Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Satıibi: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayımcılık A.Ş"yı temsilen Cumhuriyet Vakfi adına İLHAN SELÇUİC GenelYayınYönetmenı: İbrahim Yıldrz •YazıışlenMüdürü. Safim Alpaslan # Sorumlu Müdür: Fikret llkiz • Haber Merkezı Müdürii: Hakan Kara tstihbarat Cengiz V ıldırım • Ekonomı: Özlem Yü- zak # Kültür Egemen Berköz # Spor: Abdüika- dir Yücelman 0 Makaleler Sami Karaören 0 Duzeltme Abdullah Yazıcı # Bılgi-Belae: Edibe Buğra # Yurt Haberlerı Mehmet Faraç 9 A\rupa Temsılcısı Güra» Öz Yayın Kmulu: İlhan Selçuk (Baş- kan). Emre Kongar (Danışman). Orhan Erinç, Hikmet Çetin- ka\a. Şükran Soner. İbrahim \ ıldız. Orhan Bursalı, Musta- fa Balbav Hakan Kara. Ankara Temsılcısı MustafaBalbav Atatürk BuKan N'o 125. Kat4. Bakanlıklar-Ankara fel- 4195020 (7 hatl. Faks 419502"'•Izmır Temsılcısı Serdar Kıak. H Zı\a BK 1352 S.2 3 Tel: 441 1220. Faks 44191 P • -\dana Temsilcısı Çetin Viğenoğlu. InonuCd. 119 S No 1 Kat 1. Tel 363 12 11. Faks 363 12 15 Muessese Mudûru Erol Erkut • Koordınatör Ahmet Korulsan 0 Mu- hasebe: Bülenl Yener# Idare Hüse>in Gürer 0 Satış Fazilet Kuza REKLAM: P.M. Ltd. Şti. • Genel Mudur Gülbin ErduranĞKooniınatdr Reha Işıtman 0 Genel MüdürYrd Sevda Çoban • Fmansman Müdûni. Çeön Erduran Tel 0212 514 (T 53- 513 84 60-61. Faks- 0212 513 84 63 Yayınüayan: "l enı Gün Haber Ajansı Basm \e ^ aymcılık A Ş. Baslu: Sabah > aunulık A Ş TürkocajıCad 19 41 Cagaloglu 34334 tstanbul PK 246 - Sıriecı '4435 laanbul TelM<l 212) 512 05 05 20 hatI Faks 10212151"'85 95 2OCAK2002 İmsak. 5.47 Güneş: 7.22 Ögle: 12.15 Ikındı. 14.33 Akşam: 16.55 Yatsı: 18.22 Euro çörekleri • Haber Merkezi - Avrupa Birligi'ne üye 12 ülkede kullanıma giren ortak para birimi Euro, çeşitli promosyonlara da ilham kaynağı oluyor. Italya'da üzerlerine Euro'nun simgesinin çizildiği kapuçino fıncanlan ve çörekler özellikle turistlerin ilgisıni çekti. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde Euro'ya geçiş nedeniyle kutlamalar yapılırken 1 Ocak da Euro günü olarak ilan edildi. Alpler'deki buzullar eriyor • CENEVHE(AA)- Küresel ısınma nedeniyle îsviçre Alpleri'ndeki buzullann hızla eridiği açıklandı. Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü"nün yayımladığı yıllık raporda, Alpler'deki 73 buzul bölgesinden 62"sininson 12 ayda ciddi bir erime sürecine girdiği, en eski The Aletsh buzullaruun bile çekilmeye başladığı belırtildi. Raporda buzullann 150 yıldır erimesinin, dünyamn hızla ısmdığının en önemli kanıtı olduğu belırtildi. Amerikalj kayakçı öldü • EVNSBRUCK(AA)- Avusturya'nın batısındakı Stubai Alplen'nde Amerikalı bir kayakçı, çığ düşmesi sonucu öldü. Amerikalı kayakçı. bölgede hazırlanan kayak alanı dışında kayarken düşen çığuı altında kaldı. 50 kişılik kurtarma ekibinin eğitümış 3 köpeğin de yardımıyla Amerikalı kayakçıyı yanm metre kalınlığındaki karın altında, ağır yaralı ve vücut ısısı aşın düşmüş halde bulduğu kaydedildi. 11 Eylül şişmanlatmş • NEWYORK/ ANKARA (ANKA)- Dünyarun en büyük terörist olayı olarak nitelendirilen Dûnya Ticaret Merkezi'ne düzenlenen saldırımn, insanlan aç olmadıklan halde 'teselli amaçlı" yemeğe sevk ettiği bildirildi. Weight Watchers International (Uluslararası Kilo Gözlemcileri) Sözcüsü LindaWebbCarilli, yaptığı açıklamada stres seviyesinin artmasının, insanlan yeme ihtiyacına sevk ettiğini kayderti. Beste aşrmakla suçlanıyor • STOCKHOLM(AA) - Ünlü tsveçli pop müzik grubu Roxette'in gıtarcısı Per Gessle, beste aşırmakla suçlandı ve hakkında tngiliz mahkemelerinde dava açıldı. Londra'da yaşayan besteci Stephen Malmstedt, grubun 1994'te yayımlanan ünlü ' Sleeping ın my car" isimli hit parçasının nakaratının, "Jenny and I" isimli, yayımlanmayan şarkısının yasadışı kopyası olduğunu iddia ederek ünlü gitaristi rnahkemeye verdi. Dünya Bankası 32.6 ntilyon dolar kredi veriyor. Gecekondulardan oluşan Ören Mahallesi taşına Pamukkalekaçaktan kurtulacakBAHAR TANRISEVTR ANKARA - Kültür Bakanlığı, Dün- ya Bankası'yla ışbirliği yaparak Pa- mukkale ve Mardin için Toplumsal Kalkınma ve Kültürel Miras Proje- si'ni yaşama geçirmeye hazırlanıyor. Dünya Bankası'nın 32.6 milyon dolar kredi sağlayacağı proje, devletin kat- kısıyla birlikte 49.7 milyon dolara mal olacak. Proje kapsarrunda Pamukka- le'de kaçak konutlardan oluşan Ören Mahallesi başka bir bölgeye taşına- cak. Mardin'de sokak ve anıtlara iyi- leştirme programı uygulanacak, altya- pı yatınmlan ile toplumsal ve sosyal programlar gerçekleştirilecek. Kültürel Miras Projesf nde kullanı- lacak Dünya Bankası kredisinın hazır- lıgı içın 2000 yılında 420 bin dolarlık Japon hibesi sağlanmıştı. Ancak eko- nomık kriz sonrasında Dünya Banka- • Pamukkale ve Mardin için Toplumsal Kalkınma ve Kültürel Miras Projesi kapsarrunda Mardin'deki anıtlara da iyileştirme programı uygulanacak. sı' nda Türkıye için toplumsal kalkın- ma ağırlıklı projelere öncelik venl- mesi ve diğer projelerin ıptali günde- megeldi. Kültür Bakanlığı' nın kültü- rel miras projesi de iptal edilecek pro- jeler arasında lıstelendi. Ancak Kül- rür Bakanlığı Müsteşan Fikret Nesip Üçcan'ın Nısan 2001 'de Dünya Ban- kası proje yöneticisine yazdığı mek- tup sonucunda proje "toplumsal kal- kmma boyutunun da dahil edilmesi" koşulu ile yeniden gündeme aluıdı. Bunun üzerine adı Toplumsal Kal- kınma ve Kültürel Miras Projesi ola- rak değiştirilen çalışma, bu ay içinde Dünya Bankası Kabul Kurulu'na su- nulacak. Kurulun onayından sonra Ha- zine Müsteşarlığı ve Dünya Bankası arasında kredi sözleşmesi irnzalanacak. Proje kapsarrunda Pamukkale'de 1. Derece Arkeolojik ve Doğal StT ala- nı içinde yer alan Ören Mahallesi'nin taşmmasına yönelik çalışmalara baş- landığı öğrenildi. Kaçak konutlardan oluşan Ören Mahallesi'nin taşınabil- mesi içın Yeniköy imar sırun bitişığın- de yer bulunduğu bildirildi. Ocak ayı sonunda bakanlık, yerel yönetim, pro- je yürütme birimi ve danışmanlan, Pamukkale Üniversitesi, diğer ilgili bakanlık ve kuruluşlan ile sektör tem- silcilerinın katılacağı bir workshop yapılmasırun planlandığı öğrenildi. Pamukkale'ye aynca bir ziyaret- çi karşılama merkezi ve müze yapı- lacak. Elazığlıların kayak keyfi Elaağ'n Srvrice Üçesi yakınlanndaki Hazarbaba Dağı ile Şanburfauun Siverek tlçesf ndeki karacadağ'da. 3 yıl 4 önce kurulan kayak merkezterine kadınlann da ilgisi artö. Ük 2 yıi yalnızca aileleriyle kayak yapanlan iztemeye ve piknik yapmaya gelen kadnüan kasak merakı sardı. Çekingeıüiğini üzerinden atan kadınlar. eşleriyle birlikte kayak merkezlermde kayak yapryor. Kadınlar, ilk dönemlerde çevrenin tepkisinden çekindikkrini ancak zamanla alışuklarmı söyKiyot y Kültür ve sanat etkinliklerine 2001 'de 2 trilyonluk yardım Bakanlık kesenin ağzını açtıANKARA (AA) - Kül- tür Bakanlığı, 2001 'de kül- tür ve sanat etkinliklerini desteklemek amacıyla toplam 495 kuruluşa yak- laşık 2 trilyon liralık yar- dım yaptı. Bakanlık 200 l'dekendı bütçesinden 266 derneğe 991 milyar. 104 vakfa 574 milyar, 12 belediyeye 31.5 milyar lira yardım yaparken bunlann dışındaki 113 ku- ruluşa da 346 milyar lira destek verdi. • Kültür Bakanlığf nca 2001 yılında 266 derneğe 991 milyar, 104 vakfa 574 milyar, 12 belediyeye 31.5 milyar yardım yapıldı. Yurtdışında Türkiye'yi temsil edecek genç sanatçı- lar için Devlet Konserva- tuvan Mezunlan Dayanış- ma Derneği'ne toplam 305 milyar lira destek veren ba- kanlık, Mülkiyeliler Birli- ği VakfVna 30, Nâzım Hik- met Vakfı ile Karikatürcü- ler Derneği'ne 20'şer, İnö- nü Vakfi ile POPSAV'aise 10'ar milyar lira yardımda bulundu. Bakanlığın destekleri so- nucu, deve güreşinden, fılm şenliğine. at yanşlanndan şiir gecelerine, festivaller- den sempozyumlara kadar birçok etkinlik gerçekleş- tirilirken bu desteklerin bir bölümü de 'kostümve mü- zik aktiahnu.da\ etrye.aftş, şartname, duyuru basunı veağuiama' için harcandı. Nâzmı Hikmet' in küçük boy büstlerinin yapım gi- derlen içuı Ankara Devlet Resim-Heykel Müzesi Der- neği'ne 3 milyar 250 mil- yon lira yardım yapan Ba- kanlık. Atatürk'ün mane- vi kızı Sabiha Gökçen'in anısma yapılacak belgesel giderleri için de Kadının Sosyal Hayatını Araştırma ve İnceleme Derneğine 4 milyar lira destek verdi. CEVRECEZALARIYÜZDE53ARTTI Yere izmarit atmanuı cezası 714 milyon ANKARA (AA)-ÇevTe Kanunu'nun ihlali halinde verilen idari para cezalan, dünden itibaren yüzde 53.2 oranında arttı. Yeni artışla sigara izmaritini yere atmanuı cezası yeni asgari ücretin yaklaşık 3.2 katı olan 714 milyon lira. Çe\re Bakanlığı "ın "Çevre Kanunu Uyannca Verilecek tdari Para Cezalarına İlişkin Genelgesi"ne göre ÇevTe Kanunu'nun ihlali halinde verilecek idan para cezalan yüzde 53.2 oranında arttınlarak uygulanacak. Bu artışa göre her türlü atık ve artığın çe\Teye zarar verecek şekilde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykın olarak doğrudan ya da dolaylı biçimde alıcı ortama \erilmesi, depolanması, taşınması, uzaklaştmlması \e benzeri faaliyetlerde bulunan gerçek kişilere 714 milyon 260 bin, kuruluş ve işletmelere 2 milyar 142 milyon 830 bin, defter tutması gereken kuruluşlar ve işletmelere ise 3 milyar 571 milyon 440 bin lira para cezası ç^ uygulanacak. Bu çerçevede yere l sigara ızmariti atma ve tükürme ile arabadan madenı kutu, şişe gibi atıklan fırlatanlar, 714 milyon 260 bin lira para cezasına çarptmlacak. Nâzım Hikmet'in 100. doğum günü kutlamaları başlıyor: Yaşamaya devam ediyor hâlâ ANK\RA (Cumhurijet Bürosu) - Dünyaca ünlü şair Nâzım Hikmet'in 100. doğum günü nedeniyle düzenlenen etkinlikler başlıyor. Nâzım Kültürevı, Ankara'da çok sayıda fihn gösterimi, panel, söyleşi, sergi, tiyatro ve konserle Nâzım Hikmet'in 100. doğum gününü kutlayacak. Nâzım Kültürevi'nin düzenlediğı etkinlikler 6 Ocak Pazar günü saat 17.30'da Andrei VVajda'nın "Vaatier Ülkesi" adlı fıhninin gösterimiyle başlayacak. Fihn, Konur Sokak 5,6 nolu adresteki kültürevinde izlenebilecek. "ABD Ne Yapmak tstiyor?" başlıklı panel 12 Ocak Cumartesı günü saat 15.30'da kültürevinde yapılacak. Sine\ izyon gösterimi ve u Mc Donalds ODTL'den Kavuldu" başlıklı söyleşi de 13 Ocak Pazar günü saat 14.00'te aynı yerde yapılacak Aynı gün saat 17.3Ö"da Scott Hicks'in "Shine" fılmı izlenebilecek. Nâzım'm doğum günü olan 15 Ocak tarihinde Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde saat 18.30'da ' "Nâzun Hikmet 100 / Yaşında/Yaşamaya Devam Ediyor Hâlâ" başlıklı karma fotoğraf sergisi açılacak. Nâzım Kültürevi'nin Çankaya Belediyesi'yle ortaklaşa düzenlediğı bu etkinlikler kapsamında 16 Ocak Çarşamba günü yine Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde saat 18.30'da "Memleketimden İnsan ManzaralarT adlı resim sergisi açılacak. Nâzım fotoğraflanndan oluşan dia gösterimi ve Alegrio Oda Orkestrası'nın konserinin ardından "Hayabn ve Aşkın Adamı Nâzım Hikmet" panelı izlenebilecek. Aynca şiir dinletisi sunulacak.Mikail Sözbüİr'in yanfülüt dinletisi. dıa göstenmı ve "Nâzun Hikmet 100 Yaşuıda" panelı de 17 Ocak Perşembe günü saat 18.30'da Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde yapılacak. Etkinlikte Ahu Sağlam da bir konser verecek. Serap Yağız ve Mehmet Özer'in dinletileri ile Günyüzü Müzik Topluluğu'nun konseri 18 Ocak Çuma günü saat 18.30; Nâzım Külrürevi Tiyatro Topluluğu'nun "Nazik Vaziyetler" adlı oyunu da 19 Ocak Cumartesi günü saat 19. 00'da Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde izlenebilecek. "Türkiye Arjantin'e Benzer mi?" başlıklı panel 19 Ocak Cumartesı günü saat 15.30'da Nâzım Külrürevi" nde düzenlenecek. ^ Kültürevinde 20 Ocak Pazar günü saat 17.30'dadaOrson VVeUes m "Yurttaş Kane" fihni izlenebilecek. SÖYLEŞİ ATTİL İLHAN '...Aydın, 'Alafranga Entel'; Işçi,'Alaturka Arabesk!' (Kari Marx'ın. 'Sosyalizm ve Sosyal Müca- deleler'in tarihinde. neden 'peygambersayıldı- ğınf, hangı tarihte nerede okumuştum, unutmu- şum; ama, gerekçe aklımdadır; ona gelinceye kadar, birbirinden ayn seyreden üç önemli bileşeni, o bir araya getiriyor 'Diyalektik Dü- şünce'yi, 'Sosyalizm Fikri'ni ve 'Işçi Hareke- ti'ni! Sonradan Bolşevikler'in, 'Bilimsel Sos- yalizm' adını vereceği; metodu, düşünceyi ve somut toplumsal gücü bir araya getiren; 'etkili' ve 'etkileyici' sentez budur ve ona ait- tir. Türktye'de Osmanlı'dan beri. -ecnebi şir- ketlerin ya da gayrımüslim patronlann hizme- tinde olduğu halde- Işçi Sınıfı'nın bir türlü Sos- yalizm'le özdeşleşememesi, elbette önemli ve sosyal bir nedene dayanıyordu ki, bunun işçi- lenn cahılliği ya da sosyalistlerin yetersızlığiyle pek ilgisi yoktu. Sorunun tabanında, Bat Türk- leri'nin, -elbette emperyalizmin nüfuzuyla- Çağdaşlaşma'yı, 'Batlıtaşma' ile kanştır- ması yatıyor. Şımdi ıstersenız, bir tanhte, bu konuda yap- tığım, hâlâ önemıni yitırmedığine ınandığım, ikı tespıti gözden geçırelim.) Kaynak' niye tutmaz? O evgi Soysal. -nur içinde yatsın-, 70'li yılla- ^ 5 nn dağdağalı Ankara'sında bir öğle sonu, şöyle bir soru sormuştu: "-...sosyalmücadele, aslında bir işçi mücadelesi olmak gerekmiyor mu? Neden işçıler 'çekimser', mücadeleyı öğ- rencıler ve aydınlar yüriıtmeye çabalıyor, bu 'çekimseriik' nıye?". Bu soruya ne cevap mı ver- miştim. işte o binnci iespit': Tespit/1. "...korkudanzannedenlerde olmuş- tur, bence hayır, o gün Sevgi'ye söylemeye ça- lıştığım üzere, halkm sosyalmücadeleye çekim- ser durması, 'Toplumsal Gelişme Şema'mızın, 'Klasik Şema 'ya uymayışından! Işçinin kılavu- zu aydınlar olacak, doğru. doğru ama, işçinin aydına inanması, onu anlaması ve izlemesi için, ikisinin 'özdeşleşebilmesi' lâzım; oysa Türk aydını 'alafranga entel', Türk işçisi 'ala- turka arabesk'; iki kesim arasındaki iletişi- mi sıfıra indirgeyen faktör bu!.." "Osmanlı sosyalizmi, Selanik gibi kozmo- polrt bir 'komprador' şehrinde, Benaroya ve arkadaşları gibi 'Musevi' işçiler tarafından başlatlmışt; devam ettirenlere gelince, Spar- takistler' Alman, KUTV takımı ise Sovyet menşeli idi: neresinden bakılsa, işçiyle ay- dın arasında 'derece' farkı görülmüyor; dü- pedüz 'mahiyet' farkı var: 'kaynak' tutar mı?.." Öteki sebep daha az mı geçerli? Meşrutiyet ve Mütareke grevlen hem heyecanlıdır, hem de etkili; çünkü 'ecnebi' şirketlere karşı örgüt- lenmiştır: 'sermayedar' aynı zamanda 'emper- yalist işgalci' olunca, aydınla amele daha ko- lay özdeşleşiyor, çünkü 'nihaigaye' 'müstevli- yi' yurttan kovmak! '...Istanbul işçileri türlü yönden ve türlü şekil- de Millî Mücadele Hareketi'ni fedakârane des- teklerken, Tramvay, Tünel, Şirket-i Hayriye, Haliç, Seyr-i Sefâin, Şimendrfer, Havagazı işçileri, mutemadiyen zam talebinde bulunu- yorlar. 29 Eylül'de tramvay işçileri, 13 Ekim'de bir kısım Şark Demiryollan işçileri. 28 Ocak ve 8 Şubat'ta gene tramvay işçileri grev ilan edi- yorlardı. Artık 'umumi bir grev'den bahsedilen Istanbul'da, gazeteler de. ister ıstemez, Nafia Nezâreti'nı şirketleri iltizam etmekle suçluyor- lardı...' (Turkiye'de işçi Sınıfı'nın Tarihi', Lütfü Enşçı, s.16,1951). Klafıa Nezâreti'nin 'kolladığı' iddia edilen 'şirketler' elbette 'ecnebi' şırketlerıydi: Hüse- yin Avni Bey 'ın (Bkz: 'Ecnebi Sermayeye Kar- şı ılk Kalkınmaiar', 1935) işaret ettiği gibi, Os- manlı İşçi Sınıfı, 'ecnebi sermayesi'ne tep- ki gösteriyordu, sebebi çok basit, çünkü he- nüz Osmanlı 'sermayedan' ufukta görün- müyor, 'komprador' burjuvazisi ise, gayr-ı müslim! 1 '... (Bu tespitin tarıhı, 29 Ocak 1997). Türk, niye en arkadan gelir?.. Tespit/2 "...Osmanlı nın e//nden çıkmadan önce, -Bab'lı bir araştırmacıya göre - Se- lanik bir 'Yahudı' şehridir. Nüfusun çoğunluğu onlardaymış! Çok levanten', çok 'komprador', çokda 'kozmopolit' olduğu, birgerçek: Ilk Os- manlı Sosyalizmi oradayeşehyor elbette, Jo- sef Nehema 'dan 'mulhem' Yahudı sosyalist- len (Benaroya ve takımı) başı çekiyortar; Ru- mu, Bulgan, Makedonu arkadan gelecektir, Türkü en arkadan!.." Şimdi George Haupt'un o Sosyalizm'i nasıl degerlendırdığine şöyle bir göz atar mısınız? "...sosyalizmlen. tartışılmazbirbiçimde 'ithal malı'dır; örgütlerı, yayınları, Alman, Fransız, Anglosakson ve Rus klâsiklehnden (Marks, Kautsky, Jaures vd...) alıntılarla dolup taş- maktadır. Osmanlı toplumunun, sorunlannın özelliği konusunda, hiçbir görüş ve tartışma geliştirilmemiştir. (...) şu açık ki daha benli- ğini bulamamış, dışardan gelen itibaıiı mo- delleri taklrt ile yetinmeyip, onlan koşulları- na uydurmaya bile çalışmayan bir sosya- lizmle karşı karşıyayız..." (Osmanlı Impara- toriuğu'ndaSosyalist Hareketlers. 38. Gözlem Yayınları, 1978) "...Şimdı lütfen elinizi kalbintze koyup söyle- yinız: George Haupt'un Osmanlı Sosyalizm'i hakkındaki 'tespit'i, Türkiye'nin cumhuriyet dönemi Sosyalizm'i için doğru mudur, değil midir? Bu, bir! Ikincisi Haupt'un aynı yazısın- da altını çizdiği 'kritik' bir nokta, diyor ki: "...ömeğın din sorunu konusunda, mutlak bir sessizlik sürdürülmüştü; Türk sosyalistle- rinde, Islam dinıni ele alan yazılara pek az rast- lanmaktadır. (İştirakçi Hüseyin Hilmi Bey'in !s- tanbul'da 1911 Şubatı'ndan itibaren çıkardı- ğı gazetesinde, Islam dıni, ancak ıkı ya da üç makalede söz konusu edilıyor (aynı eser, aynı sayfa). Bundan ne mı çıkar? Şu: Osmanlı Sosyaliz- mi 'alafranga'dır, 'alafrangalık' taslamaktadır; 'komprador' kültüryapısı dolayısıyla 'taklit'tir öyle olduğu için de, ancak 'komprador alaf- rangası' aydınlar nezdinde taraftar bulabılmek- tedır; asıl itici güç olan işçi tabanına asla ine- mez! Yıllarca önce yaptığım bu tespit, bana so- rarsanız, Cumhuriyet Sosyalistliği için de ge- çerli. 1920'ti yıllardan buyana, hiçbir "tevkifat'ta ışçilerin çoğunluğu teşkil ettiği görülmemiştir ço- ğunluk daima aydınlarda!.. (Bu tespitin yazıldı- ğıtarih, 19Kasım1997) e-mail:tilahanfrı isnet.net.tr http://wv.rw.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 7 260 19 88