Katalog

S KASIM 2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HiJvt_FİıVrlfjJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 TÜSİAD, Berjusconi ie göpüşecek • Ekonomi Servisi-Türk Sanayicıleri ve İşadamlan Derneği(TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan başkanlığındaki heyet, yann Italya Başbakanı Silvio Berlusconi ile bir araya gelecek. TÜSİAD uan yapılan açıklamaya göre. Özilhan başkanlığındaki heyet yann, Italyan özel sektörünün temsil kuruluşu ttalyan Sanayi Genel Konfederasyonu yöneticileriyle görüşecek. Türker: BeliPSizJik bitti • ANKARA (ANKA) - Devlet Bakanı Masum Türker nisan ayının sonundan itibaren pompalanan belirsızlik havasıyla piyasalann aşın biçimde şiştiğini belirterek seçim sonunda belirsizliğin kalkmasıyla birlikte piyasalann normal haline gelmeye başladığını söyledi. Rekabet Kurumu'nca düzenlenen '"Kamu Ihalelen ve Rekabet'" konulu panel öncesi sonılan yarutlayan Türker, piyasalan tek parti iktidannın değil, kamuo> r unun sağduyusunun etkilediğini söyledi. oranı yüzde 7.6 • BRÜKSEL(AA)-AB üyesi 15 ülkede işsizlik oranı ortalamasının yüzde 7.6 olduğu açıklandı. AB istatistik kıırumu Eurostat'ın verilerıne göre, eylül sonu itibanyla ortak para birimi Euro alanındaki 12 ülkede işsizlik oranı yüzde 8.3 olarak belırlendi. İşsizlik oranlan, Lüksemburg'da yüzde 2.5, Hollanda'da yüzde 2.9, Avusturya'da 4.2, Danimarka'da 4.3, Belçıka'da 6.8, Almanya'da 8.3 ve Ispanya'da yüzde 11.2 olarak yansıtıldı. İşsizlik ABDcie yüzde 5.6, Japonya'da ise yüzde 5.4. Tüpgaz ve otogaza zam • Ekonomi Servisi - Tüpgaz ve otogaz fiyatlanna yüzde 1.88 ile yüzde 2.45 oranlan arasında zam yapıldı. Mutfaklarda kullanılan 12 kiloluk tüpün fiyatı tstanbul"da 20 milyon 370 bin. Ankara'da 20 milyon 520 bın, Izmırcle de 20 rrutyon 290 bın lıraya yükseldi. Petrol nyadan düştü • NT:WYORK(AA)- Suud Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Suud El Fasa^ın. BM askeri ha'ekita izin verse dahi, Irak'zsaldında topradarındaki üslerini kıüaıdırmayacaklannı bilürnesi, petrol fivathrını düşürdü. OPEC üyesi ülkelerin ürftin fazlasının giderek anriöi da düşüşte etken olaı. Londra Uluslararası PeTo Borsasfnda Brent peroünün varil fiyatı 39 sct cüşüşle 25.02 dolara ina. Mew York bosasında aralık ayı toinatı Batı Teksas pfiroünün varil fiyatı örceh gece 26.45 dolara, arclıl ayı teslimatı olanın fratıda 26.95 dolara gerildi. AKP 'nin kurmayları öncelikleri açıkladı: Vemilerde indirim, kıırullara düzenlemetSTANBUL / ANKARA (Cumhuriyet) - AKP'nin ekonomi beyin takımı, işçiden sanayi- ciye esnafından tanm üreticisine kadar toplumun bütün kesimlerinin çeşitli beklentilere girdiği ye- ni hükümetin önceliklerini açıkladı. AKP'nin kurmaylanndan AH Coşkun, kamu- nun denetimi dışında olmalan nedeniyle eleştiri- len kurullarla ilgili olarak yasal değişiklik yap- mayı düşündüklenni behrtti. Coşkun, "BDDK'yi yetersiz buluyoruz. Bu kuruiun tarafsız, bağımsız, sağhkb çahşan bir kunım obnasım istiyoruz" de- di. Kayıt dışı ekonomiyi önlemeyi amaçlayan ma- li milatı da kaldıracaklannı yineleyen Coşkun, enerjide de vergi indirimi yapacaklannı açıkladı. Vergide indirim: Coşkun, yüzde 59 olarak belirle- nen yeni yı- lın vergi zamlanna esas teşkil edecek ye- niden de- gerleme oranının yüksek oldu- ğunu ve düzen- lemelerin yetiş- mesi durumunda düşürüleceğini belirtti. Maliye Bakanlığı için adı geçen kurmaylardan Bülent Gedikti de vergi ve cezalarda olası indi- rimden oluşacak gelir kaybının "ekonomide iyi havanın sürmesi ve faiz düşüşüyle borç ödemele- rinde sağlanacak kazanç" ile telafi edileceğini dile getirdı. Kurullar: AKP Genel Başkan Yardımcısı Coş- kun, "BDDK'nin daha sağhkh çalışabilmesi için, Bankalar Birliği, Malhe Bakanlığı, Hazine ve TOBB gibi ekonomi ve bankacıhkla ilgili birimle- rin orada temsil edilmesi gerekiyor. Oysaki biz BDDK'nin tarafsız, bağımsız, sağlıkh çahşan bir kunım olmasım ve MecHs-Sayıştay denetiminde olmasını istiyoruz." dedi. Üst kurullann yeni KTT'ler olmasıru istemediklerini vurgulayan Coş- kun, "Faiz dışı fazlanın yüzde 6.5 olması konusun- da bir sıkmtı yok, bunu garanti edeceğiz" dedi. IMF'yle ilişkileri sıcak tutmaya çalışacaklannı ve IMF'yle ön görüşmelere de başladıklannı açık- layan Coşkun, enerji üzerindeki aşın vergilerin indirilmesini de yapacaklan ilk çalışmalar arasın- da saydı. AKP'nin kurmaylanndan Gedikli de IMF'yle masaya oturduklannda programa sos- yal boyut katacakJannı. bu haliyle sürmesinin mümkün olmadığını belirterek "Programda sa- dece Eximbank desteği ile bürokrasinin azaftü- ması hedefleri üretimJe ilgili. Biz ürctim ve yaün- ma dönük önlemleri de programa alacağız" dedi. Bu çerçevede, orta vadede çalışanlar- dan alınan gelir vergisi ve sigorta prim- lerinin düşürüleceğini kaydeden Gedik- li, AKP'nin programın- da yer alan KOBl'lere dönük ön- lemlerin de yaşama geçirilece- ğini kaydet- ti. Buna gö- re, yeni işe baş- layanlara ve yeni yatınm yapanlara vergi kolaylığı ge- tirilecek. Şirketler gayrimenkullerini satarak ser- mayelerine eklerse stopaj kaldınlacak. 5 sektöre önceük: AKP Gaziantep Milletveki- li ve eski Dış Ticaret Müsteşan Kürşad Tüzmen de parti olarak ekonomide önceliği 5 konuya ve- receklerini, bunu "5T" formülüyle programlan- na aldıklannı açıkladı. Tüzmen, bu sektörlerin ti- caret, tanm ve hayvancılık, taşımacılık, turizm ve teknoloji olduğunu belirtti. Gerek yurtiçi, ge- rek yurtdışına, gerekse yurtdışından Türkiye'ye yönelik ticarette her türlü engellerin kaldınlaca- ğını, ticaretin mümkün olduğunca serbest hale getirileceğini anlatan Tüzmen, bunun Türkiye'yi ticarette merkez ülke haline getireceğini öne sür- dü. Kuruluşlar beklentilerini Cumhuriyet 'e anlattı: Sosyal kesimlerden acil istek paketi HACER BOYACIOĞLU ANKARA - Sendikalar, meslek odalan ve işa- damı dernekleri yeni hükümetten büyümeyi ve de- mokratikleşmeyi sağlayacak politikalar bekliyor. Meslek odalan, sendikalar ve işadamı dernekleri yeni hükümetten beklentilerini Cumhuriyet'e an- lattı. Sosyal kesimlerin, AKP tarafından kurulma- sı beklenen yeni hükümetten beklentileri şöyle: Türk-tş: îşsizlik, gelir dağılımındaki bozukluk ve vergi adeletsizliğinin gideriünesi için etkin adımlar atılmalı. Özelleştirmede insani boyutlan da dikkate alan yeni bir strateji geliştirilmeli ve iş güvencesinin etkin bir şekilde uygulanması sağlan- malı. Türkiye thracatçüar MecKsi (TtM): Kurda istik- ran sağlayıcı önlemler alınmah. Enflasyonla kur arasındaki denge sağ- lanmalı. Rekabet gücünü arttıncı ön- lemler üzerinde du- ruhnalı. DİSK: Yoksul- luğa yönelik çö- züm projeleri ge- liştirilmeli. Kayıt dışı ekonomi ka- yıt altına alınmah ve istihdam odaklı politikalara önce- lik verilmeli. ŞeflFaf bir yönetim yapısı oluşturulmalı ve demokratikleşme yönünde adımlar atılmalı. TÜSİAD: Ekonomik programa bağlı kalınmalı, AB'ye yönelik "Kaühm Öncesi Ekonomik Prog- ram" da ekonomik programla uyumlu bir şekilde devreye sokulmalı. Yatınm Ortamını lyileştirme Koordinasyon Kurulu çalışmalannı kesintisiz sür- dürmeli. AB'nin siyasi kriterlerini karşılamak için yapılan reformlar hayata geçirilmeli. Irak'a yöne- lik olası bir operasyonda ABD ve AB arasuıda dengeli bir politika izlenmeli. TOBB: Kamu, hukuk ve vergi reformlan zaman geçirmeden yaşama geçirilmeli. Türkiye'nin borç yükünü azaltacak politikalar netlikle ortaya konul- malı. tstihdam ve yatınm odaklı politikalara önce- lik verilmeli. Türkiye Ziraat Odalan BirBği (TZOB): Doğru- dan gelir desteği ödemeleri gerçekleştirihneli. Fın- dık, pamuk, buğday gibi ürünlerle ilgili politika- lar gözden geçirilmeli. Yabancı Sermaye Dernegi (YASED): Yanm bı- rakılan yatınm ortamını iyileştirme çalışmalanna tekrar başlanmalı ve sonuçlandınlmah. Bürokrası asgari düzeye çekihneli, enflasyon muhasebesi uy- gulamasına geçilmeli. Yoksulluk, yolsuzluk. Işslzllk Hak-tş: Ekonomi, sosyal yapı ve demokratikleş- medeki durumun ortaya konması için bir hasartes- pit raporu çıkanlmalı. Sivil toplum ör- gütlerinin daha etkin bir şekilde sü- rece katılması sağlanmah. Yok- sulluk, yolsuzluk ve işsizlikle mücadele öncelikli gündem olmalı. TtSK: Ekono- mik ve Sosyal Konsey etkin bir şekilde çalıştınl- malı. tstihdam odaklı politikalar geliştirilmeli ve İş Yasası'ndaki deği- şiklikler gerçekleş- } tirilmeli. Vergi ve sosyal güvenlik siste- mi yeniden gözden geçirilerek, üretimin üzerinde- ki yükler kaldınlmalı. Türkiye Iş Kurumu'na ya- sal bir statü kazandınlmalı ve Meslek Standartla- n Kurumu projesi yaşama geçirilmeli. TESK: Esnaf ve sanatkârlann desteklenmesi için yeni araçlar devreye sokulmalı. Hiper ve gros- marketlerin haksız rekabeti önlenmeli, "esnaf ve sanatkârlann yok olmasını engelleyecek bir kredi polıtikası izlenmeli. Asgari ücret vergi kapsamı dışında tutuhnalı ve Bağ-Kur yapılandınlmalı. tŞ DÜNYASl UMUTLU Türkiye reformları tamamlamal Ekonomi Servisi - Adalet ve Kalkınma Partısfnin (AKP) se- çimle gelen tek başına iktidan, iş dünyasının olumlu değerlendirme- lerinı almaya devam ediyor. Istanbul Sanayi Oda- sı (ÎSO) Başkanı Tanıl Küçük, erken genel se- çimin sonuçlannın, Türk toplumunun siya- setin yeniden yapılan- masına yönelik tercıhini yansıttığını söyledi. Küçük, seçmenin ekonomik ve siyasi ıs- tikrarsızlıklara neden Tanıl Küçük Cem Boyner • Tanıl Küçük, seçme- nin büyük bir firsat ta- nıdığı AKP için "Ba- şanlı olmak mecburi- yetindedir" derken Cem Boyner reformla- nn tamamlanması ge- rektiğini dile getirdi. olan 10 yılhk koalisyon- lar dönemını kapatıp, büyük bir firsat tanıdığı AKP için "Başarüı ol- mak mecburhetindedir. Bu bir anlamda tarihi bir sorumluluktur" yo- rumu yaptı. Tüm toplumsal kesim ve kurumlann ellerin- den gelen katkıyı sağla- yarak, siyasal istikrann, ekonomik ve toplumsal istikrara dönüşmesi sü- recinı desteklemeleri gerektiğini ifade eden Küçük, "Başta ekonomi olmak üzere, ülkemizm birikmiş sorunlaruım hızla ve kaahma bir an- layışla çözüunesi. yerti ve yabancı yatınnıcüan olumlu yönde etkileye- cektiıf dedi. Türkiye'nin arhk, ya- tınm ve ürefim ortamı- nın iyileştirilmesinin en önemli koşulu olan güç- lü bir siyasi ıradeye sa- hip olduğunu belirten Küçük, "Bu sanşı Ki de- ğerlendirmelrviz.'' dedi. Dlflerlerl arandı Boyner Holding Mu- rahhas Azası Cem Boy- ner'in seçim sonuçlan- na yönelik yorumu ise, "AK Parti'nin yüzde 35'e rağmen tüm ülkenin yöneti- mini hak ermek için gayret göstereceğin- den, gerginlik yarat- mayacağmdan ve bütün toplumu ku- caklayacağmdan şüphem\-ok" şeklin- de oldu. Seçim öncesi iş- bırliğine gitmeyen diğer siyasi partile- [ rin kendi sonlannı gönüllü bir şekilde getirdiklerini belir- ten Boyner, "Biğer siyasi partiler arandı — diye düşünüyoruz" ıfadesini kullandı. An- talya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Menderes Türel, AKP'nın programının, Atatürk ınkılaplanna, iç ve dış politıkalann te- mel çizgisine sahıp çı- kan. ekonomik krizın olumsuz sonuçlannı dikkate alarak hazırlan- mış reformıst bir prog- ram olduğunu bildırdı. Türel seçim sonucu- nun, seçim öncesinde si- yasi belirsizliğin gideril- mesi ve Türkiye'nin güçlü iktidar ihtiyacını defalarca dile getiren GlüneyKore'de mesaiprotestosu Güney Kore'de iki büyük otomotiv şirketi ile diğer sanayi sektörlerindeki onbinlerce işçi ve çahşan. hükümetin haftada beş günlük mesaiye karşıhk taviz istemesini protesto ermek üzere iş bırakma eylemi yaptı. Ülkenin ikdnci büyük sendikacıhk grubu Kore Sendikalar Konfederasyonu "na göre greve kanlan işçi savısı 120 binken. Çahşma Bakanlığı 140 isjerinden 82 bin çalışanın iş bırakma c> lemine kaüldığını kaydediyor. S^endika, hükümetin haftada beş günlük çahşmaya karşıhk, ücretlerde indirim ve yılhk tatiDerin gün sayısının azamhnasını istediğini iddia edi>or. G.Kore'dc halen çoğu kişi cumartesi günleri yanm gün çahşıv'or, bazı bankalar ve borsa aracı kunımlan haftada beş günlük çahşma düzenine geçmiş bulunuyor. (Fotoğraf: AP) Vergilere zam kapıda ANKARA (AA) -Yeni kurulacak hükümetin ver- gi ve harç düzenlemelerinde yeniden değerleme oranına bağlı kalması durumunda taşıt vergileri, harçlar, damga vergisi, cezalar ve değerli kâğıt tu- tarlan ile defter tutma hadleri yüzde 59 zam- lanacak. Cewe temizük vergisi tutarlan da yüzde 29.5 oranında artacak. DtE'nin açıkladığı ekım ayı enflasyon rakamlan sonrasında, toptan eşya fiyat- lannda 12 aylık ortalama artışa göre belirlenen yeniden değerleme oranının, 2002 yıh için yüzde 59 olacağı ortaya çıktı. EKDNOMİ 1927: Bünyan Mensucat Fabrikası iştetmeye açıldı. |_ 1996: Izmit'te Birinci Kağrt ve Karton Fabrikası a ç t l d ı . \ 1936: SEKA'nın çekirdeğini oluşturan Izmit Kâğıt ve Karton Fabrikası hizmete girdi. 1937: Belediyeler Bankası açıldı. 194& Köprüağzı-Maraş demiryolu ulaşıma açıldı. ^955: Kaysen Şeker Fabrikası üretime başladı. 7972: İşçi ve işveren temsilcileri, toplu sözleşme düzenı, Ortak Pazar ilişkileri, yatırımlann finansmanı, halka açık anonim şirketlerin teşviki ve Sennaye Piyasası konusunda hükümete muhtıra vendi. i 1975: Türkiye, 1.5 milyar liralık buğday konusunda Amerika ile mahkemelik oldu. Toprak Mahsulleri Ofısi'nin 500 bin ton buğday alımına Maliye Bakanlığı rekoltenin yüksek olduğu gerekçesiyle ödeme yapkamdı. Amerika, Londra'da açtığı tazmınat davasını kazandı. i r LGITOPLUMUNA DOGRU/ÖZLEM YÜZAK Türkiye'de halk sosyal rahatsızlığını, kendi küçük ekonomilerinin di- be vurma tepkisini AKP'yi ikti- dara taşıyacak oyları vererek gösterdi. AKP de, -hakkını ver- mek gerek, söylemini halkın di- line göre ayarlamayı başardı. Avrupa'da da halk kitleleri sosyal rahatsızlıklarını ifade et- mek için yollara düştü. Kitlelerin buluşma noktası Italya'nın Flo- ransa kenti. Küreselleşmenin adaletsiz yönlerine, uluslararası ticaretin yarartığı eşitsizliklere, savaşa, işsizliğe, ırkçı politikala- ra 'hayır' diyen onbinler bir ara- ya gelip ortak politikalar belirle- meye çalışacaklar. Katılımın 200 binin üzerinde olması bekleni- yor. Avrupa Sosyal Forumu 5 gün sürecek Avrupa Sosyal Forumu 3 yıldan beri her ocak ayında Brezilya'nın Porto Alleg- re kentinde gerçekleştirilen Dünya Sosyal Forumu'nun bir ayağı. Avrupa Sosyal Foru- mu'nun ana teması "Başka bir Avrupa mümkün" Neo- liberal politikalara, insan haklarının tör- pülenmesine karşı kıtasal bir di- alog ortamı oluşturulacak ve bir Avrupa ağı yaratılmaya çalışıla- Sosyal rahatsızlıklar ve tercihler cak. Iskandinav ülkelerinden Akdeniz'e tüm Avrupa Floran- sa'da temsil edilecek. Ayrıca Rusya, Israil, Filistin, Asya, La- tin Amerika ve ABD'den de sivil toplum kuruluşları katılacak. Türkiye'den iki grup katılıyor. Is- tanbul Sosyal Forumu ile Türki- ye MAI ve Küreselleşme Karşıtı Çahşma Grubu. Ülkelerin gellsmlsllk düzeyi Halkların beklentileri ve hükü- metlerin politikalarının çeliştiği noktalarda ortaya çıkan davra- nış biçimleri ülkelerin gelişmiş- lik düzeyleri ile de bağlantılı. Ör- neğin Italya'da Berlusconi hü- kümetinin liberal politikalarına karşı hemen hemen her gün protesto gösterileri yapılıyor. Av- rupa genelinde neo liberal poli- tikalara karşı halkların eğılimi sosyal adaleti savunan sol par- tilere yönelmek oluyor. Keza ekonomik krizlerden beli bükü- len Latin Amerika ülkelerinde. Venezuela'nın Chavez'i, Arjan- tin'in Duhalde si, Brezilya'nın Lula'sı hep sosyal demokrat kimlikli liderler. Türkiye'de ise durum farklı. Halka "Biz sizi iyi anlıyoruz. Ya- ralarınızı sara- cağız." mesajı- nı iyi vermeyi başaran Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nin seçim bildirgesindeki ekonomi politikaları bütünüyle liberal. Söylem ile politika farklı Yüzde 35'lik bir seçmen kitle- sinin oyları ile iktidara gelen AKP, halkın beklentisini nasıl karşılayabilecek? Dikkatle izle- yeceğiz. 3 Kasım seçimleri as- lında Türkiye'nin çehresinetutu- lan dev bir ayna. Ister beğene- lim, ister beğenmeyelim biz bu dev aynasında Türkiye'nin ger- çeklerini gördük. Basiretsiz, iç kavgaları ile boğuşmaktan hal- kın sorunlarını göz ardı eden si- yasi tablonun acı sonuna şahit olduk. 'Merkez sağ'da olduğu- nu söyleyen bir partiye 'inanmak zorunda' kalarak kendimizi tes- limettik. Bugün Türkiye, kafalar- da yanıt bekleyen tüm soru işa- retleri ile beklemede. İş dünya- sı baştan 'bardağı dolu görme- ye' başladı. Ama onlar da bek- lemede. 'Inşallah ekonomisi' ile gemi yürüyecek mi yürümeye- cek mi? Merkez sağ mı yoksa takiyye mi? Bekleyip görece- ğiz... ozlerrrvTKayahoo.com