Katalog

SAYTA CUMHURİYET 27 EYLÛL 2001 PERŞEMI HABERLER DUNYADA BUGUN ALİ StRMEN 'Gülme! Güierek Vatan Hainliği Yapıyorsun' Akıl baştan uçanda/ Gönül b.ka konanda/ Gerçek kalır hangi yanda? Son günlerde Sam Amca'nın "terörile sava- şı(!)"nda en ön safta yer alma çağnlan öylesine arttı ve biraz sağduyu ile ılım önerenlere med- yada yöneltilen çığlıklar öylesine göğe yükseldi W... Arada kendimden kuşkuya düşüyor, aynanın önüne geçip yüzüme bakıp, soruyorum: - Acaba ben vatan haini miyim? Sonra aklıma 21 Ağustos 1958'deTBMM'de geçen "vatan haini" öyküsü geliyor, rahat bir ne- fes alıp gülüyorum. Olayı tam olarak kavrayabilmek için öncesine uzanmak gerekiyor. Ortadoğu'da, başını Nasır'ın çektiği anti em- peryalistArap milliyetçiliği rüzgân alıp yürümüş, Ingiltere ile ABD'yi de fena halde tedirgin etmiş- tir. Bu ortamda, Ingiltere'nin güdümünde, Türki- ye'nin önrcülüğünde, Türkiye, Pakistan, Iran, I- rak ve Ingiltere 1955 yılında, Bağdat Pakt'nı ku- rarlar. ABD paktın gözlemci üyesidir ve daha çok is- tihbarat konulanyla ilgilenir. Bağdat Paktı fiilen 14 Temmuz 1958 günü bi- ter. Irak başkentinde yapılan darbe ile Kral Fay- sal ve ülkenin güçlü adamı Başbakan Nuri Es Said öldürülürler. ••• O sıralarda, iktidarda olan ve Türkiye'ye gele- cek olan Irak'ın egemenlerini karşılamaya hazır- lanan DP erkânı arasında bomba gibi patlar ih- tilaJ haberi. Fatin Rüştü Zoriu'nun telkiniyle, Menderes iktidarı, Suriye sınınnda manevra yapar, bir yan- dan da Bağdat'a girme hazırlıklanna başlar. Gi- rişim içerde Ismetînönü'nün sağduyusu, dışar- dan da ABD'nin "durun" uyansıyla engellenir. öykümüz bu gelişmeler üzerine, "Ismet Inö- nü ve 157 arkadaşının, DP'den de Haluk Şa- man ve 377 arkadaşının Teşkilatı Esasiye Ka- nunu'nun 19. maddesigereğince TBMM'yidış politika konusunda içtimaya çağırdıklan" tarihi 21 Ağustos 1958 oturumunda geçiyor. Tatil olan TBMM, 19. madde gereği olağanüs- tü toplanmıştır ve kürsüde, o zamanki adıyla Ha- riciye Vekili, yani Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu konuşmaktadır: "...Bu hareketkarşısında Türkiye'ye düşen ne idi? Bu civanmerdane hareketi desteklemek i- di..." Bu sırada, CHP'nin genç milletvekillerinden Kamil Tabak güler ve Fatin Rüştü sözlerini onu ikaz ederek sürdürür: "... Gülme! Bizim vazifemiz Amerika'yı küçük deyletierin yardımına gitmeye teşvik etmektir. Gülme! Sen gülüyorsun, bu hareketinle vatana ihanet ediyorsun." • • • Sözü geçen oturumda, başka gülünç olaylar da olmuştur. Hızmı alamayan Fatin Rüştü Zorlu, Dışişleri'nde ikinci katip görevinde bulunduğu sı- rada, Bakanlığı uyararak, 2. Dünya Savaşı'na girişimizi kendisinin engellediğini ileri sürecek kadar da ölçüyü kaçırmıştır. O tarihi oturumda Inönü bu çıkışa şu yanrtı vermiştir - 2. Dünya Savaşına biz girmeye karar vermi- şiz, hariçte devletin bir sefaretinde memurken buna mani olmuş.... Inönü konuşmasının burasındaZortu'yadöner ve gülümseyerek, - Teşekkür ederim, der. Salonun CHP bölümünden kahkahaJar yükse- lir... Ya işte böyle, işte size bir vatana ihanet öykü- sü... Ne denir ki? Akıl baştan uçanda/ Gönül b.ka konanda/ Gerçek kalır ne yanda? Soysalın partisinden suçlama Inönü'nünkibir Tanzimatpartisi MUTLUSERELt ANKARA - Prof Mfimtaz Soysal'uı öncü- lüğünü yaptığı Bagımsız Cumhuriyet Hareketi (BCH), partileşme çalış- malannı hızlandırdı. Bu- güne kadar20 ilde örgüt- lenme çalışmalan ta- mamlanırken ekim ayı içinde bu sayının en az iki katına çıkanlması he- defleniyor. BCH, resmi oluşumunu Erdal İnö- nü'nün yeni partiyi kur- masından sonra açıklaya- cak. Merkez Oluşum Ko- mitesi üyesi İher Ertıığ- nû, bunu kamuoyunun i- ki parti arasındaki ıdeolo- jik farklılığı açıkça göre- bilmesi açısından tercih ettiklerini, kesinlikle Inö- nü'nün kuracağı partinin içinde yer almak gibi bir düşünceleri olmadığını 'söyledi BCH, tüzük ve prog- ram taslaklan üzerindekı çalışmalannı sürdürüyor. ttüzük taslağı ile ilgilı : olarak örgütlerden gelen görüşler tüzük komisyo- nunda değerlendınliyor. Program taslağının da ta- mamJanma aşamasına geldiği ve bu hafta sonu gerçekleştirilecek mer- kez oluşum komitesi top- lantısında, program tas- lağına son biçiminin ve- rileceği, tüzük taslağının ardından program tasla- ğının da örgütlerin tartış- masına açılacağı belirtil- di.BCH,lstanbul,Anka- ra. tzmir, Antalya, Ada- na, Içel, Gaziantep, Ha- tay, Hakkân, Denizli, Ba- lıkesir. Sinop, Konya, Nevşehir, Niğde, Kayse- ri, Sakarya, Artvin, Gire- sun ve Vanda "ÖOluşum Komitekri''nı kurdu. İnönü'nün kuracağı partinin içinde yer almak gibi bir düşünceleri ol- madığını vurgulayan Er- tuğrul, "Çünkü, onlarm hazırbğuu yürüttüğü Türkrve'nin partisi değfl, siyasetdışıkalmışbaaki- şikrin partisidir. Temel konıüardaciddigörüşay- nhklan var; AB, piyasa ekonomisi ve küreseOeş- me konularmda. tnö- nü'nün açddanıalan, bir Türkiye partisinin değil, Tanzimat partisinin işa- retidir" diye konuştu. Paketin 9 maddesi daha geçti.. 4 ldam' ile ilgili madde 368 oyla kabul edild En düşük oy ölünı cezasınaANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik paketinin ilk tur görüşme- leri sürerken, dün 9 madde daha ka- bul edildi. Görüşmeler sırasmda ''Sa- vaş, vaJan savaş ve terör suçlan balle- ri dışında ölüm cezası \erikmez"' fık- rasındaki "yakın savaş" ifadesi "çok yakm savaştehdidi" olarak değiştıril- di. Bu madde 368 oyla kabul edilir- ken, 65 milletvekili ret oyu kullandı. ölüm cezasını düzenleyen madde, bugüne kadarki görüşmelerde en dü- şük oyla kabul edilen madde oldu. TBMM Genel Kurulu dün anaya- sa paketi görüşmelerini sürdürdü. Başbakan Büknt Ecevit, oyunu kul- lanırken zarfi elinden düşürünce foto muhabirlerinin ilgi odağı oldu. Ece- vit, 13. maddenin oylamasmda Baş- bakan Yardımcısı Hüsamettin Öz- kan'ın eşliğinde yürüyüp, pullar ve zarfi alarak kabine ilerledi. Ecevit, kabinde kapattığı zarfi oylama kuru- suna atmaya çalışırken isabet ettire- meyerek yere düşürdü. Her oylama- da Ecevit'e eşlik eden Özkan zarfi yerden alarak kutuya bıraktı. Idamla ilgili düzenlemeler içeren 15. madde, görüşmeleri en uzun sü- ren madde oldu. AKP'li Dcngir Mir Mehmet Fırat, ıdamın çağdışı oldu- ğunu, terör suçlannın ölüm cezası kapsamına alınmasınm doğru olma- dığını söyledi. Fırat, "Twör suçlula- rmın büyük bötümüdışarda,idain ce^ zas bulunduğu için iade edilmiyoriar. Birileri, terör suçhdaruun iadesini is- ZARFI DÜŞÜRDÜ - Başbakan Büknt Ecevit oyunu Başbakan Yardımcısı HûsameMin Özkan ik birükte kullan- dL Ecevit'in elinden düşen zarfi Ozkan yerden alarak ov saodığma atü. (Fotoğrarlar: AA) temh-or mu? Geiince itiraflarda bu- iunmalanndan mı çckinhorlar" dedı. DYP'li Ayvaz Gökdemir ıse, "ida- rrun kakfanlmaana karşı olduklaruu, gruplannın ekserrvetfc madde>e kar- şı oy kullanacağuu" söyledi. DSP'li NecdetSaruhaa u Başbakanımızı,ba- kanlannua idam ettik. Sonra itiban- m iadeettikama gerigetiremedik. Biz, DSP olarak idam cezasının kakurü- masından yanayız" dedi. Bazı millervekilleri maddedeki "yakm savaş" ifadesiyle ilgili tered- dütlerini dile getirirken, verilen bir ortak önergenin kabul edilmesiyle "yakm savaş" ifadesi "çok yakm sa- vaş tebdidT diye defiştirildi. Genel kurulun dünkü oturumunda kabul edilen maddelerin içeriği şöyle: • Savaş, çok yakm savaş tehdidi ve terör suçlan halleri dışmda ölüm ce- zası verilemeyecek. Kanuna aykın olarak elde edilmiş bulgular kanıt ka- bul edilmeyecek. Hiç kimse, yahıız- ca sözleşmeden doğan bir yükümlü- lüğu yerine getirememesinden dola- yı özgürlüğünden aükonamayacak. • Anayasanın "Basuı Hürriyeti" başlıklı 28. maddesindeki "Kanunla yasaklanmış olan herhangj bir dflde yayın yapdamaz" hükmü kaldınlıyor. Böylece Kürtçe yaym için yol açılı- yor. Bu konudaki sınırlamanın "nüT- ü güvenlik, kamu düzeni, kamu gü- venliği, cumhuriyetin temel nitetikle- ri vedotetin ülkesi ve milletiflebölün- mez bütünhlğû" gibi gerekçelerle sı- nırlanabileceğıne hükmediliyor. •Kitle haberleşme araçlanndan ya- rarlanma ileilgili sınjrlama halleri ye- niden düzenleniyor. Yasayla getirile- cek sımrlama ancak "mflli güvenlik, Prof. Aybay: 90. madde tehlikeli Istanbul Haber Servisi- Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rona Aybay, ana- yasanın 90. maddesiyle il- gili "Bir uluslararasıanlaş- ma hükmü ile bir kanun hükmüçaoşırsa uluslarara- sı anlaşma hükmü esas ab- nır" değişiklik hükmünün Türkiye açısmdan "Sakm- cah ve tehlikeli'' olduğunu söyledi. Aybay, Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaş- malann "kanun hükmün- de" sayılması ve bunlann Anayasa Mahkemesi'nin denetimi dışmda tutulma- sınm, 1961 Anayasası'yla hukukumuza girdiğini be- lirtti. Bütün uluslararası an- laşmalann anayasa yargısı dışında olduğunadikkat çe- ken Aybay, bunun sakınca- lı bir durum olduğunu söy- ledi. Uluslararası sözleşme- lerin sadece insan haklan sözleşmelerinden ibaret ol- madığını ifade edenAybay, bunlann çoğunun TB- MM'nin ve kamunun bil- gisi dışmda yapıldığını vur- guladı. TBMM'de 90. mad- deyle ilgili değişiklik öne- nsinın sakıncalannın daha da arttırdığını ifade eden Aybay, "Türk yargısuun, sakıncah durumian yorum yohıyla aşabümesi yohı da nkanmak istenmektedir. Bu, konuyu daha da geriye götürür" dedi. IĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇlN Taleban liderfyfe yspbşı röportaj,A0P i Böteniığı 'nca yayından çıkanldı-' Mi^tf'MfaAl fL aij*S*».t& f*MM/A*\&*f Banka denetimine 'siyasal' tırpan ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakanlığın, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetlerne Kurulu'nun (DDK), Vakıfbank'ta hükümetin em- riyle yapılan işlemlerde saptadığı usulsüzlüklerde "suç unsurunun" bulunmadığını iddia etmesi, "dene- timin siyasaDaştinlması'" olarak yo- rumlandı. Dosyalan yeniden incele- mekle görevlendirilen Başbakanlık Teftiş Kurulu yetkilıleri ise DDK müfettişlerini "tecriibesizKkle'' suç- ladılar. Başbakanlığın elindeki dos- yalan, Cumhurbaşkanı Ahmet Nec- det Sezer'in doğrudan yargıya baş- vurmasından sonra savcılığa gönder- diği ortaya çıktı. DDK'nin, Vakıflar Bankası'ndan Baymdır Grubu'na ait Banca Turko Romana'ya hükümet emriyle para ak- tanlmasına ilişkin işlemlerde usülsüz- lük saptaması nedeniyle hükümet ile Çankaya Köşkü arasında yaşanan ge- rilimsürüyor. Sezer'in, DDK'nin Va- kıfbank'la ilgili yolsuzluk raporunu "yargrya üetiJmek" üzere gönderme- sine karşm, sorumlular hakkmda suç duyurusunda bulunmak yerine ikinci bir inceleme başlatan Başbakanlığuı, iddialar hakkmda yeniden bürokratla- nn ifadesine başvurduğu öğrenildi. Başbakanlık Teftiş Kurulu yetkilileri ise DDK'nin saptamalanna karşm ba- z\ işlemlerde suç unsuru görmedikle- rini savunarak, DDK müfettişlerini "tecrübesizKkle'' suçladılar. Baykal: Postu deldinneyelim CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, dün MYK üyeleri ik biıükte Ankara Mobilyacüar ve Lakecfler Odası, Ankara Keresteciler Odası ve Demirciler Sitesiik sheler esnafinı ziyaret etti. Srteter esnafirun da "yandığını" söyleyen Baykal, "Çok güç günler yaşıyoruz ama umudumuzu yTtirmeyeHm biraz daha sabır. Hiç şüphe yok Türkiye böyîe kalmayacakor. Yeter ki, olaylardan ders ahp doğruya sahip çıkahm, bu devirde postu deldirtmeyip güzel günlere varahm" dedi. kamu düzeni, genel ahlak ve sağhğı korunması" koşullanna dayanabilt cek. • Demek kurma özgürlüğü yenide düzenleniyor. "Herkesöncedenizina makazm dernek kurma ve bunlar üye ohna ya da üyeiikten çıkma hüm yetine sahiptir" hükmü getiriliyor. • Toplantı ve gösteri yürüyüşü dü zenleme hakkı ve sınırlan Avrupa în san Haklan Sözleşmesi'ne uygun ola rak değiştiriliyor. Toplantı ve göster yürüyüşü hakkı ancak; milli güvenlik kamu düzeni, suç işlenmesinin ön lenmesi, genel sağlığm ve genel ah lakın veya başkalanrun hak ve özgür lüklerinin korunması amacıyla ve ya- sayla sınırlanabilecek. "Kamu düze- nini ciddi şekilde bozacak olaylann çıkması,nıiüi güvenlik gercklerininih- lal edilmesi veya cumhuriyetin ana ni- teUklerini yok etme amacını güden fî- iDerin işlenmesmin 'kuvvetle muhte- mel bulunması' halinde yasak getiri- lebileceğiw hükmü kaldmlıyor. • Devlet, işlemlerinde ilgili kişile- rin hangi kanun yollan ve mercilere başvuracağım ve sürelerini belirtmek zorunda olacak. • Ailenin "eşier arasında eşitiiğt dayanacağın düzenlemesi anayasaya giriyor. • Herkesin "adilyargüanma" hak- kına sahip olduğu ifadesi de anayasaya eklendi. • Kamulaştırmanın temel esas- lanru düzenleyen madde de kabul edildi HADEP'li ceylani Anayasa yamayla düzelmez İLHANTAŞa ANKARA - HADEP Genel Baş- kan Yardımcısı Hamrt Geylani, dar- be anayasasına yama yaparak sorun- lann çözülemeyeceğine dikkat çeken Geylani, yeni bir anayasanın zorun- luluğuna işaret etti. Demokrasi ve Banş Partisi (DBP) Genel Sekreteri FehmiDemir de Türkiye'nin rötuşlar ve günlük değişikliklerlezaman kay- betmemesi gerektiğini belirtti. Geylani, anayasa değişikliğinin uzunsüredir gündemde bulunduğu- nu ammsatarak değişikliklerin yaşa- nan siyasal ve ekonomik krizin çözü- müne yanıt olamayacağım söyledi. Geylani, yapılan düzenJemelerin ye- tersizliğinin yanı sıra yoruma muhtaç olduğunu belirtti. Dille ilgili düzen- lemenin muğlak olduğunu kaydeden Geylani, "Sadeceyayınmıohır? Ben- ce yayın beraberinde bir eğitim hak- kmı da getirir" dedi. Geylani düzenlemelen, yetersizlik- lerine karşm başlangıç ohnası nede- niyle olumlu adım olarak değerlendi- rirken "Üerdedaha olumlu getişmete- rin yaşanabileceği umuduyla destek- Kyoruz. 70 yılhk antidemokratik sis- temin, demokrasiye geçişi de o kadar kolay değfl" diye konuştu. Geylani, "1982 Anayasası darbe anayasasMhr. Kenanndan deHk aç- mak, yama >apmak sorunu çözmü- yor. Anayasanm rümden değişmesi gerekiyor'' dedi. DBP Genel Sekreteri Fehmi Demir de değişiklikleri olumlu bulduklan- nı, ancak Türkiye'nin rötuşlaria, gün- lük değişikliklerle zaman kaybetme- mesi gerektiğine işaret etti. Tayyip Erdoğan'dan, 'Albayrak' soruşturmasına suçlama Operasyonu Gtutıına başlatb BÜLENTSARIOĞLU ANKARA - Istanbul DGM Başsavcıhğı'nın "Temiz Kent" operas- yonu, AKP Genel Baş- kanı Recep Tayyip Er- doğan ile tstanbul Bü- yükşehir Belediye Baş- kanı AUMiifît Gürtuna arasmdaki gizli savaşı açığa çıkardı. AKP'li- ler, itiraflanyla soruş- turmaya en önemli da- yanak olan Büyükşehir Belediyesi Genel Sek- reter Yarduncısı Mah- mut Kuş'un, Gürtu- na'run bilgisi dahilinde Mülkiye başmüfettişi- ne gittiğini savunarak yeni bir mücadeleye gi- rişti. Soruşturmayı yürü- ten Mülkiye Başmüfet- tişi Candan Eren dü- zenlediği tutanakta, Mahmut Kuş'un odası- na kendi isteğiyle gele- rek bilgi verdiğini, an- cak yazılı ifade vermek istemediğini belirtmiş- ti. Tutanaklara göre Mahmut Kuş şu bilgile- ri verdi: "Belediyeden Albay- raklar'a para pompa- lanma<ı için kııllanılan en basit ve en önemli yol ağaç işidir. Erdo- ğan'm şu anda elindeki naldtin, 1 miryar dolar olduğu söyleniyor. Bu paranın önemli bölü- münün kaynağı ağaç işidir.Ağaç işindeki yol- suznığu yakalamakim- kânsızdır, 'getirdik. diktik, kurudu' mannğı vardır. Bu işleri organi- ze edenkr, 'Allah nzası için cihat için çalışıyo- ruz' şektindebirmanük içindedir.Dosyalarüze- rinde nernangi bir ek- sikfik bulunamaz. En önemii kanıt tek kaa- hmcı (Albayraklar şir- keti) ohnasmın irdelen- mesi. Araç kiralama iş- lerinde de büyük yol- suzhıklar yapıfayor.'' BazıAKP'liler,halen bagımsız kalmakla bir- likte Gürtuna'nm Nec- mettin Erbakan'a bağ- lılığını sürdürdüğünü ve son operasyona da- yanak olan ihbarlarda, bu siyasi hesaplaşma- nın etkili olduğunu ile- ri sürüyor. Erdoğan ile Gürtuna bugün AKP'nin irtibat bürosunda bir araya ge- lecekler.