Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 ŞUBAT 2002 PERŞEMBE UYGARLIK DORUGU Dışişleri Bakanı Cem ve Yunanlı meslektaşı Papandreu: Öteki kavramı kalkmalı Ankara-Atina dostluğu• Dışişleri Bakanı îsmail Cem, 5 yıl önce 'öteki' kavramına en çok uyan ulusun, Türkler için Yunanlılar, Yunanlılar için Türkler olduğunu söyledi ve "Bugün öyle bir aşamaya geldikki, bu 'öteki' konusundaki kavramsal algılama artık özelliklerini kaybediyor" dedi. MtVEESEN Çırağan Sarayı'nda dün sona eren ÎKÖ-AB Ortak Forumu kapsamın- da düzenlenen "Öteki Kinjdir? Ger- çektenÖyleBir Kavram Vanm?" ko- nulu panelde Türkiye ve Yunanis- tan dışişleri bakanlan, IsmaüCem le Yorgo Papandreu, bir zamanlar bir- birlen için "ötekr konumundaki iki ülke arasında yaşanan sorunlann aşılmasında diyalog, anlayış ve kar- şılıklı saygının önemine dikkat çek- tiler. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri WWter Schvrânmer' ın yönettıği pa- nelde konuşan Cem, 5 yıl önce "öte- ki'' kavramına en çok uyan ulusun, Türkler için Yunanlılar, Yunanlılar için Türkler olduğunu söyledi ve "Bugün öyle bir aşamaya geklik Id, bu öteki konusundaid aigüama arûk özeffiklerini kaybediyor. L muyoruz Id kısa bir sure içinde de fümüyle or- tadan kalkacak" dedi. Dansın Sultanları alkış aldı ÖCÖ-AB Forumu çerçevesinde ilk gün sonunda sahne alan "Dansın Sultanlan" (Sultans of the Dance), kabhmcılara günün yorgunhığunu unutrurdu. Mydonose Showland'de önceki akşam düzenlenen özel gösteriye, ev sahibi Dışişleri Bakanı Ismail Cem'in yanı sıra başta Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu olmak üzere çok sayıda davedi kaükn. Papandreu. verilen arada gazetecflerin sorulan üzerine, gösteriden çok etkilendiğini belirterek Yiınan kültürü de dahfl olmak üzere birçok kültürden izter gözlemlediğini söyledi. Dansın Sultanlan, gösteri sonunda kaütamalar tarafindan dakikalarca ayakta aJkışlandı. (Fotoğraf REUTERS) THE GUARDIAN'DAN TÜRKÎYE ÎLE YUNANİSTAN YORUMU Ege'de bıızlar eriyor LONDRA (ANKA) - The Guardian gazetesi, Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve Yunan meslektaşı Yorgo Papandreu'nun önceki gün iki ülke arasındakı anlaşmazlıklan gidermeye yönelik görüşmeleri başlattıldannı belirterek, "Türkler ve Yunanlılar buzlan lanyor" dedi. tngıliz gazetesi, Cem ile Papandreu'nun görüşmede dikenli bir konu olan petrol zengini Ege sorununu ele aldıklannı belirterek Atina ve Ankara'nın Ege nedeniyle 1987 ve 1996 yıllannda savaş aşamasına geldiklerini anımsatü. iki komşu arasında karasulan ve havasahası kontrolünün görüşülmesinin beklendiğini ifade eden gazete, bu konulardaki anlaşmazlıklann NATO'nun güney kanadında gergınlık yarattığını kaydetti. The Guardıan'a değerlendirmede bulunan bir Yunan Dışişleri Bakanlığı yetkilisi de, "Meğer ki daha büyük bir güven ortamı otuşturduk ve Kıbns görüşmeleri sürüyor, daha büyük ve daha dikenli konulan çözmek için zamanın doğru olduğunu düşünüyoruz" dedi. The Guardian, Kıbns'ın AB genişlemesinin kilidi olarak değerlendirildiğini belirterek Yunanistan'ın Kıbns'ın reddedilmesı halinde diğer dokuz adayın üyeliğini veto edeceğini bıldirdiğıni anımsattı. Gazete, Türkiye'nin de siyasi çözüm olmadan adanın AB'ye girmesi hahnde bunun üçte birini ilhak etmekle tehdit ettiğini savunarak bu yönde bir hareketın Türkiye'nin AB üyeliğine ilişkin iddıasının "derin soğutucuya girmesi'' anlamına geldiğini öne sürdü. Öteki kavramını Edward Said'in dünyaya tarutnğını haorlatan Cem, ko- nuşmasında kimi zaman Yunan mes- lektaşı için arkadaşım Yorgo derken Papandreu da Cem'e ismiyle hitap et- ti. Cem öteki kavramının aslında "ohımsuz" bir çağnşımı da olduğu- nu ifade ederek ötekınin birbölge için farklı bir bölge, bir din için farklı bir din, bir siyasi blok için farklı bir si- yasi blok olduğunu belirtti. Geçmiş- te NATO için Varşova Paktı'nın, Var- şova Paktı için de NATO'nun öteki olduğunu söyleyen Cem, "Bunun arkasmda yatanbir neden ue bundan eJde edDecek bir çıkar var. Bu siyasi veyaekonomikcıkarolabflir. ÖzelHk- k dış poiitikada bir ülke için ötekidir deniMiğinde,köşeye sdaştınlacak,ay- runcıhk uygulanmak istenilen ülke olarakgörürsünüz. Bunun gerisinde de uhısal çıkariar yatar. Belki iç iüş- kikrde de bu olabÛir. Çünkü bu öte- ki kavramı genelKkle kendi halknu- zın dikkatini beffl konular üzerinde yoğunlaştırmaktan uzaklaşürmak için uygulannuştır'' dedi. Ancak öteki kavramının son dö- nemde olumlu bir şekilde degiştiği- ni ve artık kesin bölgesel, dinsel ya da ulusal sınniara göre değil, evren- sel değerlere göre tanımlanmaya baş- ladığmı anlatan Cem, "Öteki kavra- mı bazı değerleri tehdit eden, çigne- ™ olarak tanımlanryor. Yani ne ol- duğuna göre değil, ne yapnğına göre tanımlamyor. Örnegin öteknün terör faalhederine kaüldığını ya da evren- sel insan haklannı çiğnediğini söylü- yonız" dedi. Cem, öteki kaMamının ortadan kaldınlmasınnı ise diyalog, dahil etme ve insanlar arası diploma- siyle olacağını belirterek, "Bu bir sfireçtir ve yanhş yolda değfljz" dedi. Yunanistan Dışişlen Bakanı Pa- pandreu ise Türkiye ve Yunanistan'da yaşanan deprem trajedisinin her iki ülke halkına "Bizler insaıuz" mesa- jını verdiğini belirterek, "Hem ben, hem İsmafl, halklanmızdan gelen bu mesajı algılayarak doğru vorumla- dık, daha da Oeri taşıyabfldik" dedi. Papandreu şöyle konuştu: "Türk- Yunanflişkflerindetsmafl ile ben, bu zorilkadnnıatmaya başladığımızdan bu yana kararhhk içindeyiz. Zor bir görev vann. Yavaş iİerleyenm dedik. Once ortak sorunlanmız nerededir, komşu ülkevatandaşlan olarakçıkar- lanmız nerede ve birortakzemin bu- labih'r miyiz, bunlara bakahm dedik. 10 anlaşma böyle imzalanaV Ancak bunun iki ülke arasında so- run yok anlamına gelmediğini vur- gulayan Papandreu, şunlan söyledi: "Sorunlanmızvar, Çıkarlannuz hep aynı değü. Çözüm için yoğun çaba göstermetiyiz. Böylehlde insanlann endişelerini kuDanmadan, kurtana gjbigörünmeyohınagitmeksizinpra- tikte anlaşabfleceğimiz düzeye inebi- lerek çözüm elde edebiliriz. Ancak bu şekilde bizteri birbirimizden ay> ran kfişeleri yıkabiliriz. Toplumlan- nuzm bu sürece kaübnalannı mutla- ka sağlamahyız. Toplumlanmıa eğit- mefiyE." Afrika ve Asya ülkelerinde bazı katılımcılar ise Avrupalı temsilcile- rin panellere ilgi göstermemesini eleştirdi. Konuşmacılan diyalog açı- lımlannın tartışıldığı panellere "Do- ğu"lulann daha fazla ilgı gösterdiğı - ne dikkat çekerek, "Dryatoğun ilk adımı dinlemektir deniyor. Demek dinlemeye biz daha çok istektiyiz" sözleriyle tepkilerini dile getirdiler. RTAKFORUM, YAYIMLANANBÎLDİRİYLE SONA ERDİ îsrail anlaşmazlığı SERKAN DEMtRTAŞ ABD'de gerçekleşen 11 Eylül saldınlannın ardından yaşanan küresel gerginliğin giderilmesi için Türkiye'nin girişimiyle Istanbul'da toplanan AB- İKÖ Ortak Forumu dün sona erdi. Avrupa, Asya ve Airika'dan toplam 71 ülkerun temsil edildiği forum sonunda ortak basın açıklaması yapıldı. Katar bu yılın ikinci yansında AB-ÎKÖ troikalannın (şimdiki, Türkiye'nin bu forumun başka bir ülkede yinelenmesi istemi de AB tarafından u troikalann kaûiacağı bir formaüa" suıırlarldınldı. "Tarih bize uygarhklar arasındaki ortak anlayış ve saygı eksikliğinin dünva istikran ve banşını olumsuz etkileyebüeceğini öğretmiştir'' denen ortak basın açıklamasında bulunan bazı unsurlar şöyle: - Ortak dayanışmayı bir sonraki ve komisyon D^ieri Bakanı İsmaU Cem memmın. desteklemek ve ırksal, ya da sekreter) dini ve kültürel toplanması davetini yaptı. Dışişleri Bakanı önyargılan gidermek için en iyi yol, îsmail Cem, Türkiye'nin girişiminın evrensel değerleri işbirliği yoluyla teşvik sadece bölge için değil, tüm dünya açısından çok önemli olduğunu vurguladı. Forumun sonunda yayımlanan ortak açıklamada Ortadoğu banş süreciyle ilgili kullamlacak ifadeler üzerinde anlaşılamazken başını Suriye ve Filistin'in çektiği Arap ülkeleri, Israil'in mutlaka kınanmasmı istedi. AB ülkeleri, böyle bir ifadelendirmenin yarar sağlamayacağını kaydettiler. Her iki kurum arasında dün sabah saatlerine kadar süren görüşmeler ve Türkiye'nin de\Teye girmesi sonucunda Arap ülkeleri istemlerinden vazgeçtiler. Suriye Dışişleri Bakanı Fanık El Şara bunun üzerine dün yapılan "Öteki kinıdir'' konulu panele katılmama karan etrnek ve birbirimizi anlamaktır. AB ve ÎKÖ'nün bu amaca ulaşmak için ortak sorumluluğu bulunmaktadır. - Forum, terorizmin, hangi nedenle olursa olsun hoş görülemeyeceğini \Tirgular ve Birleşmiş Milletler (BM) şartı ve kararlan kapsamında terorizmle mücadele için ortak sorumluluğu tescil eder. - Forum ban. istikrar ve uyumun sağlanması için Ortadoğu sorununun adil ve kapsamlı bir yolla ve uluslararası hukukla ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlan çerçevesinde çözümünün önemine değinir. Bu kapsamda iki devlet çözümü, ilgili toplumlara banş ve güvenlik getirecektir. ULGARİSTAN VE ROMANYA 'YA DESTEK VERİLDÎ NATO dayanışması Dış Habener Servisi - Türkiye ve Yunanistan'ın Romanya ve Bulgaristan'ın NATO üyeliğine destek vermek amacıyla ortaklaşa başlatnklan girişimin dışişleri bakanlan düzeyindeki ilk toplantısı, ÖCÖ-AB Ortak Forumu çerçevesinde Çırağan Sarayı'run "Osmanh" suifinde dün sabah gerçekleştirildi. Dört ülkenin dışişleri bakanlannın görüşmesinın öncesinde konuşan Dışişleri Bakanı tsmail Cem, Romanya ve Yunanistan DışişleriBakanıPapandreu. olmak isteyen ve bunun Bakanlar, görüşmenin ardından yaphklan ortak açıklamada, "NATO'nun Güneydoğu Avrupa'ya doğru genişlemesinin Balkanlar'da banş ve istikran güçlendirmesinin yanı sıra itoTaka Avrupa'nm bu bölgesinde stratejik derinlik kazandıracağuu" bildırdiler. Açıklamada, NATO'nun genişleme sürecine destek verilerek "bu sürecin ittifakın güçlenmesi açısından tarihi bir nrsat olduğu" belirtildi. "P Bulgaristan'ın NATO üyeliğine destek verdiklerini belirtti ve dörtlü girişimi "ohımlu" bir adım olarak değerlendirdi. Cem ikinci toplantının Atina'da gerçekleştirilmesini planladıklannı söyledi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu da iki ülkenin NATO'ya girişini desteklediklerini ve bu katılımın bölgeye istikrar getireceğine inandığını belirtti. Romanya Dışişleri Bakanı Mircea Geoana yaptığı kısa açıklamada, Türkiye ve Yunanistan'a teşekkür ederek dört ülkenin işbirliği içinde çalışmayı sürdüreceklerini söyledi. Bulgaristan Dışişleri Bakanı Solomon Passi de girişimi Balkan işbirliği için yeni bir sayfa olarak değerlendirdi ve Atina'da yapılması planlanan ikinci görüşmeye savunma bakanlannın da katılmasını önerdi. gereklerini yerine getirebilen herhangi bir Avnıpa demokrasisine açık olmalıdır* denilen ve Romanya ile Bulgaristan'ın üyeliklerine destek verilen açıklamada, ittifakın coğrafi açıdan dengeli bir şekilde genişlemesi gerektiği kaydedildi. Açıklamada, NATO'nun Balkanlar'a doğru genişlemesinin. terorizm ve yasadışı göç ile silah, insan ve uyuşturucu kâçakçılığıyla mücadeleye karşı mevcut yeteneğini güçlendireceği ifade edilerek şöyle denildi: "N.ATO üyeleri Türkiye ve Yunanistan, NATO'nun Güneydoğu Avrupa'ya genişlemesine güçlü destek verirken Romanya ve Bulgaristan'a ittifakın 2002 Kasun ayında öngörülen Prag zinesinde üyeiik dinerinde bulunulmasını da aktif bir şekilde destekler." PERŞEMBE ORHAN BURSALI Emperyalizm... Uzun zamandır bu lafı etmiyoruz. Veya çekinerek söylüyor insanlar bu sözcüğü. "Emperyalizm" söz- cüğü, çöken reel sosyalizmle birlikte tarihin çöplü- ğüne gitti sanılıyor. Sağcı düşüncenin dünyaki "sis- temik" zaferiy\e estinlen düşünceterörü, ülkemizde de çok sayıda yelkeni suya indirdi. Emperyalizm mi? Zırva1 O zaten komünistlerin ABD'ye karşı mücadelesi- nin sloganıydı!? • • • Şimdi sağcı düşünce, bayrağını diktiği egemen te- pelerinde, bir zamanlar "sol" sesi veren borazanlar- dan da üfleyerek, solculuğu ve emperyalizm vb. gi- bi kendisini tarif eden bütün kavramlan da mezara gömme töreni hazırlığı yaparken yakalandı. önce Seattle'da sokakta yakasına yapışıldı... Arkasından Porto Alegre'deki Dünya Sosyal Fo- rumunda, iyı bir düşünce dayağına çekildi. Bizimkiler ise, Porto Alegre'de dünya entelektü- alizminin ve egemenlere ve iktidarlara karşı inadına ve sonsuza kadar muhalifliğin yeni filizlenen bakış- lannın izlerini sürmektense, New York'taki Davos Toplantısı'nda Türkiye'ye atılabilecek bir kemık par- çasının yolunu gözlediler. Chomsky ise Porto Alegre'deydi ve şimdi de bu- rada. • • • Emperyalizm sözcüğü reel sosyalizmle birlikte mezara mı gömüldü? Asıl zırva bu. Liseyi bitirmış çıçeği burnunda solcu olarak, 1970'lere doğru Berlin'de ünıversıteye başlamış- tım. Tarih hocamız Krtzel derste emperyalizmi, hem de bu isimle anlatmaya başlayınca ne kadar da şa- şırmıştım. Hem "Ulaaan bu da bizden" demış hem de böyle bir -kurtanlmış- okulda olduğum için se- vinmiştim. Çünkü bana göre sadece solcu olanlar emperyalizmden bahsederdi! Sonra Kitzel Hoca'nın sağcı olduğunu oğrendığim- de daha büyük bir şok geçirdim. Bu, bilimsel düşünce olarak aldığım çok önemli bir dersti: Emperyalizm, sağcılık ve solculukla ilgisi olmayan, evrensel bir olguydu! Evet bu evrensel olgunun üzeri şimdi, tamamen ve kesinlikle dünya egemenlerinin kurguladığı ve kurallannı koyduğu lıberalizm, küreselleşme, ser- best piyasa ekonomisi gıbi şaJlarla örtülmeye çaiı- şılıyor. • • • Büyük dilbilimci Chomsky, olgulara ve bu olgula- nn üzerine kurduğu düşuncelerine namuslu kalma- yaçalışan dünya aydınlannın önde gelenlerinden bı- ri. Bu tutumuyla da aslında, Einstein vb. gibi dün- ya biliminin tepe noktasında gezinenlerin banş, sos- yal adalet, daha yaşanılır, hakça bir dünya vb. gibi evrensel solun genel çizgisini de geleneksel olarak sürdürüyor. Çekinmesem ve biraz yüzsüz olsam, neredeyse, dâhılikle veya büyük bilimcilikle sosyal adaleti sa- vunma ve emperyalizme karşı çıkma arasında bire- bir ilişkı var diyeceğim! Bunu diyemesem bile, rahatça, olmalıdır, diyebi- lirim! • • • Küreselleşme kavramı her şeyin yerini aldığından beri dünyanın nasıl daha adaletsiz olduğunu gös- teren rakamlar her şeyi anlatıyor. Önümde, fsviçre- li sosyoloji profesörü ve aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in "Beslenme hakkı" konusunda özel rapor yazmakla görevlendirdıği Jean Ziegler'le yapılmış bir söyleşi duruyor. Raporunda saptadığı gerçekler onu da ısyan ettiriyor ve ağzına gelenı söylüyor: Vahşı kapitalizm.. Banka haydutları... Katıl kapıta- lizm... Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda kalkıp dedi ki: "Terorizme karşı büyük koalisyon çökmeye mah- kûmdur, çünkü eşzamanlı olarak dünyada açlığa kar- şı kurulan bir büyük koalisyon yoktur." Emperyalizme karşı cephe yeniden kuruluyor, hem de genişleyerek ve çok daha büyük çevreleri içinealarak... • • • Amerikan hükümeti yetkılilerı "IsrailArafat'ı asa- bilir"dedi mı demedi mi?! Resmi olarak demedı, gay- ri resmi olarak dedi. Ama resmi olarak "IsrailArafat'ı asabılir" politika- sını izliyor mu izlemiyormu?... ABD, Irak'ı, Iran'ı ve bütün Ortadoğu'yu "Amerikan Banşı"na kavuştur- manın peşinde mi değil mi?.. "Ebedi banş" için mi, yoksa "Ebediaç bir dünya" için mi? Dizginlerinden boşalan Amerikan emperyalizmi nasıl tepelenecek?! Porto Alegre ve Chomsky bunun yollannı göste- riyor. obursali@cumhuriyetcom.tr Kıbrıs sorunu Kasulides, Cem 'den randevu talep etmedi tSIANBUL(AA)-Gü- ney Kıbns Rum Yöneti- mi Dışişleri Bakanı Yan- nakis Kasuh'des'in bazı açıklamalan, ÎKÖ-AB Ortak Forumu'nda "Krtv ns Türk Müslüman top- lumu" sıfatıyla katılan KKTC ile GKRY'yı fo- rum gündeminin ön sıra- lanna taşıdı. Diplomatik kaynaklar, bazı haberlerde yer aldı- ğı gibi Kasuh'des'in Dı- şişleri Bakanı tsmail Cem'den ıkili görüşme için randevu talep etme- diğini söylediler. Söz ko- nusu haberlerde, Kasu- lides'in Cem'den rande- vu istediği, ancak Cem 'in bu isteği geri çevirdiği yolundaki sözlerine yer verilmişti. Dışişleri Ba- kanlığı yetkilileri, Kasu- lides'ten böyle bir talebin kendilerine ulaşmadığı- nın altıru çizdiler. Türki- ye, GKRY'yi Kıbns'uı meşru hüldkneti olarak kabul etmediği için, böy- le bir talep olsa dahi, Cem'in "dışişleribakanı'' sıfah taşıyan Kasulides ile bir araya gelmesi dip- lomatik usullere uygun bulunmuyor. Kasuli- des'in, açılış oturumun- da Kıbns' ın iki kesimın- den temsilcilenn söz al- malanndan rahatsızhk duyduğu ve bu rahatsız- hğını AB Dönem Baş- kanı Ispanya'nıntemsil- cilere ilettiği öğrenildı. KKTC Dışişleri Baka- nı Tahsin Ertuğnıloğlu, önceki gün Kasulides'in bu tavnna ilişkin bir so- ruyu sert biçimde yanıt- lamış ve "Kasuüdes, had- diniaşnuş" demişti.