Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22EKİM2002SAU 10 D I Ş H A B E R L E R [email protected] KAVŞAK OZGEN ACAR Türkiye İçin Geri Sayım Başladı Türkıye'nın yazgısının belirlenme- sindegen sayım başladı. Yazgının, bir kısır döngünün karamsar sarmallart içinde çizıldiğini şimdiden soylemek için bilge olmaya gerek yok. Önümüz- deki ikı hafta, Türkiye, yazgısını belir- leyecek önemli olaylara gebe. Türkiye'nin güçlu olduğu günlerde, bir başka deyişle, ekonomi gösterge lambalarında yeşil ışıklarının yandığı durumlardaAnkara'dakı, Istanbul'da- ki beş yıldızlı otellerde yabancı devlet adamları ıle ışadamları eksik olmazdı. Işıklann kırmızıya döndüğü şu günler- de, bu tür otel müştenleri azalmakla kal- mıyor, üstüne üstiük Brüksel'den, Was- hington'dan bol baskıların yoğunlaş- tığı dıkkati çekiyor. AB'ye alınacağı açıklanan ülkelerin hiçbın AB ıle "Gümrük Biriiği Anlaşma- sı (GBA)" imzalamazken, bu anlaş- mayı imzalayan tek ülke Türkiye'nin, bu- gün değil uyeliği, adaylığı bile kabul edilmiyor. GBA, Türkiye aleytıine sonuç vermesine karşın AB, bu anlaşmadan doğan malı yükümlülüklerin hiçbirini yerine getirmedi. Gazetemizin "AB Tür- kiye 'yi oyalıyor" başlığı "kandınyor" ol- malıydı. AB'nın nalıncı kesen, yal- nızca Brüksel için yontuyor. Anka- ra, dibi baltalanan ağaç gibi kereste- ye döneceği gü- nü, ışı oluruna bı- rakmış beklıyor. AB, bununlada yetinmiyor, Anka- ra'nın ekonomık açıdan güçlü ol- duğu günlerde Kıbrıs'ın üyeliğini gündeme getirmeye dahi cesaret ede- mezken, Kıbrıs'aüyelikteönceliktanı- yor. Çünkü AB, Ankara'da kör topal, borç sarmalında bir hükümetin varlı- ğını çok iyı biliyor. AB, Kıbns koşulu- nu açık seçik baskı olarak kullanıyor. 1 Ocak'tadönembaşkanlığınıalacak olan Atina, başlattığı diyaloğa kendinin neden olacağı bırgölgenin düşmeme- si için Türklere şirin görünmeye çalışı- yor. Gerçekte Atina, Brüksel'e "Vur, ama öldürme" sıyasası izliyor. Atina. Kıbrıs sorununun kendi baş- kanlık döneminde gündeme gelecek ol- masından dolayı kaygılı. Türkıye'yeta- rih venlerek, Kıbrıs dışında bir dizi ödün kopaımak da Atina'nın hedefi. Atina, Brüksel'in bugüne değin kendilerini, Türkiye'ye karşı bahane olarak kullan- dığını çok iyi biliyor. Bu nedenle, bu oyunu bozmak için Ankara'dan yana imiş gibi akılcı bir siyasa izliyor. Geri sa- yımın birinci adımı, 24-25 Ekim Brük- sel'de AB liderler doruğunda atılacak. Türkiye'nin yazgısı bu dorukta belirle- nirken, kısır döngü sarmalına yeni bir öğe daha eklenecek. Dorukta Türki- ye'ye, "Üyelik için şimdilik hayır.. ama Halef-selef geçmişte askıya aldıklanmızdan biraz sadaka verelım" gibi bir sonuç çıkma- sı şaşırtıcı olmayacak. Geri sayımın ikinci adımı dün Anka- ra'da atıldı. Küresel gangster ABD Baş- kanı George W. Bush'un yeni "Bağ- dat Valisi" Orgeneral Tommy Franks. NATO Başkomutanı Joseph Ralston ile biriikte Ankara'da Genetkurmay Baş- kanlığı'nın harekât masasının üzerine Irak harrtasını yaydı. Bush. Irak Başka- nı Saddam Hüseyin i devinnce, kuk- la bir hükümet kuruluncaya, petrol ku- yulanna egemen olununcaya değin ye- rine Orgeneral Franks'ı "vali" olarak atayacak. Işte bu "vali" ya da yakın gelecekte Bağdat'ın "de facto devlet başkanı" Ankara'daydı. Garıp bir rastlantı, valinin ziyaretin- den birkaç gün önce, ABD'nın en bü- yük ortak olduğu Uluslararası Para Fo- nu'ndan(UPF)biraçıklamageldı: "Ba- zı koşullann yerine getirilmesi için 1.6 milyar dolarlık kredi dilimi ertelenmiş- tir." Turkçesi ile "Genel vali Franks'ın dediğini yaparsan, 1.6 milyar dolan serbest bırakınm" demek değil mi? Hasta, koluna serum bağlanmış, yatak- ta yatıyor. Birden odada gangste- rin bir adamı be- liriyor, hastayata- banca zoru ile "Komşunun bah- çelerindeki mey- •eleri toplamak çin aranızdaki duvarı yıkıp, öte- kibahçeye geçe- ceğım,yoksase- rumu vermem" diyor. VVashing- ton, valısini göndermeden önce Ankara'nın ağzına ıki kaşık israil balı çaldi. Bırincisi Kongre'den geçen bir tasarı ile 1985'te ABD-lsraıl arasında imzalanmış olan "Nitelikli Sa- nayi Bölgeleri" anlaşması ıle tanınan "serbest bölge" uygulamasına Türki- ye de taraf edildi. Türk işadamlannın uzun süredir beklediği anlaşma, İsrail ile ortak üretim yapan Türk sanayicile- rine ABD'ye bu ürünlerini sokmakta bazı kolaylıklar sağlıyor. Ikincisi ise yı- lan öyküsüne dönen Manavgat suyu- nun Israil'e satılmasında bir ön anlaş- maya vanlmasıdır. Genel valinin Anka- ra'ya gelişi, Başbakan Bülent Ece- vit'in deyişiyle Irak savaşına doğru sü- rüklenişı daha da hızlandırdı. Kuşkusuz 3 Kasım seçimleri Tür- kiye'nin yazgısını belirleyecek en önemli olaydır. Ister zamanlı-zaman- sız, ister erken-geç olsun; seçımler Türkiye'nin siyasal, ardından datop- lumsal değişikliklere neden olacak dönülmez bir kısır döngüye yelken açmakta olduğumuzu daha şimdi- den gösteriyor. Onanlması çok güç, geri dönülmez, tehlikeli bir eğilimli düzleme doğru hızla ilerliyoruz. şafak casusbrı aramyor Önümüzdeki günlerde casusluk dergilerinde, internet sayfalarında şöyle ilanlar görürsek şaşırmayalım: "Istanbul'da, boğaza bakan bir ev- de yaşayan, erken uyanan, sahra dürbünü ile 600 mm teleobjektiflifo- toğrafmakinesi olan, istihbarata me- raklı kişiler aramyor. Isteklilerin adresine başvurmalan..." 20 Ekim tarihli Milliyet gazetesinin "Rus savaş gemileri boğazlardan geçti" başlıklı haberi bu sanal ilana esin kaynağı oldu. Montrö Antlaş- ması gereği, savaş gemileri gün ağar- dığı andan itibaren, denizaltılar da su üzerinden geçerek Ankara'ya ön bilgi vermek (izin almadan) koşulu ile boğazlanmızdan geçme hakkına sahiptirier. Karadeniz'deki Rus donan- ması, sıcak sulara inmek amacıyia, Türk boğazlanndan süzülmeye 1962 Küba bunalımı günlerinde başlamış- tı. Rus donanmasının Akdeniz'deki varlığı en yüksek düzeyine 1973 Or- tadoğu savaşında çıktı. Rusların yıl- hk boğaz trafiği 1981'de 266'dan 1989'da 155'e, 1990'da ise 131 ge- miye düştü. SSCB'nin dağılmasından sonra Karadeniz üssünün Ukray- na'da kalması ile önemli sorun yaşan- dı. Gemiler çürümeye başlayınca, boğazlardan silahlı geçişin yerini, Ali- ağa gemi söküm tersanelerinde jilet olma yolunda silahsız son yolculuk- laraldı. Rusya, Kosovaolay1annda3 gemiyi Adriyatik Denizi'ne bayrak gösterisi için dahi gönderemeyecek duruma düştü. Busüreçyaşanırken, bazı yabancı diplomatlar ile adam- lan, SSCB gemilerinin geçtiği erken saatlerde uyanıp bunlann resimleri- ni gidişte dönüşte çekiyorlarclı. Amaç, gemilerin silahlanndaki değişikliği, su kesimlerinin yüksekliği ile yükle- rinin varlığı konusunda dertenen bil- gileri Batı ülkelerinin istihbarat servis- lerine aktarmaktı. Hurda donanma Aliağa'da jilet olunca bu şafak göz- cüleri de emekli oldu. Şimdilerde bu işi yapacak pek fazla deneyimli kişi- lerin bulunmadığı biliniyor. 19 Ekim Cumartesi günü boğaz- lardan 183 m uzunluğunda Slova Masusa adlı kruvazör ile 122 metre- lik devriye gemisi Krivak Pitlıvy-2 geçti. Iki gemiye Ivan Bubnov tanke- ri de eşlik etti. Gemiler Fransa'da bir tatbikata katıldıktan sonra Suriye'nin Lazkiye Limanı'nı ziyaret edecek. 70'li yıllarda Lazkiye, Libya'dan son- ra SSCB'nin önemli bir denizüssüy- dü. Irak savaşı olasılığından doteyı Ak- deniz'in sıcak sulannın, bu gelişme ile daha da ısınacağa benziyor. Nankör Jstanbuflu aydmlar Şu günlerde Istanbul'da pek çok sergi var. Bu sergiler içinde herkesin ilgisıne, beğenisine açık beş sergiden söz etmek istiyoruz. Birincisi, Türk Islam Eserleri Müze- si'nde açılan, olağanüstü çağdaş ser- gileme yöntemlerı kullanılarak, Ak- bank'ın himayesinde hazırtanan, sü- resi uzatılan "Saklı Hazineler" sergı- sidir. Özellikle Anadolu Islam sanatı- nın görkeminın aynntılannı yansrtan bu sergınin kataloğu da bir harika. Tüm Türk müzecılerine sergi düzenleme- de örnek olacak bir sergi. Aynı mü- zede, uluslararası sanatçı Alev Ebüz- ziya'nın seramık sergisi Koç Allianz'ın himayesinde 4 Kasım'a kadar açık kalacak. Kopenhag sergisi olağanüs- tü ilgı gören sanatçının seramiğe na- sıl ruh verdiğinı yazıyla anlatmak ola- naksız. Görmek gerek. Yapı Kredi Bankası'nın Galatasa- ray'daki salonlarında iki önemli sergi var. Almanya'nın üç kentinde 750 bin kişinin gezdiği "Troia: Düş ve Gerçek" sergisinin daha az kapsamlısındaTro- ia'nın Anadolu uygarlığındakı önemi vurgulanıyor. Bankanın Kültür bölü- münün düzenlediği ikinci sergi iseta- ban halısı boyutlarındaki tuvallerde in- sanlan baş aşağı betimleyen Georg Ba- selitz in resim sergisinin açılması Is- tanbullular için bir nimet. Beş başarılı serginin sonuncusu ise Cerrahpaşa Tıp Fakültesı ile birlikte Istanbul Arke- oloji Müzesi'nde düzenlenen "Geç- mişten Günümüze Tıp" sergisidir. Bu önemli sergileri gezerken düş kı- nklığına uğradık. Insanlann, Troia ser- gisini gezmek için Almanya'da kuy- ruklarda saatlerce beklediklerine, New York'ta Baselitz sergisi için Guggen- heim Müzesi'nde bıletleri haftalarca öncedensatınaldıklannatanıkolmuş- tuk. Aydın geçinen Istanbullulann ken- dileri için nimet olan bu sergi salonla- nnı bomboş bıraktıklarını görerek üzül- dük. Yine de fırsat kaçmış değil. Elmek: [email protected] Fax: 0312. 442 79 90 Genelkurmay ve Dışişleri, MGK'ye kapsamlı bir Kuzey Irak raporu sunacaklar Kürtlerin güvencesi ABD • MGK'ye sunulacak raporda, Kürtlerin Kerkük'ü Kudüs gibi gördükleri belirtiliyor. ABD'nin söz konusu gruplara bazı garantiler vermiş olabilecekleri belirtilen rapora göre IKDP ve IKYB'nin ortak hedef için birleşme aşamasında Barzani ve Talabani farklı taktikler izliyor. KÜRT CRUPLARIN PETROL DÜŞÜ f DışHaberlerServisi- Kuzey Irak'taki Kürt gruplar. Saddam'ın devrilmesinden sonra, "petrol karşıhğı gıda" programından elde ettikleri geliri iki katına I çıkarmak istiyoriar. Kuzey Irak, BM'nin petrol karşılığı gıda programı çerçevesinde Irak'ın petrol gelirlerinin yüzde 13'ünü alıyor. AP'ye konuşan Kürt bölge parlamentosunun başkanı Rosch Shavvais, bu durumu bir "başlangıç noktası" olarak tanımladı. Söz konusu miktann bölgedeki nüfusla oranlı olarak arttınlması gerektiğini söyleyen parlamento başkanı, bu oranın yüzde 26 veya 27 düzeyine çekilmesi, en az yüzde 25 olması gerektiğini savundu. Shawais'in petrol gelirleriyle ilgili hesaplan, Kürtlerin kontrolündeki altmdaki topraklann, öngördükleri "federal sistemde" genişletilmesini de içeriyor. Geçen hafta Kuzey Iraklı bir başka yetkili olan Hamid Efendi, ABD'nin, Irak liderini vurması durumunda, adamlannın Kerkük ve Musul çevresindeki petrol sahalannı ele geçirmeye hazır olduğunu açıklamıştı. mamaktadır. Bu durum, Irak mu- halifi gruplar arasında görüş ayn- lıklan bulundugunu. Kürt grupla- nn ön plana çıkmasından rahatsız- hk duyulduğunu göstermektedir. Kürt gruplan birleşijor: IKDP ile IKYB'nin siyasi alandaki söz konusu adımlarının vanı sıra "or- ANKARA (CumhuriyetBürosu) - Mil- ]i Güvenlik Kurulu (MGK), bugün "Kn- zey Irak ve Irak" gündemiyle Çankaya Köşkü'nde toplanıyor. MGK'ye sunula- cak raporda Kuzey Irak'taki Kürt grup- lann petrol zengini Kerkük'ü Kudüs gi- bi gördükleri belirtilerek söz konusu gruplann ABD'den bazı garantiler al- mış olabileceği vurgulanıyor MGK, bugün Çankaya'da Cumhur- başkanı Ahmet Necdet Sezer" in başkan- lığında toplanacak. ABD'li komutanla- nn ziyaretinin ardından gerçekleşecek MGK toplantısında, Genelkurmay ve Dışişleri'nin hazırladığı kapsamlı bir Ku- zey Irak raporu sunulacak. Raporda ge- lişmeler şu başlıklar alnnda özetleniyor: Federasyon anayasası: Kürt gruplan tarafindan, Irak federasyon anayasasının yanı sıra Kürdistan bölgesi anayasasının da hazırlandığı görülmekte, Kürdistan bölgesi anayasasında "idari yapılanma, bölgesel başkent" ve "bölgesel resmi dfl" konulannın net olarak tanunlandığı dik- kati çekmektedir. Söz konusu metinde "1968 öncesi idari yapılanmanuı esas ahndıgt, başkentin Kerkük, resmi dilin ise "Kürtçe" olduğu belırtılmektedir. Kürtlerin Kudüs'ü: Kürt liderlerin Kerkük konusunda bir süredir net ifade- ler kullandıklan, "Kerkük'fin Kürderin Kudüs'ü" olduğunu belirten Irak Kürdis- tan Yurtsever Biriiği (IKYB) liden Celal Talabani kamuoyu önünde açıklama yap- mamaya özen gösterirken Irak Kürdistan Demokratık Partisı (IKDP) lideri Mesud Barzani run basın kanalıyla Türkıye'yi tehdit eder beyanlarda bulunmaktan ka- çınmadığı dikkat çekmektedir. ABD'den garanti: Gerek Kürt lider- lerin tutumlan, gerekse Kerkük'ün baş- kent olması konusuna Kürdistan bölge- si anayasasında yer verilmesi, Kürt grup- lan cesaretlendiren bazı etkenler olabi- leceğinı ve Kürt gruplann bu konuda ABD'den garanti almış olabilecekleri sonucunu doğurmaktadır. Diger muhalifler rahataz: IKDP ve IKYB dışındaki Irak muhalıfi örgütler ise Kürt gruplann anayasa çalışmalanna yö- nelik tutumlannı net olarak ortaya koy- tak askeri güç" oluşturulması ko- nusunda da anlaşması, Kürt grup- lann birleşme hedefleri doğrultusun- da önemli bir aşama kaydetmeleri- ni sağlamıştır. Ortak düzenli ordu- nun ilk adımı olan söz konusu gü- cün, 15 bin kişiden oluşmasının ve Erbil, Selahaddin, Süleymaniye gi- bi bölgelerde konuşlandınlmasının planlandığı. aynca her iki partinin de bu güce eşit oranda kahlmasının ve bir- liğin komutanlığının 6'şar aylık dönem- ler halinde dönüşümlü yürütülmesinin kararlaştınldığı kaydedilmektedir. ABD'den maddi destek: "Dış tebdi- de karşı kuDanılacağı" voırgulanan söz konusu gücün ihtiyaçlannın karşılan- ması amacıyla ABD'den maddi destek talep edildiği bilinmektedir. MGK"ye sunulacak bir başka rapor da Irak'a olası bir operasyonun Türk ekonomisine olası etkilerini içeriyor. Dı- şişleri, Maliye, Hazine, Merkez Banka- sı ve Dış Ticaret kurumlannın bir araya gelerek hazırladığı raporda zarann taz- min edilmesi için hangi önlemlerin ahn- ması gerektiği de bildiriyor. İrtanda'da Nice Anlaşması'nın yüzde 62.89'hık bir çoğunhıkla ona>1anması genişleme yanhlanna rahat bir nefes aldırtb. (AP) LJanda adayları sevindirdi AB kapısındaki ülkeler genişleme yolunu açan sonuçtan memnun DışHaberlerServisi-lrlan- da'da Avnjpa Birliği'nin ge- nişlemesini öngören Nice An- laşması'nın yüzde 62.89'luk bir çoğunlukla onaylanması, genişleme yanlılanna rahat bir nefes aldırdı. AB sınırla- nnın Doğu Avrupa'ya kadar uzamasına olanak tanıyan so- nuç adaylar arasında da mem- nuniyetle karşılandı. Polonya Başbakanı Leszek MiDer, sonuçtan memnun ol- duğunu söylerken, Çek Cum- huriyeti Cumhurbaşkanı Vac- la\ Havel de, sonucun sadece trlanda için değil adaylık bek- leyen ülkeler açısından da önemli olduğunu belirtti. Slo- vak üst düzey yetkili Jan Fî- gel de "Bizim için bu çok iyi ve cesaret verici bir sonuç" diye konuştu. Kıbns Rum Yönetimi söz- cüsü MihaBs Papapetru. ka- ran sevinçle karşıladıklannı ifade ederek, "Kıbns halkı (Rumlar) trlanda halkına büyük bir teşekkür gönderi- yor" dedi. Üyelik sürecinde Rum tarafının önündeki bir engelin daha aşıldığım belir- ten Papapetru, Kopenhag'da- ki nihai üyelik karannın şim- di daha yakın olduğu görü- şünü kaydetti. Irlanda Başbakanı Bernie Ahem, geünen noktadan duy- duğu se\ınci dile getirirken, oylamaya katılma oranının da memnuniyet verici düzeyde gerçekleştiğini belirtti. Al- manya Başbakanı Gerhard Scbröder, Italya Başbakam Süvio Berlusconi ve Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chi- rac da, sonuçlann Avnıpa'yı birleştirdiği konusunda ben- zer görüşler belirttiler. t Irish coffee' ikramı Hayır oylarının yüzde 37.11 'de kaldığı referandu- ma katılım oranı 48.45 ola- rak açıklandı. Avrupa Komisyonu'nun bannı pazar olmasına rağ- men açık tutan yetkililer, ga- zetecilere "Irish coffee (Ir- landa kah>'esi)" ikram etti. Arafat. Solana ve ABD kınadı IsmiVde otobüse saldırı KUDÜS (AA) - tsrail'de bir otobüste meydana gelen patlamada ilk bilgilere göre 2 si saldırgan 16 kişi öldü. tslami Cihad örgütünün sorumluluğunu üstlendiği saldında 6'sı ağır 50 kişi yaralandı. Hadera ve Afula kentleri arasında seyahat eden otobüste. Pardes Hanna yakınlannda meydana gelen saldında yaklaşık 100 kilo patlayıcuun kullanıldığı belirtildi. israil Dışişleri Bakanı Şimon Peres, Filistin Özerk Yönetimi'nin, patlamanın sorumluluğunu paylaştığını öne sürdü. Filistin lideri Yaser Arafat da otobüse düzenlenen saldınyı kınadı. Beyaz Saray Sözcüsü Ari Fleischer, saldınyı kınadıklannı açıkladı. Avrupa Biriiği Ortak Savunma ve Dış Politika Yüksek Temsılcısı Javier Solana da, İsrail Dışişleri Bakanı Peres'i arayarak kişisel üzüntülerini iletti. tsrail'deld son bombab saldmyı Islami Cihad üstfcndi. (Totograf REUTERS) .ESKÎN NİŞANCI Cinayetlerde telefon bilmecesi • Polis, canlı yayında nişancıya seslenerek 'Seninle konuşmak istiyoruz. Bizi ara' çağnsında bulundu. Dış Haberler Servisi - ABD'nin Washington bölgesinde keskin » nişancının gerçekleştirdiği saldınlarla ilgili araştırma, polisin, son olay yerinde bir telefon numarası buhnası üzenne daha da derinleşti. ABD polisi, ekim başından beri 9 kişiyi öldüren ve 3 kişiyi yaralayan nişancuım, bir numara bırakması üzerine televizyonlarda canlı yayımlanan bir açıİdama yaptı. Montgomery ilçesi Polis Şefi Chaıies Moose basuıı yakından izlediği sanılan keskin nişancıya seslenerek, "Dün gece bize Ponderosa restoranda mesaj bırakan kişrye sesleniyoruz. Seninle konuşmak istiyoruz. Verdiğin numaradan bizi ara" dedi. Moose, açıklama dışında hiçbir yorum yapmadı ve basuıuı sorulannı cevaplamadı. Katil, son olarak cumartesi gecesi, Virginia'nın başkenti yakınlanndaki Ponderosa adlı restorandan kansıyla birlikte çıkan 37 yaşındaki bir adamı karnından yaralamıştı. Nişancı, daha önce de üzerinde "Se\'gili polisler, ben Tann'yım" yazıh bir tarot kartı bırakmıştı. Polis şefi Moose'un yaptığı ilginç açıklama soru işaretlerine neden olurken, bazı suç uzmanlan, "Bırakılan numara bir telefon kulübesine ait olabilir. Polis, katiBn araması durumunda, yerini tespit etmeyi umuyor" yorumunda bulundu. Kimi uzmanlarsa, seri katilin ününü pekiştirmek ve daha fazla dikkat çekmek için bu yönteme başvurduğunu düşünüyor. Keskin nişancmın, bir Fransız askeri okulunun kayıp ı olduğu bildirilen öğrencisi olabileceği belirtildi. Fransız polisi yaptığı açıklamada, üUcenin batısında bulunan Bretagne bölgesindeki bir askeri okulun öğrencilerinin, nişancının robot resmini, aylardır kayıp olan 25 yaşındaki okul arkadaşlanna benzettiklerini kaydetti. Okula eylülde dönmeyen ve firari olarak Interpol'e bildirilen kişinin keskin bir nişancı olduğu biliniyor. Bu arada saldınlarla ilgili iki kişinin turuklandığı bildirildi. Ancak sonradan polis yakalanan iki kişinin olayla ilgili şüpheli obnadığını ve sorgulandıklannı açıkladı. Amerikan televizyonlan, yakalananlardan birinin 24 yaşındaki bir Meksikalı olduğunu söylüyor. Bu kişilerin, keskin nişancı katil rolüne bürünerek polisten para sızdırmaya çalıştığı yorumlan da yapıhyor.