Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 ARALIK 2002 PAZAR 14 LJJA kulturfg cumhuriyet.com.tr ^^4 Tüm yasaklamalara, televizyonun etkisine ve krize karşın 2002 yılmda da ayakta kalmayı başardı Oinemamızda sansür gölgesiGAMZE AKDEMİR 2002'de, yıllardır sansürûn ve ekonomik kri- zin pençesinde örselenen, yabancı sinemanın kar- şısında varlık gösteremeyen sınemamızın ve emekçilerinin televizyona daha çok kayması sürpriz değildi. Emekçıler maddi dünyanın ger- çeklerine nereye kadar boyun direnebılırdı ki. •Büyük Adam Küçük Aşk', 'Hiçbiryerde', "Sır Çocuklan', 'Uzak', 'ttiraT, 'Yazgı' gıbı ulusla- rarası festivallere çağnlan, ödüller alan filmle- re karşın, 2002 'nın sınemamız için parlak bır yıl olduğunu söylemek kolay değıl. Basın sponsorluğunu gazetemizın üstlendıği 39. Antalya Alün Portakal Film Festivali'nde (1 -5 Ekim) sadece 7 film yanştı. Jûri bu neden- le ilk kez bir bildiri sunarak bu durumun kay- gı verici olduğunu söylerken; sinema çevıele- ri, festival yönetmeliğine göre Attm PortakaJ'a katılan bir filmin başka hiçbir festivale katıla- mamasının etkisine dikkat çektiler. 21. Uuslararası İstanbul Fitaı Festiyali (13 -28 Nisan-IKSV) 'BettyFısherveDiğerÖyküfer'le (Oaude MiDer) açıldı. 180 filmlık seçkı belge- seller v e canlandırma sineması örneklenyle de desteklendi. Cnlü konuklar arasında NanniMo- retti, Otar IosseBani, Stepben Frears da vardı. 'Büyük Adam Küçük Aşk'ın, Kültür Bakanb- ğı Denetieme Üst Kuruhı'nca işletme belgesı- nin iptal edılmesi nedeniyle yanşmadan çekil- mek zorunda kalması herkesi üzdü. Festivalin Liuslararası ve Ulusal Yanşmave FIPRESCI Jü- rüeri başta olmak üzere; PEN Yazarlar Derne- ği, Türkiye Yazariar Sendikası (TYS), Nâzım Kültürevi, Türkiye Komünist Partisi, SİYAD- Si- nema Yazaıian Demeği gibi birçok kuruluş ola- ya tepkı gösterdı. Bu tartışmalar sürerken fes- tivalin aynı bölümünde yer alan ıkı fılmın da- ha yasaklanması ('Hiçbiryerde'-Tayfiın Pirse- limoğlu ' '9'-Ümit Ünal) gözlen yeniden san- sür kuruluna çevırdi. Ancak, daha sonra ikı fil- min de işletme belgesi almasına izın venldi. Türkiye'den 3 genç cannes'a glttl Yönetmenlığıni gazetermz yazan Vecdi Sa- yar'ın yaptığı I. Uhıslararası Gençlik ve Sine- ma Şenliğj kapsamında düzenlenen Cannes Ju- nior - Gençlik Fflmleri Yanşması'nın (1 -7 Ni- san) Gençlik Junsı tstanbul lıselerinden bir film eleştirisi yanşması sonucu seçilen 10 gençten oluştu. Gençlik Jürisı üyelerinden Ceyla Aran- diş, Deniz Günce Demirhisar ve Zeynep Yeşfl- yurt, Cannes Film Festivaü'nın 'Cannes Juni- ntalya Film Festivali'nin yanşmalı bölümüne yalnızca yedi film katıldı. Handan îpekçi'nin 'Büyük Adam Küçük Aşk' filmi işletme belgesinin iptal edilmesi nedeniyle istanbul Film Festivali'nden çekilmek zorunda kaldı. Nuri Bilge Ceylan'm 'Uzak' filmi Antalya ve Ankara'da, Ineke Smiths'in 'Magonia' ve Ümit Ünal'ın '9'u Istanbul'da en iyi film seçildi. Zeki Demirkubuz'un 'Itiraf' ve 'Yazgı'sı ise 55. Cannes Film Festivali'nde gösterildi. or Gençlik Jürisi'nde ülkemızi temsil ettiler. 1. AFM Bağmısiz Fflmler Festivali nın (18- 27 Ocak) iki ünlü yönetmen konuğu Darren Aro- nofsky ve açılış filmi 'Öyle Bir Şey Yok'un yö- netmenı HalHartley'ydı. Festival bağımsız si- nemayı yarahcılannın dılinden dinlemek ıçin iyi bır firsattı. 'Bir Rüya Ağrt' (Darren Aronofsky), 'Yeni Matematik' (Hal Hartley), 'Denizi Gör' (François Ozon) gibi bağımsız örnekler öne çıktı. Bu yıl İstanbul ve Bodrum"da yapılan 6. Ulus- lararası Çevre Fflmleri FestivaKnde (1 -6 Hazi- ran TÜRSAK Vakfı) Bir Kırlangıçla da Bahar Geür' (Christian Carion); 'Sanam' (Rafi Pits - Iran); 'Macahel' (KemalÖner-Türkiye), 'Renç- berierveKöylüKızı' (Agnes Varda-Fransa) gi- bi film ve belgesellerden oluşan 60 fılmlik bir seçki sunuldu. Festival kapsamında 6. Halikar- nas Bahkçıa Kısa Film Maratonu da, Doğal Çev- re ile îletişim' ana başlığında yapıldı 5. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali (2- 9 Mayıs) başkentli izleyıcileri 18 ülkeden 54 ka- dm yönetmenin 103 filmiyle buluşturdu. Fes- tivalin Sinemamız bölümünde Mahinur Ergun ve Nisan Akman'ın toplu gösterilerinin yanı sı- ra Ayten Kuyuluhı Ürkmez'in Dışardakfler', 'Br Avuç Toz' filmlen dikkat çektı. 40 filmin ücretsız sunulduğu Bonus Card 1. Uuslararası Komedi Fflmleri Festivali (20-26 Ey - lül TÜRSAK). ıçlennde JacmıesDemy'ninkült fılmlennın de yer aldığı komedi klasiklerini buluşturdu ızleyıcilerle. Festivalde 'Bir Dâhiden Seçmeler: Antonio De Curtis / Toto' başlıklı, Toto'yu çeşitli yönlenyle tanımlayan bır sergi de düzenlendi. Cezlci festlvalden 90 film 8. Avrupa Fflmleri Festivali- Gezkn Festival, An- kara'da (11-17 Ekım), Bursa'da (18-24 Ekım) ve tzmir'de (25-31 Ekim) yapıldı. 90 filmin su- nulduğu festivalde Ömer Kavur filmlerinin top- lu gösterimınin yanı sıra eleştırmenlerce ekle- nen Tûrk Film Arşhinden adlı yem bölümde de 'Ah Güzel İstanbul' (Atıf Yılmaz-1966); 'Bh- meyen Yol' (Duygu Sağıroğlu - 1956) gibi, da- ha önce kopyalan olmadığı için gösterilemeyen eski Türk filmlerinin yeni basılan kopyalannın göstenlmesi önemliydi. Uzakdoğu'dan seçkln yapımlar '5. Lluslararası Uzakdoğu Film Festivali'nin 2002 ayağı Ankara'da (22 Kasım-1 Aralık) ve Istanbul'da (9-30 Aralık) Akira Kurosava, Tsai Ming-Liang \ e Chen Kaige'nin toplu göstenm- lennın yanında The Road of Home (Zhang Yi- mou) gıbı öne çıkan yapımlarla perde dedi. 5. Uhıslararası Sinema-Tarih Buluşması nda (13-19 Arahk-TÜRSAK), 80 film gösterildi. Ün- lü yönetmenler CostaGavras,John Savage, Ala- in Courneau'nun konuk olduğu festivalin açı- lışı Gavras'ın 'Amen'iyle yapıldı. 11 Eylül 2001 'de Dünya Ticaret Merkezi'ne düzenlenen terör saldınsını işleyen ve 11 ülkeden 11 yönet- menin kısa filmlennden oluşan '11 09 01 Sep- tember 11-11 Eylül" festivalin sürpriziydı.'Ve- letler' (Zdenek"Tyc); 'Chico' (Ibolya Feket); 'Magdalene Sisters' (Peter Mullen) da sunulan seçkın örnekler arasındaydı. Japonya'nın tstanbul Başkonsolosluğu ile Türk-Japon Dostluk Derneği'nin düzenledikle- ri tstanbul Japon Filmleri Festivali'nde (25-30 Ekim) 90'lardan sonra çekılen ve Türkiye'de pek tanınmayan, ödüllü 'Mabudachi' (Tomoyi Fu- ruyama). 'Poppoya' (Yasuo Furuhata), 'Hota- nı No Haka' (tsao Takahata) gibi 8 film sine- maseverlerle ilk kez buluştu. 43. lluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şen- liğinde (5-10 Temmuz) Nasreddin Hoca'nın kavuğunun son sahıbı HaütAkçatepe oldu. Nas- reddin Hoca anıhnın çevresıne dikilen Gülme- ce Arutı'na bu yıl TürkSineması'ndaBiziGûl- dürenler başlığıyla Adile Naşit Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Feridun Karakava, Metin Ak- pmar, Zeki Alasya, Sadri Alışık. Necdet Tosun, Oztürk Serengfl, Cevat Kurtuhış,VahiÖz ve Şe- ner Şen de eklendi. Festival heyecanı hiç bitmedi 21. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde İtiraf filmindeki rolüyle Taner Birsel En İyi Erkek Oyuncu seçilirken En İyi Kadın Oyuncu Ödü'lü 'nü 'Hiçbiryerde 'filmindeki rolüyle Zuhaî Olcay ve '9 daki rolüyle Serra Yılmazpaylaştılar. 39. Antalya Film Festivali (1-5 Ekim) En tyı Film: 'Uzak' (Nuri Bilge Ceylan) - En lyi Kadın Oyuncu. Meral Oğuz ('Martüar Açken) - En tyı Erkek Oyuncu: Banş Fırat('Sır Çocuklan' - Halk Jürisi: Sır Çocuklan - Jüri Özel Ödülü: Bora Akkaş ('Gönlümdekı Köşk Olmasa') - Yaşam Boyu Onur Ödüllen: Hulki Saner, İzzet Günav. Kartal Tibet, kenan Kurt Selda Alkor - Yıkürun Önal Anı Ödülü: Ahmet Mekin. 21. İstanbul Film Festivali (13-28 Nisan) Altın Lale: 'Magonia' (Ineke Smiths) - Ulusal Yanşma En tyı Film: "9' (Ümit Ünal) - Ulusal Yanşma En iyi Yönetmen: Zeki Demirkubuz ('Yazgı' ve 'Itiraf')-En iyi Erkek Oyuncu: Taner Birsel ('Itiraf')-En iyi Kadın Oyuncu: Zuhal Olcay ('Hiçbıryerde')' SerraYılmaz('9')- Uluslararası Film Eleştırmenlen Birliği (FIPRESGI) Ödülü (LTuslararası Yanşma): Zeki Demirkubuz ('Yazgı') - Uluslararası Film Eleştirmenleri Bırliğı(FIPRESÇI) Ödülü (Ulusal Yanşma): Zeki Demirkubuz ('Itiraf') 14. Ankara Film Festivali (21 Kasım-1 Aralık) En iyi Yönetmen Ödülü: Nuri Bilge Ceylan (Uzak) - En tyı Kadın Oyuncu: Nur Sürer (Sır Çocuklan) - En tyı Erkek Oyuncu: Fikret Kuşkan (9) - Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü '9' - Seçiciler Kurulu Özel Ödülleri: Muzaffer Özdemir, Mehmet Emin Toprak. 6. uluslararası çevre Filmleri Festivali Dıonysos Büyük Ödülü: 'Sanam' (Rafi Pitts) - SİYAD En iyi Uzun Metraj Fikn: 'Samsara' (Pan Nalın) - En lyi Belgesel Film: 'Rençberler ve Köviü KHI' (Agnes Varda) - StYAD En tyi Belgesel Film: 'Rençberler ve Köylü Kızı' (Agnes Varda) 5. Uluslararası Slnema- Tarih Buluşması (13-19 Aralık) Uluslararası Uzun Metraj Film Jürisı Işık Saçan Apollon Ödülü: 'Çiko' (Ibolya Fekete) - Uluslararası Belgesel Film Yanşması En tyi Belgesel Film: 'Unutamadığım Gün' (Kim Longinotto) - SÎYAD Uzun Metraj Film: 'Çiko' (tbolya Fekete) - StYAD En tyı Belgesel Fılm: 'İslamın Müziği' (Mahmoud Ben Mahmoud). Beyazperdeden kayanlarTiyatro ve sinema sanatçısı Savaş Yurttaş 8 Nisan'da yaşamını yitirdi. 1944 Kayseri doğumlu Yurttaş daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu, Ankara Sanat Tiyatrosu gibi tiyatrolarda ça- hşmış; 1970'li yıllarda TRT yapunı '5 Dakika' filmiyle kitlelerce tamnmış- tı. Ardından 'Bizimkiler', 'Oğlum Adam Olacak' gibi dızilerde rol alan sanatçı aralannda 'Sûrü', "\ ılanlann Öcü', '72. Koğuş' adh filmlerin de yer aldığı 40 kadar sinema filminde oy- namıştı. Usta yönetmen Orhan Ehnas, ni- san aymda kansere yenilerek 75 ya- şmda yaşama veda etti. 1927 doğum- lu Elmas 1944'te gazeteciliğe başla- yarak Son Dakika ve Gece Pöstası ga- zetelerinde; Yüdjz ve Çiçek gibi der- gilerde sinema üzerine yazılar yaz- mış; 1945 'te de 'Yayla Kartah' (Muh- sin Ertuğrul) adlı filmle sinema oyun- culuğuna başlamıştı. 50'ye yakın fıhn- de oynadıktan sonra 'ÜçüncüKatCi- nayeti' ile yönetmenlığe geçen El- mas'ın 'Kanta Fîrar', 'Duvaıiann Öte- si', 'EzoGeHn', 'ÖieceksekÖleüın' gı- bı 117 filmi ve 'Kızlar Smm' adlı bır televızyon dizısi bulunuyordu. "Sanat benim kromozomlanma iş- lemiş" sözünün sahibi, kendısinı kısa filmci olarak niteleyen usta yönetmen Behlül Dal'ı, 20 Haziran'da yitirdik. Antalya Fihn Festivali'nin yaratıcıla- nndan olan Dal' Vurgun', 'Hasret' gı- bı yüzlerce fihne ımza atmıştı. Sinemamızın 'Çirkin Kral'ı ölümünün 18. yıhnda 'Duvar', 'Ağrt' ve 'Yrf' fümleriyk anıkİL Yılmaz Güney unutulmadı • 2002'de yayımlanan sinema ile ilgili kitaplar arasmda 'Yönetmen: Ömer Kavur': 'Romantik Komünist - Nâzım Hikmet'in Yaşamı ve Eseri' (Saime Göksu/' Edward Timms); 'Erotik Tûrk Sineması' (Giovanni Scognamillo / Metin Demirhan) ve 'Afişlerle Türk Sineması' (Agâh Özgüç) yer aldı. • Budapeşte'de düzenlenen Türk Filmleri Haftasf nda (8-13 Mart-TÜRSAK Vakfı) 'Camdan Kalp' (Fehmi Yaşar), 'Ağn'>-a Dönüş' (Tunca Yönder), 'Komser Şekspir' (Sınan Çetin) gibi fılm gösterimleri panel ve söyleşilerle desteklendi. • 'Hiçbiryerde' (Tayfun Pirselimoğlu) filmi Montreal Film Festivali'nin yanşma bölümüne seçildi. • Yönetmen Zeki Demirkubuz, 'İtiraf ve 'Yazgı' filmleriyle 55. Cannes Fflm Festivali'nin 'Beii Bir Bakış' bölümüne katıldı. • Ölümünün 18. yıldönümünde Yılmaz Güney için Yılmaz Güney Kültür ve Sanat Vakfı ve Nâzım Kûltürevi işbirliğiyle Yılmaz Güney Haftası (8-14 Eylül) düzenlendi. • Türk oyuncularla Türkiye'de çekilen 'Derv^' (Alberto Rondalli) filmi Italya'daki Gaffio Film Festivali'nde 'en iyi fılm' ödülünü kazandı. • Rus yönetmen Ejder İbrahimov'un Nâzun Hikmet'in yapıtlannı sinemaya aktardığı 'Banş Savaşçısı', 'Bir Aşk Masab' gibi filmleri, Moskova'da Nâzım Hikmet için düzenlenen etkinlikte gösterildi. Usta yönetmen Behlül Dal'ı 20 Haziran'dayitirdik.