Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLÜL 2001 CUMARTESİ 8 HABERLER Evsizlerin, şarapçüarın,tinercüerinyeni mekânında güvenlik sağlanamıyor Mezardabilerahat yokGÖZDE AKGÜNGÖR Işadamı Üzeyir Garih'in Eyüp Mezarlığı'nda öldürülmesi, tt Me- zarhklar ne kadar güventi" sorusu- nu gündeme getırdı. Gece bekçisi bile bulunmayan mezarlıklarda gü- venlik sorununun bır türlü çözüle- memesinden yakınan mezar bakıcı- lan, "Ne yolda gece lambası var, ne kapıda gece bekçisi. Buranın sahibi yok, o vüzden de geceleri şarapçüar ya da Idmsesiz ve evsizler gelip me- zariann üsründe yabyoriar. Folis bi- le girmekten korkuyor" dediler. Istanbul Büyükşehir Belediyesi Sağhk Daire Başkanı Doç. Dr. Ab- met ZekiŞengil de mezarlıklann ko- ruması için özel güvenlik biriminı- ne ihtiyaç duyulduğunu vurgulaya- rak 1994 yılından ıtibaren ilgili mer- cilere başvurduklannı ancak Başba- kanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü'nden "Mezarüklarhas- sas yerier değildir, özel güvenlik biri- mine ihtiyaç yoktur" yanıtı aldıkla- nnı belirtti. Cenazeişlemleıiluısılyapüıyor? -Yaloıumkavbedenkişi,ilkolarakölenkişiııin nüfiıs cûzdanını, bağh bulunduğu belediyeye götürerek cenaze işiemlerini başiaüyor. - Belediyeden ahnacak defın belgesi ile en yakın Mezarlık Müdürlüğü'ne bağü ilçe birimine başvunnak gerekiyor. - Mezariıklar Müdürtüğü, gömü hizmeti kapsamında yer alan yıkama, kefenJeme, nakktme ve gömme işiemlerini ücretsiz yapıyor. Son dönemlerde evsizlerin, tiner- ci çocuklann, şarapçılann gözde mekânı haline gelen mezariıklar ko- runamıyor. Üzeyir Garih cinayerin- den sonra gündeme gelen ancak yıl- lardır sahipsiz olan mezariıklar için özel bir güvenlik birimine ihtiyaç duyuluyor. Plknllc alanı oldu Istanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanı Ahmet Zeki Şengil, şehirdeki yeşil alan azhğı ne- deniyle mezarlıklann "piknik ala- nı" gibi lcullanıldığıru ifade etti. Şen- gil, "Bakım ve güvenlik, birbiriyle yakuıdan ilişkili konular. Güvenlik sağlanamazsa tenıizlik de olmaz. Bi- ZÜn PİPmanlanmmn silah taşima İZ- ni yok ama özel bir güvenlik sistemi kurulabüir. Şu anda biz sadece cay- dıncıoimayaçahşıvoruzama mezar- lıkiann güvenliğini sağlayamıyoruz" diye konuşru. Şengil yurttaşlann, mezar bakımı için özel şirketlerle çahştıklannı an- latarak mezarlık bakımı yapan kişi- lenn, daha fazla para kazanmak amacıyla diğer mezarlara zarar ver- diklenni dile getirdi. Mezar rantına beledlye engell Istanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanlığı'nın başvu- rusu üzerıne Danıştay tarafından onaylanan değişiklik, Büyükşehir Belediye Meclisı'nde kabul edilirse serbest piyasa ilişkilerine dayalı me- zar yeri alınıp satılamayacak. Göç Istanbul Büyükşehir Belediyesi, mezarhklann korunması için özel güvenlik birimine ihtiyaç duyarak 1994 yıhndan itibaren ilgfli mercüere başvurdu. ve hızlı nüfus artışı nedeniyle her yıl Eskişehir kadar büyüyen ve plansız kentleşen Istanbul'da mezar yeri "rantkapisT olmaktan çıkacak. Ye- rel yönetımlerin karan uygulaması halinde, mezar fiyatlan belediye ta- rafindan tespit edilecek. Büyükşe- hir Belediyesi Sağlık Daire Başkanı Şengil, bugüne dek mezar sahiple- rinin, yerlerini bir başkasına devre- debildiğini belirterek şunlan söyle- di: "Mezar fiyatlannı yüksehen bi- rincfl efken buydu. Yurttaşlar çeşitii nedenkrte, Id bunlann başta gefeni ikamet değişikliğidir, aldıklan me- zar yerini sabşa çıkanyorlanü. Me- zarliklann yetersiztiği ve ihtiyacın çokluğu nedeniylede fiyatiar, gerçek değerin çok üzerine çıkryordu." Beledlyeden sdz Şengil, bu "iyi niyet istismarTna son vermek amacıyla yönetmelikte değişikliğe başvurduklannı, bunun da Danıştay tarafından onaylanarak Belediye Meclisi'nin gündemine geldiğini söyledi. Mezariıklar Yö- netmeliği'nde yapılan değişikliğe göre mezar sahibinin, yeri devrede- bileceği tek kurumun belediye ola- cağını vurgulayan Şengil, "Böylece tkari iKşki ortadan kalkacak. 50 ile 500railyonüra arasındaki kabir fi- yaü 5-10 milyar liraya kadar çıkma- yacak" dedi. Şengil, mezar fıyatla- nnı etkileyen nedenlerden birinin de ihtiyaç nedeniyle özel mülkiyete ait arazinin kullanılması olduğunu be- lirterek değişiklikle bu sorunun da çözüldügünü dile getirdi. Yenl mezarlık alanı Istefli Istanbul'dakı yaklaşık 150 mezar- lığın, yüzde 90 doluluk oranıyla hiz- mette olduğunu ifade eden Şengil, Karacaahmet, Zincirlikuyu ve Aşi- yan gibi bazı mezarlıklann yeni gö- müye tamamen kapalı olduğunu ve buralarda sadece aile mezarlığı tapu- sunu gösteren kişilere hizmet veril- diğini söyledi. Şengil, günde 150 de- fın işlemi yapıldığını ve 50 cenaze- nin de şehir dışına çıkanldığını be- lirterek "7.5 milyon metrekare me- zarhk alanı, ihtiyacı karşüamakta ye- terü değü" diye konuştu. Hazine'den, Milli Savunma Ba- kanlığı'ndan ve Orman Işletmele- ri'nden mezarlık alanı istediklerini anlatan Şengil, 1 milyon metrekare alana yayılan 3 yeni mezarlık için bürokratik işlemlerin sürdüğünü söyledi. Ahmet Zeki Şengil, yenile- riyle birlikte mezarlık alanlannuı 8.5 milyon metrekareye çıkmasının bek- lendiğini vurgulayarak "Mezarhk- lar kısmen rahatiar ama tstanbul'un ihtiyaçlarma bakınca bu alanın da uzun süre bize yetmeyeceği açık. Ye- ni alanlann oluşturulmasına ihtiyaç duyulacak" dedi. tstanbul'da ölülere aynlan 7.5 milyon metrekare arazinin yüzde 90'ı doldu Iıısaııları gömecek alan kabnadı Mermer ustaları işlerinin durüuğunu söylüyor Pamsı:lıktaşsatışımkesû Mezarlıklardaki doluluk oranı, yurttaşı mağdur ediyor. Mezarlıklann kapalı olması nedeniyle 3 aydır iş yapamadığını belirten bir mermer ustası "Bunda mezar yaptıracak khnse yok. lşlerimiz durma aoktasuıda. Yer bohuısa ba kez insanlar, yapardıklan taşı bile parasızhk yüzündensann aiamryor'' dedi. Bır süredir yeni mezar yapmadığmı söyleyen mermerci. hazır mermerlere yazı yazarak vebakım yaparak geçımim sağladığını belirtiyor ve "Benim dedem de babam da bu işi yapb. Benim çocukluğuro berada geçti ama ben çocuğumu atöhenin bile buiştenekmekyok bö»" diyor. Mezar fiyatlan kullanılan taşın cinsine, işçiliğe, modele göre 15 milyon Lira ile 5 milyar arasında değişiyor. Granit mezarlar 1.5 milyar liradan başhyor, kemerli mezar fiyatlan ise 3 ile 5 milyar lira arasında değişiyor. p Mkmayonun. Arük Serbest piyasa kurallan işliyor Pek çok mezarlık, gömüye kapalı olduğu için, açık mezarlıklarda da talep çokluğu nedeniyle tamamen "serbest piyasa" kurallan işliyor. Belediye, Zincirlikuyu'da lahit ücretiyle birlikte 535 milyon lira, Altınşehir, Cebeci, Kayabaşı, Kilyos, Sanayi Mah. gibi mezarhklarda ise 20-25 milyon lira fiyat belirlerken mezar bakıcılan bu fiyatlann gerçekleri yansıtmadığını belirtiyor. Bakıcılar, mezar yeri almak isteyenlerin arabuluculara başvurduğunu ve burada da rüşvetin devreye girdiğini anlatıyor. Buna göre Zincirlikuyu'da belediyenin 535 milyon lira değer biçtiği yerier, aslında 10 milyar liraya mal oluyor. Istanbul'daki 7.5 milyon metreka- re mezarlık alanında yüzde 90 oranın- da doluluk saptanıyor. Karacaahmet, Aşiyan ve Nakkaştepe gibi tarihi me- zariıklar ile Kozlu, Cebeci gibi me- zarlıklarda gömü yeri bulunamıyor. Gülsuyu, Cebeci, Gazi Mahallesi, Alibeyköy, Yenibosna, Kanarya, Se- faköy, Altınşehir, Fenköy, Kulaksız, Hasköy, Sütlüce, Hasdal. Karacaah- met, Ihlamurkuyu ve Sangazi mezar- hklan ise 1980 sonrasında yaşamını kaybeden siyasi görüşlü kişilenn yo- ğunluğuyla biliniyor. Gayrimüslim mezarhklanyla birükte Istanbul'daki yaklaşık 200 mezarlık, ilçelere göre şöyle dağılıyor: Adalar (11): Büyükada, Heybeli- ada, Burgazada, Kınalıada, Büyüka- da Rum, Büyükada Ermeni, Büyüka- da Ermeni-Katolik, Heybeliada Rum, Burgazada Rum, Kınahada Rum, Kı- nahada Ermeni. Avolar (3): Ambarlı, Merkez, Fi- ruzköy. Bağcılar (4): Bağcılar, Kirazlı, Ba- demlik, K. Halkah. Babçetie\ler(6): Osmaniye, Çoban- çeşme, Yenibosna, Güneşli, Eski Ko- casinan, Yeni Kocasinan. Bakırköy(7): Kartaltepe, Bakırköy Rum, Bakırköy Ermeni, Büyük Ba- uklı Ermeni, Küçük Balıkh Ermeni, Bahklı Rum, Süryani Kadim. Beşiktaş (9): Maçka, Yahyaefendi, Ortaköy, Kuruceşme, Aşiyan ve Na- fibaba, Kunıçeşme Musevi, Kuruçeş- me Rum, Kunıçeşme Ermeni. Beykoz (12): Paşabahçe. Şahınka- ya. Gaziyunus, Anadoluhisan, Kava- cık, Çubuklu, Kemerüstü, Anadolu Kavağı, Kanlıca, Yenımahalle, Tokat- köy, Yuşa. Beyoğhı(13): Feriköy, Helvacıdede, Kulaksız. Hasköy, Sütlüce, Sütlüce Ermenı, Fenköy Rum, Halıcıoğlu Musevi, Halıcıoğlu Ermeni, Sütlüce Rum, Hasköy Rum, Feriköy Bulgar, Hasköy Yahudi. Eyüp (10): Bayrampaşa, Tokmak- tepe, Eyüp, Alibeyköy, Kemerburgaz, Mısırtarlası, Necatibey, Edirnekapı Şehitliği, Edirnekapı Ermeni. Esenler (3): Atışalanı, Kemer, Kö- yıçi. Gaziosmanpaşa (9): Eski ve Yeni Küçükköy, 500 Evler, Taşhtarla, Ce- beci, Gazi Mahallesi. K. Köy Uzun- çayır Katolik Ermeni, K.Köy Uzun- çayır Rum, K. Köy Ermeni. Güngören (1): Güngören. Kadıköy(7): K. Bakkalköy, Sahra- yı Cedit, Içerenköy, Merdivenköy, Bağlarbaşı Rum, Bağlarbaşı Ermeni, Bağlarbaşı Musevi. Kâğıthane(3): Sanayi, Hasdal, Kâ- ğıthane. Kartal(5): B. Bakkalköy, Ortadağ, Yakacık, Soğanhk, Kartal. Küçük Çekmece (8): Tepeüstü, B. Halkah, Kanarya. ÖciteUı, Yeşilova- Şenlikköy, Sefaköy, Kayabaşı, Altın- şehir. Maltepe (4): Başıbüyük, Gülsuyu, Maltepe, Küçükyah. Pendik (8): Tavşantepe, Dolayoba, Kurtköy, Yayalar, Koca Mezarlık. Şıhlı, Yeni Şıhh, Eski Pendik. Sanyer (31): Istinye, Yeniköy, Ki- reçburnu, Çayırbaşı, Rumelikavağı, Emirgân, Garipçe, Rumehfeneri, Ye- ni Kilyos, Uskumruköy, Kısırkaya, Demirciköy, Zekeriyaköy, Bahçeköy, Gümüşdere, Arnavutköy Musevi, Ar- navutköy Rum, Emirgân Rum, Emir- gân Ermeni, Çayırbaşı Rum, Çayırba- şı Ermeni, Bebek Rum, Ortaköy Mu- sevi, Ortaköy Rum, Rumeli Hisan Ermeni, Istinye Rum, Yeniköy Rum, Tarabya Rum, Çayırbaşı Italyan, Kil- yos Musevi, Kilyos Bahai. Şişli(7): Zincirlikuyu, Abide-i Hür- riyet, Ayazağa, Rum, Ermeni. Muse- vi, Katolik Ermeni. Tuzla (4): Tuzla, Aydınhköy, Ay- dıntepe, Şifa. Ümraniye(6): Kocatepe, A. Dudul- lu, Y. Dudullu. Ihlamurkuyu, Sanga- zi, Hekımbaşı. Üsküdar(12): Karacaahmet, Seyit Ahmet (lranlılar), Nakkaştepe, Çen- gelköy, Çakaldağ, Küplüce. Bülbül- dere, Kandilh, Bağlarbaşı Rum, Bağ- larbaşı Ermeni, Bağlarbaşı Musevi, Kuzguncuk Musevi. Zeytinburnu(13): Kazhçeşme, Ye- dikule, Silivrikapı, Ayvalık, Eski Kozlu, Yeni Kozlu, Dedeler, Tahir Efendi, Merkezefendi, Topkapı- Çamhk, Maltepe, Eski Topkapı, Ye- ni Topkapı. CIMARTESİ \AZILARI ATAOL BEHRAMOĞLU Bıez'de Yaza Veda 2001 yazma Enez'de veda ettik. Türkiye harita- sının kuzeybatısma, Keşan'dan Ege'nin kuzeydo- ğusuna uzanan karayoluna bakarsanız, en uçta Enez'i görursunüz. Güneyinde Saros Körfezi, ku- zeyinde Meriç Deltası ve Yunanistan... Enez'e ilk kez on yıl kadar önce Enez Belediyesi'nin bir şö- lenine katılmak üzere Raif Ertem'le gitmiştik. Bu kez eşimle Istanbul Üniversitesi'nin dinlenme kampındayız. ••• Enez'in kendisi, küçük, gösterişsiz bir ilçe. llçe- den de çok büyücek bir köyü andınyor. Gelişme- miş, kavruk kalmış. Oysa birkaç kilometre ötede- ki Ege kıyılan gerçek bir cennet. Böylesine berrak, neredeyse avuçlannıza doldurup içmek isteyece- ğiniz kadar temiz bir deniz suyunu, irmik hetvası kıvamındaki bir kumsalı ne Ege'nin öteki kıyılann- da, ne de başka bir yerde bulabilirsiniz... Ama Enez'in kendisi, gelişmemiş, kavruk kaJmış. Bu çelişkinin nedenini çok geçmeden öğrenecektik. • • • Ülkemizi ne kadar tanıyoruz? Hızla geçip gider- ken herhangi bir aracın penceresinden şöyle bir göz attığımız bir coğrafya parçasını ya da bir yer- leşim yerini ne ölçüde tanımış olabiliriz? Çoğu- muzda haritadan yararlanma alışkanlığı yoktur. Gezdiğimiz yerlere ilişkin kitap-broşür edinip oku- ma alışkanlığına pek fazla sahip olduğumuz da korkanm kı söylenemez. Böylece, gittiğimiz yer- lerde daha çok bir uyur-gezer gibi dolaşır, birkaç fotoğraf çeker, olsa olsa birkaç restoran ya da bu türden birkaç şey hakkında fikir sahibi olarak gel- diğimız yere döneriz... Kendimize şöyle bir test uygulayalım: Oturduğumuz sokağın hemen bitişi- ğindeki sokağın adını kaçımız biliyoruz? Batı ül- kelerinden herhangi bırinde, herhangi bir kimse- ye bulunduğunuz yöredeki herhangi bir yeri sorun, sıze büyük olasılıkla orayı aynntılı olarak tarif ede- cektir. • • • On yıl kadar önce Enez'den, giderek silikleşen birkaç izlenımle dönmüştüm. Bugün Enez'i tanı- dığımı söyleyebilirim. Bunu, Enez'deki dinlenme kampında bulunduğumuz günlere rastlayan, Enez Belediyesi'nin düzenlediği önemli bir toplantıda yaptığım bir konuşmanın hazırtık çalışmasma borçluyum... Çalışma dediğim de, Enez Belediye- si'nin bu toplantı nedeniyle hazırtadığı birkaç say- falık dosyadaki bilgileri ve Enez'in zengin antik ta- rihine ilişkin yine Belediye yayını resimli bir broşü- rü yanm saati geçmeyen bir sürede gözden geçi- rip notlar almış olmam... Ama bu kadarcığı da Enez'i farklı bir gözle, daha doğru bir deyişle de "biterek" görmeme yetti... • • • Yukarda bir çeiişkiden söz etmiştim. Bu çelişki, böyle bir turistik-tarihsel bölgenin bir başka ülke- ye sınır komşusu olması nedeniyle 1. ve 2. dere- çeaskeriyasakalanoluşturması... Belediyecedü- zenlenen toplantının konusu da buydu... Bu dö- nem bir kez daha belediye başkanı seçilen arka- daşım, eczacı Abdullah Bostancı'nın iyimserliği- nin haklı çıkmasını, bölgenin "yasakalan" olmak- tan çıkanlması yönünde en yüksek askeri makam- larca verildiği söylenen sözlerin gerçekleşmesini diliyorum... • • • Bir kuş cenneti olduğu söylenen Meriç Deltası'nı (burada 160 kuş turü yaşamaktaymış) yasak alan içinde kaldığı için gezip göremedik... Fakat çev- resindeki çeltık alanlanyla bir başka doğai güzel- lik oluşturan Gala Golü'nü (Bu "gala" sözcüğü acaba nereden geliyor?) bir tepenin üzerinden gördük... MÖ 5000'li yıllarda Ainos adıyla kurul- muş (iskân edilmiş) olan Enez'in ortaçaga ait ka- lesini, Istanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Arkeolog-Profesör Sayın Sait Başaran önderli- ğinde özveriyle gerçekleştirilmiş kazı yerlerini kı- sa bir süre içinde de olsa ziyaret ettik... • • • Enez'i nasıl bir gelecek bekliyor? Belediye Par- kı'ndaki konuşmamda da söyledim: Enez eşsiz kı- yılan ve benzersiz doğal güzellikleriyle, tarihsel zenginlikleriyle, yasak alan olmaktan çıktığında başdöndürücü bir hızla gelişmeye aday... Ama bu gelişme, yörenin dogal dokusu gözetilmeksizin bir yağma anlayışıyla gerçekleşecek olursa Enez- liler bugünkü durgunluk dönemini de ararlar ve o güzelım coğrafya da yurdumuzdaki birçok benze- ri gibi yok olurya da çirkinleşir... Başta Enezlilerin kendileri olmak üzere ılgilı herkesin, tüm kişi ve ku- ruluşlann bu konularda şırndiden düşünüp önlem almalan gerekiyor... e-posta: ataolb«cumhuriyetcom.tr Faks: 0212 513 85 95 - 513 90 98 İstanbul Büyükşehir Belediyesi başvurdu Silahlı belediye gücüne vize verilmedi BAHARTANRISEVER ANKARA - Istanbul Büyükşehir Belediyesi. işadamı Üzeyir Ga- rih'in Eyüp Mezarlı- ğı'nda öldürülmesinin ardından, mezarlıklarda silahlı güvenlik birimı oluşturmak için yeni- den Içişleri Bakanlı- ğı'na başvurdu. Istanbul Büyükşehir Belediyesi, kentin çeşit- ii bölgelerinde toplam 7.5 milyon metrekare- lik alanı kapsayan 150 mezarlığın korunabıl- mesi gerekçesiyle Özel Güvenlik Birimi oluş- turuhnası için ilk olarak 1988 yılında Içişleri Bakanlığı'na* başvur- muştu. Bakanlar Kuru- lu bu istemi reddeder- ken Istanbul Belediye- si, 1995 yılında mezar- iıklar ve mezbahalar müdürlüklerinin de ay- nı biçimde korunması için yeniden başvurdu. Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanı AB Müfit Gürtuna, önceki gün bu konudaki giri- şimlerini tekrarladıkla- nnı söyledi. Ancak Içiş- leri Bakanlığı'na henüz böyle bir başvurunun u- laşmadığı bildirildi. Yasal engelin yanı sı- ra iktidarda, özel güven- lik teşkilatlannın, silah- lı "tarikaf ya da "ekip'' oluşumlanna yol açabileceği kaygısı bulunuyor. Geçen dö- nem MHP'li Keçiören Belediye Başkanı Tur- gut Atanok'a bağlı ça- lıştığı öne sürülen "A Talamı"nın bir kişinin ölümüne yol açüğı iddi- ası tartışma yaratrruştı.