Katalog

8 EYLÜL 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA J l i J v U i l UIVJJ. / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 YoksuHuk SHMPI 800 milyonu aştı • ANKARA (ANKA)- Dört kişilik bir ailenin geçinebilmesi için gereken ve "yoksuüuk sırun" olarak nitelendirilen tutar 800 milyon lirayı geçti. Açlık sının ise 272 milyon liraya kadar yükseldi. Türkiye Kamu-Sen'in, dört kişilik bir ailenin aylık gıda, konut, yakacak, giyecek, ulaşım, haberleşme ve diğer harcamalannı dikkate alarak yaptığı hesaplamaya göre, yoksulluk sının ağustos ayı sonunda 826 milyon 247 bin liraya yükseldi. Dört kişilik bir ailenin açlık sının da 300 milyon liraya yaklaştı. Botaş'tanşoK fatıralar • BURSA(AA)- BOTAŞ Bursa Doğalgaz Işletme Müdürlüğü'nün, tahsil edilen faturalarda tüketim miktarlanmn eksik hesaplandığını gerekçe göstererek abonelere geriye dönük olarak 'fark tüketim' adı altında milyarlarca liralık faturalar gönderdiği bildirildi. Kullanıldığı halde tahakkuk ettirilmeyen doğalgaz bedellerinin tahsili için gönderilen ancak 1995 yılına kadar uzanan milyarlarca liralık - ' faturalarla karşılaşan aboneler ise mağdur olduklannı savundular. Şikayetler nedeniyle faturalann son ödeme tarihi 28 Ekim'e kadar uzatıldı. Çifftçiye haciz yağıyor • ERZURUM(AA)- Erzurum Ziraat Odası (EZO) Başkanı Neşet Aydemir, Erzurum ve ilçelerindeki 10 bin 600 çiftçiye borçlanndan dolayı haciz geldiğini belüierek girdi fîyatlannın yüzde 65-70 oranlannda artması karşısında, üreticinin çok zor durumda kaldığını ifade etti. Bu arada çiftçinin eline geçen fiyatların yılın ilk yedi ayında reel olarak yüzde 18.4 genlediği belirlendi. Bugdayda ithalata doğra • ANKARA (AA)- Yagış rejimi bozulan Türkiye'nin bu yıl yüksek miktarda buğday ithal etmek zorunda kalacağına dikkat çekidi. Ziraat Mülendisleri Odası BasLanı Gürol Ergin, Orta Anadolu Bölgesi'nde aşın sıcaklar ve yağış rejimindeki bozıkluklar nedeniyle bufcölgebuğdayıyla ka*b kullanmaksızın ekuek yapılamayacağuıı söybdi. Estaf, yüksek İMdendertH • ANKARA (Cımhuriyet Bûrosu) - TCîKiye Esnaf ve Sauatkârlar Vakfı Genel Ba&anı Fehmi Genç, hükûmetin esnafin s&sni dinlemesini isteyerek, "Esnaf ytöisek kredi faizleri ve a g r vergi yükü altında ezîmektedir" dedi. Cheç, "Zengmden tek kı_riş \ergi ahnmazken esıaf \ergi altmda ezûyor" diye konuştu. Taksitlendirme uygulaması Bağ-Kur'da sigortalılan çileden çıkanyor Gelecek ay düzeltiriz!FATMAKOŞAR Prim borçlannın taksite bağlanmasıyla ilgili başvuru süresini 15 E ylül'e kadar uza- tan Bağ-Kur, sigortalılan çi- leden çıkaran uygulamalara sahne oluyor. Bağ-Kur'da prim borçlan yanlış hesapla- ruyor, muhasebecilere iş yap- tınlmıyor ve yoğunluk nede- niyle sonu görünmeyen kuy- ruklar oluşuyor. Prim borcu yanlış hesapla- nan ve makbuzlanyla başvu- rarak itiraz eden sigortalılara • Bağ-Kur'da prim borçlan yanlış hesaplahıyor, muhasebecilere iş yaptınlmıyor ve yoğunluk nedeniyle sonu görünmeyen kuyruklar oluşuyor. Prim borcu yanlış hesaplanan ve makbuzlanyla başvurarak itiraz eden sigortalılara "Bu ay öde, gelecek ay gel düzeltelim" deniliyor. "Bu ay öde, gelecek ay gel dü- zeltetim" deniliyor. Daha önce ödenen primle- rin toplam borç içine dahil edildiğini öne süren, hatta bu- nu belgeleyen sigortalılar bi- le aynı parayı Bağ-Kur'a öde- mek durumunda bırakılıyor. Bağ-Kur görevlilen, güç du- rumda kalanlara "sistemin bunu kontrol etmeye uygun olmadığını"' ve bir sonraki ay bakılabileceğini söylemekle yetıniyor. Öte yandan, Bağ-Kur'da yeni bir uygulamayla muha- sebecilerin iş yapmasının önüne geçilmesi yoğunluğu arttınrken "Sosyal Güvenlik Tam Otomasyon Projes" çer- çevesinde, bilgi toplama ki- tapçığı 5 milyon lira karşılı- ğmda satılıyor ve almayanlar hiçbır işlem yapamıyor. Koç Holding Bilgi Grubu Yürütme Komitesi Başkanı Ali Koç: Türkiye dijital aynm tehdidindeEkonomi Servisi - Koç Holding Bil- gi Grubu Yürütme Komitesi Başkanı Afi Koç, Türkiye'nin dijital aynmcılık tehdidiyle karşı karşıya olduğuna dik- kat çekerek "Tûrkiye'deyüzde4'İBkdi- jitaDeşmesöz konıum ve bu vasat bir du- rum. Dünyada bilgi1 teknotojileri kriter- lerine göre 47. sırada olan Türkiye, ûçûncü dalgayı yakalamak zorunda" açıklamasında bulundu. Türk Sanayicileri ve Işadamlan Der- neği (TÜSlAD) ve Cisco Systems ta- rafindan Askeri Müze Kültür Site- si'nde düzenlenen "c-Devfcf forumun- da konuşan Koç, Tüıidye'nin elektro- nik devlet projesini hayata geçirmek için hızlı davranmasmın önemine dik- kat çekti. Koç, devletin yeniden yapı- landınlmasının şart olduğunu belirte- rek " Yotsuziuklar cezataria değB şeffaf- hkla azalacakbr" dedi. Koç uzun vadeli ve ist'ıkrarh bir siya- si irade olmadığı sürece elektronik dev- letten söz edilemeyeceğini söylerken TÜSlAD Başkanı Tuncay Özilhan. "Kamu hizmetierinde, devtet-vatandaş iUşktsindebilgitekDolojyeriniyaygmbi- çimde kullanmak, eğemen züûyeti kö- , künden değjştirip kanıu yönetûnini te- peden tırnağayeniden örgutlemekTür- Idyeiçin sanıldığmdan çok. daha adl bir mesete" açıklamasmda bulundu. Yolsuzluklann yaşandığı mevcut sis- temde köklü bir değişim yaratmamn mümkün olmadiğını söyleyen Özilhan, T ü m yurttaşiann denetimine açık, bi- E$m ve üetişimteknolojikrinden yarar- lanarak şeffaf bir yap kurulmah" diye Ydmaz Karakovuntu, ekktnmik devlet başhğı altında işlennıesi gerekli en önemi iki konununsa^dam devlet^mahremıniUetkHvranılan olduğunu sö>ledL(Foto: AA) konuştu. Avrupa Komisyonu Bilgi Teknoloji- teri yöneticisi Hans Feter Gebbardt Türkiye gibi AvTupa Birlıği'ne aday ül- kelerin Türkiye gibi "e-Avrupa" proje- sini yakalamak için hızlı davranması- nın nönemine dikkat çekti. Özelleştinneden sorumlu Devlet Ba- kanı Yıfanaz Karakoyunlu, iki önemli konunun elektronik devlet başjığı al- tında işlenmesi gerektiğini kayderek bu kavramlann saydam devlet ve mahrem millet kavramlan olduğunu bildirdi. "Saydam dcvktve mahrem miOetkav- ramlan, eğer karşüıklı olarak e- devtet tarifleri içinde istenilen disiplinkre ka- vttşturulamazsa, e-deviet kavranuıun Tfiridye'de gelecek için çok da ilkeli ba* başlangıç olabileceği noktasındaki endi- şelerimi de bclirtmeliyim" diyen Kara- koyunlu, Radyo Televizyon Ust Kuru- lu Yasası'na da değindi. Bağ-Kur'da yeni başlatılan uygulamaya göre, sadece ve- kaleti olan avukatlar sigorta- lılar adına işlem yapabiliyor. Muhasebeci ve mali müşavir- lerin artık işlem yapamadığı Bağ-Kur'da her muhasebeci- nin yerine en az 10-15 sigor- talının kuyruklara girmesi yoğunluğu ciddi biçimde art- tırdı. Uzman olan muhasebeci Istanbul Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Yönetim Kuru- lu üyesi Hûseyin Fu-at, söz- konusu uygulamanın eski bir genelgeye dayandığını belir- terek "Avukatiar iş yaparken bile formlan bız dolduruyo- ruz. Çünkü Bağ-Kur'un iş- lemleri konusunda bizler uz- manız" dedi. Bu alanda müşavirlik hiz- metini muhasebecilerin sür- dürdüğünü anlatan Fırat, Bağ- Kur'daki yoğunluğun büyük oranda burdan kay- naİdandığını dile getirdi. Gûçlûk çıkanhyor Bu arada, prim tahsilatını sadece Halkbankası ile Vakıf- lar Bankası'nın yaptığı Bağ- Kur'da ödenen primlerin de toplam borç içine katılması mükellefleri güç durumda bı- rakıyor. İSMMMO Yönetim Kurulu üyesi Fırat, 1996'da 1997'de ödenen primlerin makbuzunun sunulması du- rumunda bile toplama dahil edildiğini belirtti. Muhesebeci Hüseyin Kap- lan ise bir müştenlennin 1999'da ödenen primlerinin borca katıldığını belirterek Bağ- Kur'daki "tuhaf" uygu- lamalardan birine daha örnek verdi. Kaplan'm Ahmet Ye- lek adlı müşterisi işyerini sa- dece 2 yıl süreyle açık tuttu- ğu halde 3 milyar liranın üs- tünde prim borcu çıkanlmış. Kaplan, sözkonusu esnafin 2 yıllık prim borcunun 700- 800 milyon lira arasında ol- duğunu belirterek "ttiraz et- tik. Ödeyin bir ay sonra gelir- seniz iade ederiz diyoriar^di- ye konuştu. Hedeflerde yeniden revizyon gündeme geldi. Gelecek yıl da yatınma kaynak yok 2002 bütçesi IMF'nin önündeANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - IMF heyetının 10. gözden geçırme ça- lışmalan dün Ankara'da başladı. Yı- lm ilk 9 ayındaki makro ekonomik gelişmelen değerlendiren heyetin, 2001 yılı hedeflerinde revizyon iste- yebileceği bildirildi. DlE'nin açıkla- dığı yüzde 11.8 'lik tarihi küçülme ra- kamlan, vergi gelirlerinin hedeflene- IMF: Türkiye'de işler iyi gidiyor WASHİNGTON (AA) - Uluslararası Para Fonu (IMF) Dış Ilişkiler Direktörü Tom Dowson, "Tûrkiye''de işlerin iyi git- tiğhıi ve ekonomik programın başanyla uygulanmaya devam ettiğmi" söyledı. Dovvson, VV'ashington'daki U\'İF mer- kezinde düzenlediği basm toplaııtısında. Türkiye'ye değinirken "Türkrye'de işler iyi gidiyor. Geçen hafta belirttiğim gibi, son zamanlarda cesaret verici gelişmekr oldu. Bu eğUim devam ederse, Türki- ye'nin sıkmtılan aşacağına inanmanuz için her türlü neden mevcut" dedi. IMF Dış llişkiler Direktörü Tom Dovvson, bu olumlu senaryonun ger- çekleşmesi için ekonomik programm sıkı şekilde uygulanmasma devam edil- mesi gerektiğini de belirtti. nin çok gerisinde kalması ve enflas- yonun durgunluğa karşın yüksek çık- ması da revizyon savlannı güçlendi- rici etkenler olarak gösteriliyor. Hazine, Merkez Bankası, Maliye ve DPT uzmanlanyla çalışan IMF heye- tinin hazn-layacağı rapor, IMF lcra Di- rektörleri Kurulu toplantısında onay- lanrrsa, yaklaşık 3 milyar dolarlık kre- di dilimı serbest bırakılacak. IMF Türkiye Masası Şefi Juha Kahko- nen ın başkanlığını yaptığı heyetin, inceleyeceği başlıca konular şöyle: 2001 yılı hedefleri: Hüküme- tin son niyet mektubunda revize ede- rek yüzde 52.5'tan yüzde 58'e çıkar- dığı 2001 yılı enflasyon rakamı ger- çek dışı olarak değerlendiriliyor. ÖĞRENCİLERDEN IMF'YE PROTESTO - İstanbul Ünhersitesi öğren- cilerinden bir grup, IMF heyetini protesto için dün Amerikan Konsolosluğu önünde basm açıîdaması yaptL Slogan atnktan sonra dağılan ögrencileri çembere alan polis, 20 kişiyi yerlerde sürükleyerek gözalnna akh. Yıl sonu enflasyonunun en iyımser olasılıkla yüzde 60 düzeyinde olaca- ğı hesaplanıyor. 2001 yılı için 37 kat- rilyon 710 trilyon lira hedefleyen Ma- liye Bakanlığı, yılın ilk 7 ayındaki vergi tahsilat miktannı 19 katrilyon 738 milyar lira olarak açıkladı. 2002 yill bÜtçeSİ: Devlet Baka- nı KemalDerviş, işadamlan ve sendi- ka başkanlanna "Sıkı maliye potitika- lanndan tavizwrirsek, EVIF gider"1 di- yerek, 2002 yılı bütçesınde de yatın- ma kaynak aynlmayacağını açıkladı. Derviş, 2002 bütçesinin büyüme he- defıni de yüzde 4 olarak açıkladı. Bu rakamın yabancı kaynak gelmesi du- rumunda yüzde 6 olacağı bildirildi. BOfÇİai": Bunalım sonrasında tüm gelirini borçlannı ödemeye aktaran Türkiye'nin geldiğı aşamayı, Derviş, "Borçlann gayri safî milK hasüaya ora- nı değişmiyor'' sözleriyle açıkladı. KİT'ler: IMF heyetınin sosyal gü- venlik kurumlannın durumlannı da de- ğerlendirmeye alacağı belirtiliyor. Bü- tün yıl boyunca 5 katrilyon 112 trilyon lira aktanlması öngörülen sosyal gü- venlik kurmlanna yılın ilk 7 ayındaki kaynak transferinin toplamı 3 katrilyon 534 trilyon liraya ulaştı. Heyetin enflasyon hedeflemesiyle ilgi- li çalışmalar da bulunacağı da belirtildi. Reel sektöre Dünya Bankası'ndan da umut yok ANKARA (CmnhHriyet Bûrosu) - Reel sektörü can- landınnak için oluşturulma- sı planlanan fona kaynak bulunamryor. Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Der- viş' in "Bizim herhangi bir rehabüitasyonfonukuracak ve kaynak aktaracak duru- mumuz yok. Aynca Dûnya Bankası'nın da böyle bir fo- nu jrt>k" demesimn ardm- dan. Dünya Bankası reel sektörheyeti de "içkaynak- lannıza yönelin" mesajı venii. T ürkiye Odalar ve Borsa- lar ]3irliği (TOBB) Başkanı RifııtHisarokBoğhıile yapı- lan görüşme sonrası, TOBB'le ortak bir aksiyon planı hazırlama karan alan Dünya Bankası reel sektör heyetinin çalışmalan sürü- yoT. IVlikro finans şirketi Hükümete, küçük işlet- melereyardımcı ohnası için IFC bünyesinde bir mikro finans şirketi kurulması önerisinde bulunan heyetin, görüşmelerde Türkiye 'deki üreten sektörleri canlandıra- cak kaynağın iç dinamikler çerçevesinde temin edilebi- leceği mesajını verdigi kay- dedildi. Kaynak konusunun çalış- malann tamamlanmasının ardından netlik kazanacağı bildirihyor. TOBB Başkanı Rifat Hi- sarcıklıoğlu ise, reel sektörü canlandıracak fon konusun- da Bankalar Birliğı ile ortak bir çalışma vürürüldüğünü ve bu çalışmanın sonuçlan- nı bekle4iklerini söyledi. İŞÇİMN EYREMNDEN ŞÜKRAN SONER Yavuz HIPSE ÜzeyirGarih cinayeti, emniyetimizin, medyamı- zın, toplumsal soaınlarımızın hal-i pürmelâlinin açı- ğa çıkmasında çok etkili bir işlev yaptı ya. Medya rezilliği iyice ele aldı. Ayıplı durumunu, kendi ken- dini teşhir edip eleştirerek, suçunu hafıflettiğini var- sayıyor. Son günlerin modası rekabet, gazetecilik adına çekiştirilirken ayılıp bayılan, fenalık geçiren kızla- nn görüntülerini verip "Bız hiç değilse kendi ayıp- lanmızı saklamıyoruz" gerekçesine sığınıp, aynı yolda devam etmek! Kişilik haklannı yok sayma- da, yargısız infazda en az polis kadar suçlu oldu- ğumuzu itiraf edip suçu işlemeye devam etmek, suçumuzu mu hafıfletiyor? Topluma teşhir edip özel hayatlarını, gelecekle- rini büsbütün karartıgımız, haklannı arayabilmele- ri de söz konusu olamayacak, toplumun en altta- kileri için, "Polise uyduk, ayıp ettik" dedikten son- ra bari değişen bir şeyler olsaydı. İlk zanlıyı katil ilan etmenin buyük suçunun itiraf edildiği, sözde her- kesten özür dilenilen haberin yanında, yeni sanık- lar için aynı densizlikte yargısız infaz uygulamak nasıl bir iş? Yaşamın vurduğu bir genç insanı topluma cani olarak teşhir etmenin özeleştirisı yapılırken, emni- yette tanık olunmayan sorgulamaların, elimizde belgesi vaımış gibi yayımlanmasının ayıbı kabul edilirken, butun ana haberler ve gazete sayfalan- nın başında aynı suçun bir yenisi işleniyordu. Bu kez son sanık, henuz yakalanmış Yermez'in ifa- deleri olduğu söylenen diyaloglar, zabıtlardan alın- mış gibi yayımlanıyordu. Belki çok fazla bir şeyi de- ğiştirmiyor. ancak bütün televizyon kanallan ve ga- zetelerde yer alan cümlelerin birbirini tutmaması, her birinde bir başka senaryonun yer alması, med- yanın ayıplı ve suçlu durumunun, uyduruculuğun boyutlarının aynası. Gazeteci piyasasında yerinin olması için, sorgu tutanaklannın haberıni uyduran gazeteci suçlu da, yıllann deneyımlı sayfa sekreterleri, yazıişleri kad- roları, televizyon mudürierı ne yapmaktalar? Özür dilerken olsun biraz daha ciddi, özenlı, kamuoyu denilen kitlelere saygılı olamazlar mı? Suna'ya ya- pılanlar tartışılıp eleştirilirken, tıpkısının aynısı, da- ha kötü kopya sahneler Pınar için nasıl yaratılabi- lir? Yoksa medya toplumsal yozlaşma, yüzsüzlük- te geldığımiz noktanın vitrini mi? Dün bir halk otobüsünde, zaten istemeyene ve- rilmeyen biletin hiç kesilmediği dikkatimi çekti. Ya- nımdakı yolcu bir süredir bilet kesmediklerini söy- leyince, merak edip, bilet satarmış gibi yolcular- dan paralan toplamakta olan gence sordum. "Ar- tık bilet kesmıyonız" demekle yetindi. Zaten açık duran çekmecesinın ıçınde paralar dizilmiş, bilet koçanlan gözükmuyordu. Merakım artmıştı, belediye ile nasıl anlaşmış ola- bıleceklerini anlamaya çalıştım. "Ayda 600 milyon ödüyoruz, bilet kesmıyonız" dedi. "Götürü anlaşma mı, vergili, kayrtlı mı, yoksa ha- raç mı?" sorumu bıraz bağırarak, yolculann da il- gisini çekmeye çalışarak yonelttim. Pişkin, baskın bir sesle, "Bize hesap soracağına yukandaki hır- sızlara bak" demez mi? Yolculan ajite etmeyi kafama koymuştum, "İyi de biz de küçük hırsızlıklara, vergi kaçırmalara ortak olursak, yukardakilere nasıl hesap sorabiliriz? Var- sın çalsınlar, bize de küçük paylar düşsün diye mi bakacağız?" çıkışıma bir iki onay umuyordum ga- liba. Yanılmışım. Insanlar canlarından bezgin, umarsız, halk otobüslerinde bilet kesilmeden pa- ra toplanmasına ses çıkarmamakta karariı, küçük hırsızlıklarda suç ortaklığı suçlamasına bile tepki- siz kalmayı seçtiler. Meydan yavuz hırsızlarındı. "Nereye kadar?" derseniz. Yanıtı, şimdilik sin- miş, oradan, buradan, çok zayıf gibi gelen, örgüt- süz olduğu kesin, ama bir toparianmaya, umut ol- maya görsün, büyük çoğunluğu temsil eden çat- lak seslerin buluşmasında. sukransoner" yahoo.com TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu: Uretim artmazsa krizden çıkamayız SERMETÇUHADAR K.MARAŞ - TOBB Başkanı Rifat Hisar- cıkhoğlu, "Türkiye'nin şu anda en önemli ko- nusu üretimi artınııak- nr. Red sektör sorunla- nna el atılmazsa 2002 yılı da kajıp >il olur" dedi. Hisarcıklıoğlu. knz dönemınde reel sektö- rün üzülerek tasarruf yaphğını. ama devletin tasarrufa yanaşmadığı- nı da belirterek "Bu krizdöoemindebizüre- thnhnİTİ kıstık, tasarnıf yapak, ancak devlet ta- sarruf yapmadı. Yap- maya da yanaşmıyor. Yeniden yapdanmayı gerçeldeştiremezsek ka- yıp yıDar artacak" şek- linde konuştu. TOBB Yönetim Ku- rulu üyesi ve Kahra- manmaraş Ticaret ve Sanayı Odası Başkanı Mehmet Balduk da Türkiye'nin bir zihni- yet devnmi yapmak zorunda olduğunu kaydederek "Türkiye yeniden yapılanmayı gerçekleştiremezse 10 ayda ya da bir \ ılda bir kriz yaşann"" dedi. Özellikle şubat krizi- nin ardından Anado- lu'daki reel sektörün sı- kıntılannı yerinde gö- rerek çözüm yollan bu- lunabilmesi amacıyla v-urt gezilerini sürdüren TOBB'nin 163. durak yeri Kahramanmaraş oldu. Burada Ticaret Bor- sası'nın verdıği akşam yemeğine katılan Hi- sarcıklıoğlu yaptığı açıklamada. kriz nede- niyle önlerini göreme- diklerini belirtirken ekonomik belirsizlik- ten yaktndı. Hisarcıkh- oğlu, Türk insanın yüz- de 11.8'lik küçülmeyi hak etmediğini de be- lirtirken büyüme hızı- nın tekrar pozitife dö- nüştürülmesi için her- kesin üzerine düşen gö- revı yapması gerektiği- ni söyledi. Hisarcıklıoğlu, reel sektörün sıkıntılanna el atılarak çözüm yolla- n bulunmaz ise önü- müzdeki 2002 yılınm kayıp yıl olacağı görü- şünü de savunarak so- runlan Ankara'ya ak- tardıklannı belirtti.