Katalog

2OCAK2002 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr Afgan bakan, 100'e yakın kişinin öldüğü bombardıman için, 'Kurunım yanında yaş da yandı' dedi ABD öldürdü, Kâbil akladı• Sınır Bakanı Zadran, ABD'nin köyü vurmaktan başka çaresi olmadığını, köyün El Kaide'nin cephane deposu bulunduğunu söyleyerek bombardımanı savundu. Dış Haberler Servisi - Afganıs- tan'ın geçici hükümeti, "Kurunun yanmdayaşdayandı'1 dıyerek geçen cumartesi bir köyü bombalayarak yaklaşık 100 sivilin ölümüne yol açan ABD'ye destek çıktı. Sınır Işleri Bakanı Eminullah Zad- ran, "Terörle mücadele ittifakının, Faktia'daki NTyazi Kale köyünü bom- balamaktan başka seçeneği yoktu" diyerek, bombardımanı haklı gös- terdi AFP haber ajansına bir demeç veren Bakan Zadran, Amerikan uçak- lannın bombardımanıyla en az 92 sı- vilın can verdığı köyün, Taleban ko- mutanlan ve El Kaide militanJannın sığındığı çok önetnli bir sığınak ve silah-mühimmat deposu bulunduğu için bombalandığını söyledi. Bakan, "Masum shillerin bombalanmasını desteklemiyorum ama başka seçe- nek yoktu. Kara harekâü çok tehH- keli olurdu. Afganistan'da çok sık kullandığımız bir atasözü vardır: Kunınun yamnda yaş da yandT dı- ye konuştu. Zadran, cephane deposu tam kö- yün ortasında olduğu için bombar- dımanda çok sayıda köylünün öldü- ğünü söyledi. Bakan, Paktia bölge- sinin bombalanmasını istemedikle- rini ama bölgede hâlâ çok sayıda Ta- leban milisiyle çoğunlugu Çeçen ve Arap El Kaide üyesi bulunduğunu belirtti. ABD'lı üst düzey bir askeri yet- kili, köyde masum sıvillerin ölme- sinden büyük üzüntü duyduklannı ancak köyün "meşru bir hedeP ol- duğunu bildirdı. Afganistan'da ABD bombardıma- sonra Kadınlarm yaşanu, Takbanlı ya da Takbansız. hiç kolay değiL Bnrka zorunhıluğu kalkü amaburka grymeden sokağa çıkmaya çabşan kaduıiarm yaşadığı deneyimler ortak: tlk denemede üzerterine dildfcn bakışlan hissettikren sonra, hepsi yeniden burka jpymeye başlamış. Kafalarm değişmesi. kimbflir kaç kuşak alacak daha. Kâbil'in en büyûk okuDardan Zarguna'da yeniden ders görmeye başlayan öğrencüere büyük iş diişüyor. 6 yii önce Taleban'm kapatbğı Zarguna'da, eğitim verilmeşe başiandL (Fotoğraf: AP) nının hâlâ sürmesine ve sık sık sivil- lerin ölümüne yol açan "çeşitü kaza- lar" meydana gehnesıne karşın, ye- ni hükümetin kuruhnasının ardından mültecilenn gen dönüşü hızlandı. Savaş yüzünden evlenni barklan- nı terk eden aileler artık köylerine dönüyorlar. Ama köylerine döndük- lerinde hem iç savaş hem de bom- bardıman yüzünden evlerinin yerin- de bir harabeyle karşılaşıyorlar. Kâbil'in kuzeyındeki cephe hattın- da buhınan köylerini üç yıl önce terk etmek zorunda kalan yaklaşık 200 aile, köylerine dönen ilk grubu oluş- turdu. Mülteciler, BM Yüksek Mül- tecılerKomıseriiği'nin yardımıyla ev- lenne döndüler. 'Hiç olmazsa Taleban yok' Taleban'la karşıt gruplararasında- ki çatışmalar yüzünden 1998 'de köy- lerini terk edip 100 kilometre ötede- ki Pencşir Vadisı'ne sığınan ailelere. Avannga Kampı'nı kuran BM örgü- tü bannma ve yiyecek yardımı sağ- ladı. Harabeye dönse de, kendi evi- ne yeniden kavuşmaktan memnun olduğunu belirten 32 yaşındaki Ser- dar Ağa. "Hiç olmazsa Taleban cani- lerinden kurrulduk" dıyerek duygu- lannı dile getirdi. Köyden nasıl kaç- tıklannı ve yol aldıklarını anlatan Serdar Ağa, "Kamptayaşamçokzor- luydu. Çok sogukru, kanunuz da aç- b. Ama arük güzel günkrin bizi bek- lediğmi düşönüyorum" dedı. Komşusu Muhammed İslam ise Serdar kadar mutlu olmadığını belirt- ti ve "EviminhaHnigörünceşokauğ- radım" dıye konuştu. 6 çocuk baba- sı İslam, "Çoluk çocuk hepimiz evi- nüzin havaliyle yaşadık. Ama evimiz- den kalanlan görünce neye uğradığı- mızı büemedik" diyerek üzüntü ve düş kırıklığını dile getirirken parma- ğıyla kiremit ve toprak yığınına dön- müş evini gösteriyordu. Kaddafi depresyona girmîş • LONDRA(AA)- Libya lideri Muammer Kaddafi'nin, 30 yıl önceki îngiliz belgelerine göre, iki suikast girişiminden kurtulduğu ortaya çıktı. BBC'nin haberine göre, dün açıklanan ıstihbarat belgeleri, 1969'da darbeyle iktidara gelen Kaddafi'nin, iki yıl sonra bunalımı, geçirdiğini ve Kahire'de bir klinikte tedavi gördüğünü gösteriyor. Belgelere göre, 1971 yılında 29 yaşında olan Kaddafi, biri uçağına olmak üzere kendisine yönelik iki suikast girişiminden sonra depresyona girdi. Arjantin'e 4. başkan • BUENOSAİRES (AA) - Arjantin kongre lideri Eduardo Camano, kongre toplanarak yeni devlet başkanmı seçinceye kadar, son iki hafta içindeki 4'üncü devlet başkanı olarak görevı yürütmek üzere önceki gece yemin etti. Camano, kongre, geçici Devlet Başkanı Adolfo Rodriguez Saa'nın istifa etmesinin ardından Saanın halefini seçinceye kadar devlet başkanlığını yürütecek. bpanya ve hâtya'dan asker • NEWYORK(AA)- Ingiltere ve Fransa'nın arduıdan Italya ve Ispanya da Afganistan'da görev yapacak Uluslararası Güvenlik Destek Gücü'ne (ISAF) asker göndermeyi planladığını resmen BM'ye bildirdi. Italya, Afganistan'a 600 asker gönderme karan aldığını kaydederken Ispanya da 485 askerden oluşan kara ve hava gücü göndereceklerini belirtti. ÖNEMLt BtLGlLER VAR ElKaide 'nin bügisayan Amerikan ABD ve Afgan birlikleri 3-4 gün içinde harekete geçecek Omer için operasyon hazırhgı DışHaberler Servisi-Afganıstan'da- ki Amerikan deniz piyadeleri ve özel güçleri, kaçak Taleban lideri Molla MuhammedOmer'ın yakalanması için Taleban karşıtı güçlerle birlikte ope- rasyonlar yaparken Usame bin La- din'in de sağ olduğu belirtildı. Ömer'ın teslim edihnesi için pazarlıklar da sü- rüyor. Kandahar kentinin ıstihbarat şefı Hacı GuDalay komşu Helmand bölge- sındeki köylülerden Ömer'i tesüm et- melerini istediğini söyledi. Gullalay, "Onlara, MoDa Ömer'i bize vermele- rini söyledik. Görûşmelerimiz sürü- yor" dedı. Gullalayay. 3-4 gün içinde Ömer'ın yakalanması ve yasa dışı si- lahlann toplanması için ABD aske- riyle birlikte dev bir operasyon düzen- leneceğini söyledi. Gullalay, ABD de- niz piyadeleri ve 4-5 bin kadar Afgan askerin katılması öngörülen operas- yonun aslında dün başlaması gerekti- ğıni ancak Halrnand bÖlgesındeki aşı- ret reislerınin, Ömer'ın teslımı ve si- lahlann toplanması konusunun görüş- meler yoluyla çözülebilmesi için ope- rasyonun 3-4 gün kadar ertelenmesı- ni istediklerıni söyledi. CNN televiz- yonu dün bırkaç yüz deniz piyadesi- nin Hehnand bölgesinde bulunan ve çok sayıda binadan oluşan bir Tale- ban tesisıne operasyon düzenledikle- rini belirtti. Askerlerin görevinin "El Kaideve Talebanla ügfli ıstihbarattop- lamak" olduğunu bildirdi. Askerlere komutan Gûl Ağa'nın askerlerinin de eşlik ettiği ve ABD bırliklennin çatış- maya girmedikleri kaydedildi. Bu arada, Amerikan ABC televizyo- nunda yayımlanan bir programda, ad- lan açıklanmayan üst düzey askeri yet- kililere dayanılarak ABD'nin son gün- lerde tran'dan ele geçirdıği bir mesaj kaydında, Bin Ladin'in sağ oldugu- nun ipuçlannuı yer aldığı kaydedildi. ABC'ye göre, kayıtta, arayan kişi. kod adıyla söz ettiği Bin Ladin'ın, televiz- yondan uzak durması gerektiğıni, has- ta görüntüsünün yandaşlannın mora- hni bozduğunu söyledi. Kuzey İttifakı kontrolü ele geçirdi Ismaüiisyanı bastmldı İSLAMABAD(AFP)- Afganistan'da hükümete bağlı güçler, kuzeydeki bir bölgede altı hafta kadar önce patlak veren bir isyanı bastırdı. Merkezi îslamabad'da bulunan Afgan Islamı Basın Ajansı (AIP), Kuzey İttifakı güçlerinın, Baglan eyaletindeki Darra Keyan kentini önceki gece ele geçirerek, İsmaili azınlığuıın ayaklanmasına son verdiğini duyurdu. Darra Keyan, Ismaililerın kalesi olarak biliniyor. Ajans, Taleban'ın iktidardan düşmesınden sonra başlayan ayaklanma sırasındaki çatışmalarda 300 kadar savaşçının öldüğünü kaydetti. Cafer Nadiri liderliğindeki Ismaili toplumu milisleri, yeni hükümetin Savunma Bakanı Muhammed Kason Fehim'e bağlı güçlerle çarışmıştı. Darra Keyan kenti, Baglan'ın eyalet merkezi Pul-i Kumru'nun 25 kilometre batısına düşüyor. Dış Haberler Servisi - El Kaide örgütünün Afganistan'm başkenti Kâbıl'de yıllarca kullandığı bir bilgisayar, Amerikan gazetesi Wall Street Journal tarafından satm almdı. Gazetenın dünkü sayısındaki habere göre, gazetenin bir muhabiri Kâbil'de ikincı el bilgisayar satan bir dükkândan 1100 dolara bir masaüsrü ve bir dizüstü bügisayan satm aldı. Bilgisayarlann Taleban'ın Kâbıl'den çekihnesinden sonra yağmalanan bir El Kaide ofisinden çalındığı tahmin ediliyor. IBM marka masaüstü bilgisayann El Kaide liderleri Eymen El Zevahiri ve Mnhammed Atrf tarafından da kullanıldığı belirtildi. 1997'den bu yana kullanılan bilgisayarm hard diskinde El Kaıde'nm ıç haberleşmesi ve dünyanın dört bir yanmdaki militanlara gönderilen mesaj lar yer alıyor. Dosyalarda örgütün kimyasal ve biyolojik silah geliştirme çabalan, Usame bin Ladin'ın 11 Eylül saldmlanndan söz ettiği ve örgütün üst düzey din adamlanndan Şeyh Ebu Gayt'ın, örgütün 11 Eylül saldınlanndaki sorumluluğunu kabul ettiği görüntüler yer alıyor. Mesud'un adı geçiyor Dosyalarda, El Kaide tarafından öldürülen Taleban karşıtı Tacik komutan Ahmet Şah Mesud'la söyleşi talebinin yer aldığı bir mektup da bulundu. Mektupta, "En iyi gazetecilerimizden Kenm Tuzani Mesud'la görüşmek istrvor"" deniliyor. Gazeteci kılığma girip Şah Mesud'u öldüren iki saldırgandan biri Tuzani takma adını kullanıyordu. Bilgisayann hard diskinde Amerikan istihbaratını "memnun edecek bilgiler'' bulunduğunu yazan gazete, Amerikalı yetkililerin bilgisayardaki dosyalann gerçekliğini doğruladıklannı, birçoğu şifreli olan dosyalarda, El Kaide'nin iç işleyişi konusunda altın değerinde bilgiler bulunduğunun tahmin edildiğini kaydetti. SAYDAM YALÇIN DOĞAN Siyah Altın Pokeri Orta Asya'yı, Hazar Denizi'ni, Afganistan'ı, Türk- menıstan'ı, Azerbaycan'ı, Tacikıstan'ı, Kazakistan'ı yeniden keşfe çıkıyorlar!.. Yüzyılı aşkın süredir keşfedilmiş bu coğrafya üzerine, şımdı yeni bir poker oynuyorlar. Surat- larda mimık oynamıyor. Ama masanın altından uçan mılyon dolarların haddi hesabı yok. Kalabalık bir poker masası. Bir yanda Amerika, Rusya, Çin öte yanda yukanda adı geçen ülkeler. Poker masası, işte bu coğrafya. Masanın düzeni- ni sağlamaya çalışan, her hareketı ınceden ınce- den kontrol eden çokuluslu petrol şirketleri. Onlar bu masanın gerçek bekçilen. Yüz yıllık Büyük Oyun Ingılızlerın ölumsüz yazarı Rudyard Kipiing, hâ- lâ dıllerde dolaşan Büyük Oyun kitabıyla bu böl- genin hakkını veriyor!.. Ruslar buna Gölgelerin Yanşı yapıtıyla, benzer içerik ve aynı coğrafyada geçen olaylan konu alan kitapla karşılık veriyor. Eroin, her türiü kaçakçılık, rüşvet ve bin türiü ca- susluğun kol gezdiğı bu bölgede, 11 Eylül sonra- sında gözler şımdi tek bir noktaya takılı; Siyah altına, yani petrole!.. Poker ışte bunun üzerine oynanıyor. Mılyon- larca tonluk petrole, mılyonlarca metreküplük do- ğalgaza ve bunların boru hatlarına şimdi kim sa- hip olacak?.. Ya da bu zenginlik nasıl paytaşılacak?.. Daha 1840'larda Ingilizler, 1970'lerde Prusya, 1915'ler'de Lord Curzon hep aynı noktaya işaret edıyor. Curzon, anılarında "Türkmenistan, Af- ganistan, Iran, Kafkasya ve Hazar Denizi, be- nim için dünya egemenliği yolundaki mücade- lenin satranç tahtasıdır" diye yazıyor (Der Spi- egel, 22.12.01, s. 150). Büyuk Oyun, yeni değil!.. Poker masasındakı oyunculardan ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, daha geçen yıl Halli- burton petrol fırması adına son anlaşmayı Hazar Denizi'ndeki petrol için imzalıyor. Yine petrol endüstnsinden gelen ABD Enerji Ba- kanı Donald Evans'ın yazdığı son rapor, 11 Eylül sonrasında dıllerde dolaşıyor! "Afganistan'm anlamı, Orta Asya'dan Hint Okyanusu'na uzanan müthiş petrol ve doğal- gaz kaynaklannda yatıyor." 11 Eylül Taleban'ı brtiriyor, siyah altın pokenni baş- latıyor. Bombardıman uçaklarında jeologlar Yukanda adı geçen ulkelerın başkentlenne ABD, Rus, Ingiliz, Alman, Çın jetlerinin biri iniyor biri kal- kıyor. Dünyanın buyükleri, Orta Asya cumhuriyetleri- nın liderieriyle her gün bir yemekte, bir partide!.. Bunlan kazanmak için bırbiriyle, her türiü yöntem dahil olmak üzere yanşıyor. Güzel güzel hanımlar, çantalardaki milyon dolariar, hep bu yarış uğruna. Aynı büyükler, şimdi bu başkentlerde en gör- kemli büyükelçilik binaları inşa etmekle meşgul. Dünyadaki petrol ve doğalgaz rezervınin yüzde 10'u bu bölgede ve daha hiç el degmemiş. Onun için, son savaşta ABD, B-52 bombardıman uçaklanyla bölgeye casuslarla birlikte jeologlan da gönderiyor. Herkes savaşla uğraşırken ABD'Iİ je- ologlar bölgenin petrol ve doğalgaz hantalannı ye- niden çiziyor. Bin Ladin'in verdiği fırsat Başlangıçta her yol Taleban'ı ve Bin Ladin'i çö- kertmeye çıkıyor. Taleban bitiyor. Şimdi artık bölgede her yol pet- role ve doğalgaza çıkıyor. Büyükler aralarında anlaşmaya çalışıyor. "Ta- leban'ı birlikte çökerttik, petrole birlikte sa- hip olalım", ana tez. Bu arada bölge ülkelerine, büyüklerden muaz- zam silah satışlan ve askeri destek yarışı var. Ge- çenlerde bölge başkentlerini ziyaret eden ABD Sa- vunma Bakanı Rumsfeld, petrol pazarlığı yapı- yor. Bölge ülkeleri, yeni yılda Putin ve Çin liderle- rinin ziyaretlerine hazırlanıyor. Islami teröre karşı açılan savaş, poker masa- sında gerçek rengini gösteriyor. E-mail: ydogan(ö cumhuriyetcom.tr Faks:02125139098 TÜRK StLAHLI KUVVETLERİ'Nİ GÜÇLENDİRME VAKFI V1Nİ \TLINIZI EN İ\1 DİLEKLERLE KUTLAR. SAĞLIK \T. MITLITLK DİLER. DAHA G( ÇLÜ BİR ORDU İÇİN VAKIF; HER TÖtt.Û \1ENKIX. GAYRtMEMO/L \T. N.AKİT BAĞIŞLARIMZI K.AB10. EDER. YAKFIN BANKA BAĞIŞ HESAP NUMARALARI YURTtÇt TÜRK LİRASI T C Zıraat Bankası Gü\enevler \nkara Şubesı 310838 numaralı hesap T İş Bankası Gü\enevter Ankara Şube^ı 194808 numaralı hesap Vakıflar Bankası Kavaklıdere \nkara Şubesı 2028491 numarah hesap YURTtÇİ-YURTDIŞI ALMAN MARKI T Iş Bankası Frankfijn 23767007. Berlm 26989000, Hamburg 931550M, Dûsseldorf 26973007 numaralı hesap T C Zıraat Bankası Yenışehır \nkara Subesi 646947 numaralı hesap Vakıflar Bankası Kavaklıdere \ntara Şubesı 4028489 numaralı hesap AMERtKAN DOLARI T C Zıraat Bankası Gu\ ene\ ler \niara Şubesı 310865 numarah hesap. T İş Bankası Gıhenevler Ankara Şubesı 359496 numaralı hesap HOLLANDA FLORİNt T C Zıraat Bankası ^ enışehır \nkara Şubesı 646959 numaralı hesap EURO T C Zıraaı Bankası Güvene\ ler Ankara Şubesı 310889 numaralı hesap T iş Bankası Gıhene\ ler Ankara Şubes. 361636 numaralı hesap A3, A4, 35x50, 35x60 veya 35x70 cm. siyah-beyaz veya istenilen rezolüsyonda renkli FİLM ÇIKIŞI YAPILIR Piyasa fiyatının altında. Tel: (0 212) 512 05 05 Dahili 481