Katalog

E?fLÜL2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 15 r oça'da Prof. Ömer Özyiğit başkanhğında süren kazı çalışmalan tamamlandı »ıra, Prof. Ekrem Akurgal yönetiminde 1952-1970 yıllan arasında yapılan kazüarla ortaya çıkanlan Athena Tapınağı'nın ayağa kaldınlmasında. ers Mezar Aıutı açıldıBURCUGÜNÜŞEN FOÇA - lyonya'da Perslere ait, bilinen tek eser olan Pers Mezar Amü'nın açılışı salı gü- nü Foça'da genış ve coşkulu bir katılımla ger- çekleştirildi. Açılışa Kültür Bakanı tstemihan Talay ve Devlet Bakanı Edip Safter Gayda- b'nın yanı sıra Japonya'nın Ankara Büyükel- çisi Shigeo Takenaka da katıldı. Kazı başkanı Prof. Dr. ÖmerÖzyiğjt'ınkonuş.masının ardın- dan Talay, Takenaka ve sponsor firma JTI'nin Türkiye GenelMüdürüServisimin Cömertbı- rer konuşma yaptı. Açılışa, kazı ve restorasyon çalışmalanna emek veren mimar, restoratör. arkeolog, öğ- renci ve işçılerin yanı sıra Foça halkmdan da geniş bir katılım oldu. îzmir Devlet Operası Çoksesh Korosu ve Izmir Senfoni Orkestrası Nefesli Sazlar Eki- bi'nin 'Carmina Burana'yı seslendirdiği açı- lış töreninden sonra Foça ıçinde çeşitli kutla- malar yapıldt. Lazer ve havaı fişek gösterile- rinin ardûıdan ReyentBötükbaşı-Sarp Mağden ikilisi ile KeremGörsevTrio Beşkapılar'da Fo- çalılara birer dinleti sundular. Yöre halkınca 'TaşKule' ya da 'Taş Ev' ola- rak adlandtnlan Pers Mezar Anıtı, Foça'nın doğusunda, Foça-lzmir karayolunun 7. kilo- metresinde yer alıyor. Monoblokmasif bir tüf taşı kütlesinin oyulması ile oluşturulmuş anıt mezarın, General Harpagps'un komutasmda- ki Pers ordusunun Phokaia'yı elegeçirmesi sü- recinde (10 546) yapıldığı tahmin ediliyor. Anadolu ve Iran geleneğinde Batı Anadolulu ustalartarafındanyapılan anıtın arkasında ger- çekleştirilen kazılar sonucunda da tahrip edil- miş bir sunağa aıt izler ve bu sunağa ait olma- sı gereken bir völüt parçası bulundu. Mezar anıt yüzyıîlar boyunca taşocağı ve konut gibi çeşitli işlevler ûstlenmiş. 'Rant kavgasıyuzûnden zorhık çekjyonı/' Pers Mezar Anıtı'nda kazılar geçen yıl ağus- tos aymda başladı ve bir yıl boyunca arahksız sürdürülen çahşmalar sonucunda tamamlan- dı. Kazı Başkanı, Ege Üniversitesi Edebıyat Fakültesı Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özyiğit, çalışmalan yürüten ekipte Erzurum Atatürk Üniversitesi'nden Trakya Üniversitesi'ne Tûrkiye'nin pek çok yerinden gelen uzmanlar olduğunu belirtıyor. Bu yıl özellikle Pers Mezar Anıtı'na yoğunla- şan ekip, bundan sonra Athena Tapınağı'nın ayağa kaldınlması için devam eden çalışma- lara yoğunlaşacak. Kazı çalışmalan sırasında karşılaşılan güç- lûklennbaşındarantkavgalan geliyor. Bu ko- nuda verdiği savaşım, Özyiğit'in kendı deyı- miyle 'sevümeyen adam' ılan edilmesine ne- den olmuş. "Burası modern bir yerkşim. Ve modern yerteşimin atb antik kent Aynca bili- yorsunuz, Foça deniz kıyısında, turistik bir yerolarakgörülüyor.Topraklanrant getiriyor. Ranün etkisiyle, başından beri büyük zorluk- lar yaşadık, yaşıyoruz. Epe\ bir güçlüğû hal- tettik. Ama haUÖn büinçlendirilmesi o kadar kolay değiL Onun için görsel birtakun raalze- meterin ortaya konulması lazım. Bir müzesi yokburanın.Çıkardığunız eserler tzmir Arke- oloji Müzesi'negider. Eğer nıuze nlsaydı onlar buradasergüenecek,halkgörecek,dahabilinç- knecekti." Görselhklebilinç düzeyi arasında doğrudan birparalellık kuruyor Öz> ığıt "Çünkü orada kalinbhaldegörükn birtakun veriler halkabir şey ifade etmiyor. Ancak ayağa kalkbkça, eski haüneyakınbirtarzuugörürlerse ozamançok daha iyi oluyor." Foça'da farklı derecelerden SlT alanlan bu- lunuyor. Örneğin kazı evinin bulunduğu yer bırinci dereceden StT alanı. Kimı yerlertama- men insaata kapalı, kimi yerler kontrollü ola- rak açık. Ama kaçak yapılaşmanın önü alına- mıyor. Özyiğit bu çarpıkhklann son dönem- de basında fazla yer bulamadığını belirterek şöyle diyor: "Bundan üç-beş sene önce basın birtakun çarpıklıklan daha iyi ortaya koyu- yordu. Şu son beş senedir bayağı susmuş du- runıda. Tabübu,basınınyapısının değjşmesin- den ınidir onu bilemem (!)." Tapınak denizden de şörûlebilecek Bundan sonra, Prof. Ekrem Akurgal yöne- umınde 1952-1970 yıllan arasındayapılanka- zılarla ortaya çıkanlan Athena Tapınağı'nın ayağa kaldınlması çalışmalanna başlayacak olanÖzyiğit, bukonuda hazırladığı projeyi de Kültür Bakanı tstemihan Talay'a sundu. Tüm dünyadaki en eski tyonya tapınağı olan Athe- na Tapınağı, arkasındabulunan onaokul bina- sının başka bir yere taşuıması olanağı doğar- sa ayağa kaldınlacak. Tapınak ayağa kaldm- lırsa, denizden de görülebilecek ve Tûrki- ye'nintanıtımı ıçinposterlerde yer alabilecek. AÇDLIŞ YARIN TEL AVtV'DE GERÇEKLEŞECEK 'TûrkFîlmieri ŞenbğTnde gösterilecek fümler arasında senaryosunu Ydmaz Gûney'in, yönetmenliğjni ZekiÖkten'in yapüğı 'Sürü' de yer alıyor. Türk Filmleri Şenliği Sinematek'inde yapılacak bir tören- le açılacak. Açılışta, fumınyönetme- nlennden Omer Faruk Sorak'ın ka- tılımıyla 'Vizontele' filmi gösterile- cek. Aynca, Agah Ozgüç'ün özel ar- şivinden seçtıği 25 afişten oluşan "TürkFüm AfışleriSergjsr tsrau'in üç kentınde açılacak. Kültür Servisi - Ankara Sınema Derneği, TC Dışişleri ve Kültür Ba- kanlıklan ile Tûrkiye'nin Tel Aviv Büyükelçiliği'nın işbirliğiyle Isra- il'de 9-30 Eylül tarihleri arasında "Türk Filmleri ŞenKğT düzenlene- cek. Fümler Tel Avıv, Kudüs ve Hay- fa kentlerinin sinema salonlannda dönüşümlü olarak gös- tenlecek. îki yıldanbuyana Is- tanbul ve Ankara'da "israflFınnŞenlikleri'' yapılıyordu. Bu yıl Tel Aviv Sinematek Baş- kanı Alon Garbuz'un davetı üzerine ilk kez Türk filmleri Israil'de gösterilecek. Etkinlik kapsamında 'Vizonte- le', Mayıs Sıkınüsı', Kasaba'", Gizü Yüz', 'Anayurt Oteli', Zü- ğürt Ağa','Usta Beni Oldûrsene' ve 'Sûrû' filmleri yer alacak. ŞenlikyannTel Aviv Şenliğin açıhşı 'VTzontele' filmiyle yapılacak. New York 'CambazJar'ıtamyor Kültür Servisi -Sanatçv Gühekin Çizgen' in 'Cambazlar' üzerine yapöğı ülüstrasyon çatışmalan New York'ta 18 Eylül-7 Ekim tarihleri arasındaNew York-Artists Equity Assocation.Inc.'in {Bromme Street Gallery, 498 Bromme Street, New York, NY 10013-2213) Soho'daki galerisinde sanatseverlerle buluşacak. Nevv York'un önemli ve seçkın galerilerinden biri olarak kabul edilen bu tnekânda açılacak sergi için Çizgen, "Resimkrime konu olarak akhğıın 'Cambaz- Acrobats', iletişim çağmm bu düzeye gelmesinden önce, özeffikk Doğu da hallançoksodiğibirseyirliksanatıydL Ba eskigrfenepa ipuçlaı-ma g5rseffiğimi?in kaynaklannda sıkça rastianıyor. Cambaz, resim serüveninin içinde farkh ve yeni bir durak. Cambaz ile biçim dünyama yeni anlatım teknikkri ekkdim. Doğu-Baü, krtalar kavşağmda sanat adma emekveren Türkiyeti bir kişiye yakışbğmı düşünerek ikonlaştırdığım eski görsel motifkri, çağâaşhğm resim diMnde yenianlamlara kavuşturmaya çahşüm.'" : HtKÂYE,TERöRVEuzLAşı Sorvino'nun filmi Î4fe« Âslotı' için iddialı Türkkaya Ataöv'iin kitahı Ingiltere'de Kültür Servisi - Prof. Dr. Tûrk- kaçı Ataöv'ün "Keşmir ve Komşu- lart Hikâye, Terör ve Uzlaşı" baş- lıkl. yeni ve 124. kıtabı tüm anaka- ralarda şubelen bulunan ünlü Ash- gateYaymevitarafından tngiltere'de bsaaldı. Cenışbir araştırmaürünüolanbi- liıtsel kitap, Güney Asya'nın önanli sorunlanna ilişkin bilgiler vemesinin yanı sıra artık nükleer gü;ler olan Hindistan üe Pakistan içn uzlaşı yollannı göstermekte, ayıca terör, paralı askerler, kökten- dincilik ve uyuşturucu ticareti gibi dünya için zararlı bağlantılan da vurguluyor. "Keşmir ve KomşularT, Ata- öv'ün sonbir yıl içmde yabancı dıl- lerde çıkan üçüncü kitabı. Yazann "Aynmahk veÇattşma"kitabı mer- kezı Cenevre'de olan ve Birleşmiş Milletler'e bağlı uluslararası bir ör- güt yaymı olarak çıktı. Ataöv'ün editörlüğünü yaptığı "Osmanh'nın Son DönemindeEnnenUer" adlı ki- tabı da Türk Tarih Kurumu'nca ba- sılmıştı. Kültür Servisi - 8 Eylül'de sona erecek olan 58. Venedik FUm Festi- vaÜ'nde 'Altm Aslan Yaşamboyu BaşanÖdülü', geçtiğimiz cuma gü- nü 81 yaşmdaki Franstz yönetmen Eric Rohmer'e verildi ve ustanın son filmi 'L'Anglaise et le Duc'ün gösterimi yapıldı. 4 Eylül'de sinemaseverlerin beğe- nisine sunulan son filmi'Yapay Ze- ka' ile gündemde olan Steven Spi- elberg ise festivalde yokluğu hisse- dilen bir isimdi. Yahudi olan Spiel- berg, festivale katılamamasma ge- rekçe olarak aynı tarihte oğlunun doğum günününkutlanacak olması- nı gösterdi. Filmin oyunculanndan 13 yaşmdaki HaleyJoelOsment ise festivalde bulunmaktan heyecan duyduğunu ve fıbnin çok beğenile- ceğinı umduğunu söyledi. Amerikalı aktör Johhny Depp 6 a a r e Peploe ve Mira Sorvino. Eylül'de,bir tngiliz dedektifmi can- landırdığı ve 29 yaşındaki ikiz kar- deşler Albert ve Allen Hughes'un yönettiği yanşma dışı 'FromHell'in tanıtımmı yaptı. Aktrist Mira Sorvino da aynı gün 'The Triumph of Love'un tanıtımı- nı gerçekleştirdi. Sorvino, Fransız oyunyazan Marivaus'n 17. yüzyıl- da yazdığı bir kitaptan smemaya uyarlanan fihnde ilerde kral olacak düşmamnı baştan çıkarmak için er- kekkılığında gezenbirprensesi can- landınyor. Clare Peploe tarafından yönetilen film 'Alün Aslan'ın güçlü adaylanndan. Paul McCartney , yapımcılann- dan biri olduğu ve seslendirmesini de yaptığı anımasyon filmi 'Tues- day' için Venedik'egeldi. Film Ge- off Dunbar tarafindan yönetilmiş. 'Abril Despedacado' adlı kitabı Brezilyalı yönetmen Walter SaOes tarafından sınemaya 'Behind The Sun' adıyla uyarlanan Arnavutya- zar tsmail Kadare de festivalin ta- nuımış simalanndandı. EStNTtLER ZEYNEP ORAL Buluşmalar... Stz bu satırian okuduğunuzda, biz Diyarbakır, Bat- man, Gölcuk, Izmit, Bergama, Değirmendere, Iz- mir, Ankara'dan gelmiş kadınlaria buluşmuş, Boğa- ziçi Ünıversrtesi'nde sorunlanmızı tartışıyor, çözüm yollannda atacağımız adımlan düşünüyor, konuşu- yor olacağız. Sabahki toplantının başlığı "Farklıiık- lanmızla buluşuyoruz", öğleden sonrakinin "Bu bu- luşmadan neler beklenebilir?" "Bız" kım mıyiz? Heryaştan, her meslekten, fark- lı birikimlerden, farklı deneyimlerden gelen kadınla- nz. Ortak paydamız, tüm farklılıklanmtza karşın, ka- dın dayanışmasına, dayanışmadan doğan güce inanmamız. Pınar Selek'in öndertiğinde "Kadın Dayanışma Grubu" olarak, geçen mart Diyarbakır'a, haziranda ise Batman'a gitmiştik. Her yerde horianan, şidde- tin, baskının, yoksulluğun tüm sonuçlannı en ağır bi- çımde yaşayan, acılannı içlerinde buyüten, dışlan- mışlıklanyla baş başa yalnız bırakılmış kadınlann seslerinı dınlemiştık. O sesler çoğalmış, çağlamış, yankılanmış, bağırlan tutuşturmuş, gozyaşlannı si- lecek umut, nefsi bıleyecek soluk olmuş vetek söz- cükte düğümlenmiştı: "Banş" sözcüğünde... O günden bugüne birçok adımlar atıldı. (Dünkü haberde bunlan ve tüm kadınlara açık etkinlik prog- ramını aktarmıştım. Yınelemıyorum.) Dün başlayan, yann ParkOfman'ın yanındaki Ço- cuk Parkı'nda bir panayıtia bitecek olan "Kadınla- nn Büyük Buluşması", yeni öneriler geliştirme açı- sından da önemli. Ancak asıl önemli olan, tüm farklılıklanmıza rağ- men, koşullanmızın, yaşadıklanmızın, yaşayacak- lanmızın tüm farklılığına rağmen, bir araya gelip duy- gulan, düşünceleri, atılacak adımlan paylaşabilme- miz... Asıl önemli olan bu paylaşma ve dayanışma sonucunda ortak hareket edebilmemiz... Asıl önem- li olan bu bırlıkteliğın büyük bir güce dönüşebilme olasılığı... Ne müthiş degil mi! • • • Geçen cumartesi, 1 Eylül Dünya Banş Günü'nde Türkiye'de silahlar patlarken, polisle insanlar çatı- şırken, ben yurtdışında bir başka buluşmadaydım. Frankfurt'ta da 1 Eylül Dünya Banş Günü kutla- nıyordu. Hem de ne kutlama: Biryanda ellerinde çi- çekler, bando mızıkayla "Kahrolsun Faşizm", "Fa- şizme Geçıt Yok", "Savaşa Hayır", "A/man savaş- çılar Yugoslavya'dan çıksın! Orada bir şey kaybet- mediler!" pankartlan ve sloganlanyla binlerce insan sokağa dökülmuş yürijyordu... Öte yanda, çok da- ha küçük gruplar halinde dazlak kafalanyla Neo Na- ziler köprü başlannı tutmuş, kendi sloganlannı atı- yordu. Orada da ortalık polisten geçilmiyordu. Ama Frankfurt'taki polisler, insanlan kommak için görev- lendirilmiştı, insanlara saldırmak için değil. Hayır, ben yürüyüşlere katılmak için gitmedim... Frankfurt'taki Türkiye Yunanistan Dostluk ve Banş Demeği'nin çağnlısı olarak gittim. Türkiye ve Yuna- nistan arasında kurduğumuz VVINPEACE (Banş İçin Kadın Girişimı) hareketindeki deneyimlenmizi, ça- lışmalanmtzı, Yunanistan'dan Soula Panaretou'yla birlikte anlattık... Frankfurt'taki Türk Yunan Dostluk ve Banş Der- neği'nin temelleri Aziz Nesin, Fakir Baykurt, Mi- kis Theodorakis ve Aieko Mrtekais tarafından 89'da atılmış. Iki yıldır da kuruluş resmiyet kazan- mış. Benzeri bir dernek de Bielefeld'de var. Beriin ve Düsseldorf'ta da benzer demekler kurulma aşa- masını tamamlamışlar. Almanya'nın her yanında ya- şayan Türkler ve Yunanlılardan aynı dogrultuda is- tek geliyormuş. Yakında tüm bu dernekler bir fede- rasyona dönüşürse şaşmamak gerek. Tümünün çabası gelip aynı noktaya dayanıyor. Sorunlan, şiddet dışı yoilarla çözümlemek... Tüm buluşmalann, güzelden, doğrudan, iyiden ama en çok, en çok banştan yana olması dileğiy- le... Trainspotting' romanı Türkçede • Kûhûr Servisi - Irvine Welsh'ın aynı adlı romanından uyarlanarak sinemaya aktanlan ve büyük ilgi gören 'Trainspotting' fikninin onjinal romanı ilk kez Türkçede. Roman, Stüdyo Imge Edebıyat Yaymevı'nden Sabri Kalıç'in çevinsiyle, 11 Eylül'de raflardaki yerini alıyor. Yüzyıllardır sömürge politikalanyla yönetilen ve değişen dünyada kendıne yeni bır yer edinme çabası içinde kıvranan tskoçya'da, gençhğin içine düştügü bunalım ve buna bağlı uyuşturucu kullanımını konu alan roman, VVelsh'in ilk romanı. Garth Brooks, Altın Nota' • Kültür Servisi - Garth Brooks, geçen 11 Eylül Salı günü Nashville'deki Capitol Hill'de, Amenkan Bestecıler Yazarlar Yayımcılar Derneği tarafından düzenlenecek olan gecede, besteci ve söz yazan olarak Amerikan müziğine yaptığı katkılardan dolayı 'Altın Nota' ödülüyle onurlandınlacak. Gecede, Brooks'un arkadaşlan, ünlü söz yazarlan Pat Alger, Alan Bergman, John Bettis, Hal David, Jimmy Webb, Paul Wıiliams'ın yapıtlanndan dinletiler sunulacak. 'Altın Nota' ödülüyle daha önce onurlandınlanlar arasında Elton John, Tom Petty. Stevie Wonder ve Andre PTevin de var. BUGUN • SEYME1SLER PARK1 KÜLTÜR VE SANAT GÜNLERİ'nde saat 21.00'de Tolga Sağ, Erdal Erzincan ve Yıhnaz Çeük' ın 'Türküler Sevdamız' başlıklı konseri yer alıyor. (0 312 428 85 05) • tŞ SANAT'ta 'Macera-Cerifim Başyapıtlan' başlığı altmda Lars Von Trier'nın yönettiği 'Avrupa' adlı film izlenebilir. (0 212 316 15 77) • HARBİYE CEMİL TOPUZLU AÇIKHAVA TİYATROSUnda saat 21 .OO'de Gûlay & Damlalar m yanı su-a Hüseyin Turan'ın konseri dinlenebilır. (0 216 454 15 55)