Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 EYLÜL 2001 CUMARTESİ 10 DUNYA VE TURKIYE Londra'daki Kıbnslı Türkler, Rum pasaportu alanlann vatan haini olmadıklannı belirtiyor Uıatıet değil seyahat hakkı REŞATAKAR LONDRA - Kıbns sorununun çözü- münü amaçlayan gorüşmelerin ABD'nin New York kentinde başlayıp başlamayacağı, çözûm olmaması duru- munda ıse Rum Kesimi'nin tek başına Avrupa Birliği (AB) üyesi olup olma- yacağı tartışmalanna bir de "pasaport" tartışması eklendi. Halen bütün dünya devletleri tara- findan "Kıbns Cumhuriyeti Pasapor- tu" olarak kabul edilen, ancak Kuzey Kıbns Tûrk Cumhuriyeti (KKTC) ma- kamlannın "Rum pasaportu" olarak nitelendirdiği pasaportlar, özellikle Av- rupa ülkelerinde vizesiz seyahat hak- kı sağlıyor. KJCTC pasaportu ile seya- hat edemeyen, TC pasaportu alınması durumunda ise vızeye ihtiyaç duyan Kıbnslı Türkler, özellikle son zaman- Belçika'da AB toplantısı Ismail Cem Genval yolcusuANKARA(CumhuriyetBûrosu)-Dı- şişlen Bakanı İsmail Cem, Avrupa Bir- liği (AB) üyeleriyle aday ülkeleri bir ara- ya getırecek Genval toplanüsına kaölmak üzere bugün Belçika'ya gidiyor. Cem'in ziyareti, toplantılann günde- minde Türkiye'mn AB üyelik sürecinin de bulunması nedeniyle büyük önem ta- şıyor. AB Dönem Baskanı Belçika'nın, sadece üye ülkelerin katılacağı ilk gûn- kütoplantıda Türkiye'nin üyelik süreci- ne ilişkın bir rapor sunması bekleniyor. Belçika Dışişleri Bakanı Louis MkheT ın AB'li meslektaşlanna sumnası bekle- nen raporda, Türkiye-AB ilişkilerinde gelinen son aşama değerlendiriliyor. Tür- kiye'nin Kopenhag knterlerini karşıla- ma konusundaki durumunu da mercek altına alan rapor, ilışkilerin geleceğine dö- nük bir düşünce oluşturmayı amaçhyor. AB'nin geleceği tarüşılacak AB Dışişleri Bakanlan toplantısının Türkiye dışındaki gündem maddeleri arasında Ortadoğu banş süreci ve Ma- kedonya'daki durum yer alıyor. AB'li bakanlar, toplantının ikinci gününde de AB aday ülke bakanlan ile bir araya ge- lerek "AvrupaBirliği'nin geleceğun" ele alacaklar. Dışışlen Bakanı Cem'in de top- lantınm bu bölümüne katılarak Türki- ye'nin görüşlerini aktarması bekleniyor. Cem, toplantının ardından AB Komıs- yonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Gûnther Verheugen, Dış Politika Yük- sek Temsılcisı Javier Solana, AB Ko- misyonu'nun dış ilişkilerden sorumlu üyesi ChrisPatten ve Türkiye karşıtı gö- rüşleri ile tanınan AP Türkiye raportö- rü Alain Lamassoure ile bır araya gele- cek. Cem'in bu temaslannda Kıbns ko- nusunun öne çıkması bekleniyor. Cem Sezer'e bügi verdi Dışişleri Bakanı Cem, Belçika ziyareti öncesinde Cumhurbaşkanı AhmetNecdet Seaer'e Kıbns'takı gelişmeler başta olmak üzere dış politika konulannda bügi verdi. Çankaya Köşkü'ndeki görüşme yaklaşık 50 dakika sürdü. The Economist: Kıbns AB'de kriz çıkaracak Dış Haberler Senisi - tngiltere'de ya- yımlananhaftalık siyaset ve ekonomi der- gisi The Economist, "Avrupa Biıiiği'ni Kıbns konusunda büyük krtderin bekfc- dtğini, bu nedenle birtik üyesi ülkekrin bö- lünmüş adayı kulüpJerine ahp ahnama ko- nusundald kararlannı bir an önce verme- leri gerektiğuıi" yazdı. Washıngton ve Brüksel'deki uluslara- rası siyaset uzmanlannın, Kıbns Rum Ke- simi'nin AB'ye kabul edilmesi halinde Türkiye'nin gösterebileceği tepkinin çok şiddetli olabileceğini tahmin ettikleri be- lirtilen yazıda. Türkiye'nin en azından adanın kuzeyinı ilhak edebüeceğı uyan- sının yapıldığı belirtildi. "AB'nin Rumla- ra sükûnet tavsiyc ettiği ve kendisi de bir- Bküyesi olmakisteyen Türkiye'nin Kıbns üzerinde bir savaşı göze alamayaeağj yö- nünde görûş bildirdiği" ifade edilen yazı- da, AB'nin, bHâ anlaşmazhğı çözeceği ve birleşmiş bir adayı üye yapacağına da- irboş birhayale ınanmaya devam ettiği kay- dedildi. Dergi, AB'nin "bir kriz ya da sa- vaş riskine rağmen ü\ cliği onaylama" ve- ya "Rumlan genişlemenin dışuıda tutup bütün genişleme sürecini Yunanistan'm veto ibtimaliyle rafa kaknrma" konusun- da karar vermesi gerektiğim yazdı. • Kıbns Cumhuriyeti pasaportu tartışmalan sürerken bu belgeyi alanlann tek amacının Rum Kesimi'nin AB'ye ginnesi durumunda serbest dolaşrm hakkından yararlanmak olduğu bildiriliyor. larda bu pasaportlara daha çok ilgi gös- termeye başladılar. Pasaport başvurulan daha çok Rum Yönetimı'nin Londra Konsolosluğu'na yapıhyor. 'Cumhuriyet'in Londra'da- ki Rum konsolosluğu ile yaptığı görüş- menin öncekı gün yayımlanmasından sonra, bu konudaki tartışmalar yoğun- laştı. Londra'da bulunan Avrupa'nın en eskı Türk kuruluşu olan "Kıbns TürkCemiyeti" Başkanı MustafaGenc- soy, son dönemde Kıbns Cumhuriye- ti pasaportlanna ilginin arttığını, ancak pasaport alan insanlann "vatanaihanet" amacı taşunadıklannı söyledi. Mustafa Gençsoy, özellikle Rum ta- rafının AB'ye üye olacağı yönündeki haberlerin pasaport taleplerini arttırdı- ğını söyledi. 'Siyasi amaç yok' Londra'daki Türk örgütlerinden "Ata- türkçü Türk Kıbnsklar DerneğT Baş- kanı Osman Onbaşıoğlu da Cumhuri- yct'e yaptığı açıklamada, pasaport alım- lannın siyasetle ilgisi olmadığını belir- ti. Onbaşıoğlu, "Rum konsolosluğuna başMirarak pasaportalanlann tek ama- cı serbest dolaşımdır. Bunun Kıbns da- vasında Rum tezini destekkmek ya da Tûrk tezine karşı çıkmakla herfaangi bir ilgisi yoktur" dedi. Aralannda aşı- n mılliyetçilerin de bulunduğu çok sa- yıda kişinin Kıbns pasaportu alınma- sım onaylamadıklannı belirten Onba- şıoğlu, görüşlerini şöyle özetledi: "Rum tarafi tek başına AB'ye girer- se,tüm Avrupa'da serbest seyahat, iş. ve eğhim olanağı sağianacak. Bu hakİar- dan yaraıianmak isteyen Kıbnsh Türk- ler, Londra'daki Rum konsolosluğuna başvurarak pasaport alabiliyorlar. Son zamanlarda pasaport taleplerinin art- nğını bizler de duyuyoruz, Hatta ara- lannda yakuıdan tanıdığımız nüDiyet- çi arkadaşlar da var. Onlann Kıbns da- vasma baktş acüandeğişmişdeğOdir.Tek amaçlan serbest dolaşım hakkından yararianmaknr. Bunu yapmakla Rum davasına hizmet ettikleriyönündekiid- dialan kabul etmiyonar." UÇK müitanlan silahlannı NATO biniklerine tesKm etmeden önce gövde gösterisi yapölar. (Fotoğraf: REUTERS) Makedonya'da hasata devam Dış Haberler Servisi-Ma- kedonya parlamentosunun önceki gün anayasal reform- lann yapılmasına yeşil ışık yakmasının ardından NA- TO, Ulusal Kurtuluş Ordu- su (UÇK) mılitanlanmn elindeki silahlan toplama- ya yeniden başladı. Make- donya'mn başkenti Üs- küp'teki NATO birlikleri- nin sözcüsü PaulBurns,bir- liklerin dün Esas Hasat ope- rasyonu çerçevesınde yeni- den silah toplama operasyo- nuna başladığını söyledi. Burns. NATO'nun Make- donya'daki operasyonunun ikinci aşamasında Ingiliz ve Hollandah askerlerin görev aldığmı belirtti. Üç gün sü- ren birinci aşamada NATO, 3 bin 300 olarak açıklanan nihai hedefin 1200'ünü top- lamıştı. Arnavut militanlar, siyasi ilerieme kaydedilme- si karşılığında silah teslim etmeyi kabul etmişti. Tank teslim ettiier UÇK militanlan Raduşa köyündeki bir futbol saha- sının yanında bulunan bina- da oluşturulan silah topla- ma merkezine dün çoğun- luğu AK-47 tipi 160 silah, Makedon ordusuna ait bir tank ve zırhlı araçla çok sa- yıda cephane teslim etti. In- giliz askerleri, binamn çev- resinde güvenlik kordonu oluşturdu. Patlayıcı, mayın ve cephane bu merkezde, diğer silahlar ise Yunanis- tan'daki bir silah fabrika- suıda imha edilecek. Öte yandan, Makedon- ya'da Ulusal Güvenlik Kon- seyi, önceki gün Cumhur- başkanı Boris Traykovs- ki'nin başkanhğmda top- landı. Toplantıda, "Make- don güçlerin, Avnıpa Gü- venlik ve Işbirliği Teşkilaü (AGİT) ve Avrupa Birli- ği'nin (AB) uhıslararası göz- lemcilerinin desteğiyle kriz bölgelenne geridönûşûnûn tstendiği" belirtildi. Açıkla- mada. ülkenin en üst kade- medeki yetkililerini bir ara- ya getiren Ulusal Güvenlik Konseyi toplantisında, "NA- TO'nun operasyonunun ba- şanyla tamamlanması ve Makedon güvenlik güçleri- nin denetiminin dışmda bu- lunan böJgelere biıüklerin geridönüşüiçin gereken ko- şuDansağîay^cakortam ya- ratması" dıleğınde bulu- nulduğu kaydedildi. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Motsyk, Cumhuriyeti konuştu: Karadeniz barış deııizi oLsıııı AYHAN ŞtMŞEK ANKARA-Ukrayna'nın Ankara Bü- yükelçisi Oieıander Motsyk, Karade- niz'e komşu ülkeler arasında işbirliği potansiyelinin yeterince değerlendiri- lemediğini belirterek Karadeniz Eko- nomik Işbirliği'nin (KEİ) güçlendiril- mesıni istedi. KEl üyeleri arasında vi- ze uygulamasının kaldınknasını des- teklediklerini bildiren Motsyk, "Karadeniz banş denizi olsun istiyoruz. KEİ'de geliştirilen işbüüğt- nin bölgesel sorunlann aşıl- masma da katkıda buluna- bfleeeğine inanıyonız" dedi. Motsyk, Ukrayna'nınba- ğımsızlığının 10. yıldönü- münde iki ülke ilişkilerin- de gelinen aşama ve bölge- sel gelişmelen Cumhuri- yet'e değerlendirdi. "Kardeş ülke Türki- ye'nin" Ukrayna'nın ba- ğmısızhğını tanıyan ilk ül- kelerden olduğunu vurgu- layanBüyükelçi, "Bugün iKşkilerimi- zinmükemmel düzeydeolduğunu söy- le>ebilirim. Başka ülkelerin onlarca ydda gelebileeeği aşamaya, şimdiden ulaştık. Bugün aramızda 70'in üze- rindeişbirfigianlaşmasıhnzalanmış du- rumda" diye konuştu. îki ülkenin stratejik amaç ve önce- liklerinin örtüştüğüne, bunun bölge- nin güvenlik, banş ve istıkran için çok önemli olduğuna işaret eden Uk- rayna Büyükelçisi, "AB'ye entegras- yon en önemli önceKklerimizden. Bu alanda Türkiye büyük başan göster- di Biz ise daha geriden sizi izliyonız. KEİ'yi güçlendirmek için etkin giri- şimlerimiz ise bölgesel işbiıüğine ver- diğimiz önemingöstergesi" görüşünü dıle getirdi. Olexander Motsyk, So- gûçlendirilmesini isteyen Ulaayna'nın Ankara Büyiikelçisi Motsyk, bu işbirliğinin başta Ermenistan ve Azerbaycan arasında olmak üzere, bölgesel sorunlann aşümasına katkıda bulunacağını vurguladı. ğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından Karadeniz'de yaşanan değişimi anla- tırken mevcut potansiyelinin yetenn- ce değerlendirilmediğine işaret etti. Motsyk, şunlan söyledi: "15-20yd öncebir sınıria ortadan aynlan Kara- deniz'de bırakın işbirüğinL, Oişkiler bi- kçokzayıfa.SSCB'nindağıhnasından sonra ise inamlmaz nrsatlar doğdu. Bunabirörnekvermekgerekirse, 1989 yıhnda Türkiye ile SSCB arasında ti- caretyaklaşık500 milyondolanh. Bu- gün Türkiye'nin eski SSCB ülkelerifle yapüğı ticarete bakarsamz bu 4 nül- yar dolarmda üzerineçıkmışör.Bu hâ- lâ potansiyeBn aranda.Önümüzde da- ha çok büyük firsatiar var." 'Vize kalksın' Türkiye ve Ukrayna'nın vizenin ticaret önünde en- gel oluşturmaması için çe- şitli kolaylıklar getirdiğine işaret eden Motsyk, An- kara'nın bir süre önce 11 KEl ülkesi arasında vize uygulamasının kaldınlma- sı için öneri getirdiğini, kendilerinin debunubütü- nüyle desteklediklerini açıkladı. KEl çerçevesinde ener- ji, ulaşım gibi alanlarda bugüne kadar önemli sa- yılabilecek işbirliği adım- lan atıldığmı kaydeden Motsyk, bölgedeki büyük potansi- yel karşısında organizasyonun daha da gûçlendirilmesini istediklerini an- lattı. Büyükelçi, geliştirilen işbirliği- nin başta Ermenistan ve Azerbaycan arasındaolmak üzere, bölgesel sorun- lann aşılmasına, banş ve istikrann sağ- lanmasına da katkıda bulunacağını vurguladı. MERHABA NECATl DOĞRU Dayılanan Demokratlar! Padişahlık prestijle yürür, dikta- töriükterörle, demokrasi isefazilet- le gelişir derter. MHP Genel Başka- nı Devtet Bahçeli'nin, partısıni yan- lışlardan kurtarmak için "fazilet çı- tesını" yükseltme niyetinde olduğu görülüyor. Bakanını koruyabilirdi. Korumadı. MesutYdmaz gibi yapabilir, zama- na sığınır, savcının soruşturmayı bi- tirmesıni bekleyebilirdi. Beklemedi. Istifaya zoriadı. MHP gibi "ülküdaş dayanışması- nın nerdeyese ana ilke yapıldığı" partilerde bile eski kalıplar çözülü- yor. Türkiye yeni bir politikacı tipine geçiyor. Daha doğrusu geçmeye zorianıyor. Politika ne ilimdir. Ne tekniktir. •* • - - Ne de ince hesaptır. Ister sol partiden ol, ister sağ par- tiden. İster liberal, istersen milliyetçi partiden... Poltikayı seçmişsen ve onu bir meslek haline getirmişsen hedefevarabilmek için her şeyin kay- bını göze alacaksın. Politika, her şe- yin kaybına katlanabilmeyeteneğidir. Paranı kayıp edebilirsin. Şöhretini yitirebilirsin. Mevkin elinden uçar gider... Ama asla ilketerini ve fikirlerini ka- yıp edemezsin. ••• Bahçeli, direniyor. MHP'yi devletin imkânlannı ülkü- cülere transfer etmeye aracılık eden bir örgüt olmaktan çıkanp ilkeli par- ti yapmaya uğraşıyor. Ülkudaşı, par- tjdaşı, 40 yıllık arkadaşı KorayAychn'ı bakan yapınca, onun babasının adı- na şirket kurduğunu ve bu şirket ara- cılığıyla Bayındırlık Bakanlığı'na iş yapan müteahhitlere malzeme sattı- ğı ortaya çıkınca tavır koyabildi, "Ya ticaret ya politika" diyebikji. Demeseydi... Koray Aydın istifa eder miydi? MHP iktidara gelince; onun için ça- lışmış ülkücülerden hepsi değılse de önemli bir bölümünün; "Ben yıllarca geceleri tabanca yanağımın altında uyudum. Kutsaldavamızın gereğiateş çemberinden geçerekbugünlere gel- dim, işte partimız de iktidar ortağı... Şimdi hakkımı isterim.." konuşmala- n yaptığını herkes biliyor. Ayrıca MHP'nin il başkanlanndan önemli bir bölümünün şirketsahibi müteahhıt ol- duğu da sır değil... Özetle; Bahçeli'nin işi zor! Çünkü halk da hırsız politikacı is- temiyor. Varoşlarda yaşayan, en az eğitimli, en az gelirli, işsizi bd, gün bulup gün yiyen, daha çokfırtbol ko- nuşup, türkü klibi izleyen, pottikayia da seçimden seçime ilgilenen aşağı tabaka halk kesimininin türkucüsü Mahsun Kırmızıgül bile bir hafta ön- ce "Ûlkem Ağlar" kaseti çıkardı. Sanaçılarhalkıkoklar, egilimi, bek- lentryi sezerler. Mahsun Kımnızıgürün son türküsü, şöyle sesleniyor Güzel ülkem olmuş rüşvet yatağı Devletimi sarmış tuzak yumağı Adam olan çalmaz, yemez haramı Bu nasıl adalet ey hâkim baba Ağlar ağlar ülkem ağlar Ne hale düştük anamız ağter Ülkenin en çok dinlenen İki türkü kralından birinin "rüşvet yüzünden ağlarağlar ülkem ağlar.." diye kaset çıkarttığı bir dönemde Bahçeli'nin işi gerçekten zor. Bir yanda halkın beklentisi.... öbüryanda... Dayılanan demokratlar. • • • • Dayılanan demokratlık da yeni bir politikacı tipi olarak gazete manşet- lerine ve TV ekranlanna sık sık gel- meye başladı. Bakanlık yapmış, ba- kanlığının üst düzey bürokratlan rüş- vet yemekten içeri alınmışlar, bakan olduğunda devlete iş yapan şirket- lere malzeme satan şirketi babasının adına kurdurmuş, bakanlığı döne- mindeki faaliyetleri anlatmak için ba- kanlığın parasıyla 304 sayfalık kitap bastırtmış, 304 sayfalık kitaba 250 adet kendifotoğrafını koydurmuşyi- ne de dayılanıyor. Gazeteciler soru soruyor. O kızıyor, öfkelenıyor, "Sen nere- den duydun bakayım onu.." diye şartıyor, korumasına da emir vere- rek "Kapat şu kapıyı girmesinler.." diyebiliyor. Dayılanan demokrat! Kimin kapısını kime kapatıyorsun! Toplumda daha çok demokrasi iste- ği, daha çok şeffaflık arzusu öne çık- tığı için "Değiştim ben... Eskiden, re- feransımız Kuran'dır, diyordum; şim- di referansımız Atatûrk ve anaya- sadır, diyonım.." diyen bir taze par- tinin lideri de dayılanıyor. Haşin bakışlar atıyor... Sert el-kol hareketleri... Gazeteciyi azaıiıyor... ^ T*^' Ben sıze hesap vermeml Hem demokrat hem dayılanıyor! Şükrü'den sonra Ayşegül de serbest! tn —ı Doktor koğuşu geziyor. Birinin kolu kopmuş. Biri- nin azı dişi çekilmiş. Birinin gözü akmış. Beynitravma- ya uğramış. Doktor, hepsi- ne aynı ılacı veriyor. Ne yapıyorsun doktor? Kolu kopmuş olana da. Gözü akmış olana da... Aynı ilacı neden veriyorsun? Doktordan cevap: Paniği planlıyorum... Doktorun tek ilacı var. Başka ilacı yok. Dolasıyla her hastaya aynı ila- cı vererek hastanede panik çıkma- sını önlemeye çalışıyor. Bizim Anka- ra; "panikplanlayan" çaresiz doktor gibi bıze aynı ilacı pompalıyor. KÎRMETRE Türkiye'den kaçıyoriar. Yakalanıyoriar. FakatTürkiye, onlan yaka- landıklan hapishanelerden alıp ülkeye getiremiyor. İşte Ayşegül Tedmerde Fas'ta yakalandı. Bir hafta içerde kaldı. Sonra kralın konten- janından serbest bırakıldı. Ayşegül Tecimer niçin getirelemedi Türkiye'ye? Bu sorunun karşılığı olan bilgi, kirietilmiş bir şekilde halının al- tına süpürüldü, unutulacak. Şükrü Karahasanoğlu vardı. Bond çantasında 50 bin dolar Av- rupa kentlerinde otel otel dolaştı. Sonra Roma'da yakalandı. Türki- ye'ye getirilmedi. Serbest bırakıldı. E-posta: necatidogru(a superonline.com Faks:0212 51390 98 LONDRA ALEYHtVE AÇDLAN DAVA SONUÇLANDI Kürt sığınmacılann hukuk zaferi korkuttu • Içişleri Bakanlığı aleyhine dava açan dört Kuzey Iraklı Kürt mültecinin haklı bulunması üzerine Ingiltere, diğer mültecilerin de dava açmasından kaygılanıyor. Dış Haberler Servisi - Ingiltere hükümeti, dört Kuzey Iraklı Kürt mültecinin Içişleri Bakanlığı'na açtığı davayı kazanmasmın ardından, yüzlerce mültecinin de benzer davalar açmasından büyük kaygı duyuyor. Ingiltere'ye sığınma başvurusunda bulunduktan sonra Oakington mülteci merkezine götürülen Kuzey Iraklılar, burada alıkonmalanmn, insan haklannın ihlali ve özgürlüklerinin kısıtlanması anlamına geldiği gerekçesiyle Içişleri Bakanlığı aleyhine açtıklan tazminat davasım dün kazandılar. Sığınma başvurusuyla ilgili ilk karar verilene kadar yasal olmayan bir şekilde mülteci merkezinde tutulduklanm ileri süren Kuzey Iraklılann davayı kazanması, diğer mülteciler için de bir ömek oluşturabilecek. Ingiltere'nin, mülteci merkezlerinde bekletilen yüzlerce sığınmacıyı serbest bırakmak zorunda kalabileceği kaydediliyor. Davayı kazanan Kuzey Iraklılann milyonlarca Sterlin tazminat alabileceği ve sayılan binleri bulan sığınmacılann da benzer davalar açmaya başlayabileceği bildiriliyor. tngiltere Içişleri Bakanlığı, mülteci merkezinin bir kamp değil misafırhane olduğunu iddia ediyor ve temyize gitmeye hazırlamyor. Ingiltere'de mülteci haklanm savunan eylemciler ise bu davamn Londra'mn göçmen politikasmı gözden geçirmesi konusunda bir uyan anlamına geldiğini vurguluyorlar. Avrupa Insan Haklan Sözleşmesi'ne göre, somut bir suçla suçlanmadığı durumda kimsenin özgürlüklerinin elinden alınamayacağım hatırlatan mülteci haklan savunuculan, Londra'yı Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'inkilere benzer uygulamalan nedeniyle suçluyor. Göçmenlerin başvurulan sonuçlanana kadar tutulduklan Oakington mülteci merkezinin geçen yıl mart aymda açıldığı belirtiliyor.