkenın nasıl genye goturulmek ıstendığını gordum, bu nedenle de sıyasete atıldım" dedı bu'nun davetlısı olarak Kongre ve Kultur Merkezı'nde "11 EylüJ'ün Dûşündurdukleri" konulu konfe- rans \ eren Osman Ozbek, "11 E>- luL dumada terörün boyııtlannı göstermesi bakuıundan bir milat ohnuştur" dıye konuştu Avrupa ulkelen \e Amerıka'nın daha on- ce terorden ceken ulkelenn dertle- n ıle hıç ılgılenmedığını vurgula- yan Özbek şoyle dedı "Bir noktada bana dokunmayan yılan bin yaşasın di> orlardı. 11 Ey- hıl'de terorun acı vönünü gördüler. Yılan onlan da sokunca, 'Ha de- mek kı boyle bır şey varmış' dedi- ler ve Turkh e'>e hak \ ermeve baş- iadılar. Avrupa ulkeieri halen Tür- kije've zarar veren terörist örgüt- leri destektemeye devam edh or. Ama bu konuda Amerikanm yaklaşmu daha müspet oldu. Çunkiı Anıeri- ka 3225 vatandaşını ka> bettL" Cumhuriyet'ın kurulacakparnıle ılgılı sorulannı da yanıtlayan Oz- bek şunlan soyledı "Türkiye'de herkes veni bir par- ti istiyor. Mevcut partilerden mem- nun değiDer. Biz halkunızm bu iste- ği doğrultusunda \ola çıknk. Hal- kmıızın önculeriyiz. Halkınuz geie- cekseçinuerde kendi ikn'dannı ken- disi kuracakür. Görevim sırasmda ülkemin nasıl smnkluğunu, de\1e- tin kasalarnun nasıl boşahHdjğuu, içeriden ve dışandan ı^birfiği ile ıil- kenin nasıl geriye göturühnek is- tendiğini gördüm, bu nedenlede si- yasete aöJdmi." Hırsız imam Depremzede sobalcırım çaldı • Uludağ Sanalan Camısf nde ımamlık yapan Alı K., Adapazan'ndakı Kızılay deposundan, 2 arkadaşıyla bırlıkte çaldığı 50 katalıtık sobayı satamadan yakalandı BURSA (AA) - Adapazan 'ndakı Kızılay deposundan, depremzedelere dağıtılmak uzere toplanan 50 katalıtık sobayı çalan unam, Bursa'nuı Gemlık ılçesınde yakalandı Uludağ Sanalan Camısı'nde ımamlık yapan Alı K , Adapazan'ndakı Kızılay deposundan, 2 arkadaşıyla bırlıkte çaldığı 50 katalıtık sobayı, Gemlık'ın Kuçukkumla beldesı jandarma karakolunun karşısında bulunan Guhzar Sıtesı'nın deposuna sakladı Karakolda gorevlı jandarmalann, gece geç saatlerde çok sayıda sobanın depoya getınlmesınden kuşkulanması ve sıte sahıplennın de şıkâyetı üzenne depoya baskın duzenlendı 'Kızüay mabdır safalamaz' Baskında, uzennde "Kızılay malıdır. Satüamaz" etıketlen bulunan 50 katalıtık soba ele geçınldı Jandarma, depo sahıbı Yiısuf K.'yı gozaltına aldı Yusuf K 'nın, sorgusunda, sobalan Sanalan Camısı ımamı Alı K 'nın getırdığını soylemesı uzenne ımam da gozaltına alındı Imam Alı K 'nın sorgusunda, sobalan Alı B ve ısmını bılmedığı bu- başka kışıyle bırlıkte Çeçenıstan'a gondermek amacıyla Adapazan ndakı Kızılay deposundan çaldıkiannı soyledığı bıldınldı Jandarma yetkılılen, sorgulan tamamlanan ımam Alı K ve depo sahıbı Yusuf K 'nın adlıyeye sevk edıleceklennı, Adapazan'nda bulunan Alı B ve adı belu-lenemeyen dığer kışının yakalanması ıçın çalışmalann surduğunu beluttıler IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com Tayyıp Erdoğan sıyaset yapabılır mı, yapamaz mı? Bu tartışmayı bırsı- yası duzlemde yurutmek mumkun, bır de hukukı duzlemde Sıyasıduzlem- dekı manzara şudur, bazı etkılı ve yetkılı çevreler Tayyıp Erdoğan ve onun başkanı olduğu AKP'nın yuk- sek oy yuzdelerıne ulaşmasından kaygılılar Laıklıkten yana olan çev- relerın bır kısmı ıse, sıyası Islam yuk- selışının bırparçası olarak gordukle- rı AKP'ye ofke duyuyoriar Bunlar sı- yaset alanında doğal karşılanması gereken şeyler Sıyaset meydanındakı mucadele- nın sıyası duzlemde yurutulmesı doğ- ru olanıdır Tayyıp Erdoğan'ı sıyası bakımdan beğenmeyen ve onu teh- lıkelı bulanların kapsamlı bır sıyası mucadele yurutmelerı de onların en doğal hakları Tabıı kı aynı zamanda gorevlerı Tayyıp Erdoğan'ın bır mer- kezden ortaya çıkanldığı bellı olan on yıl oncekı konuşmaları son derece ıtıcı Bu duşuncelerle mucadele edıl- melı Bu anlayışla yapılan sıyaset ul- keye çok zarar venr Tayyip Erdoğan'ın Siyasi Geleceği • • • Tayyıp Erdoğan açısından burada- kı sorun bırozeleştın yapmasıdır Eğer o goruşlennı değıştırdığını duşunuyor- sa, nedenlenyle bırlıkte bunu kamu- oyu ıle paylaşmalıdır O zaman, onun yenı olduğu soylenen duşuncelen bır anlam kazanabılır Ancak hâlâ gerı duşuncelerden oy almayı planlıyor ve bu tur ılkel fıkırlerle bır arada ya- şamayı tercıh edıyorsa, yanı takıyye yapıyorsa bu onun bıleceğı bır ıştır O zaman değıştım demesın ve kım- seyı kandırmasın Ik; k/şılıklı sıyaset- ten bu ulke çok zarar goruyor bu tur davranışlar sıyaset kulturunu de ze- delıyor Tayyıp Erdoğan'ın dunku goruşle- rını de, bugunku goruşlerını de pay- laşmıyorum Dın uzerınden sıyaset yapılmasını da doğru bulmuyorum Onun sıyası duşuncelerını tehlıkelı bulanların da yapması gereken, onun- la sıyaset ve duşunce meydanında he- saplaşmaktır Bu noktada en onem- lı ılkesel tutum hukukla sıyasetı bır- bınne kanştırmamaktır ••• Turkıye'nın bır hukuk devletı olma- sını ıstıyorsak, hukukun sıyasallaş- masını ıstememelıyız Erdoğan'ın sı- yası bakımdan gelışmesını ısteme- yebılırız Onuntoplumu etkılemesın- den ve guçlenmesınden rahatsız ola- bılınz Ben de Tayyıp Erdoğan'ı bır sı- yasetçı olarak guvenılır bulmuyorum Sıyaset yapma tarzını benımsemıyo- rum, parlamentodakı bırçok lıderın tarzını benımsemedığım gıbı Bu mucadelenın yolu hukuk değıl Hukukı konular hukukı alanda çozu- lur Tayyıp Erdoğan laaynı yasa mad- desınden yararfandık Yazar, çızer ve yazıışlen mudurlennın, devlete karşı ışledıklen suçlar nedenıyle aldıklan cezalar, 1999 yılında çıkarılan 4454 sayılı yasa ıle ertelenmıştı Bu yasa- nın kapsamına Tayyıp Erdoğan, Eş- ber Yağmurdereli gıbı konuşmaları nedenıyle mahkûm edılenleralınma- mıştı Ancak daha sonra Anayasa Mah- kemesı "kanun onunde eşıtlık" ılke- sı gerekçesıyle, yazı yazanlara, konuş- ma yapanları da ekleyerek kanunun kapsamını genışlettı Nıtekım o sıra- da cezaevınde olan Eşber Yağmur- dereli bu kanundan yararfanarak tah- lıye oldu Tayyıp Erdoğan, bu kanun çıktığı sı- rada cezasını tamamlamıştı örne- ğın benım mahkûmıyetım Yargıtay aşamasında ıdı Eşber'ın ıse cezası- nın ınfazı suruyordu Ben bu ertele- meden yarariandım, dosyam 3 yıllık erteleme kapsamı ıçınde kapatıldı Bu uç yılın sonunda aynı doğrultuda bır ceza almamam halınde bu dos- ya tamamen ortadan kalkacak As- lında aynı yasadan Tayyıp Erdoğan'ın da yararlanması gerekırdı Çunku, o da benzer bır suçtan hukum gıymış- tı Cezasını tamamladıgı ıçın onun hakkında nasıl bır karar verıleceğı or- tada kaldı Bırçok hukukçunun kana- atı uç yıl ıçınde yenı bır ceza alma- ması halınde onun da cezasının or- tadan kalkması gerekır Kanun onun- de eşıtlık ılkesının anlamı budur • • • Tayyıp Erdoğan'ı sevmeyebılırız. Ancak hukuk herkes ıçın eşıt olarak uygulanacaksa onun da bu ertele- me yasasından herkes gıbı yararla- nıp yararlanmayacağını sıyası kay- gılarımızın otesınde bır anlayışla ele almalıyız Buraya sıyasetı gırmeme- lı Çunku o zaman bunu boyle kabul edersek, yann sana, ertesı gun ba- na, daha sonra herkese aynı şekılde ışler Erdoğan la mucadeleyı sıyaset meydanında yurutelım, onun gen du- şuncelenyle halkı aydınlatarak muca- dele edelım Tersı bu ulkeye zarar ve- nr NOT: TarsusJular bugun (cumartesi) Istanbul'datoplanıyorlar KASDAV'da (Kadıkoy Beledıyesı Sosyal Tesısle- rı-Moda) yarın 20'dekı yemeğe Tar- suslulan beklfyoruz Goruşmek uzere