Katalog

SAYFA + CUMHURİYET 17ŞUBAT2002PAZAR OLAYLAR VE GORUSLER olay.gorusıa cumhuriyet.com.tr EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Kalabalıktan Birif Bız, ıstedığımızı değıl, bızden ıs- tenenıyazanz Istenen toplum ıçın- deyaşayan bıreyın ozlemlerıdır, ara- yışlandır, sıkıntılandır Kendınızı bun- landan koparamazsınız Bız de on - larçJan bırıyız, bır parçasıyız o kala- balığın "Kalabalıktan Bırı" başlıklı bıroy- ku yazmıştım Blı yıl m oldu? Bır eteş- tıncı çıktı, kotuledı Insanlar ayrı ay- rı varlıklardır Her bırının kendıne ozgu nrtelığı va/dır Benımseonlan, tepeden, ken- dı ıstedığım gıbı ele alıp yorumladı- ğım ıçın eleştırdı Öyku kışısı yırmı beş yaşında bır ınsandır Ikıncı Dunya Savaşı bıtmış- tr Hemen yenı bır savaş korkusu sar- mtştır, "Herşeydenhermutluluktan, her nımetten mahrum 150 lıra ay- lıktı bırmemur Yalnız bır hayat sur- meye mahkûm" der caddeler boyu yuruyen Çevresıne bakar herkes kendı gıbıdır "Hem sonra bu sıkın- tı, buyeryuzü korkusu, bumutluluk eksıklığı, yaşama neşesızlığı, hedef- sız bır hayat belası " Ben, bu oykude yazdıklarımı ya- şadım o 4O'lı yıllarda Yazmak, an- latmak, ınsanları sevmek, anlamak telaşında genç bır yazar olarak Gunumuzde de bır genç adam, ış- sız, umutsuz, sokak sokak avarelık ederken aynı duşuncelere dalıp gıt- mıyor mu'' Bakın çevrenıze, yuzu guien, gozlerınde bır aydınlık, bır ışık, bır ulaşılmış ozlem havası go- ruyor musunuz? Herkes bır anlam- da "bır" değıl mı? Yaşam kavgası, ekmek kavgası " Butun bu kalabalığın ınsanla- rı az çok bırbınne benzeyen duşun- celerle, tatsız hayallerle yukluydu- 1er Hep aynı dertlen bötOşuyor, ay- nı çıleyı çekıyorlardı Gorunuşlerı başka, kuşkulan bırdı Aynı uzuntu- lu hayatı yaşamışlar, bırının derdı hepsının olmuş, hayallen bıheşmış- tı Artık kalabalıktan bırının kendı derdı, kendı acısı, kendı sevıncı, mutluluğu yoktu, aynı çıleyı çeken, korkulu bır hayat seruvenını yaşa- yan bır ınsan kıtlesı vardı Ve o, bu kalabalık ıçınde yalnız başına de- ğıldı " Gun geçmıyor kı bır cana kıyma olayıduymayalım Kendı canına kıy- ma, yanı ıntıhar' Yoksulluktan, ezıl- mışlıkten değıl, can sıkıntısından dı- yeceğım, ama o da değıl1 Bır bık- kınlık, bır yenılmışlık, bu dunyada aradığını bulamamak Gencecık delıkanlılann, kızlann 'şeytana uyup' kendılennı kopruden pencereden atmaları gunun en onemlı bır soru- nu Kolejler, yuksekokullar bıtırmış ya da bıtırmekte olan oldukça var- lıklı aılelenn çocuklan bunlar Para pul, zengınlık, refah, hepsı var Ama yıne de çekıp gıtmek ıstıyoriar bu dunyadan, bu toplumdan, bu buna- lımdan Hapıshanelerde, evlerde, gızlı ko- şelerde olum orucuna yatanlar ıse apayrı bır olay Acının acısı, kolay kolay çozumlenmeyecek bır traged- ya1 Kırk mı ellı mı oldular^ 'Geçen gunAydınEngin'eyazmışlar 'bırsız kaldınız dıye1 Oysa yazılmadık, yaz- madıkmı kaldı7 Yazmak, bırşey ço- zumlemedı1 ölume kendı ıstekleny- le koşanlann yolunu kesmedı1 Han- gı amaç, hangı ozlem, hangı toplum yaran? O da yok bu olumler de1 Erol Güney'dı 'Yaprak' dergısın- de benı kınayan O, 'Kalabalıktan Bın' oykumu yanlış bulmuştu Her bıreyın ayrı seruvenı vardır herkesı aynı sorunlarla ıçlı dışlı saymak doğ- rudeğıldırdıye 1 Oysa bakıyorum he- pımız o kalabalıktan bır parçayız Bıreysel sıkıntılar dıye bır şey kaldı mı, kalmadı mı? Ağır basan, kalaba- lıklann, ıçınde çırpındığı acılar, dert- ler, ozleyışler' 'Yaprak'ta Erol Guney'ın benım 'Aşksız Insanlar' adlı kıtabım ıçın yazdığı yazıyı ağır eleştınyı yenıden okuyunca çaresız bu satırlan yazıp, ıçımı dokmek 'ıçımden' geldı Medeni Yasa ve Kotalar... Prof. Dr. Türkan SAYLAN ÇYDD Genei Başka F arklı partılerden oluşan koalıs- vonveTBMM. ulkemızın çağ- daşlaşması yo- lunda pek çok v enılığe ım- zaattı Olumsuzkonuşma- lar, helehele 1926'daya- pılan ük yasamızın gınş bolumuyle ılgıh eleştınler gozlemcılere umutsuzluk \ennıştı Butun bunlara karşın gerek duşunce oz- gurluğu ve orgutlenme ge- rekse kadınlarla ılgılı değı- şıklıklenn ulusça onumu- ze yenı ufuklar açacağı ke- sındır Bu nedenle Meclı- sımızı kutlamak gereku Toplumun yansından da fazlasını oluşturan çeşıth sıvıl toplum orgutlerınde bır araya gelen oncu ka- dınlar on beş vıla \akın bır suredır ortak sorunlan- nı dıle getırmekte ve Me- denı Yasa'dakı, kadını ıkın- cı sınıfa ıteleyen, kendı ken- dını yoneteme>eceğı var- sayılarak kaleme alınmış ve çok ama çok eskıyıp çağdışı kalmış maddelenn değışmesı ıçın guçlu ve uzun soluklu bır uğraş v er- dıler Hemen tum kadın orgutlermın tek bedende ve kararlı katılımıyla ve ıl- gılı medyanın da desteğıy- le Medeni Yasa1da değış- mesı gereken maddeler ıçın cıddı bır kamuoyu oluştu- ruldu, yuz bını aşkın ımza toplandı Devlehn en ust karar organlanna butun bunlar ulaşnnldı Bellıgun- lerde konferanslar, açık otu- rumlar yapıldı, yazılar ya- zıldı bıkmadan, usanma- danyınelendı Bazıdeğer- Ceüten bavram mesaiı yollar... Telefonunuzun mesaj bölümüne girin. Tuşların üzerindeki harfleri kullanarak mesajımzı yazın. Arama tuşuna basın. Mesaj yolladığınız kişinin cep numarasmı yazın. Tekrar arama tuşuna basın. Bayram mesajınız yola çıktı bile. Turkcell'den kısa mesajla tebrik kolaylığı. Kart atmaktan daha kolay, daha hızlı, daha ucuz... 1 MesajCell Turkcell de 112.487 lira, Hazır Kart'ta 2 kontördür. lı vargıçlanmız da kadın- lan aşağılayan bazı madde- iere karşı çıkarak buyuk destek sağladılar On beş > ıllık bır sureç- te konuv a emek \ eren her- kesın ahnansonuçtanonur payını alması gerelar kanı- sındayım Budonemınbel- leklenmızde ve halkın dı- lınde kalacak olan olum- suzluk sımgesı ıse yıne bır erkek vargıcın "Kaduun kammdan spası,sjründan sopasıeksikobnamah" sö- zum ona ozdeyışı (') oldu sanınm \eni MedeniYasamız, ai- le \e toplumda vasalar onunde kadınla erkeği eşit kıJmaktadır artık. Hem haklar hem de sorumlu- kıklaraçKnıdaneşitleneniki dnanbundansonrakıijbir- Hğinin, mülki ve mahalli idareierde, devletin her ku- rumunda ve ozellikle TBMM'de gerçekleşmesi gundeme gelmektedir. Bir cinsin, karaıiann ohışumu surecine kaülamadan, ya- sanra, yürütme ve yargryı neredevse tummle obur cmse bıraknıasııun çağdaş- laşmada \e eşıthkçi. kab- hmcı demokrasıde asla ye- ri olamaz. Buna karşın en sağlıklı, kalıcı ve başann karariaruı ıkı cınsın birfik- te yurutruğu çahşmalar- dan. kurallardan çıktığı açıkça bilinmektedir. Kadınla erkeğın bırlıkte katıldığı her yerde, :>a>gı, sevgı ıle olurnlu, banşçıl uretıme geçılebıldığı ço- cukların bıle gozlennden kaçmavanbuolgudur Bı- zım "\ uce MecHsiıniz*de, boylesı bu- sayısal eşıtlı- ğın, Turkıye'nın onunûn açılması ıçın en onemlı adım olacağmı düşünuyo- rum "Kadınlar nezaman ka- rar mekamzmalanna kan- labflecekler? Onlarerkek- ler gibi politikada pişme- mışlerdir. onlar gibi yaö- nnilar vapamaz. para har- cavamazlar" dıyenler mı ıstersınız, "Erkekler, gece m gundüz demeden kov. ka- saba, kahve gezıp haJktan oy istiv-or, soder veriyorlar, kadınlarbutun bunlanya- pamaz, kaüanamaz" dı> e yorumyapanlarmı'7 Ozet- le, hem erkekler hem de bırçok kaduı, şımdıkı er- kekçe yontemlenve gunu- muzun sı> asal oluşumunu hıç sorgulamadan, Mede- ni Yasa'nuı kadm-ınsanla- ra geürdığı >enılıklenn top- lumda, çağdaşlaşma yo- lunda fazla bır değışnne ve gelışıme yol açamayacağı ve v ar olan erkeklere ozgu koşullarda kadınlann ka- rar mekanızmalanna eşıt olarak katılamav acağı ka- nısmda Oysa, akılcı ve gözlem- cı bır bakışla. gelışmış ül- kelerdekı "cinsler arası" eşıthğın, eşıtlıkçı bu" de- mokrasınuı nasıl sağlandı- ğuıı araştırabıhr ve onla- nn deneyım ve v ontemle- nnden yararlanarak açığı- mızı kapatır, çağdaşlaşma gemısuıdekı gerçek yen- mızı alabılınz Batı'da eşıtlık fıknnın gelışıp bırçok alanda oldu- ğu gıbı karar mekanızma- lannda ve sıyasal alanda da gerçekleşmesi, hıç de toplumun tum katmanla- nnın bu olguyu ıçselleştır- mesı ve kucağını açması gıbı olmamışür Oralarda, ılen>ı goren ve bu olgu- nun kaçınıhnazlığını algı- layanlarca. cinsler arası eşıtlığın sağlanması ıçın bırtakım zorla>acı onlem- leralınmış, uygulanmış ve boylece başanlı sonucaula- şılmıştır Oncelıkle yasalann ve yönetmelıklenn kadınlara karşı aynmcdık ıçerenleny- le törelerdekı acımasız ay- nmcılığın ayıklanmasına, eğıtun açığınm gıdenhne- sınegıdümış, yenı yapılan yasalar, eşıtlık komısyon- lan ya da benzen oluşum- larca ıncelenerek değerlen- dınmıışnr Bırleşmış Mıl- letler'ce 1981 yılmda ke- smleşhnlenve 1985'teûl- kemızmde ımzaladığı "Ka- dınlara Karşı Her Turlu Aynmcıhğın Önlenmesi Ulusiararas Sazleşmesrnın ıçerdığı bır^ok nokta, 2001 yılında yenılenen Medeni Yasamızla yenne getınl- mıştrr Şundı bu eşıtlıkçı kurallann toplumun tum kesıtlennde yaşama geçı- nlmesı, yanı ıster ekono- mık, ıster toresel vb ne- denlerle kız çocuklannm eğıtımde gen ve katılun dı- şı kalmasının e> lemh ola- rak onlenmesı ve her ıkı cınsın de yeterh eğınm ola- naklanyla onunun açdma- sı. meslek sahıbı ve gerek aılede gerekse toplumda eşıt oranda soz sahıbı bırey- ler, > anı bılınçh yurttaşlar olmalannın sağlanması ge- rekmektedır Somıç Gehşmış ûlkelenn paria- mentolan ve sıyasal partı- len, karar mekanızmala- nnda her ıkı cınse yer v e- rebılmek ıçın te kotan lan yasallaşûrarak çozume var- mışlardn- Bugun Amenka ve Av- rupa kıtasında. hatta As- ya'nın basta Hındıstan ol- mak uzere bazı ulkelenn- de kadınsız parlamento ya da bakanlar kurulu gore- mezsınız Ozelhkle Kuzey 4vrupa ulkelen cıddı oran- da kotalarkoyarak toplumu eşıtlıkçı demokrasıye taşı- yıp dûn> aya örnek obnuş- lardu- Son ornek ıse Fran- sa'nın parlamentosundan "seçimlerden siyasal par- tilenn her iki cinsten eşit savıda ada> gostermesi" kurahnın geçınlerek bu so- runun en ıyı şekılde yaşa- ma geçınlmış ohnasıdn- Şımdı, "Medeni Yasa'>ı çağdasjaştmna" gıbı bır sı- nav dan geçenparlamento- muzun, Fransa kadar yu- rekh ve kararlı olarak, baş- ta sıyasal partıler ohnak uzere karar mekanızmala- nndaher da cınsın eşıttem- sıhnı sağlaması ve tam eşrt- lıkçı bır kota yontemuu gûndeme getuınesı bek- lenmektedır Sıyasal par- tüenn oncu mılletvekılle- nne onemle duyurulur Çözüm Kendimizde... ErOİ ERTXJGRUL Huhıkçu A\dm Ataturkçu Duşunce Derneğı Başkanı urkhe, Uluslararası Para Fonu'nun dine bıraküoıa- vacak kadar onemlî bir ül- kedir.' Bu sozler, Beyaz Sa- ray a yakınlığı ıle bdınen urJu Wall Stre- et Journal gazetesınm başyazısınm ozu- dur Gerçekten de bundan çok kısa bır su- re once, bu unlu gazete başyazısuıda Tur- kıye ıçın bo\ le soyluyordu Bu durum, Amerıkan ka>TiakIannın bıle IMFpolı- tıkalanndan hoşnut olmadığını goster- mektedu- Turkıye, yalnızca borç batağına saplan- sa, belkı bır çıkış yolu gorulebıhr Ancak, Turkıye'ye kredı adı altuıda borç para v eren bu kurumlar, venJecek her kredı dı- lunı ıçın, yalnızca ekonomık değıl, hem de sıvasal savılacak uygulamalar ıste- mektedırler Orneğın Tutun Yasası gıbı, orneğın ozelleştırme gıbı Turkıye, IMF'nın ıstemlen doğrultusunda "Tütün Yasası' 1 nı çıkardı Şımdı bunun sonuçla- nnı ve bu yasanın doğurduğu sosyal olumsuzluklan kısa bır sure sonra gore- ceğız Ve yabancı tutun tekellen ıstıyor dıje, kendı halkımızı nasıl olumsuzluk- lara surukledığımızı goreceğız Tutun uretıcımız aç v e ışsız kalacak Halkımız tutun ekemeyecek IMF, Dunva Bankası ıkılısı yalmzca borç venp faızıyle gen almıyor Memu- ra enflas>onun altuıda zam venunesrnı ıstıyor Bazı KlT'lenn ve bınmlenrun kapatılmasını ıstıyor Işçılenn, tazmınat- lannuı odenmesı ıle ışten atılmalannı ıs- tıyor Dolay lı v ergılenn daha da arttuıl- masını ıstıyor Boylece, dev let sosyal ya- şamdan çekılecek, daha da kuçulecek Ve yoksul daha yoksul, varsıl daha var- sılolacak Bupohtıkalanyıllardırşaşma- dan uygulayan Arjantm ın nereye geldı- ğuu tum dunya ızlıyor Yeryuzunde han- gı ulke, IMF pohtıkalannı uygulamış da duzluğe çıkrnış Boyle bır ulke yok IMF pohtıkalanru uygulayan tum ulke- ler batağa saplanmışlar Şu gerçek artüc herkesçe bılını\or IMF pohtıkalan, ulus dev letı vok etmeye çalışan \e varsılı da- ha varsıl yoksulu daha yoksul yapacak olan kureselleşmenın doğal uzantısıdu Dunya ekonomısını yonlendırenlenn bır ıstemlen de, ozelleştırmedır Ozellikle, kâreden kurumlanmızı, dev - letı kuçultmek adı altuıda v abancı ana pa- ra> a peşkeş çekeceksuuz Bukaç yıl on- ce, bır hanım başbakanımız. Curnhun- yet"uı kurumlannı ozelleştuırsek, satar- sak ne kadar para kazanacağımızı v e na- sıl duzluğe çıkacağımızı ballandu^ bal- landıra anlatmıştı Sonuçta onun soyle- dıklenmn hepsını yaptı ulkemız Sonuç ısekocamanbırsınrdır Ozelleştume adı alnnda, tam bu talan uygulanmıştu Bı- rakınız zarareden kurumlan, kâreden ku- rumlanmız bıle elden çıkanlmıştu- Kal- dı kı devlet ücan bu kurum değıldu- Dev - let vatandaşlanna hızmet ederken, kâr etmeyı duşunmez, hızmet etmeyı duşu- nur Zarar eden kurumlan yenıden elden geçırmek ve venmlı bır duruma genr- mek olanağı varken, bu bıle yapılmamış- tu Telekom gıbı Tekel gıbı kâr eden ku- rumlanrmz da buer bırer elden çıkanl- mıştu Vergı gelırlennın tumûnun borç faız- lennı bıle karşılayamadığı buüerce ışye- nmn kapandığı, mılyonlarca uısarun ış- sız kaldığı, tam bu dış somurunun uygu- landığı bu ekonomık pohhkaya artık bel bağlanamaz Buyolunbuçıkmazyolol- duğu artık gorulmelıdu Ulkemızı yone- tenler, sankı başka çıkar yol yokmuş gı- bı gostermeye çalışıyorlar Sankı IMF pohtücalannı tek çücar yol ırruş gıbı gos- termeye çalışıyorlar Oysa kı bu yolun so- nu çok açık bu bıçunde belhdır Çozum, tam bağrmsızlıkçı, ulusal polıtıkalardu Mustafa Kemal'in uvguladığı gerçekçi poütikalardır. Uremğuıden fazlasuu tuket, yatuım yapma, buyume, borçlan, borç sarma- lında kıvTan ve bağunsızlığmı sana borç veren kurumlann ekne terk et Mustafa Kemal ve arkadaşlan, bınle- n bu guzel yurdu, bu duruma getırsın dı- vekurtarmadı Dıncı ve yenı kurulan bu partının genel başkanı, kuruculuğu Ana- yasa Mahkemesı karan ıle yennde gorûl- meyen bu denenmış sıyasacı, Amen- ka'ya kendısuıı beğendumek ıçın >aptı- ğı bu gezıde, partısuun ABD'ye ne den- lı bağlı olduğunu soyledıkten sonra, "IMFyedirenenleri üzüntuyte izirjonız" dıyor Bız bu fılmı Kurtuluş Savaşuruz suasuıda da gormuştuk. Ancak, o ve onun gıbıler ulusal bağunsızlığı onemsemez- ler ve IMF polıtıkalanna süa süaya bağ- h kaürlar Turkıye 1923 yüından 1938 yı- luıa kadar, hıçbu guışuncısı. hıçbu ye- tışmış ınsan gucu olmadığı halde, dış borç almadan kalkınmasını surdurmuş- tur Hem de, dunyadakı en gelışmış ul- kelerle aym hızla Çözunı. tam bağmısudıkçı ve kendi öz kaynakianmıza dayah, kalkuımanuzı ve sosvalguvencderi gozetenulusalpoütika- lardır. Bunu. bu ulus geçmişte denedi ve başanü, yıne başaracaknr. PENCERE Alevi, Anadolunun Güler Yüzüdür... Alevı-Bektaşı ne demek1 ? Nukte-mızah demek Eskıden yobazların şerrınden kaçan Alevıler dağlara sığınmış koylerde otururdu Koyunden hıç çıkmayan bır Alevı şehre ınmış, bakmış bır adam sıvn bır kulede elını kulağına atmış bağırıyor Sormuş - Bu adam nıye bağınyor'? - Muezzın o, ezan okuyor - Mala davara zararı var mı"7 -Yok - öyleyse bağırsın ıstedığı kadar Goç, nufus patlaması, kentleşme, fılan derken Alevı şehırlere ındı, ama, ust uste yobazların sal- dırılanna uğramaya başladı Ortaca Kahramanmaraş Sıvas Chomsky'ye soylesek de şu Alevılenn dava- sına da bır el atsa • Alevılık-Bektaşılık mayası toplumda tutmasa Anadolu'da laıklık mı olurdu"? öyle bır dunya goruşu kı 'Allah' ıle 'Insan't ozdeşleştırıyor Enel hak' Batı ıle Doğu'yu, Musluman ıle Hınstıyanı Istan- bul'da konuk eden Turkıye'nın, kendı ıçındekı duşmanlıklardan annması gerekmıyor mu9 Rum, Ermenı, Çerkez, Kurt, Alevı vb alanlarda ve ılış- kılerdeAnadolu'yukangoluneçevırmekısteyen, ustelık bu yolda başarılar da kazanan emperya- lızme bır turlu paydos dıyemedık Ancak Alevılığın ıçerığıne ınsanlığın ozu sındı- ğınden ne yaparsan yap dostluk ağır basıyor, kan davası gudulmuyor guler yuz korunuyor Alevıye sormuşlar - Alevle ılışkın ne? Yanıtlamış - Ateşboceğı kadar -NasıP - Ateşboceğı gunduz gorulemez, geceleyın parlar, ben de aydınlıkta fark edılmem, ama, ırtı- ca karanlığında parlarım • Alevı akşam karanlığında korkutuk eve doner- ken Sunnı komşusu laf atar - Sen durmadan ıç bakalım bu gıdışle yarın Sı- rat Koprusu'nden nasıl geçeceksın? Alevı omuz sılker - Geçıp de ne yapacağım? Karşı tarafta mor sumbullu bağım mı var? • Istanbul'da gerçekleştınlen uygarlıklar arasın- da uyum toplantılarında, hem Anadolu'ya ozgu, hem evrensel ıçerıktekı Alevılığın ınsanımıza aşı- ladığı konukseveriık gorunmeyen harç ışlevını ye- nne getırdı, Turkıye'nın Islam dunyasında tek la- ık devlet oluşunun temelınde 'Erenler'm aydınlık ve hoşgorulu kulturu mayalanır Rahat bırakalım Alevılerı Alevı-Bektaşı felsefesı, koklerını bu topraklara salmış eşsız bır kulturun urunudur Anadolu'yu kın ve duşmanlıkla tohumlamak ıs- teyenlere karşı elbırlığıyle dostluk ve sevgı daya- nışmasını kurmak çok mu zor? Gulmece guler yuzun bereketınden doğar Anadolu toprağında ıbadullahtır 1 AB'ye gırmek ıçın çırpınıyoruz, kendı ıçımızde- kı gonul bağına gıremedıkten sonra neye yarar? TEŞEKKÜR Sevgıh eşım, bıncık babamız Avukat YILMAZ TOKMAN'ın 02 02 2002 tarıhınde anı vefatı nedenıyle, son yolculuğuna uğurlarken bızlen yalnız bırakmayan, cenaze torenıne ıştırak eden, çelenk gonderen, basın-yayın araçlan yoluyla ve bızzat gelerek acrmızı paylaşan, merhumun tum dost ve arkadaşlanna en ıçten teşekkurlenmızı sunanz Eşi Günseri Tokman ve Evladarı TEŞEKKÜR Samatya Sosyal Sıgortalar Kurumu Hastanesı'nde geçırdığrm başanlı amehyat sonrası benı eskı sağlığıma kav-uşturan 2 Cerrahı Serv ısı doktorlarmdan Operator Dr ALÎ HAYDAR İSMAÎLOĞLU' na, Anestezıst Dr HAYAL TEZEL'e, Dr ŞÜKRÜÇOLAK'a ve Sorumlu Amehyat Hemşuesı NURCAN Hanım'a, hemşıre arkadaşlanna ve hızmethlere her şey ıçm teşekkur edenm tLKAY KILEVÇ